Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
Konu: Sığınmacı / mültecilere ait işlemler
GENELGE
2010/ 03
İlgi: İçişleri Bakanlığının 22.06.2006 tarih ve B.05.1.EGM.0.13.03.02/16147 sayılı Uygulama Talimatı
Bilindiği üzere, Türkiye’nin İltica ve Göç Alanındaki Ulusal Eylem Planı, İçişleri Bakanlığının koordinesinde hazırlanmış ve 25.03.2005 tarihli Başbakanlık Makam Oluru ile yürürlüğe girmiştir. İçişleri Bakanlığı tarafından (İlgi) yazı ile 81 İl Valiliği ile birlikte çeşitli Bakanlıklara gönderilen 57 No’lu Genelge (Uygulama Talimatı) bu kapsamda yapılacak uygulamalara açıklık getirmektedir.
Ülkemizde bulunan sığınmacı/mültecilere çeşitli kamu kurum- kuruluşları ve sivil toplum örgütleri tarafından hizmet verilmektedir. Kurumumuz ise, 2828 Sayılı SHÇEK Kanunu, 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu, Çocuk Hakları Sözleşmesi ve (ilgi)’de kayıtlı Uygulama Talimatı çerçevesinde iltica sığınma başvuru sahiplerine hizmet vermektedir.
Genel Müdürlüğümüzce sığınmacı/mültecilere verilen hizmetlerde, kuruluşlarımıza kabulleri sırasında ve sonrasında yapılacak işlemlerde uygulama birlikteliğini sağlamak ve başta Emniyet Genel Müdürlüğü olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla eşgüdümü sağlamak amacıyla, aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınacaktır.
A- GENEL KONULAR
Yetkili emniyet makamlarına iltica/sığınma talebinde bulunan ve/veya mülteci ve sığınmacı olup Kurumumuz hizmetlerinden yararlanacak kişilerle ilgili yürütülecek işlemlerde dikkat edilmesi gereken genel konular:
1- Bu kişilerin, Kuruluşlara yerleştirilme taleplerinin Emniyet Genel Müdürlüğünün bilgisi dahilinde İl Emniyet Müdürlüklerinin ilgili birimleri tarafından İl Sosyal Hizmetler Müdürlüklerine resmi yazı ile yapılması,
2- Bu kişilerin, Kuruluşlarda kütük defterine kayıtlarının yapılması, YBS istatistik modülüne bilgilerinin girilmesi,
3- Bu kişilerin, Kuruluşlarda kalan diğer kişilerin yararlandığı hizmetlerden (giyim, v.b.) yararlanmalarının sağlanması,
4- Bu kişilere ilişkin bilgi ve beyanlarda herhangi bir değişiklik tespit edilmesi halinde, İl Müdürlüklerimiz ile İl Emniyet Müdürlükleri arasında bilgi paylaşımında bulunulması,
5- Kuruluşlarımızda kalan bu kişilerin işlemleri ilgili birimler tarafından gizlilik ilkesi kapsamında yürütüldüğünden, hiçbir veri üçüncü taraflarla paylaşılmamaktadır. Bu kapsamda, bu kişilerin can güvenlikleri, “yerinde mülteci” ve olabilecek diğer benzeri sebeplerden dolayı yazılı ve görsel basında yer almamalarının sağlanmasına özen gösterilmesi,
6- 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda sığınmacılara yönelik düzenlemeler getirilerek genel sağlık sigortalısı kapsamına alınmışlardır. Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından sığınmacı/mülteci statüsü verilmiş yabancılar “yabancı kimlik numarası” alabilmekte ve genel sağlık sigortalısı olarak sağlığa yönelik iş ve işlemlerini yürütebilmektedirler. Kuruluşlarımızda kalan henüz statü almamış iltica/sığınma talebinde bulunan ve yabancı kimlik numarası bulunmayan kişilere yönelik sağlık giderlerinin karşılanması amacıyla, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğünün 20.05.2009 tarih ve 8237 sayılı yazısı gereği İl Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvurulması, yabancı kimlik numarası bulunanların ise, söz konusu Kanun gereği genel sağlık sigortalısı olarak kayıtlarının yapılması,
7- Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin bu kişilerle görüşme taleplerini İl Emniyet Müdürlüklerine yapması, bu görüşmenin ilgili İl Emniyet Müdürlüğünden gelecek yazılı bilgi doğrultusunda yapılması, görüşmenin kuruluş veya il dışında yapılacak olması halinde ise, çocukların Emniyet Müdürlüğü görevlilerine tutanakla teslim edilmeleri,
8- Tercümana ihtiyaç duyulması halinde, İl Emniyet Müdürlüklerinin koordinesinde Valiliklerden, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) bürolarının bulunduğu illerde BMMYK bürolarından veya ilgili sivil toplum kuruluşlarından temin edilmesi gerekmektedir.
B- İLTİCA/SIĞINMA TALEBİNDE BULUNAN VE/VEYA MÜLTECİ VE SIĞINMACI OLAN REFAKATSİZ ÇOCUKLARIN KURULUŞA KABULLERİNDE
Uygulama Talimatında Refakatsiz Çocuk: "Türkiye topraklarına hukuken ya da teamülen kendisinden sorumlu bir yetişkinin refakati bulunmaksızın gelen ve bu tür bir kişinin bakımına etkin olarak alınmadığı sürece refakatsiz küçük olarak adlandırılan onsekiz yaşın altındaki iltica/sığınma başvurusunda bulunan yabancı uyruklu bir kişi ya da belli bir uyruğu olmayan vatansız bir kişi” olarak tanımlanmıştır. "Türkiye topraklarına giriş yaptıktan sonra refakatsiz kalan iltica/sığınma başvuru sahipleri de bu kapsama girer” şeklinde ifade edilmektedir.
Kuruluşlarımıza yukarıda tanımı yapılan çocuklarla birlikte bu kapsam dışında kalan ancak, ihmal ve istismara uğradığı tespit edilen iltica sığınma talebinde bulunan ve/veya mülteci/sığınmacı statüsünde bulunan küçüklerin kabullerinin yapılması esastır. Buna göre;