EN
TR
Ancak pozitif yükümlülükler ve etkin soruşturma yükümlülüğü, Sözleşme’nin koruma…
Bu nedenle Mahkeme’nin pozitif yükümlülükler ve bu kapsamda etkin soruşturma yükümlülüğüne…
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Sözleşme’nin tarafı olan devletlerin etkin soruşturma…
Mahkeme’nin etkin soruşturma yükümlülüğünün ihlali nedeniyle bir devlet hakkında…
Mahkeme anılan kararlarından bu yana konuya ilişkin olarak zengin bir içtihat oluşturmuştur.…
Yine de verilen kararlarda yükümlülüğe ilişkin olarak bazı temel ilkeler istikrarlı…
Buna göre bir soruşturmanın etkin sayılması için suça karışmış olma ihtimali bulunan…
Mahkeme’nin belirlediği bu ilkeler çerçevesinde kavramın, AİHS’nin 2 veya 3. maddelerinde…
Nitekim AİHM, konuya ilişkin içtihat birikimini sistemleştirdiği konuya ilişkin emsal…
Mahkeme, etkin soruşturma yükümlülüğünün ihlal edilip edilmediğini, genellikle 2…
Mahkeme’nin yükümlülüğün hukuki dayanağına ilişkin yaklaşımı ise daha karmaşık bir…
Buna göre yükümlülüğün hukuki kaynaklarından birincisi, müstakil olarak Sözleşme’nin…
Bu sebeple etkin soruşturma yükümlülüğünün kavramsal açıdan inceleneceği çalışmanın…
II. Etkin Soruşturma Yükümlülüğünün Maddi ve Hukuki Dayanakları
A. Genel Olarak
Etkin soruşturma yükümlülüğü AİHS’de açıkça düzenlenmemiş olup, AİHM’nin içtihatları…
Mahkeme’nin taraf devletlerin böylesi bir yükümlülük altında bulunduğuna yönelik…
Bu kararlarda yükümlülüğün maddi dayanağını, Sözleşme’nin 2. maddesi ile koruma altına…
Mahkeme’nin yükümlülüğün hukuki dayanaklarına ilişkin yaklaşımı ise maddi dayanaklara…
Bu yaklaşımlardan ilkinde yükümlülüğün hukuki dayanağını, müstakil olarak Sözleşme’nin…
Mahkeme’nin yükümlülüğün hukuki kaynaklarına ilişkin yaklaşımlarından ikincisi ise…
Kanaatimizce Mahkeme’nin yükümlülüğün hukuki kaynakları konusunda farklı yaklaşımlara…
Bu açıklamalar doğrultusunda Mahkeme’nin etkin soruşturma yükümlülüğünün hukuki dayanağına…
B. Pozitif Yükümlülükler Teorisi
İnsan hakları teorisi, devletin temel hak ve özgürlüklere yönelik olarak dört farklı…
a) Hakkın hukuki olarak düzenleme altına alınmasına yönelik “tanıma yükümlülüğü”, b) Hakka yönelik ihlalde bulunulmamasını gerektiren “saygı yükümlülüğü”,…
c) Hak sahiplerini üçüncü kişilerin müdahalesinden korumaya yönelik “koruma yükümlülüğü”…
d) Hakkın sözde kalmaması, haktan tam olarak yararlanabilmesi için pozitif tedbirler…
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ise insan hakları teorisindeki bu klasik ayrımdan…
Dolayısıyla bugün itibariyle Sözleşmede düzenlenmiş olan maddi hakların taraf de…
a) Hakkı ihlal etmemeye yönelik negatif (pasif kalma),…
b) Hakkı korumaya yönelik pozitif (aktif davranma)…
olmak üzere iki farklı yükümlülük yüklediği kabul edilmektedir(25)…
Bunlardan negatif yükümlülükler, Sözleşme ile koruma altına alınan bir hakkın devlet…
Dolayısıyla negatif yükümlülük ihlali, devletin organ ve görevlilerinin pasif kalmaları…
Sözleşme’nin yatay etkisi olarak da adlandırılan pozitif yükümlülükler ise devletin…
Pozitif yükümlülükler, negatif yükümlülüklerin aksine, esasen Sözleşme metninde açıkça…
Bu çerçevede Sözleşmede düzenlenen hakların taraf devletlere negatif yükümlükler…
1. Pozitif Yükümlülükler Teorisinin Hukuki Kaynakları
Pozitif yükümlülükler konusundaki içtihadın temeli, taraf devletlere Sözleşme’nin…
Mahkeme’nin pozitif yükümlülükler teorisine ilişkin bu içtihatları ile birlikte Sözleşme’nin…
Ancak hemen belirtmek gerekir ki, pozitif yükümlülükler doğrudan 1. maddeden doğmamakta,…
Pozitif yükümlülüklerin hukuki kaynaklarına ilişkin bu ikili yapı, Mahkeme’nin Türkoğlu/Türkiye…
Karardan da anlaşıldığı üzere, pozitif yükümlülüklerin ihlali ancak Sözleşme ile…
Burada dikkat edilmesi gereken bir diğer husus da bir devletin söz konusu hakka yönelik…
2. Pozitif Yükümlülüklerin Türleri
Mahkeme uygulamasında, Sözleşme ile koruma altına alınmış olan haklardan kaynaklanan…
a. Usule İlişkin Pozitif Yükümlülükler
Etkin soruşturma yükümlülüğü bağlamında devletin pozitif yükümlülüğünün usule ilişkin…
Kuşkusuz bu yükümlülük, Sözleşme’nin 13. maddesinde düzenlenen etkili başvuru hakkı…
b. Esasa İlişkin Pozitif Yükümlülükler
Devletlerin esasa ilişkin pozitif yükümlülüklerinin kapsamı, söz konusu hakkın niteliğine…
a) Sözleşmede düzenlenmiş bulunan hakların fiilen de kullanılabilmesi için etkin…
b) Hakların kullanmasına yönelik gerekli tedbirleri almak ve…
c) Hak sahiplerini üçüncü kişilerin müdahalelerinden korumaktır(53)…
Bu çerçevede devletin esasa ilişkin pozitif yükümlülüklerin en önemlisi, vatandaşını…
III. Yaşama Hakkı ve Etkin Soruşturma Yükümlülüğü
A. Genel Olarak
Yaşama hakkı, geri alınamaz nitelikte olan, kişilerin fiziksel ve ruhsal bütünlüklerini…
Yaşama hakkının diğer tüm hakların temeli olduğunun kabulü, bu hakka diğer haklara…
