128 Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirlerin Alınması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi

Amaç

(1) Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin amacı, 8/2/2023 tarihli ve 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla ilan edilen olağanüstü hal kapsamında mahalli idareler, sivil toplum kuruluşları, göç ve idari yaptırımlar hakkında bazı tedbirlerin alınmasıdır.

Mahalli idareler ve diğer kuruluşlara ilişkin tedbirler

(1) Olağanüstü hal ilan edilen illerde fiili imkânsızlık bulunması halinde il özel idaresi, belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri meclis toplantıları 6/2/2023 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren 31/3/2023 (bu tarih dâhil) tarihine kadar yapılmayabilir.

(2) Merkezleri olağanüstü hal ilan edilen illerde olan veya depremlerin meydana getirdiği hasarları ortadan kaldırmaya yönelik bu illerde faaliyette bulunan demekler bakımından, 4/11/2004 tarihli ve 5253 sayılı Dernekler Kanununa göre bildirim ve beyannamelerin verilme süresi 6/2/2023 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren olağanüstü hal süresince durur. Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlar. Söz konusu derneklerin 6/2/2023 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren olağanüstü hal süresince yapılması gereken genel kurul toplantıları bu sürenin sonuna kadar yapılmayabilir. Genel kurul toplantıları yapılmadığı takdirde, olağanüstü hal süresinin bitimini müteakip genel kumlun toplanmasına ilişkin işlemlere başlanır. Mevcut organların görev, yetki ve sorumlulukları erteleme süresi sonrasında yapılacak ilk genel kurul toplantısına kadar devam eder. Bu fıkra hükmü 5253 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde sayılan diğer kuruluşlar bakımından da uygulanır.

(3) Olağanüstü hal ilan edilen illerde 23/6/1983 tarihli ve 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu kapsamında izin verilen yardım toplama faaliyetleriyle ilgili bildirim süreleri 6/2/2023 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren olağanüstü hal süresince durur. Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlar.

(4) Dernekler, 6/2/2023 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren tüzüklerinde yer alan amaç ve çalışma konularına bakılmaksızın yaşanan afete ilişkin faaliyette bulunabilirler. 5253 sayılı Kanunun 5 inci maddesi kapsamında Türkiye’de faaliyette bulunmasına izin verilen yabancı sivil toplum kuruluşları da faaliyet izni verilen yer ve faaliyet konusuna bakılmaksızın 6/2/2023 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren olağanüstü hal süresince yaşanan afete ilişkin faaliyette bulunabilirler. Bu faaliyet gerekli hallerde İçişleri Bakanlığınca sınırlandırılabilir.

(5) Türkiye’de faaliyette bulunma izni olmayan ancak olağanüstü hal ilan edilen illerde yaşanan afete ilişkin faaliyette bulunmak isteyen yabancı sivil toplum kuruluşlarına 5253 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yer alan usule ilişkin işlemler beklenmeksizin İçişleri Bakanlığı tarafından olağanüstü hal süresince izin verilebilir.

Belgelerin yenilenmesi

(1) Yerleşim yeri olağanüstü hal ilan edilen iller olan kişiler ile 6/2/2023 tarihi itibarıyla olağanüstü hal ilan edilen illerde bulunduğunu belgeleyen kişilerin kayıp veya kullanılamaz durumda olan Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı, ikamet izni belgesi, çalışma izni ve çalışma izni muafiyeti belgeleri, pasaport ve sürücü belgelerinin yenilenmesinde; olağanüstü hal süresince değerli kâğıt bedeli ile çalışma izni, çalışma izni muafiyeti ve ikamet izinlerinden yeniden harç alınmaz. Süresi üç yıldan az olan umuma mahsus pasaportlar harç alınmaksızın üç yıl süreli olarak düzenlenir.

(2) 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili diğer mevzuat kapsamında trafik kuruluşları tarafından geçici olarak geri alınan ve olağanüstü hal ilan edilen illerdeki trafik kuruluşlarında veya nüfus müdürlüklerinde bulunan ve deprem nedeniyle kaybolan veya kullanılamaz duruma gelen sürücü belgeleri için de değerli kâğıt bedeli alınmaz. Birinci fıkra ile bu fıkra kapsamındaki iş ve işlemlere ilişkin usul ve esaslar ilgisine göre Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığınca belirlenir.

(3) Yerleşim yeri olağanüstü hal ilan edilen iller olan gerçek veya tüzel kişilere ait araçlar ile meydana gelen depremler sırasında bu illerde bulunduğu yetkili kurumlarca tespit edilen araçlara (hisseli araçlar da dâhil) ilgili mevzuat kapsamında yapılacak olan hurdaya ayırma, trafikten çekme, veraseten devir, kayıp veya yıpranma nedeniyle belge yenileme ile kayıp ya da çalıntı nedeniyle plaka değişikliği işlemleri sırasında araç tescil belgesi değerli kâğıt bedeli olağanüstü hal süresince alınmaz.

Göç alanına ilişkin tedbirler

(1) Olağanüstü hal ilan edilen illerde gerçekleştirdiği fiiller sebebiyle 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 54 üncü maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilen yabancılar için aynı Kanunun 57 nci maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen değerlendirme ve karar alma süresi yetmiş iki saat olarak uygulanır. Olağanüstü hal ilan edilen illerde teknik sebeplerle idari karar alınmasının mümkün olmadığı hallerde, gerekli idari kararların alınabilmesi amacıyla bu kapsamdaki yabancılar başka illere sevk edilebilir.

(2) Olağanüstü hal ilan edilen illerde gerçekleştirdiği fiiller sebebiyle 6458 sayılı Kanunun 57 nci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında hakkında idari gözetim kararı alınan yabancıların geri gönderme merkezlerine götürülme süresi doksan altı saat olarak uygulanır.

İdari yaptırımlara ilişkin tedbirler

(1) Olağanüstü hal ilan edilen illerde meydana gelen depremlere ilişkin arama ve kurtarma ile diğer yardım faaliyetlerine katılmak üzere bu illerde bulunan veya bu illerle diğer iller arasında seyir halinde bulunan araçlardan 6/2/2023 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren bu maddenin yayımı tarihine kadar 2918 sayılı Kanunun 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendini, 47 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendini, 49 uncu maddesinin üçüncü fıkrasını ve 51 inci maddesinin ikinci fıkrasını ihlal edenler hakkında, trafik idari para cezası karar tutanağı düzenlenmez, düzenlenmiş olanlar ise tebliğ veya tahsil edilip edilmediğine bakılmaksızın geri alınır. Bu fıkraya göre geri alınan trafik idari para cezası karar tutanaklarına bağlı olarak yapılan sürücü belgesi iptal ve geçici geri alma işlemleri de ortadan kalkar.

(2) Olağanüstü hal ilan edilen illerde 6/2/2023 (bu tarih dâhil) tarihinden bu maddenin yayımı tarihine kadar 2918 sayılı Kanunun 116 nci maddesi kapsamında araç tescil plakası üzerinden tespit edilen trafik kural ihlallerine ilişkin trafik idari para cezası karar tutanağı düzenlenmez, düzenlenmiş olanlar ise tebliğ veya tahsil edilip edilmediğine bakılmaksızın geri alınır.

(3) Olağanüstü hal ilan edilen illerde meydana gelen depremlere ilişkin arama ve kurtarma ile diğer yardım faaliyetlerine katılmak üzere bu illerde bulunan veya bu illerle diğer iller arasında seyir halinde bulunan taşıtlara ilişkin 6/2/2023 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren bu maddenin yayımı tarihine kadar 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununun 26 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre idari para cezası karar tutanağı düzenlenmez, düzenlenmiş olanlar ise tebliğ veya tahsil edilip edilmediğine bakılmaksızın geri alınır.

(4) Yerleşim yeri olağanüstü hal ilan edilen iller olan kişilere ait araçlar ile 6/2/2023 (bu tarih dâhil) tarihinden sonra bu illerde bulunduğu belgelendirilen araçlardan, 2918 sayılı Kanunun 34 üncü maddesi ve ilgili mevzuat gereğince yaptırılması zorunlu olan araç muayenelerinin geçerlilik süreleri 6/2/2023 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren olağanüstü hal süresi sonuna kadar dolanların, araç muayene işlemleri olağanüstü hal süresinin sona erdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde gerçekleştirilir. Bu fıkra kapsamına giren araçlara bu süre zarfında 2918 sayılı Kanunun 34 üncü maddesine istinaden trafik idari para cezası karar tutanağı düzenlenmez, düzenlenmiş olanlar ise tebliğ veya tahsil edilip edilmediğine bakılmaksızın geri alınır.

Değiştirilen hükümler

(1) 120 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Yargı Alanında Alınan Tedbirlere İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 2 nci maddesinin ikinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.

“d) 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 53 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının birinci cümlesinde düzenlenen süre.”

(2) 120 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “ve yağma (madde 148,149)” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi (madde 83), taksirle öldürme (madde 85) ve nitelikli dolandırıcılık (madde 158)” ibaresi eklenmiştir.

Yürürlük

(1) Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin;

a) 6 ncı maddesinin birinci fıkrası 6/3/2023 tarihinde,

b) Diğer hükümleri yayımı tarihinde,

yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.