Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel +
pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
E. İnsanlık Dışı Muamele veya Ceza
İşkence dışındaki diğer kötü muamele türleri, Anayasa’da eziyet ve insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele olarak…
Anayasa Mahkemesinin, kişinin maddi ve manevi varlığının bütünlüğüne en fazla zarar…
Bu çerçevede Mahkeme, işkence seviyesine varmayan fakat yine de önceden tasarlanmış,…
Buna göre, yeterli yoğunluk ve amaç unsuru taşımaması nedeniyle işkence addedilemeyen…
Bu kapsamda Anayasa Mahkemesi; Cezmi Demir kararında AİHM kararlarına atfen eziyet sayılabilecek fiiller ile ilgili örnekleme şeklinde tespitlerde bulunmaktadır. Mahkeme’ye göre AİHM’in tespitlerinde insanlık dışı muamele sayılan fiziksel saldırı, darp, psikolojik sorgu teknikleri, kötü şartlarda tutma, kişiyi kötü muamele göreceği bir yere sınır dışı ya da iade etme, devletin gözetimi altında kişinin kaybolması, kişinin evinin yok edilmesi, ölüm cezasının infazının uzunca bir süre beklenilmesinin doğurduğu korku ve sıkıntı, çocuk istismarı gibi…
Nitekim Anayasa Mahkemesi, Hamdiye Aslan kararında gözaltında olması nedeniyle hassas konumda olan başvurucunun vücudundaki yaralanmaların sebepleri konusunda idare tarafından yeterli ve kabul edilebilir bir açıklama getirilememiş olması nedeniyle ‘işkence ve kötü muamele yasağının’ ihlal edildiği sonucuna varmıştır. Anayasa Mahkemesi, ilk olarak başvurucunun maruz kaldığı eylemlerin hangi kötü muamele kategorisine girdiği konusunda değerlendirme yapmış ve olayların süregelişinin, başvurucuya uygulanan acı ve ızdırap verici eylemlerin, kendisine yöneltilen olaylar hakkında itiraf ve/veya beyanda bulunmasını sağlamak, herhangi bir şekilde davranması için gözdağı vermek amacıyla veya ayrımcılığa dayalı herhangi bir gerekçeyle bilinçli olarak uygulandığını net bir şekilde doğrulamadığı kanaatine varmıştır. Bu sebeple Anayasa Mahkemesi, başvurucuya fiziksel ve psikolojik acı verme veya direncini kırma amacı güden, korku, endişe veya aşağılık duygusu oluşturucu nitelikteki muamelelerin “eziyet” seviyesinde olduğuna karar vermiştir…
Anayasa Mahkemesi yasadışı toplantı ve gösteri yürüyüşü esnasında göstericilere karşı…
Anayasa Mahkemesi üçüncü kişi tarafından gerçekleştirilen saldırı nedeniyle devletin…
Ancak bir kötü muamelenin eziyet olarak nitelendirilebilmesi için basit tıbbi müdahale…
Benzer şekilde Anayasa Mahkemesi, Mehmet Şah Araş ve diğerleri başvurusunda, başvuruculardan Mehmet Şah Araş’ın polis memurları tarafından basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek şekilde yaralanmış olmasına rağmen başvurucunun maruz kaldığı eylemin süresi, amacı, etkisi ve sonuçları birlikte değerlendirildiğinde söz konusu eylemin eziyet olarak nitelendirilebileceği kanaatine varmıştır…
AİHM yaklaşımında ise, bir davranışın insanlık dışı muamele kabul edilebilmesi için…
Ancak AİHM kararlarında sıkça görülen bir durum, AİHM’in bir kötü muamele eyleminin…
Örneğin, Aktürk/Türkiye başvurusuna konu olayda başvurucu, bir suç nedeniyle yakalanmış ve gözaltına alınmıştır. Başvurucunun gözaltı sonrası alınan doktor raporunda giriş raporundaki yaralanmalara ek olarak, göz kapağının altında hematom, kafasında morluk, yüzünün değişik yerlerinde yaralanmalar ve kaburgalarında kırık tespit edilmiştir. Başvuranın vücudundaki bu yaralanmalara Hükümet tarafından makul açıklamaların getirilemediğini tespit eden AİHM, bu muamelelerin insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele olduğu sonucuna ulaşmıştır…
Benzer şekilde Enver Aydemir/Türkiye kararında AİHM, vicdani ret gerekçesiyle askeri üniforma giymek istemeyen başvurucunun, bir asker ve komutanı tarafından tekme ve yumruklarla darp edilmesinin ve askeri üniformayı giymeye zorlanmasının ‘insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele’ oluşturduğu kanaatine varmıştır…
Ancak AİHM’in kolluk kuvvetleri tarafından yakalama sırasında veya gözaltında güç…
Tüm bu kararlar, AİHM’in işkence dışındaki kötü muamele türlerini belirli eylemlerle…
Sonuç olarak, her ne kadar Anayasa ve Sözleşme bu kötü muamele tipini farklı isimlerle…
2. Amaç Unsuru
F. Aşağılayıcı Muamele veya Ceza
EN
TR
