Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
T.C. ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKANLIĞI
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
Sayı: 41203884-010.06/ 5
Konu: Tekstil Sektöründe Temiz Üretim Uygulamaları
GENELGE
(2022/20)
Bilindiği gibi, sanayi kaynaklı kirliliğin en aza indirilmesi, kirliliğin kaynağında azaltılması, çevreye olabilecek olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi, çevreyle uyumlu yönetiminin sağlanmasına ilişkin çalışmalar 2872 Sayılı Çevre Kanunu ve buna dayanılarak çıkarılan Yönetmelikler çerçevesinde Bakanlığımız tarafından yürütülmektedir.
Bu Genelge, tekstil sektörü faaliyetlerinin çevreye olabilecek olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi, hava ve su kirliliğinin önlenmesi, su ve enerji tüketiminin azaltılmasına yönelik olarak temiz üretim teknolojilerinin uygulanması amacıyla hazırlanmıştır.
Bu kapsamda; kapasite sınırı olmaksızın tekstil materyallerinin üretimi (lif, elyaf, iplik, kumaş (dokusuz kumaşlar dahil), hah üretimi vb.), tekstil ön terbiyesi (yıkama (yapak yıkama dahil), ağartma/kasar, merserizasyon vb.), baskı ve boyama işlemlerinden herhangi birini yapan tüm tekstil tesisleri ile kumaş merserizasyonu yapan tüm tekstil tesislerinde;
1-Enerji tüketimi ve hava emisyonlarının azaltılması amacıyla aşağıda belirtilen tekniklerin uygulanması zorunludur.
1.1. Ramözlerden çıkan havanın nem içeriğinin sürekli ölçülmesi ve buna göre nem düzeyinin optimize edilmesi,
1.2. Tesisin 1 ton tekstil üretimi başına MWh olarak enerji tüketiminin;
1.2.1. Bu Genelgenin yayım tarihinden itibaren 31 Mart tarihine kadar (bir önceki takvim yılı verisini) her yıl il Müdürlüğüne bildirilmesi,
1.2.2. Yalıtım, mekanik ön kurutma (sılana) cihazları kullanımı, ramözlerde alev beklerinin ve hava yönlendirme sistemlerinin optimize edilmesi gibi yöntemlerle enerji tüketiminin en aza indirilmesi,
1.3. Kaplama, boyama, laminasyon, baskı ve terbiye ile ilgili ısıl işlemlerin gerçekleştiği ünite bacalarında ramöz, baskı, boyama ve kurutma bacalarından kaynaklanan UOB (Uçucu Organik Bileşik) emisyonlarının azaltılmasına ilişkin aşağıda yer alan esaslara uyulması,
1.3.1. TOC (toplam organik karbon olarak) emisyon miktarının 20 mg/Nm3 değerini aşmaması;
a) Ön yıkama yapılarak, örme yağlarının ve vaksın kumaştan uzaklaştırılması ve bu yolla kirletici emisyon yükünün azaltılması,
b) Baca gazı emisyonlarının kontrolünde, yağların ayrı olarak toplanmasına ve enerji geri kazanımına izin veren baca gazı arıtma sistemlerinin (ısıl yalana, katalitik yakma gibi oksidasyon tekniklerinin; ısı eşanjörleri gibi sistemleri uygulayan yoğuşturma tekniklerinin,
sulu yıkayıcılar gibi absorpsiyon tekniklerinin, elektrostatik çöktürücüler, aktif karbon gibi UOB giderme tekniklerinin) uygulanması,
1.4. Kurutma bacalarında (Ramöz hariç), toz emisyon miktarının 10 mg/Nm3 değerini aşmaması amacıyla siklonlar, elektrostatik çöktürücü veya torba filtreler gibi partiküler madde giderme tekniklerinin uygulanması,
1.5. Örgü makinelerinde mineral yağ yerine daha az hava emisyonuna ve daha az kokuya neden olan, termofikse öncesinde yıkama işleminde uzaklaştırılabilen ve yüksek biyobozunurluğa sahip su bazlı ya da sentetik organik yağ bazlı örgü yağların kullanılması,
1.6. Yün ön işlemede halojenli çözücülerden kaynaklanan hava emisyonlarını azaltmak/önlemek için kapalı döngü ekipmanı ve gelişmiş oksidasyon işlemlerinin kullanılması,
1.7.Hava emisyonlarının kontrollerine ilişkin arıtma sistemlerinin sürekli çalıştığının uygun bilgi teknolojileri kullanılarak İl Müdürlüklerince çevrimiçi izlenmesi,
2-Su tüketiminin ve atıksudaki kirletici yükünün azaltılması için aşağıdaki tekniklerin tümünün uygulanması zorunludur.
2.1. Boyama yapan tekstil işletmelerinde boya banyo atıksularında renk giderimi yapılarak tuzlu suyun kumaş boyama ve yıkamada yeniden kullanılmasını sağlayan tekniklerin kullanılması,
2.2. Su yumuşatma sistemlerinde kullanılan rejenerant (tuzlu su) çözeltisinin içerdiği iyonların uygun bir teknoloji ile uzaklaştırılarak elde edilen tuzlu suyun yeniden rejenerasyon işleminde veya uygun olan proseslerde kullanılması,
2.3. Su yumuşatma sistemlerinde, çıkış suyunun (yumuşatılmış su) ve rejenerasyon sonrası yıkama suyunun sertlik düzeyinin, sertlik sensörleri ile izlenmesi ve böylelikle durulama sürelerinin ve rejenerasyon frekanslarının optimize edilmesi, gerekenden daha kaliteli su kullanımının engellenmesi
2.4. İşletmede tüketilen su miktarının proses bazında düzenli takibi, toplam atıksu deşarj debisinin sürekli izlenmesi, bunlara yönelik bir izleme sistemi kurulması ve izleme kayıtlarının tutulması,
2.5. Su ve enerji tasarrufu sağlamak amacıyla, atıksuların arıtıldıktan sonra mümkün olan alanlarda yeniden kullanımının sağlanması, soğutma sularının ve kirletici yükü düşük olan atıksuların mümkün olduğunca ayrı toplanması ve yeniden kullanılması,