2024/52 Mevsimlik Tarım İşçileri ile Göçer ve Yarı Göçer Ailelerin Çocuklarının Eğitime Erişimi Genelgesi

Mevsimlik tarım işçileri ile göçer ve yarı göçer aileler yılın belirli dönemlerinde çalışma amaçlı ülke içinde farklı yerleşim yerlerine göç etmektedirler. Okul öncesi eğitim ve zorunlu öğrenim çağındaki öğrenciler, bu göçler nedeniyle eğitim ve öğretim faaliyetlerinden tam olarak yararlanamamakta ya da olumsuz etkilenmektedir. Bu durumdaki öğrencilerimizin eğitim ve öğrenim hakkından faydalanması, öğrenme kayıplarının giderilmesi, sosyal ve duygusal gelişimlerinin desteklenmesi önem arz etmektedir. Bu kapsamda Cumhurbaşkanlığının İlgi (b) Genelgesi gereği, mevsimlik tarım işçileri ile göçer ve yarı göçer ailelerin çocuklarının eğitim ve öğretime erişimini sağlamak amacıyla yapılacak çalışmalarda ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşları ile sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları ulaşım, barınma, eğitim, sağlık, güvenlik, sosyal çevre ile ilişkiler ve benzeri konularda ihtiyaç duyulabilecek her türlü desteği sağlayacaktır.

Cumhurbaşkanlığının İlgi (b) Genelgesinde belirtildiği üzere il ve ilçelerde "İl/İlçe Mevsimlik Tarım İşçileri İzleme Kurulu" oluşturulacaktır. Bu kurulun eğitim ve öğretimle ilgili alacağı kararlar titizlikle uygulanacaktır.

Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda aynı ya da farklı il/ilçe sınırları içerisinde mevsimlik tarım göçü ile yer değiştiren mevsimlik tarım işçileri ile göçer ve yarı göçer ailelerin çocuklarının eğitim ve öğretime erişimine yönelik aşağıdaki hedeflerin gerçekleştirilmesi için Genelge hükümleri çerçevesinde çalışmalar yürütülecektir.

A) Hedefler

1) Öğrencilerin eğitim ve öğretime erişimini sağlayacak tedbirleri almak.

2) Gelen ve giden öğrencilerin tespitini yapmak.

3) Öğrencilerin gittiği yerde okula naklini alarak eğitime devamını sağlamak.

4) Akademik başarısızlıktan kaynaklanan devamsızlıkların önüne geçmek.

5) Öğrencilerin öğrenme kayıplarını gidermek için telafi programı düzenlemek.

6) Sürece dâhil edilen öğrencilerin beklenen öğrenme seviyesine ulaşmasına yardımcı olmak.

7) Eğitim kademelerinde ortaya çıkması muhtemel uyum sorunlarını önlemek.

8) Öğrencilerin sosyal ve duygusal gelişimlerinin desteklenmesini sağlamak.

Bu hedefler doğrultusunda diğer kurum ve kuruluşlarla koordineli olarak çalışılırken önleme, tespit, takip ve telafi aşamaları aşağıda belirtildiği şekilde gerçekleştirilecektir.

B) Çalışmalar

a) Önleme

Mevsimlik tarım işçisi, göçer ve yarı göçer ailelerin çocuklarına farklı imkânlar sunularak bu çocukların eğitim ve öğretimden yoksun kalmasının önüne geçilmesi için gerekli bilgilendirmelerin yapılması ve tedbirlerin alınmasıdır. Önleme aşamasında asıl amaç, çocuğun ikamet ettiği ilde eğitimini sürdürmesinin sağlanmasıdır. Bu kapsamda öncelikle ortaokul ve lise öğrencilerine, ikamet ettikleri yerlerde eğitim ve öğretimden kesintisiz yararlanmaları amacıyla ilgili mevzuatında tanımlanmış pansiyonlarda barınma imkânı sunulur.

b) Tespit

Göç alan ve göç veren illerin her ikisinde de uygulanacak ve birlikte yürütülecek olan ortak bir çalışmadır. Tespit çalışmasının öncelikli amacı, okul ortamından ayrılıp ailesiyle birlikte başka yerleşim yerine giden öğrencinin kayıt altına alınarak elektronik ortamda (e-Okul, e-METİP) bilgilerinin sisteme aktarılmasıdır. İkinci aşamada ise öğrencinin ailesi ile birlikte gittiği yerleşim yerinde kayıt altına alınarak bundan sonraki aşamalar için hazırlık yapılması amaçlanır.

c) Takip

Yapılmış olan tespit çalışmaları doğrultusunda öğrencinin ailesiyle birlikte gittiği yerleşim yerlerinde izlenerek eğitim ve öğretim imkânlarına erişiminin sağlanması (kurs, nakil ve benzeri) devamında ise çalışma sezonu sonunda daimi ikametine döndüğünde okulu tarafından gerekli izleme ve destek çalışmalarının gerçekleştirilmesidir.

ç) Telafi

Öğrencinin sezon sonunda ailesi ile birlikte daimi ikametine döndüğünde okulu tarafından izlenerek okula devamının sağlanması, dil gelişiminin, öğrenme eksiklik ve kayıplarının ölçülmesini müteakip hazırlanacak eğitim programı kapsamında bu eksikliklerin giderilmesidir. Telafi eğitimleri okullarda ve halk eğitimi merkezleri aracılığıyla Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğünce hazırlanmış destek programları çerçevesinde düzenlenir.

Bu işlemler yapılırken;

1) Öğrencilerin konu ve kazanım eksikliklerinin yanında sosyal ve duygusal gelişimini desteklemek amacıyla da çalışmalar yürütülür.

2) Telafinin tüm aşamalarında özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilere yönelik çalışmalar planlanır.