KAMU GÖREVLİSİ KAVRAMI
1. TANIM VE KAVRAMSAL İNCELEME
Tüzel kişiler, gerçek kişilerden ayrı hukuki bir kişiliğe sahiptir. Buna karşın,…
Kamu adına işlem tesis eden ve eylem yapan gerçek kişilerin hukuki durumları farklılık…
Günday’a göre geniş anlamda kamu görevlisi “hukuki durumları ve yaptıkları görevin niteliğine bakılmaksızın, kamu kesiminde ve de Devletin bütün organlarında görev yapan herkesi ifade etmektedir.”…
Anayasa Mahkemesi bir kararında kavramın ceza hukuku ve idare hukuku açısından farklılıklarına…
“İl genel meclisi üyelerinin de, görevleri sırasında ve görevlerinden dolayı işledikleri suçları bakımından Türk Ceza Kanunu uygulamasında memur durumunda sayılmaları, ellerinde kamu gücünü ve diğer araçları bulundurmaları nedeniyle ayrı bir korumaya tabi tutulma gereksinimine dayanmaktadır. Ceza hukukuna özgü bu nedenler, onların idare hukuku ilkelerine göre de memur ya da kamu görevlisi olarak kabulüne yeterli değildir.”…
Dar anlamda kamu görevlisi ise “Devletin siyasal yapısını oluşturan organlardaki görevlilerle, özel hukuk hükümlerine tabi olarak çalışanlar dışında kalan kamu görevlilerini ifade etmektedir.”…
Pek çok kaynağın aksine Gözler, Fransız içtihat ve doktrininden de istifade ederek…
Yazara göre;…
i. En geniş anlamda kamu görevlisi (agent public au sens le plus large) kamu sektöründe çalışan herkesi kapsamaktadır. Ancak bu denli geniş bir kavramdan hukuk alanında yarar sağlamak mümkün değildir.…
ii. Geniş anlamda kamu görevlisi (agent public au sens large) kavramı kamu tüzel kişilerinde kamu hukuku çerçevesinde görev yapanları kapsamaktadır. Buna göre işçiler kavramın kapsamı dışındayken, bakanlar, milletvekilleri, ihtiyar meclisi üyeleri v.b. kavramın kapsamındadır.…
iii. Dar anlamda kamu görevlisi (agent public au sens stricte) kamu tüzel kişilerinde kamu hukuku rejimi çerçevesinde mesleki bir sıfatla ücretli iş yapan personeli ifade etmektedir. Tanımda altı çizilmesi gereken husus ise “mesleki sıfatla (à titre professionnel)” iş…
iv. En dar anlamda kamu görevlisi (agent public au sens le plus stricte) ise sadece Devlet memurlarını (fonctionnaires public) …
Doktrinde kavram farklı kapsamlarda ele alınmış olmakla birlikte tanımların ve yaklaşımın…
Fransız içtihadında benimsenmiş tanımıyla “kamu görevlisi, bir kamu tüzel kişisi tarafından bir kamu hukuku bağıyla istihdam edilen görevlilerdir.”…
i. Kamu hizmeti görme: Kamu görevlileri kamu hizmetlerini yürütmekle yükümlüdür ve…
ii. Kamu ile kamu hukukuna dayalı istihdam bağı: Kamu hukuku esasları üzerine inşa…
1.1. 1982 Anayasası Öncesi
1982 Anayasası’nın yürürlüğe girmesi ve bunu takiben Anayasa Mahkemesince verilen…
Duguit’in 1926 yılında Mısır’da verdiği dersler Kamu Hukuku Dersleri adı altında kitaplaştırılmış ve bu çalışma Derbil’in çevirisi ile 1954 yılında dilimize kazandırılmıştır.…
Türk idare hukukunun öncüleri arasında kabul edilen Onar, kamu personelinin tasnifi…
1982 Anayasası’ndan önceki dönemde “kamusal ajan” deyimi geniş anlamda kamu görevlisi kavramını ifade eder biçimde kullanılmış…
Diğer taraftan memur kavramı da farklı anlamları ve kategorileri ifade eder biçimde…
Lafzi ve tarihsel olarak ele alındığında 1961 Anayasası’nda da memur kavramının Devlet…
1961 Anayasası, akademik özerklik ilkesini benimsemiş ancak akademisyenlerin tabi…
“Üniversite öğretim üyeleri ve yardımcıları gibi Devlet memurlarının bu Kanunun malî hükümlerine tabi olacağını tasrih ederken Üniversite özerkliğinin zedelenmediğini, Anayasamızın 120 nci maddesindeki bilimsel özerkliğe aykırı bir hüküm getirilmediğine işaret etmek lâzımdır. Nitekim halen de Üniversite öğretim üyeleri ile yardımcıları 788 sayılı “Memurin Kanunu”, 1108 sayılı “Maaş Kanunu”, 6245 sayılı “Harcırah Kanunu” 5434 sayılı “Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu” hükümlerine tabidirler. …
… Üniversite öğretim üyeleri ve yardımcılarının, malî hükümler dışında, kanuna tabi sayılmamalarında Üniversitelerin bu yolda belirttikleri arzunun da rolü olmuştur. Aslında, Üniversite öğretim üyeleri ve yardımcılarını da esas itibariyle kanunun kapsamı içine almak, fakat Anayasa’nın 120 nci maddesindeki özerklik ilkesine uygun olarak, hangi hükümlerin Üniversite mensuplarına uygulanmayacağını açıkça belirtmek ve Üniversite öğretim üyeliği ve yardımcılığını ayrı ve özerk bir sınıf şeklinde kanunun genel mekanizması içinde düşünmek de mümkün olabilirdi.”…
Ancak Anayasa Mahkemesi bu düzenlemeyi özerklik ilkesine aykırı bularak iptal etmiştir:
“… Anayasa’nın 120 nci maddesinin beşinci fıkrasında, Üniversitelerin kuruluşunun kanunla düzenleneceği hükmü konulurken, böyle bir [idari] kayıtlama öngörülmemiş olduğundan ve kanun koyucu bu maddeye göre Üniversitelerin Kuruluş ve işleyişini ve bu meyanda kadrolarını düzenlerken, Anayasa’nın bu maddesinde veya diğer hükümlerinde öngörülenler dışında herhangi bir kayıtlamaya tabi olmayıp Üniversitenin teklifi ve kendi takdir ölçülerine göre karar serbestliğine sahip bulunduğundan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun malî hükümlerinin ve bu meyanda kadrolarla ilgili maddelerinin Üniversite mensupları hakkında uygulaması Anayasa’nın Genel İlkelerine ve 120 nci maddesine, bu bakımdan da aykırı bulunmaktadır.”…
EN
TR
