Kamu Yararı Kararı Hakkında Genel Yazı - Konsolide metin

Favorilere ekle veya çıkar

Metnin ilk hali

Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.

Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Standart, Profesyonel veya Profesyonel + pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.

Konu: Kamu Yararı Kararı

5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun amacı; “toprağın korunması, geliştirilmesi, tarım arazilerinin sınıflandırılması”, “.... tarımsal arazilerin çevre öncelikli sürdürülebilir, kalkınma ilkesine uygun olarak planlı kullanımını sağlayacak usul ve esasları belirlenmesidir. Kanunun kapsamına bakıldığında “ ... arazi kullanım planlarının hazırlanması, koruma ve geliştirme sürecinde toplumsal, ekonomik ve çevresel boyutlarının katılımcı yöntemlerle değerlendirilmesi, amaç dışı ve yanlış kullanımların önlenmesi, korumayı sağlayacak yöntemlerin oluşturulması ile görev, yetki ve sorumluluklara ilişkin usul ve esasları” kapsamaktadır.

5403 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinde mutlak, özel ürün, dikili ve sulu sınıfındaki arazilerin tarımsal üretim dışında kullanılamayacağı açıkça belirtilmiştir. Ancak, zorunlu hallerde (alternatif alanın bulunmaması ve İl Toprak Koruma Kurulunun uygun görmesi şartı ile) kamu yararı gözetilerek Bakanlıklarca verilen Kamu Yararı Kararma istinaden bu arazilerin tarım dışı amaçla kullanılmasına izin verilmektedir.

Kamu Yararı Kararı, 24/07/2009 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Tarım Arazilerinin Korunması, Kullanılması ve Arazi Toplulaştırılmasına İlişkin Tüzüğün 4 üncü maddesinin birinci fıkrası (1) bendinde; “Bakanlıklarca yatırım programına alınmış yatırımlar ile insan, toplum ve çevre ilişkilerinde dengeyi bozucu nitelikte olmayan, ekonomik, ekolojik ve toplumsal kayıplar bakımından toplum aleyhine sonuçlar doğurmayan, kişiler ve toplum yararı birlikte gözetilerek ilgili bakanlık veya açıkça yetki verilen birimler tarafından alınan kararı. ’’ şeklinde tanımlanmıştır.

Ancak, Danıştay 17. Dairesi 22/12/2015 tarih ve E.2015/6020, k.2015/6202 sayılı kararında; “ Tüzüğün 4. maddesinin 1. nci fıkrasının (l) bendinde öngörülen kamu yararı kararında, kamu yararı kararının Bakanlık yada açıkça yetki verilen birimler tarafından alınan karar olarak ifade edildiği, 5403 sayılı Kanunu ’n 13. Maddesinin (ç), (d) ve (e) bentlerinde tarım arazilerinin tarım dışı amaçlarla kullanımı konusunda sayılan istisnalar arasında Bakanlıklarca kamu yararı kararının belirlenmesinin ön görüldüğü; 14. maddesinde, büyük ovalarda bulunan tarım arazilerinin tarımsal faaliyet dışında kullanılması konusunda davalı Bakanlık ile ilgili yatırımcı Bakanlığın müştereken karar alınmasının ön görüldüğü; 17. Maddesinde ise arazi toplulaştırması proje sahası belirlenmesine ilişkin Bakanlar Kurulu kararının kamu yararı kararı kabul edileceğinin ifade edildiği, Kanunda öngörülen projelerin uygulanması konusunda kamu yararı kararının Bakanlık yada Bakanlar Kurulu dışında farklı kurum yada birimlerce alınabileceğine ilişkin bir hüküm yer almadığı, yetki devri yapılabileceği yolunda da bir düzenleme bulunmadığı görüldüğünden, 4/1 bendinde yer alan “veya açıkça yetki verilen birimler” ifadesinde dayanağı Kanuna ve hukuka uyarlık bulunmamıştır........ ” denilerek İPTALİNE karar verilmiştir.

Mutlak, özel ürün, dikili ve sulu sınıfındaki arazilerin tarımsal üretim amacı dışında kullanılmasının talep edilmesinde, sadece yapılacak faaliyetin kamu yararına olup olmadığı değil, yapılacak faaliyetin talep edilen alanda yapılmasının gerekçelerini tespit eden teknik rapora dayalı olarak “kamu yararı kararı" nın alınması gerekmektedir.

Yukarıda belirtilen Danıştay kararı gereğince Bakanlığınız görev alanına giren 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu'nun 13 üncü maddesinin (ç), (d) ve (e) bendinde belirtilen “Kamu Yararı Kararı" nın Bakanlık Makamınca alınması gerekmektedir. Bu karara esas teknik raporun hangi kriterleri taşıması gerektiği hususları ekte sunulmuştur. (EK-1)