2022/6 Türkiye - Kuzey Makedonya Sosyal Güvenlik Sözleşmesi Hakkında 09.03.2022 Tarihli ve 2022/6 Sayılı Genelge

Türkiye Cumhuriyeti ile Makedonya Cumhuriyeti Arasındaki Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin Uygulanmasına İlişkin 21/8/1998 Tarihli İdari Anlaşmada Yapılan Değişiklikler ve İlavelere Ait Ek İdari Anlaşma ise 13.04.2010 tarihinde Ankara'da imzalanmış olup 16.08.2010 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Makedonya Cumhuriyeti'nin ismi "Kuzey Makedonya Cumhuriyeti" olarak değiştiğinden Genelgede ülke ismi Kuzey Makedonya olarak kullanılmıştır.

BİRİNCİ KISIM

GENEL AÇIKLAMALAR

Sözleşme; Genel Hükümler, Uygulanacak Mevzuat İle İlgili Hükümler, Özel Hükümler, Tıbbi Kontrol, Çeşitli Hükümler ile Geçici ve Nihai Hükümler olmak üzere 6 bölümden oluşmaktadır.

Birinci bölümde; Sözleşmenin mevzuatsal ve kişisel kapsamı, Sözleşme kapsamındaki kişilerin eşit haklara sahip olduğu, sosyal güvenlik alanındaki hakların diğer Akit Tarafta da kullanılabileceğine ilişkin hükümler,

İkinci bölümde; çalışanlar, geçici görevliler, uluslararası taşımacılık personeli ve gemi adamları ile diplomatik temsilcilik görevlilerinin hangi Akit Tarafın sosyal güvenlik mevzuatına tabi tutulacağına ve geçici görev süresinin azami sınırlarına ilişkin hükümler,

Üçüncü bölümde; iş kazası ve meslek hastalığı, geçici iş göremezlik ve analık ödenekleri, işsizlik yardımları, cenaze yardımı ile yaşlılık, malullük ve ölüm sigortalarına ilişkin hükümler,

Dördüncü bölümde, tıbbi kontrol,

Beşinci bölümde, Sözleşmenin uygulanmasına ilişkin çeşitli hükümler,

Altıncı bölümde ise Sözleşmenin yürürlüğe girmesi ve yürürlükte kalma süresi ile Sözleşme öncesi ve sonrası haklara ilişkin hükümler,

yer almaktadır.

1. Kavramlar

Bu Genelgede geçen;

1. Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumunu,

2. Kanun: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu,

3. Sözleşme: Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Makedonya Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesini,

4. İdari Anlaşma: Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Makedonya Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin Uygulanmasına İlişkin İdari Anlaşmayı,

5. Mevzuat: Yürürlükte bulunan ve Sözleşmenin 2 nci maddesinde belirtilen kanunları, tüzükleri ve diğer mevzuatları,

6. Yetkili Makam: Türkiye bakımından, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile diğer ilgili Bakanlıkları; Kuzey Makedonya bakımından, Çalışma ve Sosyal Politika Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığını,

7. Yetkili Kurum: Sözleşmenin 2 nci maddesinde belirtilen mevzuatın uygulanmasından sorumlu kurum veya kurumları,

8. Akit Taraflar: Türkiye Cumhuriyetini ve Kuzey Makedonya Cumhuriyetini,

9. Sigortalı: Sözleşmenin 2 nci maddesinde belirtilen mevzuatlara tabi olan veya tabi olmuş kimseyi,

10. Hak Sahibi: Yardımlar hangi mevzuata göre yapılıyorsa, o mevzuata göre hak sahibi olarak tanımlanan veya öyle kabul edilen kimseleri,

11. Sigortalılık süresi: Prim veya kesenek ödenmiş olan ve ödenmiş sayılan süreyi,

12. Gelir, Aylık ve Yardım: Sözleşmenin 2 nci maddesi kapsamında verilen tüm aylıklar ile diğer nakdi yardımları,

13. İkamet: Sürekli ikamet yerini,

14. Geçici ikamet: Akit Taraflardan birinde ikamet eden kimsenin diğer taraf ülkede geçici bulunduğu yeri,

ifade eder.

2. Sözleşmenin Uygulama Alanı

Sözleşme, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar ile bu kapsamda gelir/aylık alanlar için malullük, yaşlılık, ölüm sigortası, kısa vadeli sigorta kolları ve genel sağlık sigortasını,

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bendi kapsamındaki sigortalılar ile gelir/aylık alanlar için malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasını kapsamaktadır.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen emekli sandıkları Sözleşme kapsamında olup Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında olanlar için uygulanan Sözleşme hükümleri bunlar hakkında da uygulanacaktır. Bu kişiler hakkında Kuzey Makedonya yetkili kurumları ile yapılacak yazışmalara Kurum aracılık yapacaktır. Ancak talep formülerlerinin düzenlenerek Kuruma intikal ettirilmesi ile ilgili işlemler, ilgili sandık tarafından gerçekleştirilecektir.

3. Yetkili Kurumlar

İdari Anlaşmanın 2 nci maddesine göre yetkili kurum; Türkiye için Sosyal Güvenlik Kurumu, Kuzey Makedonya için iş kazaları ve meslek hastalıkları dahil olmak üzere sağlık sigortası ve sağlığın korunması için Sağlık Sigorta Fonu, iş kazaları ve mesleki hastalıklar dahil olmak üzere emeklilik ve malüllük sigortası için Kuzey Makedonya Emeklilik ve Malullük Fonu, işsizlik ve çocuk ek ödemeleri için Çalışma ve Sosyal Politika Bakanlığıdır.