Git: Git
Favorilere ekle veya çıkar

İçindekiler

ÖNSÖZ

s. VII

KISALTMALAR CETVELİ

s. XXV

GİRİŞ

s. 1

BİRİNCİ BÖLÜM - HALEFİYETİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ, ORTAYA ÇIKIŞI, GELİŞİMİ, BENZER KURUMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI VE ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN İFASI SİSTEMİ İÇİNDEKİ YERİ

s. 7

I. Tanım, Özellikler ve Terminoloji Sorunu

s. 7

A. Halefiyetin Tanımı

s. 7

B. Halefiyetin Özellikleri

s. 9

1. Halefiyetin, İfanın Borcu Sona Erdirmesi İlkesi ile İlişkisi

s. 9

2. Halefiyetin Bir Kanuni Alacak İntikali Türü Oluşu

s. 11

a. “Kanuni Alacak İntikali” Kavramı, Bu Kavramın Terimleştirilmesi ve Kapsamı

s. 11

b. Kanuni Alacak İntikalinin Bir Türü Olarak Dar Anlamda Halefiyet Teorisi ve Bunun Türleri

s. 16

3. Dar Anlamıyla Halefiyetin, Bir Kanuni ve Cüz’i Halefiyet Türü Olması

s. 21

4. Halefin, Alacaklının Alacak Hakkını Kanunen (Bir Bütün Olarak) İktisap Etmesi

s. 23

5. Halefiyetin Bir Şahsi İkame Hali Olması

s. 24

6. Halefiyetin İrade Özerkliği ve Kendi Kaderini Belirleme (“self determination”) ile İlişkisi

s. 25

7. Halefiyetin Malvarlığını Yabancı Etkiye Açması

s. 27

8. Kanuni Halefiyet Düzenlemelerinin Emredici Olup Olmadığı Sorunu

s. 30

9. Halefiyetin Bir Üçüncü Kişinin İfası Hali Teşkil Etmesi

s. 34

10. Halefiyetin Tâbi Olduğu Hükümler

s. 37

11. Halefiyetin Bir Hak Niteliğini Haiz Olup Olmadığı

s. 41

C. Terim Sorunu

s. 42

1. “Halefiyet”

s. 42

2. “Rücu” ve “Halefiyet”

s. 44

II. Halefiyet Kavramının Ortaya Çıkışı ve Gelişimi

s. 46

A. Dar Anlamda Halefiyetin Doğuşundan Önceki Gelişme ve Tartışmalar

s. 46

1. Roma Hukukunda Genel Anlamda Alacağın Devri ve Halefiyet Anlayışı

s. 46

2. Alacağın Ekonomik Olarak Değerlendirilebilirliğinin Kabulü ve Devir Sonucu Doğurabilmek Amacıyla Başvurulan İki Hukuki Kurum: Yenileme ve Dava Vekaleti

s. 48

3. Alacak Hakkının İntikalinin Kabulü: Justinianus Dönemi ve Sonrasındaki Gelişmeler

s. 52

B. Dar Anlamda Halefiyet Kavramının Doğuşu, Gelişimi ve Modern Hukuka Kazandırılması

s. 54

1. “Beneficium cedendarum actionum” Kurumu ve Bunun Modern Hukuk Sistemlerine Etkisi

s. 54

a. Genel Özellikleri

s. 54

b. Hukuki Yapısı

s. 56

c. Uygulama Alanı

s. 58

d. Modern Hukuk Sistemlerine Etkisi

s. 59

2. “Successio in locum creditoris” Kurumu ve Bunun Modern Hukuk Sistemlerine Etkisi

s. 65

C. Dar Anlamda Halefiyetin Türk Hukukuna Girişi

s. 67

III. Halefiyetin Benzer Kurumlarla Karşılaştırılması

s. 69

A. Halefiyetin Ayni İkameden Ayrılması

s. 69

B. Halefiyetin İradi Temlikten Ayrılması

s. 72

IV. Halefiyetin Üçüncü Kişinin İfası Sistemi İçindeki Yeri

s. 74

A. Üçüncü Kişinin İfasına İlişkin Temel İlke ve Menfaatler

s. 74

1. Borçlunun Şahsen İfa Yükümlülüğü

s. 76

2. Üçüncü Kişi Kavramı

s. 78

3. Üçüncü Kişinin İfasına Karşı Çıkılması

s. 83

B. Üçüncü Kişinin İfasının Sonuçları, Rücu Hakkı ve Halefiyetin Rücu Düzenindeki Yeri

s. 89

1. Üçüncü Kişinin İfasının Sonuçları

s. 89

2. Rücu Hakkına İlişkin Genel Açıklamalar

s. 91

3. Doğrudan Doğruya Kanundan Doğan (Aracısız) Rücu Hakkı, Rücu Araçları ve Halefiyet

s. 94

İKİNCİ BÖLÜM - HALEFİYETİN ŞARTLARI, HUKUKİ YAPISI VE SONUÇLARI

s. 103

I. Halefiyetin Genel Şartları

s. 103

A. Bir Borcun (veya Borçların) Varlığı Şartı

s. 103

B. Dar ve Geniş Anlamda Borçların Özdeşliği Şartı

s. 105

C. Halefiyet Hükümleri Anlamında Üçüncü Kişi Olma Şartı

s. 109

D. Alacaklının Tatmininin Halefin Hesabına Gerçekleşmesi Şartı

s. 111

E. Alacağın Devredilebilirliği (?)

s. 114

F. Rücu Hakkının Kanuni veya İradi Olarak Ortadan Kaldırılmamış Olması Şartı

s. 122

G. Halefiyetin Kanunda Düzenlenmiş Olması

s. 123

1. Genel Kural

s. 123

2. Kuralı Genişletme Yönündeki Eğilimler

s. 125

3. Görüşümüz

s. 127

II. Hukuki Yapısı

s. 128

A. Alacağın İntikalini Esas Alan Teoriler

s. 128

B. Kurucu Teoriler

s. 135

C. Karma Görüşler

s. 140

D. Ayrıksı Niteliğinden Hareketle Halefiyet Kavramını Mevcut Haliyle, Bir Tür Dogma Olarak Kabul Eden Görüşler

s. 143

E. Değerlendirme ve Görüşümüz

s. 145

1. Teorilerin Genel Değerlendirmesi

s. 145

2. Halefiyetin Hukuki Niteliğine İlişkin Görüşümüz

s. 149

a. (Halefin) İfa Amacına Eklenen İktisap Amacı

s. 149

b. Alacağın Uğradığı İşlev Değişimi

s. 156

c. Fer’ilik İlkesinin Rolü

s. 158

III. Hukuki Sonuçları

s. 160

A. Genel Olarak

s. 160

B. Menfaatler Dengesi

s. 164

C. Halefiyetin Genel Sonuçları

s. 166

1. Alacağın Bir Bütün Olarak İntikali

s. 166

a. Genel Olarak

s. 166

b. Fer’ilik İlkesi ve Alacağın Fer’ileri

s. 175

c. Öncelik Haklarının İntikali

s. 185

d. Fer’i Olmayan (Bağımsız, Soyut) Teminatların Durumu

s. 186

e. Yenilik Doğuran Hakların Durumu

s. 188

aa. Klasik ve Modern Görüşler

s. 188

bb. Ara Değerlendirme

s. 192

cc. Alternatif Görüşler ve Özellikle Menfaatlerin Değerlendirmesi Görüşü

s. 192

dd. Halefiyet Hallerinin Özelliği

s. 199

f. Tahkim Anlaşmalarının/Şartının Durumu

s. 199

g. Yetki Anlaşmalarının/Şartının Durumu

s. 205

h. Devir Yasağı Anlaşmalarının/Kayıtlarının Etkisi

s. 209

2. Önceki Alacaklı ile Yeni Alacaklı (Halef) Arasındaki İlişki

s. 212

3. Borçlunun Hukuki Durumunun Korunması

s. 215

a. Genel Olarak

s. 216

b. İntikalden Önce Mevcut Olan Savunmaların Halefe Karşı İleri Sürülmesi

s. 218

c. İntikalden Sonra Ortaya Çıkan Savunmaların Halefe İleri Karşı Sürülmesi

s. 220

d. Diğer Savunmaların Halefe Karşı İleri Sürülmesi

s. 222

e. Borçlunun Halefe Karşı Takas Dermeyan Edebilmesi

s. 223

4. Alacaklının Hukuki Durumunun Korunması (“Nemo subrogat contra se” İlkesi)

s. 223

a. Genel Olarak

s. 223

b. Terim

s. 226

c. İlkenin (Yasağın) Gelişimi

s. 227

aa. İlkenin Ortaya Çıkışı

s. 227

bb. İlkeye Yöneltilen Eleştiriler

s. 228

d. İlkenin (Yasağın) Uygulama Alanları

s. 231

e. Yasağın Sınırları ve Özel Durumlar

s. 236

5. Usul Hukuku Bakımından Sonuçlar

s. 241

6. Halefiyetin Amacı ve İşlevleri

s. 251

a. Genel Olarak

s. 251

b. Başkasının Borcunu İfa Edenin Rücu Hakkını Güçlendirme ve Teminat Altına Alma Amacı

s. 255

c. Zenginleşme Yasağına Uygunluk Sağlama İşlevi

s. 256

7. Halefiyetin Sınırları

s. 262

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM - KEFİLİN HALEFİYETİ

s. 265

I. Genel Açıklamalar

s. 265

A. Alacaklıyı Tatmin Eden Kefilin Alacaklının Haklarına Halef Olacağının Kabulü ve Gelişimi

s. 265

B. Borç ve Sorumluluk Kavramlarının Kefilin Halefiyeti Bakımından Önemi

s. 267

C. Menfaatler Dengesi

s. 274

II. Kefilin Halefiyetinin Özel Şartları

s. 279

A. Asıl Borcun ve Bu Borcu Teminat Altına Alan Geçerli Bir Kefalet Sözleşmesinin Varlığı

s. 279

1. Genel Olarak

s. 279

2. TBK m. 582/II ve m. 596/son’daki Durum

s. 283

B. Alacak Hakkının Özdeşliği İlkesinin Kefalet Hukukundaki Görünümü

s. 289

C. Kefilin Borçtan Asli Olarak Sorumlu Olmaması

s. 291

D. Kefilin Rücu Hakkına Sahip Olması

s. 292

1. Öğretide İleri Sürülen Görüşler

s. 292

2. Kefilin İfası, Halefiyeti ve Rücu Hakkı Arasındaki İlişki

s. 298

a. Alacaklının, Neticesinde Halefiyet Sonucu Doğmaksızın ve Rücu Hakkına Sahip Olmaksızın Kefil Tarafından Tatmini

s. 298

b. Kefilin Halefiyete Dayanan Rücuu ile İç İlişkiye Dayanan Rücuu Arasındaki İlişki

s. 300

c. Rücu Hakkının Kefalet Hükümleri Nedeniyle Kaybı Durumu (TBK m. 591, m. 597)

s. 308

aa. Kefilin Alacaklıya, Borçluya Ait Savunmaları İleri Sürmemesi (TBK m. 591)

s. 309

bb. Kefilin Bildirim Yükümünün İhlali (m. 597)

s. 320

E. Alacaklının Kefilin Malvarlığından Tatmini

s. 323

III. Kapsamı ve Sınırları

s. 328

A. Kefil Sıfatıyla Yapılan Ödeme Kapsamıyla Sınırlı Halefiyet Kuralı

s. 328

B. Kefile İntikal Eden Hakların Asıl Borcun Muacceliyetiyle Birlikte İleri Sürülebilmesi Kuralı

s. 334

C. Kefilin Rücu Hakkının Tâbi Olduğu Zamanaşımı

s. 336

D. Kefilin Alacaklıyı Kısmen Tatmini

s. 339

E. TBK m. 582/III’ün Nisbi Emrediciliği

s. 345

F. Kefilin Alacaklı ile Asıl Borçlu Arasındaki İlişkiye, Asıl Borçlu ile Aralarındaki İlişkiye ve Halefiyetin Yarattığı Hukuki Duruma Ait Savunmaların Muhatabı Konumunda Bulunması

s. 348

IV. Sonuçları

s. 349

A. Genel Olarak

s. 349

1. İntikalin Kapsamı

s. 349

2. Alacaklının Yükümlülükleri

s. 356

B. Asıl Borçlunun İflası

s. 359

C. Kefilin İflasının Etkisi

s. 360

D. Kefil ile Rehin Verenler Arasındaki İlişki

s. 362

E. Garanti Verenlerin Durumu

s. 366

F. Birlikte Kefillerin Durumu

s. 370

1. Genel Olarak Birlikte Kefalet Kavramı ve Birlikte Kefaletin Türleri

s. 370

2. Gerçek Birlikte Kefalet Halinde Rücu

s. 374

3. Gerçek Olmayan Birlikte Kefalet Halinde Rücu

s. 391

G. Diğer Kefillerin Durumu

s. 394

1. Açığa (Zarara) Kefalet Halinde Rücu

s. 394

2. Kefile Kefalet Halinde Rücu

s. 395

3. Rücua Kefalet Halinde Rücu

s. 398

V. Kefilin Halefiyetinin Alman Hukukundaki Görünümü

s. 399

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM - MÜTESELSİL BORÇLULUK, BORCA KATILMA VE EDİMİN BÖLÜNEMEYEN NİTELİĞİ GEREĞİ OLUŞAN BİRLİKTE BORÇLULUKTA HALEFİYET

s. 405

I. Genel Açıklamalar

s. 405

A. Birlikte Borçluluk Türlerinin Rücu ve Halefiyet Sistemindeki Yeri

s. 405

B. Müteselsil Borçlulukta Rücu ve Halefiyetin Kabulü ve Gelişimi

s. 410

C. İç İlişkideki Payından Fazlasını İfa Eden Müteselsil Borçlunun Halefiyetinde Hukuki Yapı Sorunu

s. 412

D. Menfaatler Dengesi

s. 413

II. Müteselsil Borçlunun Halefiyetinin Özel Şartları

s. 415

A. Asıl Borcun ve Müteselsil Borçluluk İlişkisinin Mevcudiyeti

s. 416

B. Müteselsil Borçlunun Rücu Hakkına Sahip Olması

s. 419

1. Genel Olarak

s. 419

2. Rücu Hakkının Kaybedilmemiş Olması

s. 422

a. Ortak Def’i ve İtirazların İleri Sürülmüş Olması (TBK m. 164/II)

s. 423

b. Bildirim Yükümünün İhlal Edilmemiş Olması (TBK m. 597/II ve III’e kıyasen)

s. 427

C. Alacaklının, Müteselsil Borçlunun Malvarlığında Meydana Gelen Azalma ile Tatmin Edilmesi

s. 429

1. Genel Olarak

s. 429

2. Alacaklının Müteselsil Borçlulardan Birini İbrası

s. 430

3. Müteselsil Borçlulardan Birinin Alacaklıyla Anlaşarak Borcu Yenilemesi

s. 431

III. Kapsamı ve Sınırları

s. 433

A. Müteselsil Borçlunun Rücu Hakkının Tâbi Olduğu Zamanaşımı

s. 433

B. Müteselsil Borçlunun Alacaklıyı Kısmen Tatmini

s. 438

C. Müteselsil Borçlu ile Alacaklının Anlaşarak Halefiyet Sonucunun Doğmasını Engelleyebilmeleri

s. 438

IV. Sonuçları

s. 439

A. Genel Olarak (Dış ve İç İlişkiler)

s. 439

1. Müteselsil Borçluluk Hükümleri Dışındaki Rücu Araçlarının Etkisi

s. 439

2. Müteselsil Borçluluk Hükümlerinde Düzenlenen Rücu Araçlarının Etkisi

s. 440

a. TBK m. 167 ve TBK m. 168

s. 440

b. İç ilişkide Geçerli Olan Kısmi Borçluluk İlkesi

s. 442

c. İç İlişki ile Dış İlişkinin Birbirinden Bağımsızlığı İlkesi

s. 445

B. İntikal Eden Haklar

s. 446

C. Müteselsil Borçlunun Halefiyeti Bakımından Geçerli Olan İspat Kuralı

s. 455

D. “Nemo subrogat contra se” İlkesi Açısından Müteselsil Borçluluk Özelinde Ortaya Çıkan Tartışmalar

s. 456

V. Haksız Fiilden Müteselsil Sorumluluğun Özellikleri

s. 457

A. Dış İlişkinin (Teselsül İlişkisi) Özellikleri

s. 461

B. İç İlişkinin (Rücu İlişkisi) Özellikleri

s. 462

1. İç İlişkinin Kapsamının Belirlenmesi Bakımından

s. 463

2. Alacaklıya İfada Bulunan Müteselsil Borçlunun Kanundan Doğan Rücu Hakkının Teorik Temelleri Bakımından

s. 465

3. Rücu İsteminin Tâbi Olduğu Zamanaşımı Süresi (TBK m. 73) ve Zamanaşımı Def’inin İleri Sürülebilirliği Bakımından

s. 470

C. Müteselsil Sorumlulukta Sigortacının Hukuki Konumu

s. 480

VI. İsviçre ve Alman Hukukundaki Görünümü

s. 487

A. İsviçre Hukukundaki Farklılıklar

s. 487

B. Alman Hukukundaki Görünümü

s. 493

1. Genel Olarak

s. 493

2. Alman Hukukunda Müteselsil Borçluluk Hükümlerinin Özel Bir Uygulama Alanı: Birden Fazla (Farklı Türde) Teminat Verenin Varlığı ve Bu Konuda Öngörülen İlkelerin Türk Hukukuna Uygulanabilirliği

s. 505

BEŞİNCİ BÖLÜM - GENEL HALEFİYET HÜKMÜNDE (TBK m. 127) DÜZENLENEN HALEFİYET HALLERİ VE MAL VE SORUMLULUK SİGORTALARINDA HALEFİYET

s. 511

I. Başkasının Borcu İçin Rehin Verilen Şey Üzerinde Ayni Hak Sahibi Olan Kişinin Halefiyeti

s. 511

A. Genel Açıklamalar

s. 511

1. Bu Halefiyet Halinin Hukuki Yapısına İlişkin Özelliği

s. 515

2. Menfaatler Dengesi

s. 518

B. Başkasının Borcu İçin Rehin Verilen Şey Üzerinde Ayni Hak Sahibi Olan Kişinin Halefiyetinin Özel Şartları

s. 524

1. Rehinden Kurtarma Hakkının Mevcudiyeti ve Doğuş Biçimi

s. 524

2. Hak Sahibinin Üçüncü Kişi Olması

s. 525

3. Üçüncü Kişinin Ayni Hak Sahibi Olması

s. 527

4. Üçüncü Kişinin, Borçlunun Tâbi Olduğu Koşullarda İfada Bulunması

s. 532

C. Kapsamı ve Sonuçları

s. 533

1. Genel Olarak

s. 533

2. Özel Durumlar

s. 539

a. İpotekli Taşınmazı Düşük Bedele Devralanın Asıl Borçluya Rücuu

s. 539

b. Birden Fazla Rehinden Kurtarma Hakkı Sahibinin Bulunması Durumunda

s. 540

c. İİK m. 45

s. 541

d. Müteselsil Borçluların Borcu İçin Rehin Verilen Şey Üzerinde Ayni Hak Sahibi Olan Kişinin Durumu

s. 541

e. Başkasının Borcu İçin Fer’i Olmayan (Bağımsız, Soyut) Teminat Verenlerin Durumu

s. 542

D. Alman Hukukundaki Özellikleri

s. 546

1. Genel Olarak

s. 546

2. Hakkın Doğum Anına İlişkin Şart

s. 548

3. Üçüncü Kişinin Niteliği

s. 548

4. Üçüncü Kişinin Hakkını Kaybetme Tehlikesi Altında Bulunmasına İlişkin Ek Şart

s. 550

II. Borçlunun Beyanına Dayanan Halefiyet (TBK m. 127/I-2)

s. 551

A. Genel Açıklamalar

s. 551

1. Bu Halefiyet Halinin Hukuki Yapısına İlişkin Özelliği

s. 553

2. Menfaatler Dengesi

s. 554

B. Özel Şartları

s. 555

1. Alacaklının, Hakkında Beyanda Bulunulan Kişi Tarafından Tatmin Edilmesi

s. 555

2. Borçlunun İhbarı

s. 555

C. Kapsamı ve Sonuçları

s. 559

III. (Mal ve Sorumluluk Sigortaları Bakımından) Sigorta Hukukunda Halefiyet

s. 559

A. Genel Açıklamalar

s. 560

1. Hukuki Yapısı

s. 561

2. Menfaatler Dengesi

s. 565

B. Özel Şartları

s. 566

1. Borçlar Hukukuna İlişkin Şartlar

s. 567

2. Sigorta Hukukuna İlişkin Şartlar

s. 571

C. Kapsamı

s. 580

D. Sigortacının Halefiyetine İlişkin Olarak Kanunda Öngörülen Özel Korumalar

s. 586

1. TTK m. 1472, 1444, 1445 ve 1448 Hükümlerinin Sigortacının Halefiyetine Etkisi

s. 586

2. TTK m. 1486 Hükmünün Sigortacının Halefiyetine Etkisi

s. 596

3. Çeşitli Hükümlerde Tekrar Edilen Genel Halefiyet İlkelerinin Sigortacının Halefiyetine Etkisi

s. 598

E. Sorumluluk Sigortalarında Durum

s. 601

F. İsviçre Hukukundaki Farklılıklar

s. 603

1. Sigortacının Farklılaştırılmış Teselsül Sistemi İçindeki Yerinin Halefiyet Bakımından Anlamı

s. 604

2. Zarar Görenin Kanuni Rehin Hakkı

s. 607

3. Sigortacının Halefiyetine İlişkin Hükümlerin Hukuki Niteliği

s. 608

4. Sigortacının Halefiyetinin Kapsamındaki Farklılık

s. 608

SONUÇ

s. 611

KAYNAKÇA

s. 625

Türk Borçlar Hukukunda Halefiyet