Medeni Yargılamada Hukuka Aykırı Yoldan Elde Edilmiş Deliller

İsviçre hukukunda Gasser/Rickli(251) yargılama hukukundaki usûlî imkânlar dikkate alındığında, tarafların belgeleri çalmak, hasmın bilgi sistemlerine girmek gibi hukuka aykırı davranışlara sevk edilmemiş olduklarını, zira önemli belgeler ve verilerin yargılamada ibraz edilmemesi durumunda mahkemenin bunların iddia edilen içeriğini gerçek kabul edebileceğini (bkz. İsviçre MUK m. 164; aynı sonuç için bkz. HMK m. 220) veya üçüncü kişiler bakımından gerektiğinde keşif ve arama suretiyle zorlayıcı tedbirlere başvurulabileceğini, bu nedenlerle delili hukuka aykırı elde etmek suretiyle bizzat hakkını korumaya ihtiyaç olmayacağını belirtmektedir. Ancak yazarların bu ifadeleri, buna ihtiyaç duyularak artık hukuka aykırı biçimde elde edilmiş durumda bulunan bir delilin kabul edilebilirliği sorununun çözümü bakımından yeterli değildir. Zira sorun, tarafın yargılama dışında, yargılamada ibrazı gerekecek nitelikteki bir belgeyi ele geçirerek, zaten artık yargılamaya getirmiş, dâhil etmiş olduğu hâllere ilişkindir. Tarafın bunun öncesinde kendi hakkını korumaya ihtiyaç ve yetkisi olup olmadığı, kabul edilebilirlik hakkındaki usûlî karar öncesindeki ayrı bir sorundur. Bu durum, yargılamada sözü edilen imkânlar varken, bu belgeleri hukuka aykırı elde etmiş kişinin bu elde etme fiilinin maddî hukuka uygun olup olmadığı hakkındaki değer hükmünde (ön sorunda) etkili olabilir. Ancak bu elde etme fiili hakkındaki değer hükmü, delilin kabul edilebilirliği usûlî kararı bakımından doğrudan etkili değildir. Hakkın haksızlığa dayalı olarak gerçekleştirilmemesi gerektiği(252)…