491 Denizcilik Müsteşarlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (mülga)

BİRİNCİ KISIM

Amaç, Görev, Teşkilat

Amaç

Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin amacı, denizcilik sistem ve hizmetlerinin ülkenin deniz ilgi ve çıkarlarına ve ihtiyaçlarına uygun olarak tahsisi ve geliştirilmesi için, Başbakanlığa bağlı Denizcilik Müsteşarlığın kurulmasına, teşkilat ve görevlerine ilişkin esasları düzenlemektir.

Başbakan bu Müsteşarlığın yönetimi ile ilgili yetkilerini gerekli gördüğü takdirde bir Devlet Bakanı eliyle kullanabilir.

Görev

Denizcilik Müsteşarlığının görevleri şunlardır:

a) Deniz ticaretini, deniz ticaret filosu ve gemi sanayiini teşvik edici tedbirleri almak, denizcilik endüstrisinin, deniz ve iç sular potansiyelinin geliştirilmesini ve işletilmesini sağlamak,

b) Denizcilikle, ilgili talep ve ihtiyaçları tesbit etmek ve planlamak,

c) "Bayrak Devleti", "Liman Devleti" ve "Kıyı Devleti" yetkilerini haiz olarak denizlerde seyir, can, mal ve çevre güvenliğini sağlamak ve deniz kirliliğini önlemek amacıyla gerekli tedbirleri almak, bayrak devleti denetim ve uygulama hizmetleri ile liman devleti kontrol hizmetlerini yapmak, yaptırmak, kılavuzluk, römorkörcülük ve benzeri hizmetleri belirleyeceği esaslar çerçevesinde yaptırmak, arama kurtarma faaliyetlerini düzenlemek ve en üst düzeyde koordinasyonu sağlamak ve bu maddedeki görevlere ilişkin denetimleri yapmak,

d) Gemi ve deniz araçlarının teknik nitelikleri, yeterlikleri ve donatılmaları ile ilgili standart ve esasları belirlemek, bunlara uygunluğunu takip etmek, denetlemek, belgelendirmek, gerektiğinde denetleme ve belgelendirme faaliyetlerini yerine getirmek üzere kamu veya özel kuruluşları yetkilendirmek; amatör denizcilerin yeterlik şartlarıyla, eğitim, sınav ve belgelendirilmelerine ilişkin esasları belirlemek, bunların belgelendirilmelerine ilişkin işlemleri yapmak,

e) Devletin denizcilikle ilgili hedef ve politikalarının tesbiti ve uygulanması amacıyla gerekli araştırmaları yapmak ve yaptırmak.

f) Devletin millî denizcilik politikasını ilgili kurum ve kuruluşlarla koordine etmek suretiyle belirlemek, uygulamak, talep ve ihtiyaçları tespit etmek ve belirlenen millî politika doğrultusunda plânlamak, deniz ve denizcilikle ilgili konularda hizmet gören kurum ve kuruluşları, belirlenmiş millî denizcilik politikası ve stratejisi doğrultusunda yönlendirmek ve koordine etmek,

g) Denizcilikle ilgili tanınmış güvenlik kuruluşları ile acentelik, brokerlik ve komisyonculuk işlerini yapan veya yapacak olan gerçek ve tüzel kişilerin yeterlik şartları ile hizmet esaslarını belirlemek, tarifesine göre alınacak bedel karşılığında izin belgelerini vermek, bunları denetlemek,

h) Müsteşarlığın kendi görev ve sorumluluk alanına giren konularda, deniz ortamının bozulmasını ve deniz kirlenmesini önlemek amacıyla her türlü tedbiri almak, izlenmesini ve denetlenmesini sağlamak, bu konu ile ilgili diğer kuruluşlarla işbirliği yapmak,

i) Deniz sigortacılığı ile ilgili çalışmalar yapmak, bu çalışmaları koordine etmek ve izlemek,

j) Uluslararası seviyedeki denizcilik ile ilgili hukuki ekonomik, siyası ve benzeri konularda ilgili kuruluşlarla koordineli çalışmak,

k) Toplumda deniz sevgisini yerleştirmek ve deniz kültürünü yaygınlaştırmak için gerekli çalışmaları yapmak,

l) Gemilerin ve gemiadamlarının sicillerini tutmak, gemiadamlarının eğitim, sınav ve belgelendirilmelerine ilişkin esasları belirlemek ve gemiadamlarının belgelendirilmesi işlemlerini yapmak,

m) Deniz ve iç sularda liman sınırlarını ve buna ilişkin koordinatları belirlemek, bu sınırlar içerisinde faaliyette bulunan kamu kurum ve kuruluşları ile özel kişilerin yerine getireceği denizcilik ve limancılık hizmetlerine ilişkin tüm faaliyet izinlerini vermek, koordine etmek, denetlemek ve izinsiz faaliyetleri durdurmak,

Teşkilat

Denizcilik Müsteşarlığı, merkez teşkilatı ile taşra teşkilatından oluşur.

İKİNCİ KISIM

Merkez Teşkilatı

Merkez Teşkilatı

Merkez teşkilâtı, anahizmet birimleri ile danışma, denetim ve yardımcı hizmet birimlerinden meydana gelir.

Merkez teşkilâtı Ek-1 sayılı cetvelde gösterilmiştir.

BİRİNCİ BÖLÜM

Müsteşarlık Makamı

Müsteşar

Müsteşar, Müsteşarlık kuruluşunun en üst amiridir. Müsteşarlık hizmetlerinin Başbakanın direktifleri yönünde mevzuata hükümetin genel siyasetine, milli güvenlik siyasetine, kalkınma planlarına ve yıllık programlara uygun olarak yürütülmesini ve Müsteşarlığın faaliyet alanına giren konularda diğer kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla görevlidir. Müsteşara yardımcı olmak üzere 2 Müsteşar Yardımcısı görevlendirilebilir.

İKİNCİ BÖLÜM

Anahizmet Birimleri

Anahizmet Birimleri

Denizcilik Müsteşarlığının anahizmet birimleri şunlardır:

a) Deniz Ulaştırması Genel Müdürlüğü.

b) Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü.

c) Gemi İnşa ve Tersaneler Genel Müdürlüğü.

d) Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı.

Deniz Ulaştırması Genel Müdürlüğü

Deniz Ulaştırması Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:

a) Deniz ve içsular ulaştırmasını ülkenin genel ulaştırma ihtiyaçlarına göre düzenlemek, denetlemek ve gereken tedbirleri almak.

b) Türk gemileri ile ulusal ve uluslararası sularda yapılacak ulaştırmaları ülkenin ihtiyaçlarına göre düzenlemek, bu maksatla kanun ve yönetmelik değişikliklerinin hazırlanmasına yardımcı olmak, gemilerin can ve mal güvenliği bakımından denetimini yapmak.

c) Gemi adamlarının belgelendirme ve kütükleme faaliyetlerini düzenlemek.

d) Gemilerin ve yatların haberleşme alanında denetimlerini yapmak, gemilerle yapılan sahil konuşmalarını kolaylaştırıcı tedbirler almak, deniz işletmelerinin, acentelerin ve benzerlerinin uyması gereken teknik ve idarî hususları ilgili kuruluşlarla birlikte haberleşme kurallarına uygun olarak düzenlemek.

e) Deniz ulaştırması ile liman ve iskelelerin çalışmaları ve boğazlardaki deniz trafiği hakkında istatistikler tutmak.

f) Deniz ekolojisini bozacak ve deniz kirlenmesine neden olacak her türlü faaliyetin izlenmesini ve denetlenmesini yapmak, bu konuda diğer kuruluşlarla işbirliğinde bulunmak, gerekli tedbirleri almak.

g) Liman tesislerinin ve ulaşım alt sistemlerinin çok noktalı taşıma sistemlerine uygunluğunu sağlamak için kara, hava ve deniz yolu ulaşım sistemlerine entegre olabilecek tesisleri planlamak, yapmak veya yaptırmak.

h) Müsteşarlıkça verilen benzer görevleri yapmak.

Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü

Deniz Ticareti Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:

a) Millî denizcilik politikasına uygun olarak deniz ticaret politikaları ve uygulama esaslarını belirlemek, Türk deniz ticaret filosunun, ülkenin ihtiyaçlarına ve milletlerarası şartlara göre gelişmesi, milletlerarası rekabet gücü kazanmasını teşvik edici tedbirleri almak.

b) Dünyadaki ve ülkemizdeki deniz taşımacılığı ve ticaret filosu hakkındaki istatistikleri tutmak, gelişme eğilimlerini izleyerek raporlar, planlar hazırlamak ve uygulamak.

c) Gemi kiralamalarında Türk ve yabancı bayrak çekilmesine ilişkin talepleri değerlendirmek ve ilgili mevzuatı uyarınca izin vermek.

d) Düzenli gemi seferlerinin esas ve usullerini belirlemek ve uygulanmasını takip etmek, denetlemek.

e) Deniz acente, brokerlik ve komisyonculuğu gibi işleri yapacak olan gerçek ve tüzel kişilerin yeterlilik, çalışma usul ve esaslarını tespit etmek, belgelendirmek ve denetlemek.

f) Deniz sigortacılığı ile ilgili çalışmalar yapmak, bu çalışmaları diğer kuruluşlarla koordine etmek ve izlemek.

g) Her türlü gemi sicillerini tutmak. Denizde hareket imkânı bulunan ve ticari bir gayeye tahsis edilmiş olan, ancak tahsis edildiği gaye denizde seyrüseferi gerektirmeyen deniz araçlarının, belirlenen deniz ticaret politikaları ve uygulama esasları doğrultusunda, Türk deniz filosunun gelişimi ve milletlerarası rekabetin sağlanması ve ülke ekonomisinin ihtiyaçlarına yönelik olarak gemi sicillerine kaydını yapmak.

h) İthalat ve ihracat yüklerinin taşınmasında Türk deniz ticaret filosunun daha fazla pay almasını sağlamak için gerekli tedbirleri almak, bu hususta ilgili kurum ve kuruluşları koordine etmek.

ı) Müsteşarlıkça verilecek diğer görevleri yapmak.

Gemi İnşa ve Tersaneler Genel Müdürlüğü

Gemi İnşa ve Tersaneler Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:

a) Gemi inşa, onarım, söküm ve yan sanayii teşvik edici tedbirleri almak,

b) Ülke kıyıları ölçeğinde tersane ve gemi söküm yerlerini belirlemek, planlamak, tahsis etmek ve izin vermek, gerektiğinde iptal etmek, denetlemek,

c) Kamu ve özel sektör tersanelerinin ve gemi söküm tesislerinin kapasitesini ve verimini artırmak için, tevsi ve modernizasyonuna izin vermek, modern üretim, yönetim ve pazarlama metotlarının hakim kılınmasını sağlayacak tedbirleri almak, uygulamasını takip etmek ve ilgili kuruluşlarla koordinasyonu sağlamak,

d) Ticaret gemilerinin ve yatların yapılışını nitelik ve güvenlik bakımından denetlemek,

e) Gemi inşa ve yan sanayiinin ihracata yönelmesi için yurtdışı gelişmeleri izlemek ve gerekli tedbirleri almak, ilgili ulusal ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmak,

f) Ulusal ve yabancı klas kuruluşlarıyla ilgili işleri yapmak,

g) Müsteşarlıkça verilen benzeri görevleri yapmak.

Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı

Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

a) Taraf olduğumuz uluslararası denizcilik kuruluşlarında, ülkemizin hak ve menfaatlerini korumak, etkin ve sürekli bir biçimde katılımı sağlayacak önlemleri almak, bunları koordine etmek,

b) Üyesi olduğumuz uluslararası denizcilik kuruluşlarının zaman cetvellerinin gündemlerini takip etmek, değerlendirmek ilgili birimlere sürekli bilgi sunmak, uluslararası kuruluşların toplantılarına ait kitap, rapor, belge ve sair yayınları takip ve tedarik etmek, arşivlenmesini sağlamak, bunlarla ilgili raporlar ve yayın sirkülerini hazırlamak,

c) Uluslararası iki veya çok taraflı denizcilik ilişkilerinde ortaya çıkan meseleler hakkında inceleme ve araştırma yapmak ve yaptırmak, bunları değerlendirmek,

d) Müşteşarlıkça verilen benzeri görevleri yapmak.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Danışma ve Denetim Birimleri

Danışma ve denetim birimleri

Müsteşarlığın merkez kuruluşundaki danışma ve denetim birimleri şunlardır :

a) Teftiş Kurulu Başkanlığı.

b) Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı.

c) Hukuk Müşavirliği.

d) Müsteşarlık Müşavirleri.

Hukuk Müşavirliği

Hukuk Müşavirliğinin görevleri şunlardır:

a) Müsteşarlığın diğer birimlerinden sorulan hukuki konular ile hukuki, mali, cezai sonuçlar doğuracak işlemler hakkında görüş bildirmek,

b) Müsteşarlığın menfaatlerini koruyucu, anlaşmazlıkları önleyici hukuki tedbirleri zamanında almak, anlaşma ve sözleşmelerin bu esaslara uygun olarak yapılmasına yardımcı olmak,

c) 8/1/1943 tarihli ve 4353 sayılı Kanun hükümlerine göre adli ve idari davalarda gerekli bilgileri hazırlamak ve Hazineyi ilgilendirmeyen idari davalarda Müsteşarlığı temsil etmek,

d) Müsteşarlığın amaçlarını daha iyi gerçekleştirmek, mevzuata, plan ve programa uygun çalışmasını temin etmek amacıyla kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer hukuki teklifleri hazırlamak ve Müsteşara sunmak,

e) Müsteşarlık birimleri tarafından hazırlanan ve bakanlıklardan yada Başbakanlıktan gönderilen kanun, tüzük ve yönetmelik tasarılarını hukuki açıdan inceleyerek Müsteşarlık görüşünü oluşturmak,

f) Müsteşarlıkça verilecek benzeri görevleri yapmak.

Müşteşarlık müşavirleri

Müsteşarlıkta özel önem ve öncelik taşıyan konularda Müsteşara yardımcı olmak üzere onbeş Müsteşarlık müşaviri görevlendirilebilir.

Müsteşarlık müşavirleri Müsteşarlık makamına bağlıdır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Yardımcı Birimler

Yardımcı birimler

Denizcilik Müsteşarlığının merkez kuruluşundaki yardımcı birimler şunlardır:

a) Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığı,

b) İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı,

c) Muhabere ve Elektronik Dairesi Başkanlığı,

d) Savunma Uzmanlığı.

Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığı

Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

a) Müsteşarlığın insangücü planlanması ve personel politikasıyla ilgili çalışmaları yapmak, personel sisteminin geliştirilmesiyle ilgili tekliflerde bulunmak.

b) Müsteşarlık personelinin atama, nakil, özlük, emeklilik işleriyle ilgili işleri yapmak.

c) Müsteşarlık kadrolarının, ilgili birimlerinin görüşünü aldıktan sonra dağıtım, tahsis ve tenkisini sağlamak,

d) Müsteşarlık merkez, taşra teşkilatı ile ilgili eğitim planını hazırlamak,

e) Müsteşarlık personelini yurtiçinde ve yurtdışında yetiştirmek için hizmet için ve mesleki eğitim kursları açmak,

f) Müsteşarlıkça verilecek benzeri görevleri yapmak,

İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı

İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

a) Müsteşarlık için gerekli araç, gereç ve malzemenin temini ile ilgili hizmetleri yürütmek.

b) İhtiyaç duyulan bina ve arazinin kiralanma, satın alma işlemlerini yürütmek,

c) Müsteşarlığın mali işlerle ilgili hizmetlerini yürütmek,

d) Temizlik, aydınlatma,ısıtma, bakım, onarım ve taşıma hizmetlerini yapmak,

e) Sosyal tesislerin kurulması ve yönetimi ile ilgili hizmetleri düzenlemek ve yürütmek,

f) Müsteşarlık personelinin ve ailelerinin sağlık hizmetlerinden yararlanmalarını sağlamak,

g) Müşteşarlığa gelen yazı ve mesajlardan gerekenlerin Müsteşara sunulmasını sağlamak,

h) Müsteşarın direktif ve emirlerini ilgililere duyurmak ve işlemlerini takip etmek, Müsteşarlığın iç ve dış protokol hizmetlerini yürütmek.

i) Süreli evrakın zamanında işleme konulmasını sağlamak,

j) Müsteşarlığı ilgilendiren toplantı, brifing ve görüşmeleri düzenlemek, bunlara ait önemli not ve tutanakları tutmak ve yaymak,

k) Genel evrak, arşiv ve haber merkezinin hizmet ve faaliyetlerini düzenlemek ve yürütmek,

l) Kıymetli ve kıymetsiz matbu evrakı hazırlamak, mahallerine sevk ettirmek ve bu konularla ilgili her türlü muameleleri yapmak ve gerekli tedbirleri almak,

m) Müsteşarlıkça verilecek diğer görevleri yapmak.

Muhabere ve Elektronik Dairesi Başkanlığı

Muhabere ve Elektronik Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

a) Müsteşarlığın haberleşme hizmetlerini yürütmek.

b) Müsteşarlığın merkez ve taşra kuruluşlarının haberleşme, irtibat ve her nevi elektronik sistemlerini tesis etmek.

c) Haberleşme araç ve gereçlerinin ikmal ve bakımını yapmak ve işletmek.

d) Müsteşarlığın bilgi işlem hizmetlerini yürütmek.

e) Müsteşarlıkça verilecek benzeri görevleri yapmak.

Savunma Uzmanlığı

Savunma Uzmanlığı, özel kanununda ve diğer kanunlarda gösterilen görevleri yapar.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Taşra Teşkilatı

Taşra teşkilatı

Müsteşarlık, bakanlıkların kuruluş ve görev esaslarını düzenleyen 3046 sayılı Kanun ile Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine uygun olarak taşra teşkilatı kurmaya yetkilidir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Sorumluluk ve Yetkiler

Yöneticilerin sorumlulukları

Müsteşarlık merkez ve taşra teşkilatının her kademedeki yöneticileri, yapmakla yükümlü bulundukları hizmet veya görevleri. Başbakanın ve Müsteşarın emir ve direktifleri yönünde, mevzuata, plan ve programlara uygun olarak düzenlemek ve yürütmekten bir üst kademeye karşı sorumludur.

Koordinasyon ve işbirliği konusunda Müsteşarlığın görev, yetki ve sorumluluğu

Müsteşarlık, görevleriyle ilgili konularda diğer kamu kurum ve kuruluşlarının uyacakları esasları mevzuata uygun olarak belirlemekle, kaynak israfını önleyecek ve koordinasyonu sağlayacak tedbirleri almakla görevli ve yetkilidir.

Müsteşarlık, bakanlıkların hizmet alanına giren konulara ilişkin faaliyetlerinde ilgili bakanlıklara danışmak ve gerekli işbirliği ve koordinasyonu sağlamaktan sorumludur.

Mahalli idarelerle koordinasyon sorumluluğu

Müsteşarlık, hizmet alanına giren konularda mahalli idarelerle koordinasyonu sağlamaktan sorumludur.

Yetki devri

Müsteşar, her kademedeki Müsteşarlık ve kuruluş yöneticileri, gerektiğinde sınırlarını yazılı olarak açıkça belirlemek şartıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilir. Yetki devri, yetki devreden amirin sorumluluğunu kaldırmaz.

BEŞİNCİ KISIM

Çeşitli Hükümler

Atama

23.4.1981 tarihli ve 2451 sayılı Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanun hükümleri dışında kalan memurların atanmaları Başbakan tarafından yapılır. Başbakan bu yetkilerini gerekli gördüğü alt kademelere devredebilir.

Ancak, Teftiş Kurulu Başkanı ile müfettiş unvanlarını taşıyan görevlere müşterek kararla atama yapılır.

Kadrolar

Kadroların tesbiti, ihdası, kullanılması ve iptali ile kadrolara ilişkin diğer hususlar. Genel Kadro ve Usulu Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre düzenlenir.

Denizcilik Uzman Yardımcılığına Atama

Uzman yardımcılığına atanabilmek için 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde sayılan şartlara ilaveten aşağıdaki şartlar aranır.

a) Müşteşarlığın görev alanına giren konularda enaz 4 yıllık yüksek öğrenim kurumlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurtdışındaki yüksek öğrenim kurumlarından mezun olmak.

b) Sınavın yapıldığı yılın Ocak ayının ilk gününde 30 yaşını doldurmamış olmak,

c) Yapılacak yarışma ve yeterlik sınavında başarılı olmak,

Denizcilik Uzmanlığı

25 inci maddeye göre atananlar en az 3 yıl çalışmak ve olumlu sicil almak kaydıyla, hazırlayacakları tezin kabulünden sonra açılacak yeterlik sınavına girmek hakkını kazanırlar. Sınavda başarılı olanlar "Denizcilik Uzmanı" unvanını alırlar.

Denizcilik uzmanlığı ve Denizcilik uzman yardımcılığı yeterlik ve yarışma sınavının şekli ve uzman yardımcılığından uzmanlığa yükselmesi, bunların çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir.

Yürürlükten Kaldırılan Hükümler

a) 9/4/1987 tarihli ve 3348 sayılı Ulaştırma Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun; 2 ncı maddesinin (c) bendindeki "hava" ibaresinden sonra gelen "ve deniz" ibaresi 8 inci maddesinin (c) bendi ile 11 inci maddesi ve mezkur Kanuna ekli (1) sayılı cetvelin Anahizmet Birimleri bölümünden "3.Deniz Ulaştırması Genel Müdürlüğü" kısmı yürürlükten kaldırılmıştır.

b) 12/3/1982 tarih ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 29 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "Ulaştırma Bakanlığı ve Bakanlıkça müştereken" deyimi "Denizcilik Müsteşarlığı ve Bakanlıkça müştereken" şeklinde değiştirilmiştir.

Denizcilik Müsteşarlığı bünyesinde, Döner Sermaye İşletmesi kurulur. Döner sermaye için genel bütçeden on milyon TL. kuruluş sermayesi tahsis olunmuştur. Bu miktar Denizcilik Müsteşarlığının teklifi ve Maliye Bakanlığının onayı ile artırılabilir. Döner Sermaye gelirleri, giderleri ve faaliyetleri ile kâr paylarının dağıtımı yönetmelikle düzenlenir.

Mevcut statüsü devam ettiği sürece Denizcilik Müsteşarlığı teşkilâtında fiilen çalışan personele Başbakanlık merkez teşkilâtında çalışan personele ödenmekte olan fazla çalışma ücreti, Maliye Bakanlığının görüşü alınarak, aynı esas ve usullere göre ödenir.

Denizcilik Müsteşarlığında müsteşar, müsteşar yardımcısı, genel müdür, 1 inci hukuk müşaviri, genel müdür yardımcısı, müsteşarlık müşaviri, daire başkanı, hukuk müşaviri, bölge müdürü, bölge müdür yardımcısı, gemi sörvey kurulu başkanı, liman başkanı, gemi sörvey kurulu uzmanı, denizcilik uzmanı, şube müdürü, uzman, mühendis, kaptan, istatistikçi, matematikçi, fizikçi, biyolog, mütercim, çözümleyici, programcı ve denizcilik uzman yardımcısı kadroları karşılık gösterilmek kaydıyla, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ve diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılması hakkındaki hükümlerine bağlı olmaksızın Maliye Bakanlığının da görüşü alınarak, sözleşmeli personel istihdam edilebilir.

Bu suretle çalıştırılacakların sözleşme usul ve esasları ile ücret miktarı ile her çeşit ödemeler en yüksek Devlet memurunun aldığı maaş, ikramiye, fazla mesai, tazminat, yan ödeme ve benzeri parasal ödemeler toplamını geçmeyecek şekilde Bakanlar Kurulunca tespit edilir. Sözleşme ile çalıştırılacak personel, istekleri üzerine T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilirler.

Türk boğazlar bölgesinde ve diğer kıyılarımızda; gemiler, tankerler ve her türlü deniz aracı ile tersaneler ve kıyı tesislerinde meydana gelen yangın ve kaza halleri ile doğal afetlerde denizde seyir güvenliğini sağlamak ve çevre kirliliğini önlemek, bu hallerin karada sebep olabileceği yıkım ve zararları engellemek amacıyla; deniz ulaştırması, liman ve tersane hizmetlerinin planlanmasına yönelik faaliyet gösteren tüm kamu kuruluşları İle Özel kuruluşların faaliyetlerinin düzenlenmesi, koordinasyonu, sevk ve idaresi; krize neden olan olayların başlangıcından neticelerinin ortadan kalktığının İdarece belirlenmesine kadar geçecek süre içerisinde Denizcilik Müsteşarlığının görev ve yetkisindedir.

Müsteşarlık, bu görev ve yetki doğrultusunda, krizi yaratan olayların önlenmesi, ortadan kaldırılması veya kamu yararı ve milli menfaatlere uygun olarak sona erdirilmesi amacıyla; 10/10/1984 tarihli ve 3056 sayılı Kanunun 2 nci maddesin (ı) bendi hükmü uyarınca acil durum yönetimine geçildiği hallerde, 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve 832 sayılı Sayıştay Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın eleman, malzeme ve her türlü kara, deniz ve hava aracını temin eder veya ettirir, alınacak mal ve hizmetlerin bedelini belirler, ödemeleri yapar veya yaptırır.

Türk boğazlar bölgesinde, can ve mal kaybı ile deniz ve çevre kirliliği yaratacak, kültür ve tabiat varlıklarına zarar verebilecek doğal afetlere ve deniz kazalarına karşı önlem alınması, boğazlarda güvenli geçişin sağlanması için tesisler kurmak amacıyla, Bakanlar Kurulunca belirlenen yerlerdeki mevcut Hazine arazileri Maliye Bakanlığınca, Müsteşarlığın kullanımına tahsis edilir.

Tahsisle ilgili imar planları ve her türlü projeler Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca tasdik edilir ve inşaat ruhsatları bu Bakanlık tarafından verilir.

Bu tesis ve inşaatların projelendirilmesi ve yapımında 3194 sayılı İmar Kanunu, 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ve 4533 sayılı Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Kanunu hükümleri uygulanmaz.

Bu madde kapsamındaki tahsis ve imar planlarının tasdikinden önce Turizm Bakanlığının uygun görüşü alınır.

Teftiş Kurulu Başkanlığı

Teftiş Kurulu, Müsteşarın yazılı olarak vereceği emri veya onayı üzerine, Müsteşar adına aşağıdaki görevleri yapar:

a) Müsteşarlık teşkilâtının her türlü faaliyet ve işlemleri ile ilgili olarak teftiş, inceleme ve soruşturma işlerini yürütmek.

b) Müsteşarlığın amaçlarını daha iyi gerçekleştirmek, mevzuata, plan ve programa uygun çalışmalarını sağlamak üzere gerekli teklifleri hazırlamak ve Müsteşara sunmak.

c) Müsteşar tarafından istenilen konularda araştırma, inceleme yapmak ve diğer hizmetleri yürütmek.

d) Özel kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

Teftiş Kurulu Müfettişlerinin görev, yetki ve sorumlulukları, çalışma esasları ile atanma ve yükselme usulleri, Müsteşarlık tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı

Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

a) Müsteşarlığa, kalkınma planları, yıllık programlar ve Bakanlar Kurulu kararları çerçevesinde verilen emir ve görevlerin yerine getirilmesi için çalışma esaslarını tespit etmek, bu esaslara uygun olarak Müsteşarlığın anahizmet politikasının ve planlarının hazırlanmasına yardımcı olmak.

b) Uzun vadeli planlarla, kalkınma planlarında ve yıllık programlarda öncelikle yer alması gerekli görülen hizmet ve tedbirlerin ve bunlarla ilgili temel politikaların bilimsel araştırma esaslarına göre tespitini sağlamak, Müsteşarın onayını aldıktan sonra Devlet Planlama Teşkilâtı Müsteşarlığına göndermek.

c) Hizmet ve faaliyetlerin ekonomik ve etkin bir şekilde yerine getirilmesi için insan gücü ile finansman ve malzeme gibi mevcut kaynakların en uygun ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak için Müsteşarlık bütçesini plan ve program esaslarına göre hazırlamak ve uygulanmasını takip etmek.

d) Müsteşarlık yıllık çalışma programını hazırlamak, Müsteşarlık hizmetleriyle ilgili gerekli istatistikleri toplamak ve değerlendirmek.

e) Planlama ve koordinasyon konularında verilen diğer görevleri yerine getirmek, yıllık çalışma programlarının yürütülmesini takip etmek.

f) Kanun, tüzük ve yönetmelik tasarıları ile kanun teklifleri hakkında Müsteşarlık görüşünün tespitine yardımcı olmak.

g) Denizciliğin tarihçesini hazırlamak.

h) Müsteşar tarafından verilen konularda araştırma ve inceleme yapmak ve diğer hizmetleri yürütmek.

ı) Müsteşar tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.

Döner sermayeye aktarılacak paylar

Kılavuzluk ve römorkörcülük hizmeti vermekte olan kamu kurum ve özel kuruluşların, elde ettikleri aylık gayrisafi hasılattan % 6,5 oranında pay alınır. Bu tutarın % 10’a kadar artırılmasına veya % 3’e kadar indirilmesine Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bu pay, en geç tahsil edildiği ayı takip eden ay sonuna kadar ilgili saymanlığa yatırılır. Yatırılan miktarın yarısı Denizcilik Müsteşarlığının merkez ve taşra birimlerinin faaliyetlerinin gerektirdiği her türlü harcamada (personel harcamaları hariç) kullanılmak üzere Denizcilik Müsteşarlığı Döner Sermaye İşletmesi bütçesine aktarılır. Saymanlık hesabına yatırılan payın yarısı ise bütçeye gelir kaydedilir.

Gemiadamlarının eğitimi

Gemiadamlarının eğitimi;

a) Üniversitelere bağlı fakülte ve yüksekokullar ile Millî Eğitim Bakanlığına bağlı orta öğretim okulları ve yaygın eğitim kurumları ile Deniz Kuvvetleri Komutanlığına bağlı öğretim kurumları,

b) Kuruluş amaçları gemiadamlarına eğitim vermek olan ve Denizcilik Müsteşarlığının uygun görüşü üzerine Millî Eğitim Bakanlığının izni ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından açılan özel öğretim kurumları,

Tarafından verilir.

Eğitim ilkeleri ve öğretim programlarına ilişkin esaslar ve belgelendirme

Gemiadamlarının eğitimi, sınavları ve belgelendirilmelerine ilişkin usûl ve esaslar, Millî Eğitim Bakanlığının görüşü alınarak Denizcilik Müsteşarlığı tarafından hazırlanacak yönetmelikle belirlenir. Gemiadamları sınavları, Gemiadamları Sınavları Merkezi tarafından yapılır. Sınava gireceklerden alınacak ücret, Denizcilik Müsteşarlığı ve Maliye Bakanlığınca belirlenir. Her yıl belirlenecek bu ücret bütçeye gelir yazılmak üzere Denizcilik Müsteşarlığının saymanlık hizmetini yapan saymanlık hesabına yatırılır.

Gemiadamları Sınavları Merkezi tarafından yapılacak harcamalar bu amaçla bütçeye konulan ödenekten karşılanır.

Gemiadamları Sınavları Merkezinin oluşturulması, görevleri ve merkezle ilgili her türlü faaliyet, sınavda görev alacak kişiler ile alınacak ücretler ve diğer malî konulara ilişkin usûl ve esaslar Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Denizcilik Müsteşarlığı tarafından hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.

Eğitim ve öğretim programları ile staj süreleri, Denizcilik Müsteşarlığının belirlediği asgarî programlar ve staj sürelerini karşılamak ve belgelendirmek kaydıyla;

a) Üniversitelere bağlı fakülte ve yüksek okullar ile Millî Eğitim Bakanlığına bağlı orta öğretim okulları ve yaygın eğitim kurumları ile Deniz Kuvvetleri Komutanlığına bağlı öğretim kurumlarında kendi mevzuatlarına,

b) Özel öğretim kurumları tarafından her seviyedeki yeterlik belgesine yönelik verilen eğitimler, Denizcilik Müsteşarlığının uygun görüşü alınarak Millî Eğitim Bakanlığınca onaylanan öğretim programına,

Göre gerçekleştirilir.

Denizcilik Eğitimi Denetleme Kurulu

Gemiadamlarına ilişkin eğitim, öğretim, sınav ve belgelendirme yapan özel kurum ve kuruluşları denetlemek; denetleme faaliyetlerinin plânlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi işlemlerini gerçekleştirmek üzere Denizcilik Müsteşarlığında Denizcilik Eğitimi Denetleme Kurulu oluşturulmuştur.

Kurul; bir başkan ve altı üyeden oluşur. Kurul başkan ve üyeleri; Millî Eğitim Bakanlığı, Denizcilik Müsteşarlığı ve deniz ticaret odaları ile denizcilik eğitimi veren kamu ve özel öğretim kurumlarının hukuk veya denizcilik alanlarında tecrübeli, en az lisans düzeyinde eğitim almış mensuplarından Denizcilik Müsteşarı tarafından önerilen adaylar arasından Denizcilik Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan tarafından seçilir.

Kurul tarafından denetlenecek özel kuruluşlar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca, denetim için denetimin niteliğine göre belirlenecek ücret bütçeye gelir yazılmak üzere Denizcilik Müsteşarlığının saymanlık hizmetini yapan saymanlık hesabına yatırılır. Kurul tarafından yapılacak harcamalar ile kurul üyeleri ve denetçilerin ücretleri bu amaçla bütçeye konulan ödenekten karşılanır.

Başkan ve kurul üyelerine, ayda dörtten fazla olmamak üzere her toplantı günü için (3000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutar üzerinden toplantı ücreti ödenir.

Kurul başkan ve üyelerinin seçimi, görev süreleri ve görevlerinin sona ermesi, denetleme görevini yerine getireceklerin seçimi, görev ve yetkileri, denetlemenin esas ve usûlleri, denetleme ücretleri ve diğer giderler, malî hususlarda Maliye Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Denizcilik Müsteşarlığınca hazırlanarak yürürlüğe konulacak yönetmelikle belirlenir.

Üniversitelere bağlı fakülte ve yüksek okullar ile Millî Eğitim Bakanlığına bağlı orta öğretim okulları ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığına bağlı öğretim kurumlarının tâbi oldukları mevzuata göre denetimi ile özel öğretim kurumlarının, Millî Eğitim Bakanlığı ve Denizcilik Müsteşarlığınca ilgili oldukları mevzuat hükümlerine göre denetimine ilişkin hükümler saklıdır.

Bağlama kütüğü

Türk Uluslararası Gemi Siciline tescilli olanlar ve Milli Gemi Siciline tescili zorunlu olanlar dışındaki ticari veya özel kullanıma mahsus gemi, deniz ve iç su araçlarının malikleri veya işletenleri, Denizcilik Müsteşarlığınca liman başkanlıkları bünyesinde oluşturulacak bağlama kütüğüne gemi, deniz ve iç su araçlarını kaydettirmek zorundadır. Bağlama kütüğünün tutulmasından limanlarda liman başkanı sorumludur. Herhangi bir liman başkanlığının yetki alanı içinde bulunmayan iç sulardaki iç su araçlarının kayıtları, ilgili mevzuatına uygun olarak belediye başkanlıklarınca tutulacak kütüklere yapılır. Belediye başkanlıklarınca tutulacak bağlama kütüğünün tutulmasından belediye başkanı sorumludur. Bu madde kapsamındaki iç sularda hangi belediyenin yetkili olacağı yönetmelikle belirlenir. Yetkili belediyeler bir ay içinde kütükle ilgili teşkilatını kurar.

Kayıt için başvuru, mevcut gemi, deniz ve iç su aracı için bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay, yeni kayıt altına alınacak veya kayıt değişikliği yapılacak gemi, deniz ve iç su aracı için iktisap tarihinden itibaren bir ay içerisinde malik veya işleteni tarafından yazılı olarak yapılır. Bu sürelerde kayıt başvurusunda bulunulmayan gemi, deniz ve iç su araçları, ilgili liman başkanlığınca; yukarıdaki fıkrada belirtilen iç sularda ise ilgili belediyelerce resen tescil edilir.

Bağlama kütüğüne kayıtlı gemi, deniz ve iç su araçlarının mülkiyetinin devrini amaçlayan sözleşmelerin ilgili liman veya belediye başkanlıkları huzurunda yapılması zorunludur. Aksi takdirde sözleşme geçersiz olur.

Yabancı uyruklu gerçek kişilere ait ve özel kullanıma mahsus gemi, deniz ve iç su araçları, talep ve Denizcilik Müsteşarlığınca uygun bulunması halinde bağlama kütüklerine kaydedilebilirler. Bu şekilde kayıtlı gemi, deniz ve iç su araçları, 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 823 üncü maddesi hükümlerine bağlı olmaksızın Türk Bayrağı çekerler. Ancak, 19/4/1926 tarihli ve 815 sayılı Kanun hükümleri saklıdır.

Bağlama kütüğüne kayıt edilecek her bir gemi, deniz ve iç su aracı için ruhsatname düzenlenir. Ruhsatnameler bağlama kütüğünün tutulduğu liman başkanlığı veya belediye tarafından her yıl vize edilir. Vizenin geçerlik süresi bir yıldır. Süresinde vize edilmeyen ruhsatnameler geçersizdir. Ruhsatname ve bunların vizeleri, 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (8) sayılı tarifenin “XIII- Bağlama kütüğü ruhsatnamelerinden ve bunların vizelerinden alınacak harçlar” bölümünde belirlenen harca tabidir. Ruhsatname ve vize işlemleri yapılabilmesi için, harcın peşin olarak ödenmesi gerekir. Ruhsatnamenin düzenlendiği yıl ayrıca vize harcı alınmaz. Özel kullanıma tahsisli gemi, deniz ve iç su araçları için düzenlenen ruhsatnameler beş yıla kadar vize edilebilir ve bu durumda harç, içinde bulunulan yıl tarifesi esas alınarak her bir yıl için ayrı ayrı hesaplanarak tahsil edilir. Ruhsatnameyi düzenleyen veya vize işlemlerini yapan kamu görevlileri, harcın ödenmesinden mükellefle birlikte müteselsilen sorumludur. Bağlama kütüğüne kayıtlı ve geçerli ruhsatnameye sahip gemi, deniz ve iç su araçları, her türlü gemi sağlık resmi ve fener ücretinden muaftır.

Ruhsatnamesi olmayan veya zamanında vize işlemi yapılmayan gemi, deniz ve iç su aracının maliki ve işletenine, tescil edilmemesi nedeniyle tahsil edilemeyen ruhsat ve vize harç tutarının iki katı idari para cezası verilir ve bu gemi, deniz ve iç su araçlarına, denizcilik mevzuatına göre verilmesi zorunlu belgeleri düzenlenmez,  liman veya iç su dâhilinde bile olsa sefere çıkmasına izin verilmez.

İdari para cezaları liman başkanlıkları ve belediyeler tarafından verilir. Bu madde uyarınca verilecek idari para cezaları bir ay içerisinde ödenir. Bu idari para cezaları hakkında 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır.

Bağlama kütüğünün tutulması, liman başkanlıklarının ve belediyelerin yetki ve sorumlulukları, kayıt, terkin, ruhsatname düzenlenmesi, idari para cezası verilmesi ve mali hükümler ile bu maddenin uygulanmasına dair diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar, mali konularda Maliye Bakanlığının uygun görüşünü almak kaydıyla Denizcilik Müsteşarlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Ulaştırma Bakanlığı Deniz Ulaştırması Genel Müdürlüğü ile Bakanlığın taşra teşkilatının bu Genel Müdürlükle ilgili her türlü menkul ve gayrimenkul, memur konutları, eğitim merkezleri, bilgisayar sistemi, araç, gereç, malzeme, döşeme, demirbaş, taşıtlar, kadro ve personeliyle birlikte Deniz Müsteşarlığına devredilmiştir. Ancak, bunlardan müşterek kullanılan her türlü menkul ve gayrimenkul, araç, gereç, malzeme, döşeme, memur konutları, bilgisayar sistemi, demirbaş, taşıt ile merkez ve taşra teşkilatına ait kadroların personeli ile birlikte Denizcilik Müsteşarlığına devri iki kuruluş arasında yapılacak protokol ile tespit edilir. Devredilen personel için ayrıca atama yapılmaz.

Denizcilik Müsteşarlığının 1993 yılı harcamaları Başbakanlık bütçesinden karşılanır. Bu hususta düzenleme yapmaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Ekli (2) sayılı cetvelde belirtilen kadrolar ihdas edilerek Geçici 1 inci maddeye göre devredilen kadrolarla birlikte 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye bağlı cetvellere Denizcilik Müsteşarlığı bölümü olarak eklenmiştir. Denizcilik Müsteşarlığına devredilen kadrolar, aynı Kanun Hükmünde Kararnameye bağlı cetvelin Ulaştırma Bakanlığına ait bölümünden çıkarılmıştır.

Müsteşarlık merkez ve taşra teşkilatı bu Kanun Hükmünde Kararnamede belirlenen esaslara göre yeniden düzenleninceye kadar, görev ve hizmetler mevcut personel eliyle yürütülmeye devam olunur.

Müsteşarlığa aktarılan birimlerin faaliyetleri ile ilgili olarak çeşitli mevzuatta Ulaştırma Bakanlığına yapılmış bulunan atıflar Denizcilik Müsteşarlığına yapılmış sayılır.

Bu Kanun Hükmünde Kararname ile öngörülen düzenlemeler yürürlüğe girinceye kadar, mevcut mevzuatın bu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı olmayan hükümlerin uygulanmasına devam olunur. Sözü edilen düzenlemeler en geç 6 ay içinde çıkarılır.

Ulaştırma Bakanlığının denizcilikle ilgili kesiminde enaz beş yıl çalışanlardan bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 25 inci maddesindeki yaş hariç diğer şartları taşıyanlardan üç ay içinde yazılı olarak müracaat edenler bir yıl içinde açılacak iki sınavda 26 ncı maddede öngörülen tezi hazırlamak ve sınavda başarılı olmak kaybıyla Denizcilik uzmanı unvanını alırlar.

Ekli (1) ve (2) sayılı listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki cetvellerin Denizcilik Müsteşarlığına ait bölümüne eklenmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen genel ve özel şartları taşımaları kaydıyla, denizcilikle ilgili konularda lisans düzeyinde eğitim veren yüksek öğretim kurumları ile bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarının güverte, gemi makineleri işletme ve gemi inşa mühendisliği bölümleri mezunu olup, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki ay içerisinde Denizcilik Müsteşarlığına başvuranlar arasından Kurumca yapılacak sınavda başarılı olanlardan başarı sırasına göre (80) kişi, açıktan atamaya ilişkin sınav ve yerleştirme hükümleri ile 5027 sayılı 2004 Malî Yılı Bütçe Kanununun 32 nci maddesinin (a) fıkrasında düzenlenen hükme tâbi olmaksızın ve başka bir şart aranmaksızın Gemi Sörvey Kurulu uzmanlığı kadrolarına atanırlar.

Yürürlük

Bu Kanun Hükmünde Kararname yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Kanun Hükmünde Kararname hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.