Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Sayı: E-26670320-010.06-112578607
Konu: Okullarda Şiddetin Önlenmesi Genelgesi
GENELGE
2024/56
Bakanlığımız, Anayasanın 42 nci maddesinde yer alan hüküm gereğince tüm bireylere eşit eğitim öğretim hakkı sunmakla yükümlüdür. 14/6/1973 tarihli ve 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununda genel amaç olarak "Türk Milletinin bütün fertlerini, beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren, topluma karşı sorumluluk duyan, yapıcı, yaratıcı ve verimli kişiler olarak yetiştirmek" hükmü bulunmaktadır.
1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde Bakanlığımız görevleri arasında; okul öncesi eğitimden başlayarak örgün ve yaygın eğitimin tüm kademelerinde bütün bireylerin eğitimlerine yönelik hizmetleri yürütmek, özel ilgi gerektiren grupların eğitime katılımını sağlamak ve öğrencilerin her yönden gelişimini desteklemek yer almaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin hükümlerine göre, devletler şiddetin önlenmesine yönelik çalışmaları yürütmeyi ve vatandaşlarına şiddetten arınmış bir yaşam sağlamak için gerekli her türlü tedbiri almayı taahhüt etmektedir. Şiddet türleri olarak yapılandırılan fiziksel, cinsel, duygusal/psikolojik, ekonomik, siber/dijital şiddet bireylerin gelişimlerini olumsuz etkilemekte olup özellikle küresel bir problem olarak yer alan şiddete tanık olma ya da şiddet mağduru olma eksenindeki travmatik ve zorlayıcı yaşam öyküsünün, bir diğerine şiddet uygulama riskini artırdığı görülmektedir. Yaşamın erken dönemlerindeki travmatik yaşantılar, yaşanan şiddetin türüne göre çeşitli şekillerde farklı grupları etkileyebilmektedir. Bu doğrultuda şiddet aktarımının önlenmesi ve özellikle olumsuz yaşantıların oluşmasını engellemeye yönelik gelişimsel önleyici yaklaşımın esas alınması önem arz etmektedir.
Bakanlığımız her türlü şiddete yönelik önleyici ve koruyucu çalışmalar kapsamında eğitime erişim ve eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması, bireylerin sosyal hayata katılımlarının ve bilgi/becerilerinin artırılması ve bireyin her yönden desteklenmesine ilişkin çalışmalar yapmaktadır. Bu hassas ve ciddi konuda sorumluluklarını yerine getirmek noktasında merkez ve taşra birimleri şiddetin önlenmesi ve şiddet mağdurlarının korunmasında ilgili tüm mevzuatın gözetilerek söz konusu faaliyetlerin etkili ve süratli biçimde yürütülmesini esas almaktadır. Söz konusu hassasiyetlere yönelik temalar Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nde bulunmaktadır.
Bu itibarla savaş, göç, deprem, salgın hastalık gibi afet ve acil durumlarla mücadele dönemleri de dâhil olmak üzere şiddetin önlenmesi ve mağdurun korunması için sunulan hizmetlerin devamlılığı esas alınarak bahsi geçen hususlar doğrultusunda aşağıdaki esaslara riayet edilmesi gerekmektedir.
GENEL ESASLAR
1) Bakanlığımız taşra teşkilatındaki bütün yöneticilerin okul/kurumlarda şiddetin önlenmesine yönelik mevzuatın etkin şekilde uygulanması hususunda ilgili birimlerce hizmet içi eğitime tabi tutulması, bu kapsamda hizmet içi eğitim uygulama planı oluşturulması, uygulanması, izlenmesi ve sonuçlarının ilgili birime gönderilmesi,
2) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri il yürütme komisyonunca illerindeki okul/kurum ortamlarında şiddete neden olabilecek risk faktörlerinin tespit edilerek öncelikli risk faktörlerine ve/veya şiddetin etkilerine yönelik gerekli tedbirlerin alınması,
3) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri il yürütme komisyonunca okul rehberlik ve psikolojik danışma programı ile rehberlik ve araştırma merkezlerinin (RAM) rehberlik ve psikolojik danışma (RPD) hizmetleri bölümünün yıllık çalışma planında şiddetin önlenmesine yönelik faaliyetlere yer verilmesi,
4) RAM'ların sorumluluk bölgesinde rehber öğretmeni olmayan okullarda, RPD hizmetleri bölümünün yıllık çalışma planında yer alan şiddetin önlenmesine ilişkin faaliyetlerin yürütülmesi,
5) RAM'ların RPD hizmetleri bölümü yıllık çalışma planında şiddetin önlenmesine yönelik faaliyetlere yer verilmesinin ve çalışmaların kurum müdürlüğünce e-Rehberlik sistemine işlenmesinin sağlanması,
6) Okul/kurum müdürlüğünce okul rehberlik ve psikolojik danışma programında şiddetin önlenmesine yönelik faaliyetlere yer verilerek çalışmaların e-Rehberlik sistemine işlenmesi,
7) Okul/kurum içinde ve dışında güvenliği sağlamak amacıyla okul/kurum yönetimince gerekli tedbirlerin alınması ve ilgili kurum/kuruluşlarla iş birliği yapılması,
8) Okul rehberlik ve psikolojik danışma servisleri ile RAM'ların şiddetin önlenmesine yönelik yürüteceği çalışmalarda uygun koşulların ve personel desteğinin sağlanması,