GENEL GEREKÇE
Türkiye’de yatırım ortamını iyileştirme çalışmaları, 2001 yılından bu yana Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK) bünyesinde yürütülmektedir. 4/1/2016 tarihli ve 2016/1 sayılı Bakanlar Kurulu Prensip Kararı ile yenilenen YOİKK’nin başkanlığı, yatırımların izlenmesi ve koordinasyonuyla görevli Başbakan Yardımcısı tarafından yürütülmektedir.
Yatırım ortamının iyileştirilmesi amacıyla YOİKK’nin yapısında yatırımlarla ilgili görev ve sorumluluğu bulunan Adalet, Bilim, Sanayi ve Teknoloji, Çalışma ve Sosyal Güvenlik, Çevre ve Şehircilik, Ekonomi, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Gümrük ve Ticaret, Kalkınma ve Maliye Bakanlarının yanı sıra İçişleri ve Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanları gibi ilgili diğer Bakanlar ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD), Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED), Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) başkanları yer almaktadır. YOİKK’te kamu ve özel sektör arasında bugüne kadar sağlanan ortak çalışma kültürü sayesinde pek çok yasal ve idari düzenleme gerçekleştirilmiş ve çalışmalar yıllık eylem planları aracılığıyla yürütülmüştür.
2017-2018 döneminde YOİKK gündemine alınan eylemler, uluslararası kuruluşların ülkemize yönelik değerlendirmeleri de gözönüne alınarak oluşturulmuş, süre, maliyet ve prosedür sayısı anlamında yatırımcıların karşılaştığı idari ve bürokratik süreçlerin iyileştirilmesi amaçlanmıştır.
Bu kapsamda iş ve yatırım ortamının öncelikli sorunlarına odaklanılarak, yatırımcılarının karşılaştığı sorunların hızla çözülmesi, yatırım ortamına ilişkin bürokratik süreçlerin rasyonel hale getirilerek zaman ve maliyet anlamında iyileştirme sağlanması, uluslararası kuruluşların hazırladıkları yatırım ortamına ilişkin raporlarda ülke sıralamamızın iyileştirilmesi, böylece ulusal ve uluslararası yatırımların artırılması amacıyla yürütülmekte olan çalışmalar çerçevesinde;
- Şirket kuruluşu işlemlerindeki maliyet ve sürenin azaltılması,
- Belediyeler tarafından sağlanan yapı izin süreçlerinin iyileştirilmesi,
- Dış ticaret işlemlerine ilişkin çeşitli maliyetlerin düşürülmesi,
- Tapu kaydı işlemlerinin hızlandırılması,
- Telekomünikasyon altyapı izinleri gibi altyapı izin süreçlerinin kolaylaştırılması,
- Ticari faaliyet işlemlerinin kolaylaştırılması,
- KOBİ’lerin finansmana erişiminin kolaylaştırılması,
doğrultusunda bu Tasarıyla çeşitli kanunlarda değişikliklerin yapılması öngörülmektedir.
Anonim ve limited şirketler tarafından fiziki ortamda tutulacak defterlerin kuruluştaki açılış onaylarının yalnızca ticaret sicili müdürlüklerince yerine getirilmesi sağlanmakta, böylelikle başka bir işleme gerek kalmamaktadır. Şirketlerde, organ temsilcisi, bağımsız temsilci ve kurumsal temsilciye ilişkin uygulamada yaşanan problemlerin önüne geçilmesi amacıyla 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 428 inci, 430 uncu ve 431 inci maddeleri yürürlükten kaldırılmaktadır.
Şirket kuruluş işlemlerindeki sürecin kısaltılması amacıyla, şirket kuruluş aşamasında sigortalı çalıştırılması durumunda oluşturulacak şirket kaydının Sosyal Güvenlik Kurumuna gidilmeksizin elektronik olarak oluşturulması öngörülmektedir.
Yapı izin süreçlerinin kısaltılması amacıyla YOİKK 2017-2018 dönemi çalışmaları kapsamında azaltılan ruhsat üzerindeki imza sayısı bire indirilmekte olup yapı denetimine ilişkin mevcut sistemde uygulanmakta olan risk bazlı denetim hususuna 4708 sayılı Kanunda yer verilmektedir. Yapı izin süreçleriyle ilgili, yapı ruhsatının verilmesi aşamasında gerekli olan işyeri kaydının Sosyal Güvenlik Kurumuna gidilmeksizin elektronik ortamda oluşturulması öngörülmektedir.
Dış ticaret işlemlerinde geçici depolama maliyetlerinin azaltılması ve dış ticaret erbabının rekabet gücünün yükseltilmesi amacıyla, gümrük işlemleri çerçevesinde alınan tahmil, tahliye, ardiye, saha içi taşıma ücretleri ve benzeri masraflar için azami sınır uygulamasına geçilmesi öngörülmektedir.
Tapu kaydı işlemlerinin hızlandırılması amacıyla, borçlu ve kefiller ile alacaklı arasında düzenlenen kredi veya borç sözleşmelerinin, ilgililerin tapu müdürlüklerinde bizzat talepte bulunma zorunluluğu olmaksızın tapuya tescilinin sağlanması ve iskân izni alındıktan sonra herhangi bir farklı işleme ihtiyaç kalmaksızın tapu sicilinde ilgili taşınmazın cins değişikliğinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. Öte yandan, tapu müdürlüklerince tescili yapılan işlemlerin yargı mercileri ile yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından doğrudan elektronik ortamda paylaşılması öngörülmektedir.
Telekomünikasyon altyapı izinleri gibi altyapı izin süreçlerinin kolaylaştırılması amacıyla; altyapı kazı işlemlerinde başvuru talepleriyle ilgili sürecin tanımlanması, belge karşılığında alınacak harç oranı ve hesaplama yöntemi, izinsiz kazı yapanlara uygulanacak idari para cezaları ile ilgili hükümler de dahil olmak üzere birçok hususta yatırım süreçlerini kolaylaştıracak düzenlemeler yapılmaktadır.