7613 2023 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2024 Yılında Uygulanacak Sertifikalı Tohum Kullanım Desteğine İlişkin Karar

Ekli “2023 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2024 Yılında Uygulanacak Sertifikalı Tohum Kullanım Desteğine İlişkin Karar”ın yürürlüğe konulmasına, 5488 sayılı Tarım Kanununun 19 uncu maddesi gereğince karar verilmiştir.

2023 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2024 Yılında Uygulanacak Sertifikalı Tohum Kullanım Desteğine İlişkin Karar

Amaç ve kapsam

(1) Bu Karar, tarımsal üretimin ve gıda arz güvencesinin sürdürülebilirliğinin sağlanması için sektörün daha rekabetçi bir yapıya kavuşması, verim ve kalitenin arttırılması, ihtiyaç duyulan yeni teknoloji ve bilginin yerli imkânlarla geliştirilmesi, biyolojik çeşitliliğin ve genetik kaynakların korunması, tarımsal üretimde çevreci yaklaşımların benimsenmesi, uygulanan politikaların etkinliğinin arttırılması amacıyla hazırlanmış olup 2023 yılında yapılacak tarımsal desteklemeler ve 2024 yılında uygulanacak sertifikalı tohum kullanım desteğine ilişkin hususları kapsar.

Bitkisel üretimin desteklenmesi

(1) Mazot ve gübre desteği:

a) 2023 üretim yılı Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) kayıtlarına göre tarımda kullanılan mazot ve gübre için; Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında desteklenen havzalarda yetiştirilen arpa, buğday, çavdar, yulaf, tritikale, aspir, kolza (kanola), kuru fasulye, mercimek, nohut, kuru soğan, yaş çay, zeytin, şeker pancarı, kütlü pamuk, çeltik, patates, soya, yağlık ayçiçeği, yem bitkileri, fındık ile bu ürünler dışında kalan diğer bütün ürünlere “Diğer Ürünler” kategorisinde; aşağıda belirtilen miktarlarda mazot ve gübre alımında kullanılmak üzere destekleme ödemesi yapılır.

b) Arpa, buğday, çavdar, yulaf, tritikale ve çeltik üreticileri, 2023 üretim yılına ait ve 2024 bütçe yılında ödenecek mazot ve gübre desteklerini T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü finansmanıyla 2023 yılında başlanmak üzere Bakanlıkça belirlenecek tarih aralığında mazot ve gübre alımında kullanabilir.

(2) Toprak analizi desteği: Tarım ve Orman Bakanlığınca (Bakanlık) yetkilendirilmiş Toprak Analiz Laboratuvarlarına, asgari 50 dekar ve üzeri tarım arazilerinde, her 50 dekar araziye kadar bir analiz için 50 TL toprak analizi desteği ödemesi yapılır.

(3) Organik tarım desteği:

a) 2023 üretim yılında Çiftçi Kayıt Sistemine ve Organik Tarım Bilgi Sistemine kayıtlı, organik tarım faaliyeti yapmış, geçiş süreci-2, geçiş süreci-3 ve organik statüde yer alan tarım arazilerindeki ürettiği ürüne “ürün sertifikası” düzenlenmiş çiftçilere aşağıda belirtilen birim destek miktarları üzerinden ödeme yapılır.

b) 2023 üretim yılında Arıcılık Kayıt Sistemi ve Organik Tarım Bilgi Sistemine kayıtlı, organik statüde bulunan kovanlar için arı yetiştiriciliği yapan çiftçilere aşağıda belirtilen birim destek miktarı üzerinden organik arıcılık desteği ödemesi yapılır.

(4) İyi tarım uygulamaları desteği: İyi tarım uygulamaları yapan ve yetkilendirilmiş kuruluşlarca 2023 üretim yılında bireysel veya grup sertifikasyonu seçeneğine göre düzenlenmiş iyi tarım uygulamaları sertifikasına sahip olan ve Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı çiftçilere aşağıda belirtilen birim destek miktarları üzerinden ödeme yapılır.

(5) Küçük aile işletmesi desteği: 2023 üretim yılı için dekara 200 TL ödeme yapılır.

(6) Fındık alan bazlı gelir desteği: Ekli listede belirtilen tarım havzalarında; 22/11/2001 tarihli ve 2001/3267 sayılı Fındık Alanlarının Tespitine Dair Karar ile belirlenen ve ruhsat verilen alanlarda, 2023 üretim yılında Çiftçi Kayıt Sistemi ve Fındık Kayıt Sistemine kayıtlı çiftçilere dekara 170 TL ödeme yapılır.

(7) Katı organik-organomineral gübre desteği: 2023 üretim yılı için dekara 30 TL ödeme yapılır.

(8) Geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği: 2023 üretim yılı için dekara 100 TL ödeme yapılır.

(9) Fark ödemesi destekleri:

a) 29/6/2009 tarihli ve 2009/15173 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türkiye Tarım Havzalarının Belirlenmesine İlişkin Karar kapsamında yer alan tarım havzalarında, 2023 yılında üretilen ve satışı yapılan ürünlere fark ödemesi desteği yapılır. Yapılacak destekleme ödemeleri, her bir havza için ekli listede belirtilen ürünlerle sınırlıdır.

b) Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modelinde belirlenen havzalarda, 2023 yılı ürünü yağlık ayçiçeği, kütlü pamuk, soya, kolza (kanola), aspir, dane mısır, buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, çeltik, kuru fasulye, mercimek ve nohut ürünlerine tarımsal veriler ve uydu görüntüleri, dane zeytin ve zeytinyağında ise tarımsal veriler kullanılarak belirlenecek verim değerlerine göre, kütlü pamukta yurt içinde üretilip sertifikalandırılan tohum kullanma şartı aranarak aşağıda belirtilen birim miktarlarda destekleme ödemesi yapılır. 2023 üretim yılında kuru şartlarda üretimi yapılan sağlık ayçiçeğinde iklimsel faktörlere bağlı olarak verim kaybı yaşanan Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illeri sınırları içerisinde kalan tarım havzalarında yağlık ayçiçeği desteği 150 kr/kg olarak ödenir.

c) Fark ödemesi destekleri için alım satım belgesi (fatura, müstahsil makbuzu ve benzeri) istenir.

ç) 2023 yılı ürünü kütlü pamuk fark ödemesi desteği için dekara en fazla 500 kg’a kadar destekleme ödemesi yapılır.

d) 2023 yılı ürünü dane zeytin fark ödemesi desteğinde; dekara dane zeytin verimi maksimum kuru şartlarda 575 kg, sulu şartlarda 850 kg ve 2023 yılı ürünü zeytinyağı fark ödemesi desteğinde ise; dekara zeytinyağı verimi maksimum kuru şartlarda 115 kg, sulu şartlarda 170 kg esas alınarak destekleme ödemesi yapılır.

e) Ekli listede belirtilen tarım havzalarında; 2/4/2012 tarihli ve 2012/3067 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Çay Tarım Alanlarının Belirlenmesi ve Bu Alanlarda Çay Tarımı Yapan Üreticilere Ruhsatname Verilmesine Dair Karar ile belirlenen ve Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü (ÇAYKUR) tarafından ruhsatname verilen alanlarda üretim yapan çiftçilere aşağıda belirlenen miktarlarda kilogram bazlı yaş çay fark ödemesi yapılır. 2023 yılı ürünü yaş çay fark ödemesi desteği, dekara en fazla 2.766 kg’a kadar ödenir.

f) Yeraltı sularının yetersiz seviyede ve su kısıtı olduğunun Bakanlıkça tespit edildiği havzalarda 2023 üretim yılında ekilen nohut, mercimek ürünlerine ilave %50 destek ödenir. Damlama sulama ile sulanan alanlar hariç dane mısıra destekleme ödemesi yapılmaz.

(10) Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında desteklenen ürünlerin ekli listelerde belirlenen havzası dışında yetiştirilmesi durumunda mazot, gübre, fark ödemesi, sertifikalı tohum kullanım ve fındık alan bazlı gelir desteği ödemeleri yapılmaz.

(11) Desteklemelerden; Çiftçi Kayıt Sisteminde özlük, ürün, arazi bilgileri kayıtlı olan ve ekli listede belirtilen havzalarda yer alan, arazilerinde desteklemeye esas ürünleri ürettiği Bakanlık il ve ilçe müdürlüklerince tespit edilen ve belirlenecek yasal süre içerisinde destekleme başvurularını yapan kamu kurum ve kuruluşları hariç gerçek ve tüzel kişiler yararlanır.

(12) Sertifikalı tohum kullanım desteği:

a) Yurt içinde üretilip sertifikalandırılan tohumu kullanarak 2024 üretim yılında Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı araziler üzerine ekim/dikim (2023 yılı güzlük ekim/dikim ile 2024 yılı ilkbahar/yazlık ekim/dikim) yapan çiftçilere sertifikalı tohum kullanım desteği ödenir.

b) Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline göre sertifikalı tohum kullanım desteği kapsamında 2024 yılında susam ve yer fıstığı için tüm havzalarda, yağlık ayçiçeği için yeraltı sularının yetersiz seviyede ve su kısıtı olduğunun Bakanlıkça tespit edildiği havzalarda, desteğe esas diğer ürünler için ise ekli listede yer alan havzalarda aşağıdaki tabloda belirtilen birim desteleme miktarlarına göre ödeme yapılır.

(13) Sertifikalı fidan/fide ve standart fidan kullanım desteği: Yurt içinde üretilip sertifikalandırılan fidan, çilek fidesi ve/veya standart fidan kullanarak desteklenen türler ile Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı arazilerde 2023 üretim yılında meyve bahçesi tesis edilmesi halinde aşağıda belirtilen birim destekleme miktarlarına göre ödeme yapılır.

(14) Sertifikalı tohum üretim desteği: Yurt içinde sertifikalı tohum üreten/ürettiren, sertifikalandıran ve yurt içinde satışını gerçekleştiren, Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı yetkilendirilmiş tohumculuk kuruluşlarına 2023 yılında ürettikleri sertifikalı tohumluklar ile orijinal/temel ve üstü tohumluk üretimlerine aşağıda belirtilen miktarlarda ödeme yapılır.

(15) Sertifikalı fidan üretim desteği: Sertifikalı sınıfında fidan üretimi yaparak satışını gerçekleştiren, Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı fidan üreticilerine 2023 yılında ürettikleri aşılı ve aşısız fidanlar için fidan başına aşağıda belirtilen miktarlarda ödeme yapılır.

(16) Bombus arısı kullanım desteği: Doğal polinasyonu sağlamak amacıyla Örtüaltı Kayıt Sistemine kayıtlı örtüaltı ünitelerinde, bombus arısı kullanan çiftçilere koloni başına 100 TL ödenir.

(17) Biyolojik ve biyoteknik mücadele desteği: Ülkemizde bitkisel üretimde kimyasal ilaç kullanımının azaltılması ve kalıntının önlenmesi, bitkisel ürünlere arız olan zararlı organizmalara karşı biyolojik ve/veya biyoteknik mücadelenin yaygınlaştırılması amacıyla örtüaltında ve açık alanda 2023 yılı için aşağıda belirtilen birim miktarlarda ödeme yapılır.

(18) Bitki karantinası tazminatı desteği: Ülkemizde mevcut olan karantinaya tabi zararlı organizmaların zararı ve mücadelesi hakkında üreticilerin bilgi düzeyi ve farkındalığının artırılması, mücadelenin ilgili mevzuat çerçevesinde, üreticiler tarafından yürütülebilmesinin sağlanması amacıyla, aynı alan için bir kereye mahsus olmak şartıyla; fındıkta 4 yıl karantina süresi için toplam 16.000 TL/dekar, taş çekirdekli meyve ağaçlarında 3 yıl karantina süresi için toplam 450 TL/ağaç olarak ödenir.

Hayvansal üretimin desteklenmesi

(1) Yem bitkileri desteği:

a) Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeline göre, ekli listede yer alan havzalarda Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı arazilerde; kaba yem üretmek amacıyla çok yıllık ve tek yıllık yem bitkileri ekilişi yapan çiftçilere ürünü hasat etmeleri kaydıyla aşağıda belirlenen miktarlarda ödeme yapılır.

b) Yeraltı sularının yetersiz seviyede ve su kısıtı olduğunun Bakanlıkça tespit edildiği havzalarda 2023 üretim yılında ekilen yem bezelyesi, fiğ, macar fiği, burçak ve mürdümük ürünleri için yem bitkisi desteğine ilave % 50 ödeme yapılır.

(2) Büyükbaş hayvancılık destekleri:

a) Buzağı/malak/dişi manda desteği:

1) Temel destek: Programlı aşılan tamamlanmış, 4 ay ve üzeri yaşta, ineklerin doğan buzağılarına 750 TL/baş ödenir.

2) Üreme parametreleri uygunluk desteği: İlkine buzağılama yaşı en fazla 960 gün veya son iki buzağılama arası süre en fazla 600 gün olan ineklerin doğan buzağılarına ilave 300 TL/baş ödenir.

3) Ağrı, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş, Ordu, Rize, Sivas, Şırnak, Trabzon, Tunceli, Van illerinde doğan buzağılara ilave 400 TL/baş Ödenir.

4) Soy kütüğü ve genomik değer tespiti ilave desteklemesi, Bakanlıkça belirlenecek birim fiyat ve şartlar doğrultusunda yapılır.

5) Suni tohumlamadan doğan buzağılara ilave 450 TL/baş ödenir.

6) Döl Kontrolü Protokolü kapsamındaki boğalardan, suni tohumlama sonucu doğan buzağılara ilave 200 TL/baş ödenir.

7) Buzağı desteklemesi şartlarını karşılayanlar için; buzağı başına ödeme birim miktarlarının 1-20 başa kadar tamamı, 21-100 başa kadar %75’i, 101-500 baş için %50’si ödenir.

8) Dişi mandalara 1.000 TL/baş, soy kütüğüne kayıtlı dişi mandalara ilave 600 TL/baş, programlı aşıları tamamlanmak kaydıyla 4 ay ve üzeri malaklara 1.000 TL/baş, soy kütüğüne kayıtlı malaklara ilave 600 TL/baş, suni tohumlamadan doğan malaklara ayrıca ilave 1.000 TL/baş destek ödenir.

b) Düve alım desteği: En az 1 baş, en fazla 50 baş düve (manda dahil) alımına, Bakanlıkça belirlenecek düve bedelinin %30’u, yurt içinde doğmuş; hastalıktan ari işletmelerden, düve merkezlerinden temin edilen veya genomik testi yapılmış düvelere ise %50’si kadar destek ödemesi yapılır.

c) Hastalıktan ari işletme desteği: Hastalıktan ari işletme sertifikasına sahip olan işletmelerin, Bakanlıkça belirlenecek kriterlere uygun tüm sığırları için yetiştiricilere 1.200 TL/baş ödeme yapılır. Ari sığır başına ödeme birim miktarları 500 başa kadar tam, 501 baş ve üzeri için %50’sine karşılık gelen tutar ödenir. Ayrıca Onaylı Süt Çiftliği Sertifikasına sahip olan işletmelerdeki ari işletme desteği alan tüm sığırlar için, ilave olarak hayvan başına 200 TL ödeme yapılır.

ç) Besilik erkek sığır desteği: Bakanlık Hayvancılık Bilgi Sistemine (HBS) kayıtlı, yurt içinde doğmuş, besi süresini tamamlamış erkek sığırlarını (manda dâhil), mevzuatına uygun kesimhanelerde kestiren yetiştiricilere, Bakanlık tarafından ırk ve tür bazında belirlenecek karkas ağırlığı kriterini sağlamak koşulu ile Bakanlığın belirleyeceği kesim dönemlerine göre 1-200 baş için (200 baş dâhil) hayvan başına 500 TL ödeme yapılır.

(3) Küçükbaş hayvancılık destekleri:

a) Sürü yöneticisi istihdam desteği: 100 baş ve üzeri anaç koyun-keçi varlığına sahip işletmelere veya sürü yöneticilerine 30.000 TL olarak ödenir.

b) Anaç koyun/keçi desteği: Damızlık koyun/keçi yetiştiricileri birliklerine üye yetiştiricilerin, Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı anaç koyun ve anaç keçilerine 100 TL/baş, anaç tiftik keçilerine ilave 40 TL/baş, göçer yetiştiricilerin anaç koyun-keçilerine ilave 4 TL/baş destek ödenir.

c) Sürü yenileme desteği: Damızlık koyun/keçi yetiştiricileri birliklerine üye yetiştiricilerin, Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı anaç koyun ve keçilerinin 16/8/2021- 15/8/2022 tarihleri arasında doğanlarına ilave 200 TL/baş destek ödenir.

ç) Koç-teke alımı desteği: Bakanlık ıslah programlarından veya Bakanlıkça kurulan koç teke merkezlerinde ıslah programlarından alınarak yetiştirilen damızlık koç-tekelerden Bakanlıkça belirlenen şartlara göre satın alanlara 2.000 TL/baş destek ödenir.

(4) Diğer hayvancılık destekleri:

a) Tiftik üretimi desteği: Üretmiş olduğu tiftiği, Tiftik ve Yapağı Tarım Satış Kooperatifleri Birliğine (Tiftikbirlik), Tiftikbirlik’e bağlı kooperatiflere, Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliklerine veya Bakanlığa kayıtlı yün işleme tesislerine müstahsil makbuzu karşılığında satan ve Tiftik Kayıt Sistemi (TKS) veri tabanına kaydettiren üreticilerin, oğlak tiftiğine 140 TL/kg, anamal tiftiğine 120 TL/kg, tali tiftiğine 50 TL/kg ve alım satım sözleşmesi yapılan tiftiğe ilave 20 TL/kg destek ödemesi yapılır.

b) İpek böceği desteği: İpekböceği yetiştiriciliğinde ücretsiz tohum sağlayan Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliğine (Kozabirlik) dağıttığı kutu başına 450 TL, ürettiği yaş ipekböceği kozasını Kozabirlik/kooperatifleri veya faaliyet alanı kozadan flatürle ipek çekimi ve işleme olan tüzel kişilik vasıflarına haiz işletmelere satan yetiştiricilere yaş kozanın kilogramına 350 TL destek ödenir.

c) Arıcılık desteği: Bakanlık Arıcılık Kayıt Sistemine kayıtlı, üretici/yetiştirici örgütlerine üye üreticilere arılı kovan başına 60 TL, üye olmayanlara 40 TL Bakanlıktan üretim izni almış damızlık ana an üreticilerinden satın alıp kullandıkları damızlık ana arı başına 200 TL destek ödenir.

ç) Aşı, atık ve küpe desteği: Bakanlıkça programlanan aşı uygulamaları sonrasında oluşan atıklar için hayvan sahiplerine, büyükbaş hayvan atıkları için 3.000 TL/baş, küçükbaş hayvan atıkları için 500 TL/baş, hayvan hastalıkları ile mücadele çerçevesinde, Bakanlıkça belirlenen programlı aşılamalar ve küpe uygulamaları için uygulayıcılara büyükbaş hayvanlar için 4 TL/baş, küçükbaş hayvanlar için 3 TL/baş destek ödenir.

Su ürünleri üretiminin desteklenmesi

(1) Su ürünleri desteği: Su ürünleri yetiştiriciliği yapanlara, Su Ürünleri Bilgi Sistemine kayıtlı olmak şartıyla, kilogram/adet başına aşağıda belirtilen miktarlara göre doğrudan üreticiye olmak üzere destekleme ödemesi yapılır.

a) Kapalı sistemde üretim yapanlar ile kilogram üstü alabalık üretimi yapanlara aşağıda belirtilen miktarda destekleme ödemesi yapılır.

b) Denizlerde Bakanlıkça belirlenmiş olan aynı potansiyel alanda, aynı baraj gölünde veya bölgelere ayrılmış baraj göllerinde aynı bölge içerisinde, aynı gerçek ve tüzel kişilere ait birden fazla yetiştiricilik işletmesi var ise bu işletmeler tek bir işletme olarak kabul edilir ve destekleme ödemesi buna göre yapılır.

c) Bir işletmenin desteklemeden faydalanabileceği en fazla miktar, toprak havuzlarda balık yetiştiriciliğinde 30.000 kg/yıl, diğerlerinde 350.000 kg/yıl ile sınırlıdır.

ç) Kuluçkahanelerde alabalık anaçları için adet başına aşağıda belirtilen miktarda destekleme ödemesi yapılır. Bir kuluçkahanenin desteklemeden faydalanabileceği en fazla miktar, 10.000 adet/yıl damızlık anaç ile sınırlıdır.

Tarımsal araştırma ve geliştirmenin desteklenmesi

(1) Ar-Ge desteği: Bakanlığın ve tarım sektörünün ihtiyaç duyduğu öncelikli konulara ilişkin bilgi ve teknolojilerin geliştirilmesi ve bunların çiftçiler ile tarımsal sanayicilere aktarılması amacıyla, Bakanlıkça uygun görülen araştırma geliştirme (AR-GE) projelerine 2023 yılından itibaren 3 (üç) yıl süreyle destekleme ödemesi yapılır.

(2) Hayvan gen kaynakları desteği: Hayvan genetik kaynaklarının yerinde korunması ve geliştirilmesi amacıyla Bakanlıkça uygulanan proje kapsamındaki yetiştiricilere, koruma ve geliştirme sürüleri için büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarda farklı olmak üzere hayvan başına, arıcılıkta kovan başına, ipekböceğinde kilogram başına aşağıda belirtilen miktarlarda ödeme yapılır.

Kırsal kalkınmanın desteklenmesi

(1) Çiftlik muhasebe veri ağı sistemine katılım primi desteği: Çiftlik muhasebe veri ağı sisteminin 69 ilde uygulanmasına devam edilerek 2022 yılında kayıt altına alınan 6.000 işletme için işletme başına 1.000 TL destek ödenir.

(2) Tarımsal yayım ve danışmanlık desteği: Bakanlıkça yetkilendirilerek tarımsal yayım ve danışmanlık hizmeti sunan serbest tarım danışmanları ile ziraat odası ve üretici örgütlerinde en fazla beş tarım danışmanı olmak üzere istihdam edilen her bir tarım danışmanı için 144.000 TL danışmanlık desteği ödemesi yapılır. Danışmanlık desteği on iki aylık hizmet sunumuna bağlı kalmak kaydı ile iki dilim halinde serbest tarım danışmanlarına ve kuruluşlara ödenir.

Kesinti oranı

(1) Üretici/yetiştirici örgütlerine üyelik şartı aranan destekleme ödemelerinde, merkez birliğini kurmuş olan; 5996 sayılı Kanuna göre kurulmuş ıslah amaçlı yetiştirici birlikleri ve/veya 29/6/2004 tarihli ve 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanununa göre kurulmuş üretici birlikleri ve/veya 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanuna göre kurulmuş, kuruluşuna Bakanlıkça izin verilen, hayvancılık faaliyeti yürüten tarımsal amaçlı kooperatif üyelerinin, hak ettikleri desteklerden “Çiftçi Örgütlerini Güçlendirme” adı altında aşağıdaki tabloda gösterilen oranlarda kesinti yapılır. Kalan miktar ise yetiştiricilerin hesabına ödenir. Tabloda belirtilmeyen uygulamalar için Bakanlıkça oran belirlenir. Birden fazla merkez birliğine üyeliği bulunan kooperatif üst/bölge birlikleri, destekleme yılı için hizmet bedelinin ödeneceği merkez birliğine taahhütname verir. Bu taahhütnameler, merkez birliklerince destekleme yılı başında Bakanlığa gönderilir. Hizmet bedelleri merkez birliklerinden gelen liste ve taahhütnamelere göre ödenir.

(2) Hayvan genetik kaynaklarının yerinde korunması ve geliştirilmesi amacıyla Bakanlıkça uygulanan Halk Elinde Hayvan Islahı Projelerinde, ıslah verileri alınan hayvanlar için ödeme yapılır. Verilerin toplanmasına ilişkin giderler projeye katılan yetiştiriciler tarafından, proje hesabına yatıracakları ödemelerle karşılanır. Bu ödemeler, projedeki yetiştiricinin aldığı toplam desteğin, manda ıslah projelerinde %15’ini, koyun/keçi ıslah projelerinde %20’sini geçemez. Bu hesaba ilişkin tüm harcamalar Bakanlık talimatıyla belirlenir ve ilgili Birlik/Yetiştirici temsilcisi tüzel kişilik tarafından gerçekleştirilir. Proje kapsamındaki destek ödemeleri, Birlik/Yetiştirici temsilcisi üzerinden yetiştiricilere ödenir. Bu projelerden ayrıca, birinci fıkra kapsamındaki tabloda belirtilen hizmet bedeli kesilmez.

Finansman ve ödemeler

(1) 2 nci maddenin birinci fıkrası kapsamındaki destekler:

a) Destekleme ödemeleri için gerekli finansman 2024 yılı tarımsal destekleme bütçesinden karşılanır.

b) 2 nci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen arpa, buğday, çavdar, yulaf, tritikale ve çeltik için mazot ve gübre alımına ait erken yapılan ödemelerden kaynaklanan komisyon ve BSMV giderleri 2024 yılı bütçesinden Bakanlıkça; faiz gideri ise ilgili mevzuat kapsamında Hazine ve Maliye Bakanlığınca T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğüne ödenir.

c) 2 nci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen arpa, buğday, çavdar, yulaf, tritikale ve çeltik için yapılacak olan mazot ve gübre desteklemesine ilişkin ödeme icmalleri bu Kararın yayımından itibaren il müdürlükleri tarafından ÇKS’ den alınarak oluşturulur, İl/ilçe müdürlüklerince ilçeye ait destekleme türüne esas İcmal-1, ilçe müdürlüğü ve ilgili köy/mahallede ilgili il/ilçe müdürlükleri veya muhtarlıklar marifetiyle beş gün süre ile askıya çıkarılır. Askı ve sonrasında yapılacak iş ve işlemler ile destekleme ödemelerine ilişkin diğer hususlar Bakanlıkça belirlenir.

(2) 2 nci maddenin ikinci, üçüncü, dördüncü, beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci fıkralarında yer alan ödemeler 2024 yılı tarımsal destekleme bütçesinden ödenir.

(3) 2 nci maddenin dokuzuncu fıkrasının (b) bendinde yer alan fark ödemesi destekleri 2024 yılı tarımsal destekleme bütçesinden ödenir. 2023 yılı fark ödemesi destekleri bütçesinden kaynak arttığı takdirde 2023 üretim yılı hububat ve baklagil ürünlerine 2023 yılında destekleme ödemesi yapılır.

(4) 2 nci maddenin dokuzuncu fıkrasının (e) bendinde yer alan yaş çay ödemesi ile ilgili olarak üstlendiği hizmetlerden dolayı üreticilere ödenen destek tutarının %0,1’i oranında hizmet komisyonu ÇAYKUR’a ayrıca ödenir, ödemeler 2024 yılı bütçesinden karşılanır.

(5) 2 nci maddenin on ikinci fıkrasında yer alan sertifikalı tohum kullanım desteği kapsamında 2024 üretim yılı Çiftçi Kayıt Sistemine kayıt edilen ekiliş/dikilişlere ait destekleme ödemeleri, 2024 yılında bütçe imkânları dâhilinde ödenmeye başlanır.

(6) 2 nci maddenin on üçüncü fıkrasında yer alan sertifikalı fidan, fide ve standart fidan kullanım desteği ödemelerine bütçe imkânları dâhilinde 2023 yılında başlanır.

(7) 2 nci maddenin on dördüncü, on beşinci ve on altıncı fıkralarında yer alan desteklere ait ödemeler 2024 yılı bütçesinden ödenmeye başlanır.

(8) 2 nci maddenin on yedinci fıkrasında yer alan biyolojik ve biyoteknik mücadele destekleme ödemesi ve on sekizinci fıkrasında yer alan bitki karantinası tazminatı desteği ödemesi için gerekli finansman 2023 ve 2024 yılı bütçelerinden karşılanır.

(9) 3 üncü maddenin ikinci fıkrasının (b), (c) ve (ç) bentleri ile dördüncü fıkrasının (a), (b) ve (ç) bentlerinde yer alan ödemeler 2023 yılı bütçesinden karşılanır.

(10) 3 üncü maddenin diğer bentlerinde yer alan ödemeler ile yılından kalan ödemeler 2024 yılı bütçesinden karşılanır. 2023 yılı bütçe imkânları uygun olduğu takdirde bu ödemelere 2023 yılında da başlanılır.

(11) 4 üncü maddede yer alan ödemeler 2024 yılı bütçesinden karşılanır.

(12) 5 inci maddede yer alan ödemeler 2023 ve 2024 yılı bütçelerinden karşılanır.

(13) 6 nci maddenin birinci fıkrasında yer alan ÇMVA desteği ödemeleri 2023 yılı bütçesinden, ikinci fıkrasında yer alan tarımsal yayım ve danışmanlık desteği ödemesi 2024 yılı bütçesinden karşılanır.

(14) Bakanlık; ödemelere esas olacak ürünlerin özelliklerine göre ihtiyaç duyulacak belgeleri belirlemeye ve değiştirmeye, desteklemeye esas başvuru sürelerini belirlemeye, ödemeye esas bu Kararın yürütülmesine ilişkin diğer düzenlemeleri yapmaya, uygulama esaslarını belirlemeye, T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü ve diğer kamu kurum ve kuruluşlar ile birlik ve kooperatiflerle hizmetlerinden yararlanmak üzere protokol yapmaya yetkilidir.

(15) Destekleme ödemeleri; tebliğlerle belirlenen ilgili birimler tarafından yapılacak iş ve işlemlerin ardından, ödemeye esas icmallerin elektronik ortamda T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğüne iletilmesi ile birlikte Bakanlık tarafından gerekli kaynağın Bankaya aktarılmasından sonra yapılır.

(16) Destekleme ödemeleri için gerekli finansman, bütçenin ilgili harcama kaleminden tahsis edilerek karşılanır. Bu Kararın uygulanmasıyla ilgili olarak, T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğüne hizmetlerinden dolayı, ödenen destekleme tutarının %0,2’si komisyon olarak ayrıca ödenir.

(17) Bu Karar kapsamında yapılan tarımsal destekleme ödemeleri kamu kaynağı olduğundan hak sahibinin hesabına aktarılmadan önce, haciz/icra, temlik ve benzeri işlemler yapılamaz. Ancak ikinci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan uygulama için T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü tarafından temlik işlemi yapılabilir.

(18) Çiftçiler tarafından 2024 üretim yılı Çiftçi Kayıt Sistemi müracaat ve güncellemeleri için ödenen başvuru ücreti ile hayvanlara uygulanan tanımlama araçlarının ve Bakanlıkça uygulanan programlı aşıların bedelleri ile bunların uygulama ücretleri çiftçinin muvafakati alınarak T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü tarafından tarımsal destekleme hakedişlerinden mahsup edilir.

Desteklerden yararlanamayacak olanlar

(1) Bu Karar kapsamındaki desteklemelerden, 2 nci maddenin ikinci fıkrasındaki toprak analizi desteği, 5 inci maddenin birinci fıkrasındaki AR-GE proje destekleri hariç olmak üzere kamu kurum ve kuruluşları yararlanamaz.

Denetim, haksız ödemelerin geri alınması ve hak mahrumiyeti

(1) Destekleme ödemelerinin denetimini sağlayacak tedbirleri almaya Bakanlık yetkilidir. Bu amaçla yapılacak çalışmalarda gerektiğinde diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ziraat odaları, kooperatifler ve birliklerin hizmetlerinden yararlanılır.

(2) Uygulama tebliğinde belirlenen ilgili birimler, kendilerine ibraz edilen belgelerin kontrolünden ve kendi hazırladıkları belgelerden sorumludur. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyerek haksız yere ödemeye sebep olanlar ile ödemelerden haksız yere yararlanmak üzere sahte veya içeriği itibarıyla gerçek dışı belge düzenleyen ve kullananlar hakkında gerekli idari işlemler yapılarak hukuki ve cezai süreç başlatılır.

(3) Haksız yere yapılan destekleme ödemeleri, ödeme tarihinden itibaren 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen gecikme zammı oranları dikkate alınarak hesaplanan kanunî faizi ile birlikte anılan Kanun hükümlerine göre geri alınır. Haksız ödemenin yapılmasında ödemeyi sağlayan, belge veya belgeleri düzenleyen gerçek ve tüzel kişiler, geri alınacak tutarların tahsilinde müştereken sorumlu tutulur.

(4) Bu Kararla belirlenen destekleme ödemelerinden, idari hata sonucu düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilenler beş yıl süreyle başka hiçbir destekleme programından yararlandırılmaz.

Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar

(1) Bu Kararın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından çıkarılacak tebliğlerle belirlenir.

Yürürlük

(1) Bu Karar 1/1/2023 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Karar hükümlerini Tarım ve Orman Bakanı yürütür.

EK