2. Mevzuatımızda, çalışanların buluşları ile ilgili ilk düzenleme 818 sayılı Borçlar Kanununda yer bulmuştur. “İşçinin İhtirai” başlıklı maddede; iş ilişkisi sırasında gerçekleştirilen buluşların, iş görme kapsamına girmesi ya da iş sözleşmesinde kararlaştırılmış olması halinde işverene ait olacağı, buna karşılık işverenin ekonomik değere sahip buluş için işçiye hakkaniyete uygun bir bedel verileceği ifade edilmiştir. eTBK döneminde konuya her ne kadar işçinin ihtirai denilmişse de işçi kavramı üst başlık olarak ele alınmış, kavram ile sadece iş ilişkisi kapsamında çalışanlar değil herhangi bir özel hukuk ilişkisi kapsamında çalışanlar ve kamu çalışanları da kastedilmiştir. Nitekim sonrasında yürürlüğe giren mülga 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname konuya “Çalışanların Buluşları” başlığı ile yer vermiştir. Bu dönemde, gerçek buluş sahibi ilkesi benimsenmiş, bunun neticesinde işverenin buluş üzerindeki hakları aslen mi yoksa devren mi kazanacağı tartışması sona ermiştir. İlgili tüm kanun hükmünde kararnameleri tek bir çatı altında toplayan 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununda, PatKHK’daki sistem temel olarak korunmuş, çalışanların buluşları ayrı bir bölüm al-

3. Gerek mülga mevzuatta gerekse SMK’da çalışan buluşu ifadesi tanımlanmamış,…

5. Önemli görülen bir düzenleme; SMK’nın çalışanların buluşlarına ilişkin düzenlemelerinin çalışan aleyhine değiştirilemeyeceği hususu olmuştur. Çalışan aleyhine değil ama lehine düzenleme yapılabilir olması, iş yargılamasında esas alınan emredicilik ve zayıfın korunması ilkesi ile uyumlu olmuştur. Yine bu ilkeler ile doğrudan bağlantılı bir diğer iş hukuku ilkesi de işçi lehine yorum ilkesidir. Bu ilkeye göre, bir hukuk ku-

İşçi Buluşları

Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel + pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.

Sonuç