2011/1 Yetki ve İmza Devri Genelgesi

I. GENEL AÇIKLAMA

A- Yetki Devri

Anayasamızın “Egemenlik” kenar başlıklı 6.maddesinin son fıkrası “Egemenliğin kullanılması, hiçbir surette hiçbir kişiye, zümreye veya sınıfa bırakılamaz. Hiçbir kimse veya organ kaynağını anayasadan almayan bir devlet yetkisi kullanamaz''' hükmünü taşımaktadır. Bu Anayasal kuralın doğal sonucu, idari yetkilerin kanunlardan kaynaklanması ve kimin tarafından kullanılacağının kanunlarla belirlenmiş olması gerekliliğidir.

Genel olarak yetki devri, “bir konuda karar almak, eylemde bulunmak veya emir vermek hakkını başkalarına devretmek ve elde edeceği sonuçlardan onu sorumlu tutmak” biçiminde tanımlanmaktadır. Bir başka deyişle yetki devri; aynı kurum içinde üst kademe yöneticisinin, kendi iradesiyle bazı yetkilerini, bazı koşullarda alt kademedeki yöneticilere devretmesidir. Yetki devrinin kanunların izin verdiği konularda yapılabileceği ilgili kanunlar ve yargı içtihatlarında kabul edilmektedir.

Bakanlığımız işlemleri bakımından yetki devrinin yasal dayanakları;

1- Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında 3046 sayılı Kanunun "Yetki devri" başlıklı 38’inci maddesindeki, "Bakan, müsteşar ve her kademedeki bakanlık ve kuruluş yöneticileri, gerektiğinde sınırlarını yazılı olarak açıkça belirlemek şartıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilir. Ancak yetki devri yetki devreden amirin sorumluluğunu kaldırmaz." hükmü,

2- 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 40’ıncı maddesindeki, “Bakan, Müsteşar ve her kademedeki Bakanlık ve kuruluş yöneticileri, sınırlarını açıkça belirlemek şartıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilir. Yetki devri, yetki devreden amirin sorumluluğunu kaldırmaz." hükmüdür.

Genel olarak imza devri, “yetkili makamın, yetkili olduğu işlemlerden bir kısmının imzalanması yetkisini yardımcılarına veya astlarına devretmesi” olarak tanımlanmaktadır.

İmza devrinin, diğer yetki devirlerinde olduğu gibi kanunla düzenlenmesi, bir kanuni dayanağının olmasının zorunlu olmadığı doktrin ve yargı içtihatları ile kabul edilmektedir.

B- İmza Devri

İmza yetkisinin devrinde devralan, bu yetkiyi, imza yetkisini devreden makam adına kullanır. İşlemin gerçek sahibi imza yetkisini devredendir. Bu sebeple karar alma yetkisi, imza yetkisini devreden makamda kalmaktadır.

Yetki devri soyut bir biçimde bir makama yönelirken, imza devri kişisel olarak belli bir görevliye yönelir. Bu nitelik farkının sonucu olarak da, imza devreden veya imza yetkisini devralan, görevlerinden ayrılınca imza devri sona erer.

II. DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

A- Yetki Devri

Yetki devri, Bakanlığımız tarafından yürütülen hizmetlerin daha etkin ve süratli biçimde yürütülmesi ve yetkinin daha etkin biçimde kullanılması amacıyla yapılmalı ve yetki devri yapılması ile devredilen yetkinin kullanılmasında aşağıda gösterilen hususlar dikkate alınmalıdır.

1- Yetki devri kanuna dayanmalıdır. Yetki devri, kanunların izin verdiği hallerde ve yine izin verdiği konularda, hiyerarşik yapıya uygun olmak şartıyla yapılır.

2- Yetki devrinin sınırlan açıkça gösterilmelidir. Yetki devri, bu genelgede belirtilen esaslar çerçevesinde ve devredilen yetkinin parasal tutan ya da konu itibarıyla sınırları açıkça gösterilecek şekilde yazılı olarak yapılır.

3- Yetki devri, devredilen yetkinin önemi ile uyumlu olmalıdır. Yetki devri, devredilen yetkinin önemi dikkate alınarak yapılmalı, kısmi olmalı ve bütün yetkilerin devredilmesi yoluna gidilmemelidir.

4- Yetki devredilen kamu görevlisi, görevin gerektirdiği bilgi, deneyim ve yeteneğe sahip olmalıdır. Yetki devredilenin bulunduğu idari kademenin, bu yetkinin etkin bir şekilde kullanabileceği düzeyde olması, ayrıca devir yapılacak personelin; görevin gerektirdiği donanım, bilgi, deneyim ve yeteneğe haiz olması gerekmektedir.

5- Kullanılması kanunla doğrudan bir kamu görevlisine verilmiş olan yetkiler devredilemez. Disiplin soruşturması açılması ve disiplin cezası verilmesi, idari vesayet denetimi, astların değerlendirilmesi ve terfii gibi yetkiler devredilemez.

6- Yetki devredilen personel, yetkinin kullanımına ilişkin olarak belli dönemlerde yetki devredene bilgi vermeli, yetki devreden ise bu süreci kontrol etmelidir.