2015/5 Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün 11/08/2015 Tarihli ve 2015/5 (1767) Sayılı Genelgesi

b) Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış ilişkiler Genel Müdürlüğünün 30/04/2009 tarih ve B.03.0UİG.0.00.00.10LAHEY12/585/47342 sayılı yazıları

c) 21/04/2010 tarih ve 2010/7 sayılı Genelge

ç) Tapu ve Kadastro Kurulu'nun 18/11/2014 tarih ve 54 sayılı kararı

d) 29/11/2010 tarih ve B.09.1.TKG.0.16.00.0.1.358.732/2063 sayılı Genel Emir

e) Dışişleri Bakanlığı'nın 03/09/2014 tarih ve 6789180 sayılı yazıları

f) Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünün 13/05/2015 tarih ve 225/47646 sayılı yazıları

g) Dışişleri Bakanlığının 08/07/2015 tarih ve 607020 sayılı yazıları

ğ) 16/09/2013 tarih ve 2013/13 (1750) sayılı Genelge

Yurt dışında düzenlenmiş ve tapu işlemlerine esas alınacak vekâletnamelerle ilgili olarak Tapu Müdürlüklerinde farklı uygulamaların yapıldığı belirlenmiş ve bu çerçevede diğer kurumlardan alınan ilgi (a) ve (b) görüşlerle birlikte konu Tapu ve Kadastro Kurulunca değerlendirilerek Kurulun ilgi (ç) kararı gereği bu hususta yeni bir düzenlemenin yapılması gerekliliği hâsıl olmuştur.

Bilindiği üzere “lex rei sitae” ilkesi doğrultusunda 27/11/2007 tarih ve 5718 sayılı Kanunun 21. maddesi gereği gayrimenkullere ilişkin mülkiyet hakkı ve diğer ayni haklarla ilgili hukuki işlemler şekil yönünden bu malların bulunduğu yer ülke hukukuna tabidir.

Ayrıca, Türkiye’nin de taraf olduğu, 20.06.1984 tarihli ve 3028 sayılı Kanun ile onaylanması uygun bulunan “Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi” (La Haye) ile sözleşmeyi imzalayan devletlerden birinin ülkesinde hazırlanmış olup da diğer bir taraf devletin ülkesinde kullanılacak resmi belgelerin diplomasi ve konsolosluk temsilciliklerince tasdiki mecburiyeti bulunmamaktadır.

Bu çerçevede söz konusu sözleşme, tarafı ülkelerce düzenlenmiş resmi belgelerin konsolosluk onayı gerekmeksizin diğer bir taraf ülkede geçerli olacağı hususuna ilişkin olup hangi belgenin hangi işlemde kabul edileceği konusu ülkelerin iç mevzuatları ile ilgilidir. Nitekim 22/11/2001 tarih ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 706. maddesi “taşınmaz mülkiyetinin devrini amaçlayan sözleşmelerin geçerli olması resmi şekilde düzenlenmiş olmalarına bağlıdır” hükmünü haizdir. Bunun yanı sıra 19/01/1972 tarih ve 1512 sayılı Noterlik Kanununun 89. maddesi gereği “tapuda işlem yapılmasını gerektiren sözleşme ve vekâletnamelerin” nitelikleri itibari ile düzenleme şeklinde yapılması zorunludur.

Yukarıda bahsi geçen hükümler kapsamında sözleşmeye taraf ülkelerden birinde verilmiş, apostille şerhini haiz bir vekâletname, Türkiye’de imza tasdiki olmadan geçerli kabul edilecek ise de, mevzuatımızda tapu işlemleri yapabilmek için hazırlanan vekâletnamelere özgü özel bir şekil şartı öngörülmüştür. Kanunun lafzı, vekâletnameyi veren kişinin ve bunu düzenleyen makamın vekâletnamede belirtilen içeriği bilmesi gerekliliği üzerine şekillendirilmiştir. Bu çerçevede nasıl ki Türkiye’de görevli bir noter tarafından düzenleme şekli dışında yapılmış bir vekâletnamenin tapu işlemlerine esas alınması mümkün değilse aynı şekilde vekâletnamenin yurt dışında düzenlenmiş ve “apostille şerhi” içermiş olmasının bu sonucu değiştirmeyeceği değerlendirilmektedir.

Konu hakkında Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünün ilgi (f) sayılı yazılarında "...Türkiye ’de bulunan taşınmazlar üzerindeki mülkiyet hakkı ve diğer ayni haklar Türk hukukuna tabi olduğu gibi bunlara ilişkin hukuki işlemlerde de şekil yönünden Türk hukuku uygulanacağından tapudaki işlemlere esas alınacak vekaletnamelerin düzenleme şeklinde yapılması ve bunlara ilgilinin fotoğrafının yapıştırılmasının zorunlu olduğu...., Dolayısı ile Tapu Müdürlüğüne sunulmuş olan ve tapudaki işlemlere esas alınacak vekaletnamenin “apostille ” şerhi taşımasının onun Türk hukuk sistemi tarafından bir noter vekaletnamesi olarak değerlendirmeye alınmasını sağlayacağı, ancak tapudaki işlemlere esas alınmasını sağlamayacağı, bunun için anılan vekaletnamenin düzenleme şeklinde yapılması ve üzerinde ilgilinin fotoğrafının yapıştırılmasının zorunlu olduğu....,” değerlendirilmek suretiyle devamen “...Yurtdışında düzenlenmiş olup da; Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi’ne taraf ülkeler bakımından Türk konsolosluğunun onayını havi tapudaki işlemlere esas alınacak vekaletnameler ancak Türk mevzuatı bakımından zorunlu olan noter tarafından yapılma ve fotoğraf olma niteliğini taşıyorlarsa tapuda taşınmaz devri işlemi yapılmasına imkan sağlayacaktır. O ülke mevzuatına göre zikredilen zorunlu şartların sağlanmasının mümkün olmaması halinde tapudaki işlemlere esas alınacak vekâletnamelerin Türk konsolosluklarınca düzenlenebileceği ve bu durumun “ Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi’ne aykırılık teşkil etmeyeceği değerlendirilmektedir” denilmektedir.