-
Git
: -
-
ᴀ⇣ Yazı karakterini küçült
Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel + pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
İkinci Bölüm
İdarenin Taraf Olduğu Kira Sözleşmelerinin Hukuki Rejimini Belirleyen Görünümleri
I. İdare’nin Kamusal Mallarının Kiraya Verilmesi ve İdare’nin Yetkileri
Kiraya verenin idare olduğu durumlardaki bir kira sözleşmesinin, taraflarının her…
1. Kamusal Mal Kavramı
a. Kamusal Mal-Özel Mal Ayrımının Zorluğu ve Kamusal Mal Terimi
Kamusal mal terimini, kamu mallarının, malın tabi olduğu hukuki rejime göre yapılan…
İdarenin yerine getirmekle görevli olduğu faaliyetler ve özellikle kamu hizmetinin…
Kamusal malların, özel hukuk rejimine tabi mallardan ayrı bir hukuki rejime tabi…
“Sahipsiz yerler ile yararı kamuya ait mallar, Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Aksi ispatlanmadıkça, yararı kamuya ait sular ile kayalar, tepeler, dağlar, buzullar…
Sahipsiz yerler ile yararı kamuya ait malların kazanılması, bakımı, korunması, işletilmesi…
Kamusal malların farklı bir rejime tabi olması gerekliliği üzerindeki uzlaşının,…
Sonuç olarak, kamusal malların idarenin özel mallarından nasıl ayrılacağı, kamu mallarının…
Doktrin ve yargının oluşturduğu kamu malları teorisinde, bu malların nasıl ve hangi…
Benzer terminoloji sorunu, kamu mallarının alt başlıklara ayrılmasından sonra da…
b. Kamusal Mal-Özel Mal Ayrımının Kriterleri
İdare hukuku-özel hukuk ayrımının benimsendiği ülkelerde, kamu tüzel kişilerine ait…
Hayati önem taşıdığı kabul edilen bu ayrımda kullanılan kriter sorunun hukukumuzda…
Bir malın “kamusal mal” niteliğini taşıdığından bahsedebilmek için aranan ilk koşul,…
Onar, kamusal mal tanımını, şu şekilde yapmaktadır:(16) “Amme hükmi şahıslarının ellerinde bulunan menkul ve gayrimenkul malları amme tarafından istifade edilenlerle bir amme hizmetine, o hizmetin unsurunu teşkil edecek şekilde bağlanmış olanlar amme emlakidir.” Bu…
Belirtmek gerekir ki, doktrinde ve yargı kararlarında bir malın kamusal mal statüsüne…
Konuyla ilgili olarak Yargıtay, bir kararında şu hususlara değinmiştir: “(…) İdare hukukunun temel kavramlarından kaynaklanan ‘tahsis görüşü’, malın tahsis…
Bu görüş, kamu mallarının alanını gereğinden çok genişlettiği veya aynı nitelikte…
Kararda da belirtildiği gibi, kamu hizmetine tahsis görüşü kamu mallarının alanını…
Sonuç itibariyle yargı içtihatlarında üzerinde durulan esaslara ve doktrindeki hakim…
c. Hizmet Malı, Orta Mal ve Sahipsiz Mallar
Kamusal malların tahsis yönüne göre yapılan bu ayrımda, genel bir değerlendirme yapılacak…
Bu ayrımla ilgili olarak çeşitli kanunlarda belirleme ve gruplandırma yapıldığı görülmektedir.…
Halkın veya belli bir bölgede oturan insanların ortak kullanımına tahsis edilmiş…
Sahipsiz mallar, herkesin doğrudan ortak yararlanmasına doğal nitelikleri gereği…
Türk hukukunda kamusal malların alt başlıkları olan hizmet malı, orta mal ve sahipsiz…
Duran, kavramı ve bu kavramın kamusal mallar ile ilişkisini şu şekilde açıklamaktadır:
Bilgen ise, “devletin hüküm ve tasarrufu” altında olmanın mutlaka mülkiyet hakkını…
Türk hukukuna özgü bir kavram olduğu söylenen “devletin hüküm ve tasarrufu” kavramı çeşitli kanunlarda sıkça kullanılmakla birlikte bunların birbirinden farklı içerikte ve kapsamda kullanıldığı da görülmektedir(33).…
2. Kamusal Malların Kira Gibi Özel Hukuk Sözleşmelerine Konu Olamaması İlkesi ve Bu İlkenin İstisnaları
Kamusal malların kira gibi özel hukuk sözleşmelerine konu olamayacağı doktrinde genel…
Onar bu ilke hakkında, “Amme emlaki üzerinde ipotek gibi ayni, kira gibi şahsi mahiyette bir medeni hukuk tasarrufu yapılamaz. Hiçbir irtifak hakkı tesis edilemez. Bunlar ancak idare hukukuna mahsus ve amme emlaki mahiyetleri ile ve tahsis cihetleri ile telifi kabil hukuki tasarruflara mevzu olabilirler.”(37)…
Belirtmek gerekir ki, bu ilkenin tüm kamusal malları kapsayacak biçimde herhangi…
Anılan düzenlenmelerde, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan malların kiralanmasından…
Az sayıda kanunda ise, çeşitli malların kira sözleşmesine konu olamayacağı açıkça…
Danıştay’ın, 80 sayılı (mülga) Kanun’un yürürlükte olduğu tarihte verdiği bir kararda,…
“(…) Uyuşmazlık, toptancı halinde işyeri bulunan davacının işyerinin işgaliye ücretinin…
Olayda davaya konu belediye meclisi kararı ile %50 oranında arttırılan ve belediyece…
Danıştay, bir başka kararında ise, kamuya ait yerlerden bir kısmının herhangi bir…
“(…) Bu durumda, adli yargı yerince, davacı vakfın anılan yerde kiracı olduğunun…
Bu kararların yanı sıra Danıştay’ın kamusal malların kiraya verilebileceği yönünde…
“1580 sayılı Belediye Kanununun 19. maddesinin 7. bendinde ‘Belediye vergi ve resimleri’…
Kanaatimizce Danıştay’ın bu ve benzeri diğer kararlarında, kamu malından elde edilen…
Danıştay, bir başka kararında ise, Kahramanmaraş İli Merkez ilçeye bağlı Büyüksır…
Sonuç olarak, yargı kararlarından hareketle kamusal malların kira sözleşmesine konu…
Önemle eklemek gerekir ki, bir kamusal maldan yararlanmayı hedef tutan bir hukuki…
B. Kamusal Malların Kira Adı Altında Tahsisi ve Yararlanmanın Tahsisle Bağdaşma Zorunluluğu
Yukarıda yer verilen yargı kararlarında değinildiği gibi, mevzuatta ve uygulamadaki…
Onar, gerek kamusal malların taşıdığı vasıf gerek bu mallar üzerinde idarenin haiz…
Belirtmek gerekir ki, kamusal mallardan yararlanma talebinde bulunanlar ile bu talebi…
Kanaatimizce, meselenin kira sözleşmesinin konusunu oluşturan kamusal mal üzerindeki…