Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel +
pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
D. ANAYASA MAHKEMESİNİN KONUYA YAKLAŞIMI VE ELEŞTİRİLERİMİZ
Anayasa Mahkemesi, Petrol Kanununun 10. maddesinin 2. fıkrasındaki petrol faaliyetinde…
“Dava konusu kurallardan ... (10. maddenin) (2) numaralı fıkra(sın)da ... kamu yararı niteliğindeki kamulaştırma kararının, talep üzerine Bakanlıkça verileceği, işlemlerin 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılacağı, aynı Kanun’un 27. maddesine göre acele kamulaştırma yapılabileceği ... düzenlenmektedir ... (K)anun koyucu kamu yararı düşüncesiyle, petrol faaliyetine konu taşınmazlarla ilgili olarak acele kamulaştırma da yapılabileceğini öngörmüştür... Acele kamulaştırmada, mülkiyet hakkı hukuken ortadan kaldırılmamakla birlikte, el koymayla, malikin mülkiyet hakkından kaynaklanan yetkileri kısıtlanmış olduğundan, bunun, anılan hakka yönelik bir sınırlama niteliğinde olduğunda kuşku bulunmamaktadır. Ancak bu işlem için 2942 sayılı Kanun’da belirli durumlar öngörülmekte ise de Anayasa’nın 46. maddesinde herhangi bir istisnai hükme yer verilmemiştir. Dolayısıyla petrol faaliyetinde bulunulacak alanlarda acele kamulaştırma yoluna imkân tanınması, 2942 sayılı Kanun’da sayılan durumlara ek, yeni bir istisnai durum olarak öngörülmektedir. Bu şekilde Kanun’da kapsamı ve koşulları ayrıntılı olarak düzenlenen bir hususun hukuki güvenlik ilkesini zedelediği söylenemez…
Anayasa Mahkemesi’nin, “kanun koyucunun Kamulaştırma Kanununun 27. maddede olağanüstü durumlarla sınırlı acele kamulaştırma halleri öngörse de özel kanunlarda bu maddedekilerin yanında başka birtakım halleri ekleyebileceği”ne vurgu yapmakla, olağandışı bir durum teşkil etmeyen istisnai hallerin de var olabileceğini kabul ettiği anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, karar gerekçesinden, Mahkemenin kanun koyucunun özel kanunla belirlediği her konuyu bu tür bir istisnai hal kapsamına sokup sokamayacağı, diğer bir ifade ile yasama organının
Mahkemenin kararda yer verdiği bazı yorum ve tespitlerine katılabilmek mümkün değildir:…
Bir kere, çalışmamızın başında da yer verdiğimiz üzere, Kamulaştırma Kanununun 27.…
Şayet Yüksek Mahkemenin yukarıda yer verdiği gerekçelerden, yasama organının, acele…
Kamulaştırma Kanununun 27. maddesi İdarelere özel kanunlarla tanınacak acele kamulaştırma…
Petrol Kanunu kapsamında yapılacak her kamulaştırmanın niteliği gereği olağandışı…
Anayasa Mahkemesi’nin acele kamulaştırmaya yönelik bir başka kararı yukarıda yer…
Anayasa Mahkemesi, dava dilekçesinde dile getirilen “söz konusu düzenlemede yer alan acele kamulaştırma hükmü ile mülkiyet hakkının yok sayıldığı, … kuralda belirtilen durumun acele kamulaştırma yapılmasını gerektirmediği, kanunlarda yapılan değişikliklerin toplumsal gerçeklere uyumlu olması ve adaletli kurallar içermesi gerektiği, hukuk güvenliğinin, yasal düzenlemelerde bu güven duygusunu zedeleyici yöntemlerden kaçınılmasını gerektirdiği, temel hak ve hürriyetlerin özlerine dokunulmaksızın ancak Anayasa’nın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplerle bağlı olarak ve kanunla sınırlanabileceği, bu sınırlamaların Anayasa’nın sözüne, ruhuna ve demokratik toplum düzenine ve laik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamayacağı” yönündeki…
Oysa ki, madde hükmünün Anayasaya uygunluğunun tespit edilebilmesi için üzerindeki…
Madde düzenlemesinden, kanun koyucunun, afet riski taşıyan yapıların bulunduğu alanların,…
Yukarıda da yer verildiği üzere, 3218 sayılı “Serbest Bölgeler Kanunu”nun 5. maddesinin…
Anayasa Mahkemesi maddeye eklenen ikinci cümlenin iptali istenen davada ilgili maddenin,…
“…Serbest bölgelerin kurulacağı yerler ile sınırlarının, dolayısıyla alanın tespit ve bu alanda ihtiyaç duyulacak arazi ve tesislerin acele kamulaştırılmasına karar verilmesinin tamamıyla zamana, tekniğin ve ekonominin gereklerine göre belirlenmesi gereken bir sorun niteliği göstermesi karşısında, Bakanlar Kurulu’nun kendisine tanınan yetkiyi; Kanun’un amaç ve kapsamının belirtildiği 1. maddeyle çizilen çerçeve içinde kalmak ve başta Anayasa olmak üzere, yürürlükteki diğer mevzuat hükümlerini de dikkate almak suretiyle kullanmak durumunda olacağı bir gerçektir. …
2941 sayılı Kanun’da kamulaştırma yapılabilecek belirli durumlar öngörülmektedir. Dava konusu kural ile serbest bölge ilan edilen alanlarda acele kamulaştırmaya imkan tanınması, 2942 sayılı Kanun’da sayılan durumlara ek, yeni bir istisnai durum olarak belirlenmiştir. Ayrıca, acele kamulaştırmaya ilişkin hususlar ayrıntılı bir şekilde 2942 sayılı Kanun’da düzenlenmiş bulunmaktadır. Dava konusu kural ise 2942 sayılı Kanun’un 27. maddesine göre özel kanunlarda belirtilen olağanüstü durumlardan birini oluşturmaktadır. Bu kapsamda çerçeve belirlendikten sonra kural ile Bakanlar Kurulu’na serbest bölge ilan edilen yerlerde ihtiyaç duyulacak arazi ve tesislerin acele kamulaştırılmasını kararlaştırabilme yetkisi verilmiştir…”Yukarıda acele kamulaştırmaya yönelik özel yasal düzenlemeleri örneklediğimiz bölümde…
C. KANUNLA İDAREYE VERİLEN ACELE KAMULAŞTIRMA YETKİSİNİN KAPSAM VE SINIRLARININ BELİRLENMESİ ŞARTI
II. ACELELİK KARARININ HUKUKİ NİTELİĞİ VE KOŞULLARININ YARGI KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
EN
TR
