İspat, “taraflarca iddia edilen talebin dayandığı hukuk kuralının koşul vakıalarının somut olarak, iddia edildiği gibi gerçekleştiği konusunda hâkimde kanaat uyandırmak üzere yapılan inandırma faaliyetidir”(797).…
Taraflar, iddia konusu vakıayı (hukuki işlemleri de kapsayacak nitelikte, geniş anlamda)…
Alman doktrininde, ispat ölçüsü teorilerinin “sübjektif ispat ölçüsü” ve objektif…
Başözen’in ifade ettiği üzere sübjektif ispat ölçüsünde, …
“hâkim olayın gerçekleştiğine ilişkin yeterli kanaat edinmişse, kararını vermelidir. Hâkimin kanaate ulaşması için, somut olayların bilinmesi zorunlu olduğundan, tecrübe kuralları ile düşünme (mantık) kuralları serbest iradenin objektif sınırlarını çizer. Sübjektif ispat ölçüsü teorisine göre, bir olayın ispatlanmış kabul edilebilmesi için, hâkimde o olayın gerçekleştiğine yönelik kanaat oluşması gerekir”(809)…
Başözen’in aktardığı üzere objektif ispat ölçüsünde,…
“hâkimin kanaatinin oluştuğunun kabul edilebilmesi için objektif bir dayanak noktası bulunmalı; hâkimin şahsi kanaati yeterli olmamalıdır. Görüş taraftarlarınca, karar verebilmek için hâkimde mutlaka bir kanaatin oluşması gerektiği; verilen bir kararın ise ihtimal hesaplarına dayandığı kabul edilmektedir”(810)…
Doktrinde genel olarak kabul edildiği üzere ne saf sübjektif teori ne de objektif…
Atalay’a göre sübjektif teori kabul edilmelidir; ancak keyfiliğe engel olmak adına…
Delillerin değerlendirilmesi ile ispat ölçüsünün farklı kavramlar olduğu Yıldırım…
“İspat ölçüsü ve delillerin değerlendirilmesi arasında gerçekten sıkı bir ilişki mevcuttur. Ancak ispat ölçüsü ile delillerin değerlendirilmesi farklı içeriklere sahiptir ve birbirinden ayrı düşünülmek gerekir. İspat ölçüsü, bir vakıa iddiasının ne zaman ispatlanmış sayılacağını anlatırken, delillerin değerlendirilmesi ise somut da-
Türk hukukunda ispat ölçüsünün tam ispat ve yaklaşık ispat olarak ikiye ayrıldığı…
§11. Delil Başlangıcının Değerlendirilmesi
I. Genel Olarak
Unsur incelemesi neticesinde kendisine karşı ileri sürülen taraftan kaynaklandığı…
Senetle ispat kurallarının istisnalarından olan maddi ve manevi imkânsızlık halleri…
İkinci aşamada, ilk olarak delil başlangıcı bir incelemeye tabi tutulmakta olup bu,…
Tarafın delil başlangıcı niteliğinde olabilecek bir belge ibraz etmesi ve fakat bununla…
Tüm anlatılanlar çerçevesinde delil başlangıcı ve/veya diğer delillerin ibrazı bakımından…
Öncelikle, delillerin değerlendirilmesi bağlamında bazı noktalara temas etmek gerektiği…
II. Sadece Delil Başlangıcı ile Kanaat Sağlanması
Bu başlık altında doktrindeki görüşleri özetle verdikten sonra, bunlar üzerinden…
Hâkimin sadece delil başlangıcı ile kanaat sağlaması noktasında buna müspet ve menfi…
Konuralp’e göre takdiri delillerin değerlendirilmesi neticesinde kanaat tesisi için…
Postacıoğlu’na göre, …
“…vesaikin delalet ettiği muameleler şahitle kabili ispat sayılıyor, bizzat bu vesaikin ifade ettiği delâlet derecesi kafi derecede kuvvetli ise, ayrıca şahit ifadesine ihtiyaç duyulmadan iddeaya …
Belgesay’a göre,…
“beyyine başlangıcı olan yazılar takdiri bir delildir. Kanun (ekleme: HUMK m. 292) bu yazıların müddeabihi ispata kâfi olmadığını tasrih etmiştir. Fakat kanunun bu ifadesinden beyyine başlangıcını yazınının müddeabihi ispata kafi olan takdiri bir delil de teşkil edemiyeceği hâkim şahit dinlemedikçe bu yazı ile hüküm veremiyeceği manası çıkarmamalıdır”(851)…
Tiftik’e göre “hâkim, fiili karinelerin teyit ettiği ydb’nın delaletini yeterli görürse, iddiayı ayrıca şahit dinlemeksizin sabit sayabilir; bununla hükmedebilir”(852).…
Berkin’e göre delil başlangıcını hükme esas tutup tutmamak hâkimin takdirindedir.…
Yavaş’a göre,…
“HUMK m. 292/1’ deki “… bir mukaddimei beyyine mevcut olursa şahit istimaı caizdir” ifadesini yazılı delil başlangıcının bulunduğu her durumda hakimin kanaatini kuvvetlendirmek için tanık deliline müracaat etmesinin zorunlu olduğu şeklinde anlamamak gerekir. Kanun burada sadece hakime senetle ispatı gereken bir davada yazılı delil başlangıcı varsa tanık deliline müracaat etmesi imkanı vermektedir. Hakim, yazılı delil başlangıcı asıl vakıayı ispat ediyorsa sadece buna göre hüküm kurabilecektir”(855)…
Netice olarak, Yavaş’a göre de hâkimin bu noktada takdir hakkının bulunduğunu kabul…
Umar’a göre, HMK m. 202’deki delil başlangıcı tanımındaki “delil başlangıcı, iddia konusu hukuki işlemin tamamen ispatına yeterli olmamakla birlikte onu muhtemel gösteren…” ifadesinden…
Kanaatimizce hâkim, delil başlangıcını değerlendirmesi neticesinde iddia konusu hukuki…