Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
Konu: Kamulaştırma Kanunu Uygulamaları
İÇ GENELGE
2019/E.6
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu gereğince kamulaştırma işlemleri aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınarak yapılacaktır.
1- KIYMET TAKDİR KOMİSYONUNUN OLUŞUMU
İdarenin. 2942 sayılı Kanununun 8 inci maddesine istinaden, söz konusu Kanunun 11 inci maddesindeki esaslara göre ve konuyla ilgili uzman kişi, kurum veya kuruluşlardan da rapor alarak, gerektiğinde Sanayi ve Ticaret Odalarından ve mahalli emlak alım satım bürolarından alacağı bilgilerden de faydalanarak taşınmazın tahmini bedelini tespit etmek üzere kendi bünyesi içinden en az 3 kişiden teşekkül eden bir veya birden fazla kıymet takdir komisyonunu görevlendirmesi gerekmektedir.
Kıymet takdir komisyonu. Taşınmazlar Başmühendisinin önerisi ile Taşınmazlar. Yol Yapım, Tesisler ve Bakım, Sanat Yapıları, Üstyapı Başmühendisliklerinde görevli, bu konuda uzmanlaşmış mühendisler (Harita Mühendisi, İnşaat Mühendisi, Ziraat Mühendisi gerekli görülmesi halinde; Şehir Plancısı, Mimar. Makine Mühendisi) arasından uygun görülen en az üç 3 asil 3 yedek üyeden ve tek sayıda kişiden teşekkül edecektir.
Kamulaştrılacak taşınmazın sahipleri ile bunların usul ve füruu, karı koca, üçüncü derece dahil kan ve sihri hısımları ve mal sahipleri ile menfaat ortaklıkları olanlardan komisyon üyesi seçilmemelidir.
Komisyona yardımcı olmak üzere, kararlara katılmamak şartıyla, Taşınmazlar Başmühendisliği tarafından gereği kadar memur ve uzman görevlendirilebilir.
Her yılın ocak ayının ilk haftasında Bölge Müdürlük Olur'u ile belirlenen komisyon üyelerinin adını, soyadını ve unvanını belirten listeler. Genel Müdürlüğe gönderilecektir.
2- KIYMET TAKDİR KOMİSYONUNUN ÇALIŞMASI
Kamulaştırılacak taşınmaz ile ilgili olarak kıymet takdir komisyonu değerleme yapmadan önce taşınmazın cinsi, miktarı ve özellikleri yanında mütemmim cüzlerin (sayıma ve ölçmeye dayanarak) sağlıklı bir şekilde tespitini yapacak/yaptıracaktır. Uzlaşma görüşmeleri sırasında taşınmaz malikleri ile sorun yaşanmaması için Hükümet, Belediye ve Muhtarlık binalarının ilan tahtalarına asılacak yazılar ve hoparlör ile arazide tespit yapılacağı duyurularak, yapılacak bu tespitlerde mutlaka taşınmaz sahipleri veya vekilinin bulunması sağlanacaktır.
Yapılan tespitlerin değerlemeye konu güzergâhın Kamu Yararı Kararı ile birlikte ilgili mahalle/köy muhtarlığında on beş gün süre ile asılmak suretiyle ilan edilip edilmediği kontrol edilecektir.
Kıymet takdir komisyonunca, kamulaştırılacak taşınmazların bedel tespiti 2942 sayılı Kanununun 11 inci maddesine uygun olarak Taşınmaz Değerlemesi Mühendislik Hizmetleri Teknik Şartnamesinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde;
- Arazilerde; taşınmazın mevkii ve şartlarına göre olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net geliri.
- Arsalarda; kamulaştırma gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre satış değeri.
- Yapılarda; resmi birim fiyatlar ve yapı maliyet hesapları ve yıpranma payı.
dikkate alınarak yapılacaktır.
Kıymet Takdir Komisyonu arazi vasfındaki taşınmazlar için belirlenen bedelin yarısını geçmemek ve gerekçesini açıklamak kaydıyla objektif değer artışı kullanabilecektir.
Ayrıca, kamulaştırma çalışmaları yürütülen mahalde kamu kurum ve kuruluşlarıyla (DSİ, TCDD, TEDAŞ, TEİAŞ, BOTAŞ, Belediyeler vb. ile Karayolları bölge sınırlarında diğer bölgelerle) kıymet takdir öncesi yazışma yapılarak, bu kurum ve kuruluşların aynı yörede yaptığı kamulaştırma çalışmaları varsa bu çalışmalara ait tüm dokümanlar ile mahkeme ve Yargıtay kararları da temin edilerek değerlendirilecektir. Bunun yanı sıra güzergâhta daha önce belirlenen kamulaştırma bedelleri ile tutarlı, anlaşılır, taşınmaz maliklerine izah edilebilir oranlarda fiyat geçişleri yapılarak güncel değerler belirlenecektir.
Hazinenin özel mülkiyetinde veya devletin hüküm ve tasarrufunda bulunan yerler ile başkası adına tapulu taşınmazların üzerindeki bina ve ağaç bedellerinin ödenebilmesi için, sahiplerinin bina ve ağaçların kendisine ait olduğuna dair ilgili idareler aleyhine mahkemede açacağı mülkiyeti sübut davası sonucu işlem yapılacaktır.
Benzinlik ve diğer yol boyu tesislerinin eski kamulaştırma koridoru içinde kalan ve tesis sahibi tarafından düzenlenen çiçeklik, bordür gibi müştemilat 2918 sayılı Trafik Kanununun 13 üncü ve 17 nci maddeleri gereğince değerleme kapsamına alınmayacaktır.
2942 sayılı Kanununun 19 uncu maddesinde ‘"Başkası adına tapulu, sahipsiz ve/veya zilyedi tarafından iktisap edilmemiş yerin kamulaştırmasında binaların asgari levazım bedeli, ağaçların ise 11 inci madde çerçevesinde takdir olunan bedeli zilyedine ödenir.” hükmü yer almaktadır. Bu tür araziler üzerindeki değerlendirmeler hükme uygun olarak yapılacaktır. Bu tür yapıların hem kamulaştırma hem de levazım bedeli ayrı ayrı hesaplanacaktır.