2003/81 Kadın Sağlığı ve Aile Planlaması Hizmetleri

Bu anlamda; “21. Yüzyılda Herkese Sağlık Hedefleri”ne ulaşmayı amaçlayarak, sağlıkta eşitlik ve bütünlüğe özen gösterilmesi; sağlığın geliştirilmesinin insan odaklı olması, gelişmelerin bilimsel yöntemlerle değerlendirilmesi ve izlenmesi ile sağlığın bütün yaşam boyunca sürekliliğinin sağlanması gerekmektedir. Sayılan temel ilkeler gözetilerek, özellikle kadın sağlığı ve aile planlaması hizmetlerinde ilinize özgü öncelikler saptanmalı, hizmet planları hazırlanmalıdır.

Sağlık hizmetlerinin her basamağına üreme sağlığı hizmetlerinin entegre edilmesi gerekli olup, hedefimiz, 2015 yılına kadar, üreme sağlığı hizmetlerinin kapsamlı olarak temel sağlık hizmeti veren bütün sağlık kuruluşlarında verilmesidir.

Üreme sağlığı, üreme sistemi, onun fonksiyonları ve işleyişine ilişkin bütün alanlarda sadece bir hastalık ya da sakatlık olmaması değil, fiziksel, zihinsel ve sosyal açıdan bütünüyle iyi olma halidir. Bu tanım çerçevesinde erkekler ve kadınlar doğurganlıklarını planlamak için gereken güvenli, etkili yöntemlere ulaşabilme hakkına sahip olmalıdırlar. Planlanarak oluşan gebelikleri süresince kadınlar, gerekli doğum öncesi bakım hizmetleri ile güvenli doğum olanaklarından yararlanabilmen, gebelik, doğum ve sahip olunan çocuk sağlığı ile ilgili ihtiyaç duydukları bilgileri sağlık hizmeti sunanlardan alabilmelidirler.

Sağlık hizmetlerinin yaşam boyu sürekliliği göz önünde tutularak adolesan yaş gruplarından ileri yaş gruplarına kadar gebelik, doğum ve doğum sonrası obstetrik bakım hizmetleri ile aile planlaması, üreme organları kanserlerinin erken tanı ve tedavisine yönelik hizmetlerin tüm sağlık ocakları ve AÇSAP merkezlerinde verilmesine özen gösterilecektir.

Doğum öncesi bakım hizmetleri ilinizdeki tüm gebelere ulaştırılacak, bu çerçevede, en az biri doktor tarafından olmak üzere, her gebenin doğumuna kadar en az dört kez izlenmesi sağlanacaktır. Her gebe anemi, yüksek tansiyon, kanama başta olmak üzere, gebelik komplikasyonları yönünden izlenecek ve tüm gebelerin demir eksikliği anemisi için demir-folat kullanmaları sağlanacak, anemi tespit edilenlere mutlaka anemi tedavisi uygulanacaktır.

Herhangi bir riskli durum varlığında, izleme sayısı arttırılacak, gerekirse sağlık ocaklarında izlenen gebe, sevk koşullarına uygun olarak hastaneye sevk edilecektir. Hastaneler sevkli gelen gebelere öncelik tanıyacaktır.

Doğumların sağlıklı koşullarda, sağlık personeli yardımıyla yapılması için gerekli önlemler alınacak, doğum sonu bakım hizmetleri ihmal edilmeyerek, annenin eğitimi, izlenmesi ve yeni doğanın bakımı mutlaka yapılacaktır. Sağlık personelinin doğum öncesi dönem, doğum ve doğum sonu döneme ilişkin bilgilerini güncelleştirmek amacıyla hizmet içi eğitimleri ve hizmet almaya motive etmek üzere halkın sağlık eğitimleri il genelinde yaygın ve sürekli biçimde gerçekleştirilecektir.

Maternal ve yenidoğan tetanosunun tamamen önlenmesi (eliminasyonu) için bütün gebelerin tetanosa karşı bağışıklanma durumu araştırılacaktır. Kadın yaşamı boyunca 5 dozluk tetanos toksoit aşısı takvimine uygun olarak yapılacaktır. Özellikle gebelerin tam bağışık olmaları sağlanacaktır. Ayrıca, bütün doğumların temiz ve güvenli ortamda yapılmalarının sağlanması için ailelere danışmanlık verilerek uygun zamanda sağlık kuruluşlarına başvurmaları teşvik edilecektir. Sağlık kuruluşlarında doğumların en uygun koşullarda yapılması sağlanarak, doğuma yardım eden personelin gebelik ve doğum komplikasyonları, hasla ile iletişim ve danışmanlık becerilerinin tazelenmesi ve geliştirilmesi için hizmet içi eğitimler yapılacaktır.

Doğum eyleminde gelişebilecek komplikasyonlarda, hastaya acil müdahalelerin yapılması ve gerektiğinde daha gelişmiş hastanelere sevk edilebilmesi için gerekli önlemler alınacaktır.

Ayrıca, sosyal güvencesi olmayan ve yoksul olan kadınların doğum giderlerinin desteklenmesi için gerekli önemleler alınacaktır.

Aile planlaması hizmetlerinin 2827 Sayılı yasa ve buna bağlı çıkartılan mevzuat doğrultusunda sağlık ocağı (sağlık evi), AÇS/AP Merkezi ve Kadın Hastalıkları kliniği bulunan hastanelerin Aile Planlaması Kliniklerinde sürdürülmesi zorunludur. İliniz tedavi kurumlarından durumu uygun olanlarda. 2827 sayılı yasaya dayalı olarak çıkartılan 509 sayılı Nüfus Planlaması Hizmetlerini Yürütme Yönetmeliğinin 13. Maddesi uyarınca aile planlaması kliniklerinin kurulması tamamlanacaktır. Aile planlaması hizmetlerinin belirtilen sağlık kuruluşlarında verilmesi sağlanarak, ulaşılabilirliğin artırılması Sağlık müdürlüğü ve sağlık grup başkanlıkları ve başhekimlerin sorumluluğundadır.