Mevsimlik Tarım İşçilerine Sunulacak Sağlık Hizmetleri-2

Tarım işçisi olarak çalışmak amacıyla, bulundukları illerden diğer illere ya da aynı ilin tarım alanlarına aileleri ile birlikte giden bu vatandaşlarımızın nüfusa kayıtla ilgili genel sorunları, sürekli yer değiştirmeleri, sunulan hizmetler ile bu hizmetlere erişim konusunda bilgi yetersizlikleri önemli sağlık sorunları yaşamalarına sebep olmaktadır. Biyolojik, fiziksel, kimyasal, sosyokültürel ve psikolojik birçok faktör, bu kişiler ile ailelerinde, hastalık ve erken ölümlerin daha sık görülmesi sonucunu doğurmaktadır. Ayrıca, bölgeye özgü endemik hastalıklar, mevsimsel tarım işçileri aracılığıyla göç ettikleri yerlere taşınabilmekte; anne/çocuk sağlığı, bağışıklama ve bulaşıcı hastalıklarla mücadele gibi temel sağlık hizmetlerinin sunumunda sorunlar yaşanabilmektedir.

Bu nedenlerden dolayı, erken ölüm, sakatlık ve hastalıkların en fazla görüldüğü bu grubun temel sağlık hizmetlerine erişimlerini artırmak, sağlık sorunlarını kontrol altına almak ve sunulan hizmetleri sürdürülebilir kılmak büyük önem taşımaktadır. Konu hakkında, 05/02/2015 tarihli ve 29258 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ‘Toplum Sağlığı Merkezi ve Bağlı Birimler Yönetmeliği’nin 30 uncu maddesinin ikinci bendinde, toplum sağlığı merkezlerinin mevsimlik nüfus hareketlerine ilişkin görevleri tanımlanmıştır. Ancak, yapılan çalışmalar, mevsimlik tarım işgücü göçüne katılan ailelerin hastalık ve erken ölüm nedenlerinin ortadan kaldırılması ya da kontrol altına alınabilmesi için ilgili kurum ve kuruluşlar ile birlikte, çok paydaşlı bir bakış açısı ve bütüncül bir hizmet anlayışıyla çalışılması gerektiğini ortaya koymuştur. Bu minvalde, aşağıda yer alan hatırlatmaların ve açıklamaların yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur;

1) Mevsimsel gezici tarım işçilerine ve ailelerine, birinci basamak koruyucu sağlık hizmetleri; 23.12.2014 tarihli ve 29214 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Çok Paydaşlı Sağlık Sorumluluğunu Geliştirme Programı” konulu 2014/21 sayılı Başbakanlık Genelgesi doğrultusunda; bireyle birlikte sosyal, biyolojik ve fiziki çevreyi de kapsayacak şekilde; çok paydaşlı bir yaklaşımla ilgili bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, meslek birlikleri, sivil toplum kuruluşları ile vatandaşların görüş, öneri ve katkılarıyla” sunulacaktır.

2) Mevsimsel gezici tarım işçisi gönderen ve alan her il ve ilçede, 24 Mart 2010 tarihli ve 27531 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Mevsimlik Gezici Tarım İşçilerinin Çalışma ve Sosyal Hayatlarının İyileştirilmesi" konulu 2010/6 sayılı Başbakanlık Genelgesi gereğince, mülki idare amirinin başkanlığında, o ildeki ve ilçedeki ilgili kurum ve kuruluş, işçi, aracı ve İşveren (toprak sahibi/işleyen) temsilcilerinin katılımı ile oluşturulan, mevsimlik çalışma döneminin başında ve sonunda toplanması öngörülen “İl/İlçe Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri İzleme Kurulu” çalışmalarına azami katkı verilecek ve işbirliği gerektiren konuların planlaması bu kurullar aracılığıyla yapılacaktır.

3) Gerekli hallerde konular, Umumi Hıfzıssıhha Kanunu gereğince oluşturulan “İl/İlçe Hıfzısıhha Kurulu” gündemine taşınacaktır.

4) İlde bulunan mevsimsel gezici tarım işçilerinin ve ailelerinin sayısının tespit edilmesi, hizmetin planlanabilmesi için öncelikli iş olarak kabul edilecektir. Bunun gerçekleştirilebilmesi için;

a) İlgili kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği içerisinde mevsimsel gezici tarım işçilerinin yoğun yaşadığı ilçe/mahalle/köyler belirlenecek; aile hekimliği sistemine kayıt oranının düşük olduğu yerlerde, mevsimsel gezici tarım işçileri ve ailelerinin verileri muhtarlıklar üzerinden toplanacak; bu kişilerin, ilgili mevzuat hükümlerine göre aile hekimliği sistemine kaydı yapılacaktır.

b) Göç alan ve veren illerdeki aile hekimliklerinin konu hakkındaki farkındalıkları artırılacak; aile hekimlerinin, kendilerine kayıtlı olan mevsimsel gezici tarım işçileri ve aileleri ile bunlardan riskli grupta olanların (gebe, loğusa, yaşlı, kronik hastalığı olanlar vb.) listelerini, ilden ayrılmayı planladıkları dönemlerde, bağlı oldukları toplum sağlığı merkezlerine bildirmeleri hususu yakından takip edilecek; Kurumumuz web sayfasında www.mevsimlikiscileri.com adresinde yer alan eğitim dokümanlardan faydalanılarak mevsimsel gezici tarım işçileri ve ailelerinin, aile hekimliği personeli tarafından eğitilmeleri sağlanacaktır.