Milletlerarası Özel Hukukta Franchise Sözleşmesine Uygulanacak Hukuk

Yabancılık unsuru bulunan franchise sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklara uygulanacak…

II. FRANCHISE SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİLERİNE UYGULANACAK HUKUKUN TARAFLARCA BELİRLENMESİ (SUBJEKTİF BAĞLAMA KURALI)

Türk hukukunda yer alan düzenlemelere göre, yabancılık unsuru bulunmayan borç ilişkilerinden…

MÖHUK’ ta yer alan sözleşmelere ilişkin düzenlemeye göre, m. 24 genel hüküm niteliğindedir…

Öte yandan özel olarak bazı sözleşme tipleri için de MÖHUK’ ta ayrıca bir takım hükümler…

Çalışmamızın konusu olan franchise sözleşmelerine uygulanacak hukuk hakkında özel…

A. KAVRAMLAR

1. Yabancılık Unsuru Taşıyan Sözleşme

MÖHUK m. 1’de yer alan düzenlemeye göre, yabancılık unsuru taşıyan ve özel hukukla…

Yabancılık unsuru for hâkiminin denetimi ile belirlenecektir. Örneğin, tüm unsurları ile tek bir ülkenin hukuk sistemine bağlı olan sözleşmeden doğan uyuşmazlık o ülkenin mahkemesinde görülürse, yabancılık unsuru taşımayacak ve maddî hukuk hükümlerine tâbi olacaktır. Oysa aynı sözleşme hakkında, bir başka ülkenin mahkemesine başvurulması hâlinde hâkim bu sözleşmeyi yabancılık unsuru taşıyan bir sözleşme olarak nitelendirecektir(3).…

Sözleşmelerde yabancılık unsuru farklı şekillerde görülebilmektedir. Bunlardan biri…

Doktrinde, kişi veya yer konularında yabancı unsur bulunmayan hallerde, tarafların…

Aksi yöndeki görüş ise yabancılık unsuru taşımayan bir sözleşmede hukuk seçimi yapılması…

Yargıtay vermiş olduğu bir kararda(10); “…Türk vatandaşları arasında özel hukuk sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklarda yabancı hukukun uygulanmasını yasaklayıcı bir düzenleme bulunmamakta, yabancı hukukun uygulanması gerektiğinde bu iddiada bulunan tarafa, o kanun hükmünü ispat yükümlülüğü bulunmaktadır. Özel hukuk sözleşmelerinde tarafların hakimin hukukunda (lex fori) kamu düzenine açıkça aykırılık içermeyen hükümlerin serbestçe konulabileceğine ilişkin ilke ile de uyumludur. Yabancı hukukun uygulanması ve tarafların bu konuda sözleşmeye hüküm koymaları için sözleşmenin yabancılık unsuru içermesi koşulu bulunmamaktadır…”.…

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu vermiş olduğu kararda(11);…

Kanaatimizce, yabancılık unsuru bulunmayan franchise sözleşmelerinde kanunlar ihtilâfı…

2. Sözleşmeden Doğan Borç İlişkisi

Borçlar Hukuku’nda borcun kaynakları; sözleşmeden doğan borçlar, haksız fiillerden…

Sözleşme, tarafların hukukî sonuca yönelik karşılıklı birbirlerine uygun irade beyanı…

“Sözleşmeden doğan borç ilişkileri” kavramına MÖHUK m. 24/1 hükmünde yer verilmektedir.…

Söz konusu hükümde taraf iradelerine öncelik tanınmış, tarafların sözleşmeden kaynaklanan…

3. Vasıflandırma

Yabancılık unsuru taşıyan uyuşmazlıkların çözümünde ilk olarak vasıflandırma aşaması…

Uygulanacak hukukun belirlenmesi kanunlar ihtilâfının konusuna dâhil olan bir işlem…

a. Bağlama Konusu

Yabancılık unsuru taşıyan bir uyuşmazlığın çözümü için, uygulanacak hukuk tespit…

Bağlama konusunda vasıflandırma sorunu dört farklı şekilde çözülebilmektedir: 1-…

Türk hukukunda vasıf ihtilâfının genellikle lex foriye göre çözümleneceği savunulmaktadır.…

b. Bağlama Noktası

Bağlama konusunun belirli bir hukuk düzenine tâbi tutulmasında dikkate alınan kritere…

Hukuk düzenleri çoğunlukla benzer kavramları esas alırlar. Ancak bu kavramlara yüklenen…

Bağlama noktasının yorumlanmasında bir takım istisnalar bulunmaktadır. İlk olarak,…

B. FRANCHISE SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN UYGULANACAK HUKUKU BELİRLEMESİ (HUKUK SEÇİMİ)

1. Genel Olarak

Sözleşme taraflarının, sözleşmeden kaynaklanan sorunları belirli bir hukuka tâbi…

İrade serbestisi prensibinde, maddî hukukta kabul edilen sözleşme serbestisi ilkesinin…

Günümüzde hukuk düzenlerinde irade serbestisi ilkesi oldukça yaygın olarak kabul…

Milletlerarası özel hukukta irade serbestisi Uluslararası Hukuk Enstitüsü tarafından…

Milletlerarası sözleşmelerde belirli bir bağlama noktasının öngörülmesi (örneğin…

MÖHUK m. 24/1’e göre, taraflar sözleşmeden doğan borç ilişkileri hakkında hukuk seçimi…

Tarafların aralarında anlaşarak belirledikleri hukuk, emredici, yedek ve tamamlayıcı…

Taraflar yabancılık unsuru taşıyan franchise sözleşmelerinde diledikleri zaman, sözleşme…

2. Hukuk Seçiminin Türleri

a. Açık Hukuk Seçimi

Yabancılık unsuru taşıyan sözleşmeden doğan borç ilişkilerine, tarafların “açık”…

Açık hukuk seçimi, tarafların hukuk seçiminde net olarak uygulanacak hukuku belirlemeleridir