Askerlik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6318) - Genel Gerekçe

Askerlik meclisleri illerde vali veya vali yardımcısı, askerlik şubesi başkanı, iki hekim ile il nüfus ve vatandaşlık işleri müdüründen, ilçelerde ise kaymakam, askerlik şubesi başkanı, iki hekim ve nüfus müdüründen oluşmaktadır. Askerlik meclislerinde yapılan son yoklamada, yükümlülerin askerliğe elverişli olup olmadıkları, tahsilleri, meslek ve nitelikleri ile kimlik bilgilerinin tespiti yapılmaktadır. Bunlardan gözle görülür rahatsızlığı bulunanlara, “askerliğe elverişli değildir, ertesi yıla bırakma veya sevk geciktirmesi” kararlı raporlar tanzim edilmekte, askerlik meclisince haklarında karar verilemeyenler ise en yakın asker hastanesine sevk edilmektedirler.

Askerlik meclisleri, işlem yoğunluğu az olan askerlik şubelerinde yılda 3 ila 5 gün, işlem yoğunluğu fazla olanlarda ise 10 ila 20 gün süreyle teşkil edilmektedir. Askerlik meclisinin kurulu olmadığı diğer zamanlarda yükümlülerin son yoklamaları, varsa en yakın askeri sağlık kuruluşunda, yoksa resmi sivil sağlık kuruluşunda yapılmaktadır. Askerlik şubelerinin bulunduğu yerlerin büyük çoğunluğunda askeri sağlık kuruluşu olmadığı göz önüne alındığında, askerlik meclisinin toplanmadığı zamanlarda yükümlülerin son yoklamaları resmi sivil sağlık kuruluşunda yapılmakta ve bu sağlık kuruluşlarınca önemli rahatsızlığı olduğu tespit edilenler askerlik şubelerince en yakın asker hastanesine sevk edilmektedirler.

Son yoklama süresinin kısa olmasından dolayı yükümlüler yoklama kaçağı kalmaktadırlar. Askerlik meclisinin kısa sürelerle teşkil edilmesi, özellikle büyükşehirlerde ve turizm yörelerindeki askerlik şubelerinde kalabalıklara neden olmaktadır.

926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununun 14 üncü maddesi gereğince en az dört yıl süreli fakülte veya yüksekokulları bitirenler, Genelkurmay Başkanlığınca gösterilecek lüzuma göre muvazzaf subay istihdam edilebilmektedir. Askeri hakim sınıfı dışında diğer sınıflarda sınavı kazananlar, subay nasbedilerek Türk Silahlı Kuvvetlerinde göreve başlamakta, müteakiben Subay Temel Askerlik ve Subaylık Anlayışı Kazandırma Eğitimine tabi tutulmaktadırlar. Bu durumda, askerlikle ilgili yeterli tecrübesi olmayan ve henüz hiçbir askeri eğitim verilmemiş kişilere, askerlik gibi çok farklı yetki ve sorumluluklar içeren bir statü tevdi edilmektedir. Bu kişiler birçok yükümlülükleri hakkında bilgi sahibi olmaksızın, Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının bir kısmının astı, büyük bir kısmının ise üstü konumuna gelmektedirler. Türk Silahlı Kuvvetlerinin hiyerarşik yapısı, emir komuta ilişkisi, askerliğin temel değerleri ve hizmet şartları hakkında bilgi sahibi olmayan bu personelin teğmen rütbesi ile Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları arasına dahil edilmesi, Türk Silahlı Kuvvetlerinin disiplin anlayışına zarar verebilmektedir.

Askeri öğrenciler ile erbaş ve erlere ödenmesi gereken harçlıklar küsuratlı çıktığından, gerek elden dağıtımda, gerekse bankacılık sistemiyle yapılan ödemelerde küsuratlı miktarın tedavüldeki para ile gerçekleştirilmesinde sıkıntı yaşanmakta ve personel banka kartı ile hak ettiği harçlığın tamamını çekememektedir.

13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanun ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personelin özlük haklarında çeşitli değişiklikler yapılmıştır. Bu değişikliklerden; doğum esnasında veya doğumdan sonraki aylıklı izin döneminde eşi vefat eden personele eşe verilen süre kadar izin verilmesi, eşi doğum yapan personele izin verilmesi, kendisi veya çocuğu evlenen personele izin verilmesi, eşinin anne, baba veya kardeşi vefat eden personele izin verilmesi, personelin bakmaya mecbur olduğu veya refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya önemli bir hastalığa tutulmuş olması hallerinde verilen üç ay aylıksız iznin, üç ay aylıklı izne çevrilmesi ve istemesi halinde bu süreye ilave olarak altı aya kadar aylıksız izin verilebilmesi, doğum yapan kadın subay ve astsubaylara verilen altı ay aylıksız iznin, oniki aya çıkarılmasına ilişkin düzenlemeler, Türk Silahlı Kuvvetleri mevzuatına yansıtılmıştır.

Fakülte ve yüksekokul mezunu uzman jandarmalar, kamudaki emsallerinin aksine halen 11 inci dereceden göreve başlamakta ve 3 üncü dereceye kadar yükselebilmektedirler. Kamuda çalışan benzer statüdeki personel dikkate alınarak uzman jandarmalarının statüleri yeniden düzenlenmiş, 10 uncu derecenin 1 inci kademesinden göreve başlamaları ve 1 inci dereceye yükselebilmeleri sağlanmıştır.