88249368 GSS Prim İade Taleplerinde Dikkat Edilecek Hususlar ile 01.01.2014 Öncesi 60/1/G Kapsamındaki Primlerin Terkini Hakkında 11/01/2024 Tarihli ve 88249368 Sayılı Genel Yazı

1. Yanlış veya Yersiz Alınmış Olduğu Tespit Edilen Primlerin İadesine İlişkin İşlemler

5510 sayılı Kanun'un 60'ıncı maddesinin birinci fıkrasının (d) ve (g) bendi, yedinci fıkrası ve Ek'13 üncü maddesi kapsamında genel sağlık sigortalısı olup, prim borcunu ödeyenlerin; başka kapsamda genel sağlık sigortalısı olması, bakmakla yükümlü olunan kişi sayılması veya genel sağlık sigortası kapsamı dışına çıkması nedenleri ile geriye yönelik tescillerinin güncellenmesi veya iptal edilmesi üzerine emanet hesaba alınan genel sağlık sigortası primlerinin, talepleri halinde ilgililere iade edilip edilmeyeceği veya varsa borçlarına mahsup edilip edilmeyeceği hususlarında, 5510 sayılı Kanun'un 88'inci maddesinin on altıncı fıkrası ve 89'uncu maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında yapılacak işlemler aşağıda açıklanmıştır.

Bilindiği gibi, 5510 sayılı Kanun'un 88'inci maddesinin on altıncı fıkrasında;

"(...)Kurumun tahsil ettiği prim ve diğer alacaklardan reddi icap edenler, istihkak sahiplerinin Kuruma olan muaccel borçlarına mahsubundan sonra Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine olan muaccel borçlara mahsup edilmek üzere reddolunur. Bu suretle yapılan ödemelerde, reddedilen tutarın Kuruma ve/veya alacaklı tahsil dairesinin hesabına geçtiği tarihte ödeme yapılmış sayılır.(. )"

5510 sayılı Kanun'un 89'uncu maddesinin üçüncü fıkrasında;

"Yanlış veya yersiz alınmış olduğu tespit edilen primler, alındıkları tarihten on yıl geçmemiş ise, hisseleri oranında işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara veya genel sağlık sigortalılarına veya hak sahiplerine kanunî faizi ile birlikte geri verilir. Kanunî faiz, primin Kuruma yatırıldığı tarihi takip eden ay başından, iadenin yapıldığı ayın başına kadar geçen süre için hesaplanır. Ancak Borçlar Kanununun 65 inci maddesi hükmü saklıdır.”

Hükümleri yer almaktadır.

Buna göre, 5510 sayılı Kanun'un 60'ıncı maddesinin birinci fıkrasının (d) ve (g) bendi, yedinci fıkrası ve Ek 13'üncü maddesi kapsamındaki sigortalıların, başka kapsamda genel sağlık sigortalısı olması, bakmakla yükümlü olunan kişi sayılması veya genel sağlık sigortası kapsamı dışına çıkması nedenleri ile geriye yönelik tescillerinin güncellenmesi veya iptal edilmesi durumunda, emanet hesaba alınan genel sağlık sigortası primlerinin iade edilebilmesi için;

1- İlgililerin genel sağlık sigortası primlerinin iadesine ilişkin Kurumumuza müracaat etmiş olmaları,

2- Genel sağlık sigortalısının emanet hesabında bulunan primlerin tahsilat tarihlerinden talep tarihine kadar 10 yıllık sürenin geçmemiş olması,

3- Genel sağlık sigortalısının Kurumumuza (sağlık giderleri vb. yersiz ödemeler dahil) ve Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine borcunun bulunmaması,

şartlarının birlikte aranması gerekmektedir.

Genel sağlık sigortası prim iade işlemleri genel sağlık sigortalısının ikametinin bulunduğu yerdeki sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezi tarafından yürütülecektir.

Bu bağlamda, talep tarihi itibarıyla 10 yılı geçmemiş ve iadesine karar verilen genel sağlık sigortası primlerinin sigortalının varsa Kurumumuza olan borçlarına mahsup edilmesi, Kurumumuza borcunun bulunmaması halinde Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine olan borcuna mahsup edilmesi, Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine de borcunun bulunmaması halinde ise ilgiliye iade edilmesi gerekmektedir.

İadesine karar verilen genel sağlık sigortası primlerinin yasal süresi dışında gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilmiş olması halinde, iadesine karar verilen prim aslının yanı sıra bu prime ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammının da iade edilmesi gerekmektedir.

Örnek 1: 12.02.2019 tarihi itibarıyla 5510 sayılı Kanun'un 60/1/d bendi kapsamında tescil edilen yabancı uyruklu sigortalı A'nın 2022/Eylül ayı borcu da dahil olmak üzere genel sağlık sigortası prim borcunun tamamını 10.09.2022 tarihinde ödediği, diğer taraftan sigortalı A'nın üniversiteyi kazanması nedeniyle talebi üzerine 13.09.2022 tarihi itibarıyla 60/7 kapsamında genel sağlık sigortası tescilinin açıldığı ancak bu kapsamda ödeme yapmadığı, ilgilinin 60/1/d kapsamındaki tescilinin 12.09.2022 tarihi itibarıyla sonlandırıldığı, fazladan ödenen 60/1/d kapsamındaki primlerin emanet hesaba alındığı ve sigortalının Muratpaşa Sosyal Güvenlik Merkezine 15.10.2023 tarihinde verdiği dilekçe ile emanete alınan primlerin iadesini talep ettiği varsayıldığında,