MADDE GEREKÇELERİ
Harcırah Kanununun 3 ncü maddesinin (b) fıkrasındaki «Memur tabiri» Barem Kanunu hükümlerine tabi kimseleri, (c) fıkrasındaki «Hizmetli tabiri» ise anılan kanuna tabi olmayan müstahdemler ile ödenek veya gündelik karşılığı çalışan kimseleri ifade etmekteydi.
Oysa, yürürlüğe konulan personel kanunları ile söz konusu barem kanunu yürürlükten kaldırılmıştır. Bu nedenle, personel kanunu hükümleri gözönünde tutularak «(Memur tabiri» ile «Hizmetli tabiri»nde değişiklik yapılmış ve özellikle hizmetli tabirine «Barem Kanunu hükümlerine tabi olmayan (hademe, odacı, bekçi, kolcu ve evrak dağıtıcı gibi) müstahdemler» yerine personel kanunlarına göre görev ünvanı, hizmet şartları ve hak ve yükümlülükleri bunlara benzer durumda olan «Yardımcı hizmetler sınıfı» personeli dahil edilmiş ve gündelik mukabili çalışan kimseler ibaresi, tarım ve orman işçileri ile iş kanunlarına göre işçi sayılan kimseler şeklinde değiştirilmiştir. Aynı maddeye eklenen (f) ve (g) fıkraları ile de, «Memuriyet mahalli» ve «Başka yer» tabirleri tarif edilmiştir.
Harcırah Kanununun 4 ncü maddesinin son fıkrasının eski şekline göre hizmetlilerden hademe, odacı, bekçi, kolcu, evrak dağıtıcı ve işçi gibi mahallen temin ve görevlendirilmeleri mümkün ve mutat olan kimselere, sürekli görevle atanmalarında ve benzeri durumlarda harcırah verilmemekteydi. Ancak, 657 sayılı Kanun kapsamına alınan söz konusu personel Yardımcı Hizmetler Sınıfına dahil edilmiş ve bunların hizmet alanları ve çalışma şartları ayrıca belirlenmiştir.
Buna göre, belirli bir öğrenimi gerektirmeyen ve mahallen temin ve görevlendirilmeleri mümkün bulunan bu personele yapılan değişiklikle yalnız yeni ve açıktan tayinlerinde harcırah verilmemesi, ancak yer değiştirme suretiyle atanmalarında yapacakları giderleri karşılamak amacıyla harcırah verilmesi uygun görülmüştür. Aynı şekilde mahallen temin ve görevlendirilmeleri mümkün ve mutat olan işçilere de yeniden veya açıktan atanmalarında harcırah verilmeyecektir.
Görev yolculuklarında izlenecek yolu ve kullanılacak taşıt aracını belirleyen 6 ncı madde, eski şekli ile Harcırah Kanunu uygulamasındaki tereddütleri gidermediği gibi çeşitli şekillerde yorumlara yol açmakta idi. Anılan maddenin birinci fıkrasında harcırah hesabında esas alınacak yol tanımlanmış olmakla birlikte, aynı maddenin üçüncü fıkrası müstakilen uygulanmakta ve buna göre «Muayyen tarifeli vasıtaların islediği hallerde takibi hiçbir şekilde mutat olmayan yollar üzerinden harcırah ödendiği görülmekteydi.
Bu aksaklığın giderilmesi bakımından sözkonusu maddede yapılan değişikliğe göre, birinci fıkrada önce harcırah hesabında esas alınacak yolun tanımı yapılmakta ve harcırahın öncelikle bu yol üzerinden işleyen muayyen tarifeli taşıt araçlarına göre hesaplanması öngörülmektedir. Aynı yol üzerinde hem muayyen ve hem de gayrimuayyen tarifeli taşıt aracı işlediği hallerde ise, yol gideri bunlara göre hesaplanacak toplam masraf üzerinden verilecektir. Bu durumda, muayyen tarifeli vasıta olsa dahi iki yer arasında «Gidip gelmeye müsait ve takibi mutat yol» üzerinde işlemeyen, taşıt araçlarına göre harcırah verilmesi mümkün olamayacaktır.
Harcırah Kanununun 7 nci maddesinin son fıkrasının eski şekline göre, «Vekaleten ve muvakkat kaza yetkisi ile» başka mahalle gönderilenlere asli görevleri ile gönderildikleri görevden daha fazla harcırah almaları gereken üzerinden ödeme yapılmakta idi.
Yapılan değişiklikle sadece «Vekaleten» başka mahalle gönderilenlere bu hükme göre harcırah ödenmesi esası muhafaza edilmiş, muvakkat yetkisi ile başka mahalle gönderilenler, fıkra kapsamından çıkarılmıştır. Buna göre, sözkonusu kimselere bu şekilde görevlendirilmeleri halinde, asli kadro dereceleri dikkate alınarak harcırah ödenmesi gerekecektir.
Harcırah Kanununun 8 nci maddesine göre üzerlerinde harcırah verilmesini gerektirecek bir görev bulunmayanlardan geçici olarak görevlendirilenlere harcırah ödenmekle beraber, askeri öğrencilerin çeşitli nedenlerle yurt dışına gönderilmelerinin «Geçici görev» sayılması mümkün bulunmadığından, bunlara bu hükme göre harcırah ödenememekte idi.
Anılan maddeye eklenen bir fıkra ile, henüz rütbe ihraz etmemiş bulunan askeri öğrencilere öğretim, davet ve mübadele nedeniyle yurt dışında bulundukları sürece bu kanunun yurt dışı yevmiyelerine ilişkin hükümleri de gözönünde bulundurulmak suretiyle teğmen rütbesindeki subayın yurt dışı yevmiyesinin yarısı üzerinden bir ödeme yapılması sağlanmış bulunmaktadır.
Kanunun 16 nci maddesinde gösterilen hallerde yer değiştirme giderinin ne şekilde hesaplanacağı, 46 nci maddenin 2 nci fıkrasına atıfta bulunulmak suretiyle belirtilmekte idi.
EN
TR
Salt metin olarak göster (Kelime işlemcilere uygun görünüm)
