EN
TR
Kendisine, zihinde yarattığı ilk izlenime indirgenemeyecek kadar karmaşık bir mahiyeti…
I. Alt İlkelere Genel Bir Bakış
Unsurlarından ayrı başlıklar altında ele alınmasından önce, başka bazı iptal kararlarıyla
“Anayasa’nın suç ve cezaya ilişkin 38. maddesindeki ilkelerden biri “kanunsuz suç ve ceza olmaz” ilkesidir. Anayasa’nın 38. maddesinin ilk fıkrasında, “kimse, kanunun suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz” denilerek “suçun yasallığı”, üçüncü fıkrasında da “ceza ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirleri ancak kanunla konulur” denilerek “cezanın yasallığı” ilkeleri getirilmiştir. “Suç ve cezanın yasallığı” ilkesi; Anayasa’nın yasaklayıcı ve buyurucu kuralları ile gerek toplum yaşamı gerek kişi hak ve özgürlükleri yönlerinden getirdiği güvencelere aykırı olmamak koşuluyla bu konuda gerekli düzenlemeleri yapma yetkisinin yalnız yasa koyucuya ait olmasını zorunlu kılar. Anayasa hukukunun temel ilkelerinden birini oluşturan suç ve cezada yasallık ilkesi, özgürlük ve insan haklarının gelişerek bireyin öne çıktığı günümüzde, ceza hukukunun da temel ilkelerinden birini…
Kanun koyucunun ikame edilemez, devredilemez, münhasır ve sui generis suç ve ceza…
A. Kanunilik İlkesinin Anayasa Hukukuna Dâhil Edilmesi
Anayasanın, şekli anlamda kanunu ve eşiti diğer normları inceleyen disipline katkıda…
Anayasa Mahkemesi, kanunilik prensibinin temel ilkeleri arasına girdiği hukuk alanlarına…
Yasama yetkisinin temelde kanunilik ilkesiyle alakalı bir uyuşmazlıkta değerlendirme…
B. Asıl Kanun ile İkame Kanunun Farkı
Kanun hükmünde kararnameler, -adı üstünde- kanun yerine geçmeleri, hukuken pek çok…
C. Prensibin Yapısında Unsurların Önemi
Her hukuk ilkesi gibi uygulamayı hedef alan kanunilik prensibinin varlık amacına…
“Tüm bunlar suç ve cezaların yalnızca yasayla konulup kaldırılmasının yeterli olmadığı, konulan kuralın açık, anlaşılır ve sınırlarının belirli olması gerektiği sonucunu doğurmaktadır. Yasayı bilmemenin özür sayılmayacağı bir ceza hukuku ilkesi olduğuna göre yasanın herkesçe anlaşılacak ölçüde açık olması da bunun doğal sonucudur. Nitekim, Türk Ceza Yasası’nın 1. maddesinde “kanunun sarih olarak suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilmez” denilerek bu husus vurgulanmıştır. Dava konusu kuralın suç ve cezada yasallık ilkesine aykırı olup olmadığı yukarıdaki açıklamalara göre değerlendirilmelidir. Cezanın yasallığı ilkesi, bir suça uygulanacak yaptırım türlerinin, ölçülerinin, hangi sınırlar içinde uygulanacağının, nelerin ne ölçüde hafifletici veya ağırlaştırıcı neden olacağının yasakoyucu tarafından kurala bağlanmasını zorunlu kılmaktadır. 1918 sayılı Yasa’nın 25. maddesinin değişik ikinci fıkrasında bu fıkraya göre verilecek cezaların türü ve miktarı açıkça belirlenmiştir. Bu nedenle fıkranın “cezanın yasallığı” yönünden Anayasa’nın 38. maddesine aykırılığı savı yerinde değildir. Bakanlar Kurulu’nca bir malın ithal veya ihracının yasaklanması ile eylem suç oluşturmaktadır. Böylece itiraz konusu kuralda suç saptanamamakta, suç olma niteliği Bakanlar Kurulu kararına bırakılmaktadır. …
Yasama merciinin usulüne uygun olarak yaptığı herkes için geçerli, soyut ve objektif…
Açıklık, anlaşılırlık ve kuralın sınırlarının kesin çizgilerle tespit edilmesi, kanunilik…
Cezanın belirliliği bakımından, kanunilikte, yüksek mahkeme düzenlemede iki özelliğin…
Suçun içeriğinin belirlenmesi hiç kolay değildir. Çünkü suç, eninde sonunda, içinden…
Karardan devşirilmesi gereken en önemli sonuç, suçta ve cezada kanunilik prensibinin…
II. Lex Scripta / Yazılılık
İnsan haklarının teminat altında olduğu, şahsi özgürlüklerin hukuk düzenince korunduğu…
Hammurabi Kanunnamesi’nin seküler, beşeri bakış açısı, en gelişmiş kuralları en acımasız…
Hobbes’ın yarattığı kavramlar dünyasında insanları yaptığı kanunların zıddı olarak…
Kanunilik ilkesini -sistematik şekilde olmasa da- çeşitli unsurlarıyla ilk kez ayrıntılı…
III. Lex Certa / Belirlilik
Öncelikle vurgulamak gerekir ki, paradoksal şekilde, belirlilik ilkesi belirsiz bir…
İkinci olarak belirlilik ilkesiyle kanunilik ilkesi arasındaki ilişkinin niteliği…
A. Gerekçeler: Bilinme, Nesnellik ve Hürriyetin Kısıtlanması
Kanunilik prensibinin belirlilik unsuruyla ilgili çeşitli gerekçeler ileri sürülmüştür.…
Spinoza’nın Tractatus Theologico-Politicus’ta tasnif ettiği gibi(31),…
Kanunları ilan etmenin bir sonucu olarak görülebilecek Nul n’est censé ignorer la…
Suçlar konusunda belirliliğin eksik olduğu hallerde bireyin mazur olduğunu savunan…
Kanun yapmayı akıl edecek kadar dahi kişilere iltifatını esirgemeyen Montesquieu’nün…
Fransız yazar yüzyıllar önceden kanun gerekçelerinin önemini, kanun koyucuların yaptıkları…
Kanunların yorumlanmasını sakıncalı bulan Beccaria, kanunların yorum yapılmasını…
İtalyan düşünürden ilham alınarak söylenebilir ki, kanunların hukuken suç sayılan…
B. Kanundaki Kavramların Tanımlanması Meselesi
Türk Anayasa Mahkemesi suçlar ve cezalar bakımından kanunilik prensibinin belirlilik…
“Yasada her kavramın tanımının yapılmasında zorunluluk bulunmadığı gibi, çoğu kez buna gerek de yoktur. Hatta kimi durumlarda bir kavramın yasada tanımının yapılması yasama tekniğine de uygun düşmeyebilir. “Sosyal sınıf”, “İktisadî ve sosyal temel düzen” kavranılan da öğreti ve uygulamada yeterince açıklığa kavuşturulmuş bulunduklarından, bunların yasada tanımlanmasını zorunlu ya da gerekli kılan bir durumun varlığından söz edilemez. Yeri gelmişken şu noktayı da belirtmekte yarar vardır; Yukarıda itiraz konusu hükümlerin nitelik ve kapsamı bölümünde, Türk Ceza Yasasının 142. maddesinin birinci fıkrasının incelemeye konu edilen hükümleriyle, ihtilâlci sosyalizm (Komünizm) için yapılan propaganda eylemlerini yasaklamanın amaçlandığı belirtilmiş ve Anayasaya uygunluk denetimi de, söz konusu hükümler bu anlam ve çerçeve içinde ele alınarak yapılmış bulunmaktadır. Bu nedenlerle, iptali istenilen hükümlerle yasaklanan konuların maddede açıklıkla gösterilmediği, böylece…
