II. REKLAMLARIN HUKUKA UYGUNLUK ŞARTLARI (TKHK m.16)
Daha önce de belirttiğimiz gibi, TKHK m.16-17 hükümleri, hukukumuzdaki reklamlara…
sayılmamış olmakla birlikte, birinci fıkrada getirilen esasları ihlal eden reklamlar…
Ayrıca bu maddenin üçüncü fıkrasında karşılaştırmalı reklamlar, dördüncü fıkrasında…
Takip eden başlıklarda, reklam hukukuna ilişkin uygulamayı, karşılaşılan sorunları…
A. GENEL ESASLAR
TKHK m.16/I hükmünde öngörülmüş olan genel esaslar şunlardır:…
1. Hukuka Uygunluk
TKHK m.16/I düzenlemesinde, reklamların “kanunlara, Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere,…
Reklamın kanunlara uygunluğu ile hukuk düzenindeki tüm emredici hukuk kaidelerine…
Ancak Reklam Kurulu tarafından gerçekleştirilen denetim bakımından, bu esastan yola…
♦ Diğer taraftan aşağıda incelenecek olmakla birlikte, bu vesileyle de vurgulamak…
2. Genel Ahlaka Uygunluk
a. Genel Ahlakın Ölçüsü:
Ahlak anlayışı kişiden kişiye değiştiği gibi, genel ahlak anlayışı da toplumdan topluma,…
Ahlaka uygunluğun ölçüsü, içinde bulunulan zamana göre, aydın, vicdanlı, normal zekaya…
Tic.Rek.Yön.’nin “Ahlaka Uygunluk” kenar başlıklı 6. maddesinde şu düzenleme yer…
a) Genel ahlak kurallarına aykırı ifadeler ya da görüntüler içeremez. …
b) Cinselliğin istismarı ile pornografi içeren ifadeler ya da görüntüler taşıyamaz.…
c) Korku ve batıl inançlar istismar edilemez.…
d) Toplumun acıma duygularını istismar edecek şekilde hasta, bebek, çocuk, yaşlı ve özürlülerle ilgili ifadeler ya da görüntüler kullanılamaz.…
e) Hastaların tedavi öncesi ve sonrasına ait görüntü veya ifadeler(in)e yer verilemez.”…
b. Genel Ahlaka Aykırılığa İlişkin Reklam Kurulu Kararları ve Kararların Değerlendirilmesi
Reklam Kurulu’nun genel ahlaka aykırı bulduğu reklamlara ilişkin bazı kararlarının,…
Genel ahlaka aykırılığa ilişkin Reklam Kurulu kararlarına örnek vermek gerekirse…
♦ Buse Fantezi Ürünler Satış Merkezi’ne ait el ilanlarında, “Aşk Damlası, Ereksiyon Hapı, Vajina Kremi...” gibi…
örf ve adet kavramından çok farklı bir anlam ifade etmektedir.…
Hemen belirtelim ki, kural olarak “vajina”, “penis”, “ereksiyon” gibi kelimelerin…
♦ Bir diğer kararda ise, cinselliğin istismarı ve hatta cinsellikle ilgili herhangi…
Bilimsel kavramların ya da cinsel çağrışım yapma ihtimalinin genel ahlaka aykırı…
3. Doğruluk ve Dürüstlük
Reklam yapma hakkı, rekabet/sözleşme özgürlüğüne dayanır. Ancak bu hak, sınırsız…
kuralı, bir kimseden namuslu, dürüst bir insan olarak beklenen davranışı ifade eder.…
B. ALDATICI REKLAMLAR
1. Tanımı
Aldatıcı reklamın, genel, soyut, açık ve anlaşılır şekilde tanımını yapmak ve unsurlarını…
AB’nin Aldatıcı ve Karşılaştırmalı Reklamlara İlişkin Yönergesi’nin 2. maddesinde…
Daha önce de belirttiğimiz gibi halen…
gesinden sonra oldukça sınırlanmış bulunmaktadır. Buna göre, tüketicilerin menfaatlerinin…
İşte Haksız Ticari Uygulamalar Yönergesi’nin 6. maddesinde aldatıcı davranış şu şekilde…
ABD’de ise ticari faaliyetlerin ve bu arada reklamların hukuka uygunluğu denetimini…
makul tüketiciyi, tüketicinin zararına olarak yanıltan veya yanıltması muhtemel…
Gerek bu düzenlemelerde gerekse Türk doktrininde…
2. Unsurları
Yukarıda verdiğimiz tanımdan yola çıkarak bir reklamın aldatıcı olduğuna karar verebilmek…
a. Reklamın Yanlış veya Yanıltıcı Olması ya da Eksik Bilgi İçermesi
Reklamdaki beyanın veya görüntünün, yanlış olduğunun objektif ölçülerle kanıtlanabildiği…
Bir reklamın lafzen doğru olması da, her zaman için onun aldatıcı olmadığı anlamına…
ğın tespitinde reklamın bütünün yarattığı izlenim esas alınmalıdır. Bu izlenim yanıltıcı…
Nihayet, reklamdaki ifade doğru bile olsa, tüketiciler için önemli bilgileri ve gerekli…
b. Reklamın Hitap Ettiği Orta Seviyedeki Tüketiciyi Aldatması veya Aldatma İhtimalinin Bulunması
Bir reklamın aldatıcı olup olmadığının saptanmasında ortalama bilgi ve dikkat seviyesindeki…
Türk hukukunda, reklamın aldatıcılığını tespit ederken hangi tip tüketicinin veya…
AB’nin Aldatıcı ve Karşılaştırmalı Reklamlara İlişkin Yönergesinde, “ortalama tüketici”…
Uygulamalar Yönergesi bir…
Ortalama tüketici ölçüsünden uzaklaşılarak, sadece saf, hiç düşünmeyen, eğitimsiz,…
Reklamın aldatıcılığının saptanmasında ortalama dikkat ve bilgi seviyesindeki tüketici…
Nihayet önemle vurgulamak gerekir ki, bir reklamın aldatıcı sayılabilmesi için herhangi…
c. Reklamdaki Aldatıcılığın Önemli Olması
İçerisinde aldatıcılık unsuru taşıyan her reklam değil, önemli hususlarda aldatıcı…
3. Aldatıcı Reklamlara İlişkin Reklam Kurulu Kararları ve Kararların Değerlendirilmesi
Reklam Kurulu, genel uygulamasına paralel olarak aldatıcı reklamlar konusunda oldukça…
Yukarıda da belirttiğimiz gibi, mevzuatta aldatıcı reklamın tanımı yapılmamıştır.…
a. Yanlış Reklama İlişkin Olarak
Reklamdaki iddianın yanlış olması halinde bu reklam, Reklam Kurulu tarafından tereddütsüz…
♦ “Bana kontör atsana başlıklı reklamda kontör transferi için, “Dünyada ilk ve tek”…
yurtdışında bazı firmaların aynı hizmeti verebildikleri ve bu ibarenin gerçekleri yansıtmadığı”na