GENEL GEREKÇE
Büyük çoğunluğu Selçuklu ve Osmanlı medeniyetleri dönemine ait olan yazma eserler, tarih, sanat, edebiyat, din, uygulamalı bilimler ve diğer pek çok alanda meydana getirilmiş olan önemli taşınır kültür varlıklarıdır. Bu eserlerin korunması ve gün yüzüne çıkarılması; kültürümüzün dünyaya tanıtılması, gelecek kuşaklara aktarılması ve bilimsel çalışmalara kaynak teşkil etmesi bakımından büyük önem taşımaktadır. Yazma eserlerin bu özellikleri ve taşıdıkları değer, nitelikli personel istihdamını, farklı kütüphanecilik işlemlerine tabi tutulmalarını ve özellikle hizmete sunmada farklı yöntemlerin kullanılmasını gerektirmektedir.
Eserlerin orijinal haliyle gelecek kuşaklara ulaştırılması için gerekli fiziki ortam ve güvenlik şartlarının sağlanması, konservasyon ve restorasyonlarının yapılması ve bilimsel çalışmalara kaynak oluşturabilmesi, kültürümüzün tanıtılması, yaygınlaştırılması adına gün yüzüne çıkarılmaları için gerekli kütüphanecilik işlemleriyle birlikte çeviri, sadeleştirme ve tahkik çalışmalarının da yapılması gerekmektedir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğüne bağlı 28 kütüphanede 166.210 cilt yazma eser bulunmaktadır. Bu kütüphanelerden 14'ü yazma eser kütüphanesi olup 14'ü de halk kütüphanesidir.
Yazma eserler, 106.174 adet eserle, başta Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi olmak üzere, büyük oranda İstanbul'daki kütüphanelerde yer almaktadır. Osmanlı padişahları ve diğer saray erkanı için meydana getirilmiş eserler paha biçilmez minyatür, ebru ve tezhip sanatlarını içermekte, tarihi dönemleri itibarıyla da onuncu yüzyıla kadar dayandırılabilmektedir. Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi koleksiyonu, kendisine bağlı 5 yazma eser kütüphanesi ile birlikte, 90 bin cilt el yazma eser ve bir o kadar da nadir basma eserden oluşmaktadır.
Koleksiyonu ve yerine getirdiği görevleri nedeniyle ülkemizde ve dünyada haklı bir üne sahip olan Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, bir yandan kendi koleksiyonu ile ilgili görevleri yerine getirmeye çalışmakta bir yandan da Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğüne bağlı diğer yazma eser bulunan kütüphanelere ilişkin görevlerin yerine getirilmesinde teknik bilgi desteği sağlamaktadır.
Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, eserlerin kataloglanması, sınıflandırılması, korunması, restorasyonlarının yapılması gibi görevleri yerine getirirken, bu alanda bir okul haline gelmiş olup kamu kurumlarından ve yurt dışından gelen teknik bilgi ile teorik ve pratik eğitim programları taleplerini de karşılamaya çalışmaktadır.
İstanbul, başta Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi olmak üzere sahip olduğu yazma ve nadir eser koleksiyonu ve ifa ettiği görevler itibariyle yazma eserler anlamında bir merkez niteliğindedir.
Buna karşın yazma eser kütüphanelerimiz bu yoğun mesailerini, halk kütüphanesi müdürlüğü statüsünde vermeye çalışmaktadır. Bu durum, personel, bütçe, demirbaş, özellikle yazma eserler için gerekli özel şartları oluşturmaya yönelik donanım ve yönetim alanında ciddi yetersizliklere ve sorunlara neden olmaktadır. Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğüne bağlı yazma eser bulunan kütüphanelerde de eserlerle ilgili görevlerin yerine getirilmesinde, alanın büyüklüğü ve nitelikleri açısından farklı yönetim boyutunu gerektirmesi ve koordinasyon eksikliği büyük sorunlar yaşanmasına neden olmaktadır.
İstanbul dışındaki yazma eser kütüphanelerimizden Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi Müdürlüğü de çevre illerdeki yazma eser bulunan kütüphanelerin tecrübe ve teknik bilgi ihtiyacını karşılamaya çalışmaktadır. Bu konuda Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesine en büyük desteği yine Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Müdürlüğü vermektedir. Ayrıca Selçuklu dönemi ağırlıklı olmak üzere, önemli sayıda ve nitelikte yazma ve nadir basma eseri bünyesinde bulunduran Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi, bu niteliği ile de diğer yazma eser kütüphanelerinden farklı olarak bir merkez konumundadır. Söz konusu Kütüphanede, 1992 yılından beri Anadolu'daki il ve ilçe halk kütüphanelerinden yapılan devirlerle oldukça zengin bir koleksiyon toplanmış bulunmaktadır.
Yazma eserlerle ilgili özellikli ve nitelikli görevlerin yerine getirilmesi; nitelikli personel yetiştirilmesine ve istihdamına, uygun mekanların ve fiziki şartların hazırlanmasına, yönetim sorunun çözümlenmesine ve gerekli kaynakların sağlanmasına bağlıdır. Bu kapsamda Tasarı ile; yazma eser açısından merkez niteliğindeki Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi esas alındığında merkezi İstanbul'da olmak üzere Türkiye Yazma Eserler Başkanlığı kurulması amaçlanmaktadır.
Yazma eserler, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğüne bağlı kütüphanelerden ayrı olarak, Milli Kütüphane Başkanlığında da yer almaktadır. Milli Kütüphane, bir kısmı Adana, Afyon, Ankara, Çankırı, Eskişehir, Nevşehir gibi Anadolu'nun çeşitli yerlerinden devir yoluyla, bir kısmı da satın alma yoluyla sağlanan toplam 27 bin civarında yazma esere sahip bulunmaktadır. Milli Kütüphane içerisinde, eserlerin restorasyonunun yapıldığı bir birim de faaliyet göstermektedir.
EN
TR
Salt metin olarak göster (Kelime işlemcilere uygun görünüm)
