Amaç
Bu Kanunun amacı; 3 Mart 1340 (1924) tarihli ve 431 sayılı Hilâfetin İlgasına ve Hanedânı Osmanînin Türkiye Cumhuriyeti Memâliki Haricine Çıkarılmasına Dair Kanun gereğince Hazineye intikal eden taşınmaz malların tapu kaydı içinde kalmaları sebebiyle Hazine adına tescil edilen veya edilmesi gereken yerlerin, zilyedlerine verilmesi esas ve usullerini düzenlemektir.
Kapsam
Bu Kanun, tapu sicilinde intikal işlemi yapılmış olsun veya olmasın, Osmanlı padişahlarından Hazineye intikal eden taşınmaz malların tapu kaydı sınırları içinde uygulanır.
Yararlanacaklar
Bu Kanun hükümlerinden;
a) Kadastro gören yerlerde, kadastro veya tapulama tutanaklarına göre adlarına tespit veya tespit ve tescil edilen, ancak 431 sayılı Kanun gereğince, Hazinenin itirazı sebebiyle kadastro veya tapulama komisyonu kararları yahut mahkeme ilamları sonucu Hazine adına tescil edilen taşınmaz malların tutanaklarına göre tespit veya tescil malikî veya bunların akdî veya kanunî halefleri ile kadastro veya tapulama sırasında zilyedi lehine edinme şartları doğmuş olmasına rağmen tutanakla zilyedi belirtilerek 431 sayılı Kanun uyarınca doğrudan Hazine adına tespit ve tescil edilen taşınmaz malların tutanakta belirtilen zilyedleri veya bunların akdî veya kanunî halefleri,
b) Kadastro görecek yerlerde, 5 inci maddenin (b) bendine göre belirlenecek hak sahipleri,
Yararlanırlar.
Devredilmeyecek taşınmaz mallar
Bu Kanun kapsamına giren taşınmaz mallardan;
a) Herhangi bir nedenle Hazine mülkiyetinden çıkmış olanlar,
b) Bir kamu hizmetine tahsisli olan veya tahsisli olmamakla beraber fiilen kamu hizmetinde kullanılanlar,
c) İmar planları ile kamu hizmetine ayrılanlar,
d) 21/6/1987 tarihli ve 3402 sayılı Kadastro Kanununun 16 ncı maddesinin (B) ve (C) bentlerinde belirtilen yerler,
e) “Kıyı çizgisi ile kıyı kenar çizgisi” arasında kalan yerler,
f) Orman Kanununa göre orman sayılan yerler,
g) Hazinece, 10 yıldan uzun süreli kiraya verilen yerler ile üzerinde her türlü irtifak hakkı tesis edilen yerler,
h) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında olup da Kültür Bakanlığınca satılmasına izin verilmeyenler,
i) 17/10/1983 tarihli ve 2924 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamına giren yerler,
j) İçmesuyu amaçlı barajların mutlak koruma alanları içerisinde bulunan yerler,
Devredilmez.
Kadastro görecek yerlerde yapılacak işlem
Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra, 431 sayılı Kanuna göre Hazineye intikal eden taşınmaz mallar hakkında aşağıdaki işlem yapılır.
a) Padişah adına tescilden önce veya sonra, herhangi bir yolla edinilmiş tapu senedine dayanılarak tasarruf edilen taşınmaz mallar, 3402 sayılı Kanunun 13 üncü maddesine göre ilgilileri adına tespit ve tescil edilir.
b) (a) bendi dışında kalan taşınmaz mallar, 3402 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinde belirtilen zilyedlik şartlarını taşıyanların isimleri kadastro tutanağında belirtilerek, öncelikle Hazine adına tespit ve tescil edilir. Ancak, tutanakta belirtilmiş olan zilyedler, tutanakların kesinleşmesinden itibaren bir yıl içinde başvurmaları halinde, bu Kanunun bedelli devir hükümlerinden yararlanırlar.
Başvuru yeri
Bu Kanundan yararlanacak olanlar, taşınmaz malın bulunduğu il defterdarlığına veya ilçe malmüdürlüğüne başvururlar.
Başvuru şekli
Başvuru bir dilekçe ile yapılır. Dilekçeye, devri istenilen taşınmaz malın tapu kayıtlarına ilişkin bilgiler yazılır; varsa, mahkeme ilamı; başvuran mirasçı ise veraset ilamı, akdî halef ise bunu kanıtlayan belgelerle gerekli olabilecek diğer belgelerin noterce onaylı örnekleri eklenir.
Posta ile yapılan başvurularda; dilekçenin, ilgili defterdarlık veya mal müdürlüğünde kayda geçtiği tarih, başvuru tarihi olarak kabul edilir.
Bedelin hesaplanması
Devre konu taşınmaz malın bedeli, 2/7/1964 tarih ve 492 sayılı Harçlar Kanununun 63 üncü maddesine göre hesaplanacak harca esas değerdir.
Devir bedelinin hesaplanmasında harca esas değere, yılı içerisinde her ay için Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen Toptan Eşya Fiyat Endeksi kadar bedel farkı ilave edilir.
Bedelin ödenmesi ve tescil
Bedel peşin veya taksitle ödenebilir. Taksitle ödemelerde, bedelin 1/4’ü peşin alınır, kalanı 2 yıl içinde ve 4 eşit taksitle kanunî faizi ile birlikte ödenir.
Bedelin tamamı ödenmedikçe ferağ verilmez.
Ecrimisil
Bu Kanundan yararlanmak amacıyla başvuruda bulunanlardan, taşınmaz malın bedelini ödemeleri şartıyla, ayrıca ecrimisil alınmaz; alınmış ecrimisiller iade edilmez ve henüz tahsilatı gerçekleşmemiş olanlar tahsil edilmez.
Hak kaybı
Durumları 5, 9, Geçici 1 ve Geçici 2 nci madde hükümlerinden birine uymayanlar, bu Kanundan doğan haklarını kaybederler. Ancak, ödeme yapılmış ise, faizsiz olarak ilgilisine iade edilir.
3 üncü maddenin (a) bendinde belirtilen hak sahipleri için başvuru süresi, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıldır.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Hazine ile kişiler arasında devam eden tespite itiraz veya tapu iptal davaları sonuçlanıncaya kadar her zaman başvuru yapılabilir.
a) Tapu iptal davalarında; bedelin tümünün peşin ödendiğine dair belgenin; taksitle ödemelerde ise, kalan borç için Hazine lehine ipotek tesis edildiğine dair belgenin Hazinece ibrazı üzerine mahkemece gerekli karar verilir.
b) Kadastro mahkemelerinde devam eden tespite itiraz davalarında; bedelin tümünün peşin ödendiğine dair belgenin; taksitle ödemelerde ise, Hazine ile haksahipleri arasında düzenlenmiş sözleşmenin Hazinece mahkemeye ibrazı üzerine, haksahipleri lehine tesciline karar verilir. Ancak, kalan borç için tescille birlikte Hazine lehine ipotek tesisine de kararda yer verilir.
Bu madde kapsamında kalan taşınmaz mallarla ilgili her türlü mahkeme masrafları, avukatlık ücretleri ve harçlar, bu Kanundan yararlanacaklardan tahsil edilir.
Mahkeme kararı kesinleştikten sonra, başvuru süresi, kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldır.
Bu Kanunun 3 üncü maddesinin (a) bendinde belirtilen hak sahiplerine, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıllık başvuru süresi tanınır. Bu süreyi Bakanlar Kurulu bir defaya mahsus olmak üzere bir yıla kadar uzatabilir.
Yürürlük
Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.