BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK YAPAY DÖLLENME
I. YAPAY DÖLLENME KAVRAMI
Doğal döllenme, dışarıdan herhangi bir müdahaleye gerek kalmaksızın sperm ve yumurtanın…
“…Anne adayının yumurtası ile kocanın spermini çeşitli yöntemlerle döllenmeye daha elverişli hale getirerek, gerektiğinde vücut dışında döllenmesini sağlayıp, gametlerin veya embriyonun anne adayına transferini ifade eden ve modern tıpta bir tıbbi tedavi yöntemi olarak kabul edilen uygulamaları, ifade eder.”…
Yönetmelik’in ilgili maddesinden de anlaşılacağı üzere, çiftlere ait sperm ve yumurtanın…
II. YAPAY DÖLLENMENİN TARİHİ GELİŞİMİ
Yapay döllenme tekniklerinin tam olarak ne zaman uygulanmaya başlandığı bilinmemekle…
İnsanlar üzerinde denenen ve başarıya ulaşan ilk yapay döllenme ise 18. yüzyılda…
İtalyan biyolog Spallanzani, 1776 tarihinde spermlerin dondurulmasına yönelik deneyler…
III. YAPAY DÖLLENMEYE BAŞVURMA NEDENLERİ
A. Kısırlık
Amerikan Üreme Tıbbı Uygulama Komitesi tarafından ( American Society for Reproductive…
1. Kadınlarda Kısırlık Nedenleri
Kadın yönünden tıbbi müdahalenin yapılmasını zorunlu kılan kısırlık nedenleri şu…
1) Her ay bir yumurta üretmesi gereken kadının düzenli bir şekilde yumurta üretememesi…
2) Kadının üreme organında anatomik açıdan bozuklukların olması. (ağır vajinizm,…
3) Kadının yumurtalık kanallarının tıkanması. Yumurtalık kanalları, kadının yumurtalığından…
4) Kadının yumurtalığında oluşan bazı özel hastalıklar. Bu hastalıkların başında…
5) Rahim ağzına ait problemler ve alerjik nedenler.…
6) Kadının yaşı. Kadının yaşı ilerledikçe yumurtaların kalitesi kötüleşmekte ve yumurtlama…
7) Troid hormon bozuklukları (guatr, hipotroidi, hipertroidi).…
2. Erkeklerde Kısırlık Nedenleri
Erkek yönünden tıbbi müdahalenin yapılmasını zorunlu kılan kısırlık nedenleri şu…
1) Erkeğin yeteri kadar sperm üretememesi, ürettiği spermlerin sayısının az olması…
2) Erkeğin üreme organında oluşum bozukluklarının olması.…
3) Erkeğin ırsî bir hastalığının olması.…
B. Genetik Hastalıkların Tanısının Yapılması
1. Preimplantasyon Genetik Tanı
a. Preimplantasyon Genetik Tanı Kavramı
Yapay döllenme tekniklerine başvurmanın diğer bir nedeni ise döllenmiş embriyonun…
PGT testi dışındaki bir diğer test de gebelik sonrası ve doğum öncesinde yapılan…
b. Preimplantasyon Genetik Tanı’nın Yasal Düzenlemesi
PGT testlerine ilişkin mevcut düzenlemeler aşağıda açıklanacak olmakla birlikte bu…
Türkiye’de ise PGT yönteminin uygulanmasına Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları…
“Kendilerine ÜYTE uygulanacak eşlerden alınan yumurta ve spermler ile bunlardan elde edilen embriyoların bu Yönetmelikle belirlenen esaslar dışında her ne maksatla olursa olsun bulundurulması, kullanılması, nakledilmesi ve satılması yasaktır. Bu yasağa uymadığı tespit edilen merkezlerin ruhsatı/faaliyet izni iptal edilir. Merkez dışında bu tür faaliyet gösterilen yerlerin faaliyeti valilikçe derhal durdurularak ilgililer adli yönden işlem yapılmak üzere Cumhuriyet Savcılığına bildirilir ”…
Ayrıca, doğacak çocuğun cinsiyetini önceden belirlemeye de engel olmak amacıyla yine…
“Cinsiyetle ilgili ciddi bir kalıtsal hastalıktan kaçma hali hariç, doğacak çocuğun cinsiyetini belirleme amaçlı gonad ve/veya embriyo seçimi ve transferi yapılamaz. Bu durumun tespiti halinde merkezin ruhsat/ faaliyet izni ile ÜYTE ünite sorumlusunun ve ÜYTE laboratuvar sorumlusunun sertifikası iptal edilir ve bu kişiler merkezlerde çalışamaz.”…
ÜYTE Yönetmeliği öncesinde aslında 1998 tarihli Genetik Hastalıklar Tanı Merkezleri…
“Bu Yönetmeliğin amacı; birey dünyaya gelmeden önce genetik hastalıkların tanısına ve dolayısı ile tedavisine imkan sağlamak üzere, genetik hastalıkların prenatal ve/veya postnatal tanısı için açılacak genetik tanı merkezlerinin anne ve çocuk sağlığı açısından sağlıklı bir şekilde faaliyet göstermesi, denetlenmesi ile bunları işleten kamu kurum ve kuruluşlarının, özel hukuk tüzel kişilerin ve gerçek kişilerin uymakla zorunlu olduğu usul ve esasları düzenlemektir.”…
Yukarıda belirtilen madde metninin amacı ve kapsamından da anlaşılacağı üzere Yönetmelik,…
PGT yöntemine ilişkin başvurulan bir diğer yasal düzenleme de 2003 tarihinde Türkiye’nin…
“Genetik hastalıkları teşhise yönelik veya ya kişinin bir hastalığa neden olan bir geni taşıdığını belirlemeye ya da genetik bir yatkınlığı veya bir hastalığa eğilimi ortaya çıkarmaya yönelik testler, sadece sağlık amaçlarıyla veya sağlık amaçlı bilimsel araştırma için ve uygun genetik danışmada bulunmak şartıyla yapılabilir…
Yukarıdaki sözleşme hükmünde de belirtildiği gibi, insan genini değiştirmeye yönelik…
2. Preimplantasyon Genetik Tanı’ya Yönelik Biyoetik Tartışmalar
PGT testleri ilk olarak 1990 yılında kistik fibroza (Cystic Fibrosis)…
Biyoteknolojinin insan hayatına yönelik yansımaları sonucu tedirgin edici bir diğer…
Doğum öncesi genetik analizler, sağlıklı embriyolar elde edebilmek için birçok engelli…
Bazı yazarlar ise PGT’nin sonraki muhtemel kürtajdan kaçınmaya yönelik bir metot…
EN
TR
