Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel +
pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
IV. KARARLAR
AYM mevzuatına göre AYM’nin kabul edilemezlik kararı dışında verebileceği kararlar…
A. Pilot Dava Kararı
İHAM önünde pilot dava usulü, “yaygın” ve “yapısal” bir sistematik sorunun bulunduğu…
Büyük ihtimalle İHAS sisteminden esinlenerek AYM İçtüzüğü’nün 75’nci maddesine eklenen…
B. Kötüye Kullanım Kararı
AYM Yasası’nın 51’inci maddesine göre anayasa şikâyeti yolunun açıkça kötüye kullanılması…
Almanya’da avukatlara da böyle bir ceza kesilip kesilmeyeceği tartışmalıydı, 1985’te…
Türkiye’de bu karar türü İHAM kararlarına atıfla açıklanmaya çalışılmıştır. AYM,…
(i) Mahkemeyi yanıltmak amacıyla kasten gerçek olmayan maddi vakalara dayanılması…
(ii) Başvurunun değerlendirilmesi noktasında esaslı olan bir unsur hakkında bilgi…
(iii) Başvurunun değerlendirilmesi sürecinde vuku bulan ve söz konusu değerlendirmeyi…
(iv) Medeni ve meşru eleştiri sınırları saklı kalmak kaydıyla bireysel başvuru amacıyla…
(v) Söz konusu başvuru yolu kapsamında ihlalin tespiti ile ihlal ve sonuçlarının…
AYM’nin şimdiye kadarki içtihadında başvuru hakkının kötüye kullanılması kararları,…
Bu kararlardan çıkartılabilecek bazı sonuçlar vardır.…
Birincisi, ilk karar kişi yönünden yetkisizlik, ikinci karar ise düşmeyle sonuçlanmıştır. O halde kötüye kullanım kararı, kabul edilemezlik kararının içinde ama ona ek olarak verilen bir cezadır. Bu Almanya ve İHAM uygulamaları ile paraleldir. …
İkincisi, ilk karar başvurucuya, ikinci karar ise avukata verilmiştir. O halde vaktiyle Almanya’da anayasa şikâyetinin ilk yıllarındaki bir tartışmaya Türkiye’de hızla yanıt verilmiştir: Bu ceza, avukata da verilebilmektedir.…
Üçüncüsü, AYM, söz konusu cezanın manevi unsuru ile ilgilenmemiştir.…
Örneğin bir kişi yargılama sürecinde ölse ve hiçbir yakını olmasa, avukatı ise tazminat…
C. Düşme Kararı
AYM Yasası’nın 50’nci maddesinin son fıkrası “davadan feragat halinde düşme kararı…
Feragate dayalı düşme kararı halinde anayasa şikâyeti harcı ve yargılama giderleri…
AYM Yasası’nın 80/2 hükmü, düşme kararını sadece feragatle sınırlı olarak düzenlemiştir,…
AYM kararında düşme kararının bir kısmı “başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini…
AYM’nin bu yöndeki kararı hatalıdır. Üstelik bu karara bağlı olarak, harç ve yargılama…
Daha net anlaşılması için bunu Mehmet Haberal vakasından örnek vererek analiz edebiliriz. Söz konusu vakada, başvurucu hakkında, yargılandığı bir dava devam ederken, davaya bakan derece mahkemesi tarafından 5/8/2013 tarihinde yurt dışına çıkma yasağı şeklinde bir adli kontrol tedbir kararı verilmiştir. Milletvekili olan şikâyetçi, bu kararın gerekçesiz olmasından, seyahat özgürlüğünü kısıtlamasından, milletvekilliği çalışmalarına engel teşkil ettiğinden ve yargılanan diğer bazı milletvekilleri hakkında böyle bir karar olmadığı için eşitlik hakkını ihlal ettiğinden yakınmaktadır. Başvurucu, bu konuda olağan kanun yollarına gitmiş, 20/1/2014 tarihi itibariyle bu başvuruları reddedildiği için 27/1/2014 tarihinde anayasa şikâyetinde bulunmuştur. Buraya kadar bakıldığında olayda herhangi bir sorun görülmemektedir; başvurucu, anayasa şikâyeti yapmış olmakla beraber, bütün süregelen ihlal hallerinde görüldüğü üzere söz konusu tedbirin kaldırılması yönündeki taleplerini derece mahkemeleri önünde de yinelemiştir. İşte bu yinelemeler sırasında, fakat anayasa şikâyeti yapıldıktan sonraki bir tarihte (11/3/2014 tarihinde) başvurucunun hakkındaki tedbir kararı kaldırılmıştır. AYM ise başvurucunun iradesi dışında gelişen bu yeni karar üzerine, “başvurunun incelenmesinin sürdürülmesini haklı kılan bir neden görülmediği” sonucuna…
Öncelikle bu karar hatalıdır. Şöyle ki; somut olayda başvurunun incelenmesini haklı kılan nedenler vardır. Başvurucunun hakkındaki yurtdışına çıkamayacağı yönündeki kamu gücü müdahalesi 11/3/2014 tarihinde kaldırılmıştır. Müdahalenin kaldırılmış olması, bu tarihten önceki müdahalelerinin ihlal niteliğine etki etmez. Bu nedenledir ki AYM, anılan tarihten önceki müdahalenin başvurucunun bir hakkını ihlal edip etmediğini incelemeliydi.…
İkinci olarak AYM, böyle bir ihlal incelemesine girişmeksizin, düşme…
“Görüldüğü üzere başvurucu mevzuatta kendisi için öngörülen olağan hukuk yollarına…
Görüldüğü gibi AYM, kendi kararlarıyla da çelişmekte ve bizzat başvurucunun anayasal…
AYM, anılan sorunlu yaklaşımını gidermedikçe gelecekte bu mesele daha da çetrefilli…
O.K. Kanadoğlu ve B. O. Oder’in Yaman Akdeniz (Twitter) kararına ilişkin olarak dikkat çektikleri bir nokta vardır: Yazarlar, bu karara konu şikâyetlerle aynı içerikte olan diğer anayasa şikâyetlerinin neden birleştirilmediğini sormuşlardır. Bu haklı sorgulamada, AYM’nin gelinen aşamada diğer şikâyetler hakkında düşme kararı verebileceğini kaydetmiş, fakat bu şikâyetlerde Yaman Akdeniz (Twitter) kararında…
c. Otonom Kavramlar Doktrini
SONUÇ