Dosya olarak kaydet: PDF - WORD
Görüntüleme Ayarları:
Salt metin olarak göster (Kelime işlemcilere uygun görünüm)
Mülga veya iptal edilen kısımları gizle
Değişikliklere ilişkin notları gizle

Konsolide metin (Sürüm: 4)

BİRİNCİ BÖLÜM

Eğitim, Gençlik, Spor ve Sağlık Hizmetleri Vergisi

Amaç

MADDE 1

Bu Kanunun amacı, eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetlerinin daha iyi yürütülebilmesi için ilave kaynaklar temin etmektir.

Konu

MADDE 2

Her türlü alkol (füzel yağı dahil) ve alkollü içkiler ile her türlü alkolsüz içkiler (su, soda, sade gazoz, meyveli gazoz ve meyve suları hariç); tütün ve tütün mamullerinin teslimi ve ithalatı, eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisine tabidir.

Teslim ve teslim sayılan haller

MADDE 3

Teslim ve teslim sayılan haller, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu hükümlerine göre belirlenir.

Mükellef

MADDE 4

Eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisinin mükellefi, vergiye tabi mamulleri dahilde imal edenlerle ithalatçılarıdır.

Vergiyi doğuran olay

MADDE 5

Vergiyi doğuran olay, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu hükümlerine göre tespit edilir.

İstisnalar

MADDE 6

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununda yer alan istisnalar, bu Kanunun uygulaması yönünden de geçerlidir.

Miktarlar

MADDE 7

Eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi aşağıdaki miktarlarda alınır.

Mamülün Cinsi Birimi Miktar (TL.)
1. Dahilde üretilen filtreli sigaralar 1 Paket 40
2. İthal edilen filtreli ve filtresiz sigaralar 1 Paket 100
3. Tütünler (tömbeki ve pipo tütünleri dahil, tatlı sert tütünleri hariç), enfiye 1 Paket (25 - 50 gr.) 40
4. Purolar 5 - 10 adet 80
(Her 10 adet fazlası için 80 TL. ilave olunur.)
5. Biralar 1 şişe (30 - 50 cl.) 10
1 şişe (51 - 100 cl.) 20
1 litre 20
6. Şaraplar
Sofra şarapları, kalite şaraplar (tatlı şaraplar dahil) 1 şişe (35 - 70 cl.) 20
1 şişe (71 - 100 cl.) 40
Dökme şarap 1 litre 40
Köpüklü şaraplar ve kınakına şarabı 1 şişe (40 - 80 cl.) 100
7. Şampanyalar 1 şişe (70 cl.) 250
8. Rakılar 1 şişe (35 cl.) 200
" 1 şişe (70 cl.) 400
9. Votkalar 1 şişe (35 cl.) 200
" 1 şişe (70 cl.) 400
10. Kanyaklar 1 şişe (20 - 50 cl.) 200
" 1 şişe (51 - 70 cl.) 400
11. Cinler 1 şişe (35 cl.) 200
" 1 şişe (36 - 70 cl.) 400
" 1 şişe (70 cl.'den daha yukarı ) 600
12. Vermutlar 1 şişe (70 cl.) 200
" 1 şişe (70 cl.'den daha yukarı ) 400
13. Viskiler 1 şişe (70 cl.) 400
" 1 şişe (70 cl.'den daha yukarı ) 800
14. Likörler 1 şişe (50 cl.) 200
" 1 şişe (51 - 75 cl.) 400
" 1 şişe (75 cl.'den daha yukarı) 600
15. Romlar 1 şişe (75 cl.) 400
" 1 şişe (75 cl.'den daha yukarı) 600
16. Diğer alkollü içkiler 1 şişe (35 - 50 cl.) 200
" " " 1 şişe (51 - 70 cl.) 400
" " " 1 şişe (70 cl.'den daha yukarı ) 600
17. İspirto 1 şişe (35 - 50 cl.) 100
" 1 şişe (51 - 100 cl.) 250
İspirto dökme (saf, sanayi, yakılacak cinsler ile füzel yağı dahil) 1 litre 250
18. Her türlü alkolsüz içkiler (Su, soda, sade gazoz, meyveli gazoz ve meyve suları hariç) 1 şişe veya kutu (20 - 50 cl.) 10
1 şişe (51 - 100 cl.) 20
1 litre 20

Bir litrenin üstünde ambalaj büyüklüğüne sahip mamul cinslerinin vergisinin hesabında, o mamulün pozisyondaki en büyük ambalajının beher santilitresine isabet eden vergi esas alınır.

Bu madde uyarınca ödenen miktarlar, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak nazara alınır; ek verginin matrahına dahil edilir.

Bakanlar Kurulu, yukarıdaki tabloda yer alan miktarları on katına kadar artırmaya; Kanunda yer alan miktarların yarısına kadar indirmeye; mamullerin ambalaj büyüklüklerini değiştirmeye; mamullerin ambalaj büyüklüklerine göre alınacak miktarlar ile ithalat ve mal grupları itibariyle alınacak miktarları farklılaştırmaya yetkilidir.

Beyan, ödeme yeri ve zamanı ile verginin toplanacağı hesap

MADDE 8

Eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu hükümlerine göre düzenlenen ek vergi beyannamesi ile beyan edilir ve bu verginin ödeme süresi içinde ilgili vergi dairesine yatırılır.

Vergi daireleri, eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi hasılatının tamamını Maliye ve Gümrük Bakanlığı Merkez Saymanlığında ayrı bir hesaba bu Bakanlıkça belirlenecek esaslar dahilinde, tahsil edildiği ayı takibeden bir ay içinde yatırırlar.

İKİNCİ BÖLÜM

3074 Sayılı Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanunu ile İlgili Değişiklikler

MADDE 9

3074 sayılı Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanununun 4 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Nispet

MADDE 4

Verginin nispeti % 21’dir.”

MADDE 10

3074 sayılı Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanununun 6 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Verginin dağılımı

MADDE 6

Vergi daireleri, akaryakıt tüketim vergisi hâsılatının % 21,30’unu Kamu Ortaklığı Fonuna; % 23,10’unu T.C. Merkez Bankasındaki Akaryakıt Tüketim Fonu hesabına; % 28,60’ını Maliye ve Gümrük Bakanlığı Merkez Saymanlığında ayrı bir hesaba, bu Bakanlıkça belirlenecek esaslar dahilinde, tahsil edildiği ayı takip eden bir ay içinde yatırırlar.

Akaryakıt Tüketim Fonu hesabında toplanan meblağın, akaryakıt tüketim vergisi hâsılatının % 2,60’ına tekabül eden kısmı, belediyelerin hizmetlerini görebilmeleri için esasları Maliye ve Gümrük Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca müştereken hazırlanacak yönetmelik hükümleri çerçevesinde bu belediyelere; % 4,50’sine tekabül eden kısmı, 2380 sayılı Kanuna göre Bayındırlık ve İskân Bakanlığı emrinde bulunan İller Bankasındaki “Belediyeler Fonu” hesabına; % 9,40'ına tekabül eden kısmı, altyapı tesislerinde kullanılmak üzere Karayolları Genel Müdürlüğüne; % 4,70’ine tekabül eden kısmı, altyapı hizmetlerinde kullanılmak üzere Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne; % 1,50’sine tekabül eden kısmı, gençlere ve çocuklara hitabeden spor tesisleri kurulması için Beden Terbiyesi ve Spor Genel Müdürlüğüne; % 0,40 tekabül eden kısmı ise 3040 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca kurulan Türk Sporunu Teşvik Fonuna ödenir.”

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

197 Sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu ile İlgili Değişiklikler

MADDE 11

197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 26.11.1980 gün ve 2348 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile değiştirilen 2 nci maddesinin birinci fıkrasının 7 numaralı bendi, aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

7. Lüks Otomobil: Maliye ve Gümrük Bakanlığınca, uluslararası otomobil kataloglarındaki bilgiler de dikkate alınmak suretiyle lüks sayılan, otomobil ve arazi taşıtlarını ifade eder. Bunların hangi derecelerde lüks otomobil sayılacağı Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit olunur.

MADDE 12

197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 26.11.1980 gün ve 2348 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile değiştirilen 4 üncü maddesinin sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

Motorlu taşıtlar vergisi ile ilgili muaflık ve istisna hükümleri, bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir. Bu Kanunda yer almayan istisna ve muaflıklar hükümsüzdür. Ancak, uluslararası anlaşma hükümleri saklıdır.

MADDE 13

197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 29.11.1984 gün ve 3088 sayılı Kanunun 1 inci ve 2 nci maddeleri ile değiştirilen 5 inci ve 6 nci maddelerindeki tarifeler, aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Bu hadler, I inci derece lüks otomobiller için 3 kat, II nci derece lüks otomobiller için 2 kat ve III üncü derece lüks otomobiller için 1,5 kat olarak uygulanır.

MADDE 14

197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 3088 sayılı Kanunun 5 inci maddesi ile değiştirilen 9 uncu maddesinin (a) bendinin ikinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve bu paragraftan sonra gelmek üzere maddeye iki paragraf ilave edilmiştir.

Motorlu Taşıtlar Vergisi, taşıtların kayıt ve tescilinin yapıldığı yerin vergi dairesi tarafından, her yıl Ocak ayında yıllık olarak tahakkuk ettirilir. Tarh olunan vergi bir defaya mahsus olmak üzere mükellefe ihbarname ile tebliğ olunur. Mükellefiyet devam ettiği müddetçe müteakip yıllar için bu vergi ayrıca tebliğ olunmaz ve vergi takvim yılının ilk gününde tebliğ edilmiş sayılır.

Yıl içinde ilk defa kayıt ve tescil yapılması halinde vergi, kayıt ve tescilin yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde, o yıl için yıllık olarak tahakkuk ettirilerek ödeme süresi geçmiş olan taksitler derhal tahsil edilir. Şu kadar kî, ilk altı aylık süre geçtikten sonra yapılacak kayıt ve tescil işlemlerinde, sadece ikinci altı aylık döneme ilişkin vergi tahakkuk ettirilerek tahsil edilir. Zayi edilen taşıt pulları, zayiin tevsiki kaydiyle yenilenir.

Maliye ve Gümrük Bakanlığı, taşıtların kayıt ve tescilinin yapıldığı yerle sınırlı olmaksızın, Motorlu Taşıtlar Vergisinin tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerini yürütecek vergi dairesini tespit etmeye yetkilidir.

MADDE 15

197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 3088 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi ile değiştirilen 10 uncu maddesi, aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"MADDE 10

Bu Kanunun 5 ve 6 ncı maddelerinde yer alan (I), (II), (III) ve (IV) sayılı tarifelerdeki vergi miktarlarını 10 (on) katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir."

MADDE 16

197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 2348 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ile değiştirilen 13 üncü maddesinin (c) bendi ve 3088 sayılı Kanunun 8 inci maddesi ile değiştirilen (d) bendinin ikinci paragrafı ile maddenin son paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye (d) bendinden sonra gelmek üzere (e) bendi ile maddenin son paragrafından sonra gelmek üzere bir paragraf eklenmiştir.

c) Motorlu taşıtlar vergisi taşıt pulu esasına göre tahsil edilen taşıtlar hariç olmak üzere noterler, trafik, belediye veya liman sicil memurları ile Ulaştırma Bakanlığı sivil hava vasıtaları sicil memurları gibi, taşıtların her türlü satış veya devir işlemlerini yapanlar, motorlu taşıtların her türlü satış veya devir işlemlerini yapmadan önce, bu taşıtlara ait o güne kadar ödenmemiş motorlu taşıtlar vergileri ile gecikme zamları, gecikme faizleri ve vergi cezalarının ödendiğini gösterir belgeyi istemeye mecburdurlar.

Vergisi ödenmemiş taşıtlara ait fennî muayene yapılamaz, denize veya uçuşa elverişli belgesi verilemez. Ayrıca pul yapıştırılmak suretiyle vergisinin ödendiği tevsik edilemeyen taşıtlara ait Motorlu Taşıtlar Vergisi, ödeme süresi geçtikten en az 2 ay sonra, Maliye ve Gümrük Bakanlığınca TRT veya basın yoluyla yapılacak duyuru tarihinden itibaren 15 gün içerisinde ödenmediği takdirde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine bağlı kalınmaksızın ve başkaca herhangi bir işlem yapılmasına gerek duyulmaksızın bu taşıtlar haciz edilmiş sayılırlar. Bu suretle toplu haciz kararı alınan taşıtlar, yoklamaya yetkili memurlar tarafından, ilgili amme alacağının ödendiği tevsik edilinceye kadar trafikten men edilirler.

e) Motorlu Taşıtlar Vergisi taksitlerinin vadesi geçtikten sonra, trafik zabıtası veya yoklamaya yetkili memurlar tarafından yapılacak denetimlerde taşıtın ön camında taşıt pulunun bulundurulmaması halinde, bu durumu belirtir her tespitte, sözkonusu taşıt puluna göre ödenmesi gereken vergi miktarının 1/4’ü nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir. Ancak, iki tespit arasında asgarî 15 günlük sürenin geçmiş olması şarttır. Şu kadar ki; trafik zabıtası tarafından yapılan tespitlere istinaden tahsil edilen özel usulsüzlük cezalarının % 20’si Türk Polis Teşkilatını Güçlendirme Vakfına gönderilir.

Yukarıdaki (c) ve (d) bentlerinde belirtilen zorunluluklara uymadan işlem yapanlar, ödenmeyen veya noksan ödenen vergiler ile gecikme zamları, gecikme faizleri ve vergi cezalarından, mükelleflerle birlikte müteselsilen sorumludurlar. Ancak, bunlar sorumlu sıfatı ile ödemek mecburiyetinde kaldıkları vergiler dolayısıyla mükelleflere rücu hakkına sahiptirler.

Bu maddenin uygulanmasına ve Türk Polis Teşkilatını Güçlendirme Vakfına para gönderilmesine ilişkin usul ve esasları tespit etmeye Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.

MADDE 17

197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununa aşağıdaki geçici 3 üncü madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 3

Halen spor veya lüks otomobil olarak kabul edilen taşıtlarla ilgili uygulamaya 1.7.1988 tarihine kadar aynı şekilde devam olunur.”

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

1318 Sayılı Finansman Kanununun Taşıt Alım Vergisi ile İlgili Hükümlerinde Değişiklikler

MADDE 18

1318 sayılı Finansman Kanununun 29.11.1984 gün ve 3089 sayılı Kanunun 2 nci, 3 üncü ve 4 üncü maddeleri ile değiştirilen 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı maddelerindeki tarifeler, aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Bu hadler, I inci derece lüks otomobiller için 3 kat, II nci derece lüks otomobiller için 2 kat ve III üncü derece lüks otomobiller için 1,5 kat olarak uygulanır.

Bu hadler, Türkiye Yelken Federasyonuna kayıtlı, Federasyondan yelken numarası almış, motorları olan yelkenli tekneler (kotralar) için % 50 nisbetinde uygulanır.

B) Traktörler: (Fabrika, anabayi, bayi, bölge bayii, yetkili satıcı ve acentelerden fatura ile ilk iktisabında veya yurt dışından ithalinde bir defaya mahsus) her motor gücü birimi (BG) için 2.250,- TL. esas alınarak vergilendirilir.

MADDE 19

1318 sayılı Finansman Kanununun 2346 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile değiştirilen 9 uncu maddesi, aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Belge isteme ve bildirme görevi ve sorumluluk

MADDE 9

Trafik, belediye ve liman sicil memurları, noterler, gümrük memurları, Ulaştırma Bakanlığı sivil hava vasıtaları sicil memurları ile yetkili satıcılar ve motorlu araç ticareti yapanlar gibi, taşıtların her türlü iktisap, ithal ve devir işlemlerini yapanlar, iktisap, ithal ve devir işlemlerinin tamamlanmasından önce, ilgili vergi dairesince düzenlenmiş taşıt alım vergisinin ödendiğini gösterir belgeyi istemeye ve bu belgelerdeki bilgileri muhtevi listeleri, işlemlerin bitimini takip eden ayın 15 inci gününe kadar ilgili vergi dairesine göndermeye mecburdurlar.

Bu mecburiyete uymamak suretiyle gerekli verginin ödenmesinden önce işlem yapanlar, ödenmeyen vergi, vergi cezası ve gecikme faizinden mükellef ile birlikte müteselsilen sorumludurlar. Ancak bunlar, ödemek mecburiyetinde kaldıkları vergiler için mükellefe rücu hakkına sahiptirler.

Listelerin şekli ve muhtevası Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit olunur.

MADDE 20

1318 sayılı Finansman Kanununun 2346 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ile değiştirilen 10 uncu maddesi, aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Yetki

MADDE 10

Bu Kanunun 4, 5 ve 6 ncı maddelerinde yer alan (I), (II), (III), (IV) ve (V) sayılı tarifelerdeki vergi miktarlarını 10 (on) katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.”

MADDE 21

1318 sayılı Finansman Kanununa taşıt alım vergisi ile ilgili hükümlerden sonra gelmek üzere aşağıdaki geçici 1 inci madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 1

Otomobillerin hangi derecelerde lüks otomobil sayılacağına dair gerekli tespitler yapılıncaya kadar, halen spor veya lüks otomobil olarak kabul edilen taşıtlar, bu Kanunun uygulamasında II nci derece lüks otomobil olarak dikkate alınır.”

MADDE 22

1318 sayılı Finansman Kanununa taşıt alım vergisi ile ilgili hükümlerden sonra gelmek üzere aşağıdaki geçici 2 nci madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 2

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 10 yıl süre ile geçerli olmak üzere, otomobil, kaptıkaçtı, panel, arazi taşıtı (münhasıran yük taşımak maksadı ile imal edilenler hariç) ve minibüslerin, fabrika, anabayi, bayi, bölge bayii, yetkili satıcı, acente, satıcı ve motorlu araç ticareti yapanlardan, fatura veya benzeri belgeler ile ilk iktisabı veya yurt dışından ithali, bir defaya mahsus olmak üzere, ek taşıt alım vergisine tabidir.

Ek taşıt alım vergisinin matrahı, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu gereğince, Katma Değer Vergisi matrahını oluşturan unsurlardan teşekkül eder. Ek taşıt alım vergisinin nisbeti % 12’dir. Bakanlar Kurulu bu nisbeti yarısına kadar indirmeye; bir katına kadar artırmaya; taşıtların yurt içinde imâl edilmesine veya yurt dışından ithal edilmesine göre, ya da taşıtların teknik özellikleri itibariyle, bu hadler içinde farklılaştırmaya yetkilidir.

Ek taşıt alım vergisi, taşıt alım vergisi beyannamesi ile beyan edilir ve bu vergi ile birlikte aynı sürede ödenir. Ek taşıt alım vergisinin, tarh, tahakkuk ve ödenmesi ile muaflık, istisnalar, sorumluluk ve vergilendirmeye ilişkin diğer hususları hakkında 1318 sayılı Finansman Kanununun taşıt alım vergisine ilişkin hükümleri uygulanır. Vergi Usul Kanununun taşıt alım vergisine ilişkin hükümleri bu vergi hakkında da geçerlidir.

Vergi daireleri, ek taşıt alım vergisi hâsılatının tamamını, Maliye ve Gümrük Bakanlığı Merkez Saymanlığında ayrı bir hesaba, bu Bakanlıkça belirlenecek esaslar dahilinde, tahsil edildiği ayı takip eden bir ay içinde yatırırlar.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin olarak usul ve esasları tespit etmeye Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.”

BEŞİNCİ BÖLÜM

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile İlgili Değişiklikler

MADDE 23

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa aşağıdaki mükerrer 18 inci madde eklenmiştir.

“PTT Acentalarında kazanç istisnası

MÜKERRER MADDE 18

PTT acentalığı faaliyetinden elde edilen kazançlar, gelir vergisinden müstesnadır. Bu kazanç istisnasının, bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur.”

MADDE 24

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 51 inci maddesinin 8 numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

8. Tavassut işi yapanlar (dayıbaşılar hariç);

MADDE 25

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 3239 sayılı Kanunun 59 uncu maddesiyle değişen mükerrer 81 inci maddesinin sonuna aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

Dar mükelleflerin (kurumlar dahil), yabancı sermaye mevzuatına göre ilgili mercilerden izin almak suretiyle, Türkiye’ye bizzat getirdikleri nakdî veya aynî sermaye karşılığında iktisap ettikleri menkul kıymetler ile iştirak hisselerini elden çıkarmalarından doğan değer artışı kazançlarının hesabında, kur farkından doğan kazançlar dikkate alınmaz. Şu kadarki, bu mükelleflerin Türkiye’de elde ettikleri kazançların, münhasıran bu menkul kıymet veya iştirak hisseleri dolayısıyla elde edilen menkul sermaye iratlarından ve bu kıymet veya hisselerin elden çıkarılmasından doğan değer artışı kazançlarından ibaret olması şarttır. Bu mükelleflerin, Türkiye’de menkul kıymet alım satımıyla devamlı olarak uğraşmaları halinde, kur farkından doğan kazançlar da ticarî kazancın hesabında dikkate alınır.

Kur farkından doğan kazançların hesabında, menkul kıymet veya iştirak hisselerinin iktisabına tahsis edilen yabancı sermayenin, bu kıymet veya hisselerin iktisap tarihindeki T.C. Merkez Bankası döviz alış kuruna göre hesaplanan Türk Lirası karşılığı ile bu kıymet veya hisselerin elden çıkarılması tarihindeki aynı miktar yabana sermayenin T.C. Merkez Bankası döviz alış kuruna göre hesaplanan Türk Lirası karşılığı arasındaki fark esas alınır.

MADDE 26

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 3239 sayılı Kanunla değişik 94 üncü maddesinin (A) fıkrasının 13 numaralı bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 14 numaralı bent eklenmiştir.

14. PTT acenteliği yapanlara, bu faaliyetleri nedeniyle ödenen komisyon bedeli üzerinden,

MADDE 27

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa aşağıdaki geçici 29 uncu madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 29

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce gerçek usulde mükellefiyeti tesis edilen PTT acentelerinden, PTT acenteliği işi yanında başka faaliyetleri de bulunanların, PTT acenteliği dışındaki faaliyetlerinden dolayı, 31.12.1988 tarihi itibariyle götürü usule tabi olmanın genel ve özel şartlarını taşımaları ve 31.3.1989 tarihine kadar bağlı bulundukları vergi dairesine yazılı olarak başvurmaları halinde, bu mükellefler Gelir Vergisi Kanununun 50 nci maddesi hükmü dikkate alınmaksızın, 1.1.1989 tarihinden itibaren götürü usulde teklif olunurlar.”

MADDE 28

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa aşağıdaki geçici 30 uncu madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 30

a) Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 81 inci maddesine bu Kanunla eklenen fıkralar, bu Kanunun yayımı tarihinde yurt dışına transfer edilmemiş kazançlar hakkında da uygulanır.

b) 2802 sayılı Hakim ve Savcılar Kanununun 106 ncı maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek Geçici 7 nci maddesine göre ödenmekte olan hakim ve yargı ödenekleri ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 12 nci maddesine göre ödenen üniversite ödenekleri, 1.1.1988 tarihinden 31.12.1997 tarihine kadar gelir vergisinden müstesnadır. Bu hüküm, 15.12.1987 - 14.1.1988 dönemini kapsamak üzere 15.12.1987 tarihinde peşin olarak ödenen ödeneklerden, 1.1.1988 - 14.1.1988 dönemine isabet eden kısım hakkında da uygulanır.”

ALTINCI BÖLÜM

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu ile İlgili Değişiklikler

MADDE 29

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 5 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenledikleri veya kullandıkları vergi inceleme raporuyla tespit olunanların, kanunla kurulmuş mesleki kuruluşlarına bildirilmesi vergi mahremiyetini ihlal sayılmaz. Bu bildirimin şartları, sınırları ve bu konuya ilişkin usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanınca belirlenir.

MADDE 30

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 11 inci maddesine, dördüncü fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

Maliye ve Gümrük Bakanlığı zirai ürünlerin (işlenmiş olanlar dahil) alım ve satımına aracılık eden kuruluşlar ile Ticaret Borsalarını bu mahsullerin satın alınması sırasında yapılacak vergi tevkifatından müteselsilen sorumlu tutmaya, sözkonusu ürünlerin satışı dolayısıyla yapılacak vergi tevkifatının hangi safhada yapılacağını her bir ürün için ayrı ayrı belirlemeye yetkilidir. Maliye ve Gümrük Bakanlığı tarafından belirlenen safhadan önceki safhalarda tevkif yoluyla alınan vergiler iade edilmez ve süresinde ilgili vergi dairesine yatırılır.

MADDE 31

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 135 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Maliye Müfettişleri, Maliye Müfettiş Muavinleri, Gelirler Kontrolörleri ve Stajyer Gelirler Kontrolörleri her hal ve takdirde vergi inceleme yetkisini haizdir.

MADDE 32

213 sayılı Vergi Usul Kanununa aşağıdaki ek 13 üncü madde eklenmiştir.

“Gelir İdaresini Geliştirme Fonu

EK MADDE 13

1. Vergi Kanunlarının uygulanması, Gelir İdaresinin çağdaş bir yapıya kavuşturulması, Maliye ve Gümrük Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü Merkez ve Taşra Teşkilatının geliştirilmesi, modernleştirilmesi ve Maliye ve Gümrük Bakanlığı personelinin daha etkin ve verimli çalıştırılmasını sağlamak gayesiyle Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası nezdinde “Gelir İdaresini Geliştirme Fonu” kurulmuştur.

2. Bu Fon’un kaynakları:

a) Her yıl tahsil edilen toplam vergi gelirlerinin bir yıl evvelki toplam vergi gelirlerine ulaşıncaya kadarki kısmının % 05’i (binde beş) ile bir yıl evvelki vergi tahsilatını aşan vergi gelirlerinin % 1’inden;

b) Fon’dan yapılacak ihalelerde şartname hükümlerine uyulmaması halinde gelir kaydedilecek teminatlar ile alınacak faiz, zam ve cezalardan;

c) Vergi denetim ve yoklamaları sırasında Fon’dan harcama yapılmak suretiyle satın alınan malların satışından elde edilen hâsılattan;

d) Fon’dan yapılacak ihalelerde para karşılığı verilecek ihale şartnamelerinden elde edilecek gelirlerden;

e) Faiz gelirlerinden,

Meydana gelir.

Maliye ve Gümrük Bakanlığı Merkez Saymanlığı, her ay tahsil edilen vergi gelirlerinin bir evvelki yıl toplam vergi tahsilat tutarına ulaşıncaya kadar %05 (binde beş) ini; toplam vergi tahsilatının bir evvelki yıl toplam tahsilatını aşması halinde, aşan kısmından her ay % 1’ini, tahsil edildiği ayı takip eden ay içerisinde doğrudan T.C. Ziraat Bankasındaki Fon hesabına gönderir.

3. Bu Fon:

a) Vergi İdaresinin, Vergi Denetim Birimlerinin ve Defterdarlıkların reorganize edilmesi ve otomasyonunun artırılarak mevcut personel ile daha etkili hizmet verebilmelerini temin gayesiyle Gelirler Genel Müdürlüğünce bina yapımı için arsa satın alınması, bina yapımı, tamamlanmış veya inşaat halinde bina satın alınması, bina kiralanması, onarım ve tefrişi, taşıt ve demirbaş alımı ve kiralanması ile bunların bakım ve onarımı, otomasyon, eğitim, uygulama, tanıtma çalışmaları gibi hizmetlerin gerektirdiği giderler ile vergi inceleme ve yoklama faaliyetleri sırasında yapılacak harcamalarda;

b) Maliye ve Gümrük Bakanlığı personeline, görevleri nedeniyle ve daha verimli çalıştırılmalarını sağlamak gayesiyle yapılacak ek ödemeler ile vergi uygulamasında görevli gelir idaresi personeline, vergi incelemesinde görevli personele ve Fon’un kullanılmasına ilişkin hizmetlerde görevlendirilen personele fazla mesai ve yolluk ödenmesinde,

Kullanılır.

4. Bakanlar Kurulu:

a) Maliye ve Gümrük Bakanlığının yurt dışı kadrolarında bulunan personeli dışında kalan personeline (sözleşmeli personel dahil) en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) % 30 (yüzde otuz) unu geçmeyecek şekilde ek ödeme yaptırmaya;

b) Gelirler Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatında çalışan (sözleşmeli olarak istihdam edilenler dahil) personele, normal mesai gün ve saatleri dahilinde, daire dışında yapılan çalışmalarda, aylık toplam 70 saati geçmemek üzere, dışarıda geçirilen her bir saat için, karşılığı genel bütçeden ödenen fazla mesai ücreti esas alınmak suretiyle, bu ücretin bir katını aşmayacak şekilde ödeme yaptırmaya;

c) Vergi incelemesine yetkili personel ile Gelirler Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatında çalıştırılan personele, bütçe kanunları uyarınca yaptırılan fazla mesaiye ilave olarak, ayda 70 saati aşmayacak şekilde yaptırılacak ek fazla mesai karşılığında, fazla mesainin yaptırıldığı saatler, çalışma mahalleri, çalışmaların resmî tatil ve bayram günlerinde yaptırılması gibi hususlar dikkate alınmak suretiyle, Genel Bütçeden ödenen fazla mesai ücretinin beş katını aşmayacak şekilde, saat başına farklı fazla mesai ücreti tespitine,

Yetkilidir.

Ek ödemelerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun aylıklara ilişkin hükümleri uygulanır.

5. Bu Fon’dan yapılacak harcamalar 1050, 2886 sayılı Kanunlar ile 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri ve 832 sayılı Kanunun 30-37 nci maddelerinde yer alan vize hükümlerine tabi olmadan yapılır.

Bu Fon’un kullanılma usul ve esasları ile Fon’a ilişkin diğer usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.”

MADDE 33

213 sayılı Vergi Usul Kanununa, 3239 sayılı Kanunun 38 inci maddesiyle eklenen geçici 15 inci maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki geçici 16 ncı madde ilave edilmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 16

213 sayılı Vergi Usul Kanununa 3239 sayılı Kanunun 36 ncı maddesiyle ilave edilen mükerrer 415 inci maddeyle kurulan “Vergi İdaresini Geliştirme Fonu″, bu Kanunun yürürlük tarihi itibariyle mevcut bütün aktif ve pasifiyle birlikte aynen Vergi Usul Kanununun ek 13 üncü maddesi ile kurulan “Gelir İdaresini Geliştirme Fonu”na devredilmiştir.

Vergi İdaresini Geliştirme Fonu’nun sözleşmelerde taraf olmaktan doğan hak ve borçları, Gelir İdaresini Geliştirme Fonu’na intikal eder.

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Vergi İdaresini Geliştirme Fonu, başka bir işleme gerek kalmaksızın infisah eder.

Vergi İdaresini Geliştirme Fonu ile Gelir İdaresini Geliştirme Fonu, devir nedeniyle doğacak her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.”

YEDİNCİ BÖLÜM

6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile İlgili Değişiklikler

MADDE 34

6183 sayılı Kanunun 41 inci maddesine 2975 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle eklenen üçüncü, beşinci, altıncı ve yedinci fıkralar aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Bankalarca tahsil edilen paraların T.C. Merkez Bankasına aktarılması süresi, tahsil edildikleri tarihten itibaren azamî 7, postaneler vasıta kılınmak suretiyle yapılan ödemelerde, yapılan ödemelerin ilgili vergi dairelerine intikal ettirilme süresi, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren azamî 10 gündür.

Bankalarca tahsil edilen paralar süresinde T.C. Merkez Bankasına aktarılmadığı, postaneler vasıtasıyla yapılan ödemeler süresinde vergi dairelerine intikal ettirilmediği takdirde, söz konusu amme alacağı, tahsilatı yapan bu kuruluşlardan gecikme zammı tatbik edilmek suretiyle tahsil edilir.

Tahsilatı yapan banka şube müdürleri, tahsil edilen paraların belirlenen sürelerde T.C. Merkez Bankasına aktarılmasından, postane veya posta çek merkezi müdürleri ise postane vasıta kılınarak yapılan ödemelerin belirlenen sürelerde ilgili vergi dairelerine intikal ettirilmesinden sorumludurlar.

Tahsilatı yapan ilgili kuruluşların, bu görevleri süresinde yerine getirmeyen sorumlularından, ödemeye konu amme alacağının % 10’u nispetinde ayrıca ceza tahsil olunur.

MADDE 35

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun, 2975 sayılı Kanunla değiştirilen ve 3209 sayılı Kanunla bir fıkra eklenen 51 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"MADDE 51

Amme alacağının ödeme müddeti içinde ödenmeyen kısmına vadenin bitim tarihinden itibaren ilk bir aylık müddet için % 10; vade gününü takip eden ikinci, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı aylar için ayrı ayrı % 7; yedinci ve müteakip her ay için % 5 gecikme zammı tatbik olunur. Ay kesirleri tam ay olarak hesap edilir.

Gecikme zammı 1 000 liradan az olamaz.

Ceza mahiyetindeki amme alacaklarına ayrıca gecikme zammı uygulanmaz.

Bakanlar Kurulu, gecikme zammı nispetlerini, aylar itibariyle topluca veya her ay için ayrı ayrı, bu nispetlerin yarısına kadar artırmaya veya bu nispetlerin % 30’una kadar indirmeye; yeniden kanunî hadlerine getirmeye ve gecikme zammı asgarî miktarını 10 katına kadar artırmaya yetkilidir."

SEKİZİNCİ BÖLÜM

492 Sayılı Harçlar Kanunu ile İlgili Değişiklikler

MADDE 36

492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (8) sayılı tarifenin «III - Maden arama ruhsatnameleri, işletme ruhsatnameleri, işletme imtiyazları» bolümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

III - Maden arama ruhsatnameleri, işletme ruhsatnameleri, işletme imtiyazları:
1. Maden arama ruhsatnamesi taleplerinden (20.000 TL.)
2. Maden arama ruhsatnameleri (Her yıl için) (60.000 TL.)
3. Önişletme ruhsatnameleri (Her yıl için) (200.000 TL.)
4. Maden işletme ruhsatnameleri (Her yıl için)
a. 10 yıla kadar olan (10 dahil) işletme ruhsatnameleri (250.000 TL.)
b. 15 yıla kadar olan (15 dahil) işletme ruhsatnameleri (300.000 TL.)
c. 40 yıla kadar olan (40 dahil) işletme ruhsatnameleri (600.000 TL.)
d. 60 yıla kadar olan (60 dahil) işletme ruhsatnameleri (1.000.000 TL.)
5. Mülga 6309 sayılı Kanuna göre verilen (60 - 99) yıllık işletme imtiyazları (Her yıl için) (1.300.000 TL.)
6. Taşocağı Nizamnamesi gereğince verilecek ruhsatnameler (Her yıl için) (75.000 TL.)
7. Arama, önişletme ve işletme ruhsatnameli sahalarla işletme imtiyazlı sahalara fennî nezaretçi tayini taleplerinden (25.000 TL.)
8. İşletme ruhsat hakkı, birleştirme, uzatma, küçültme, alan değiştirilmesi ve taşocağı maddelerinin Maden Kanunu kapsamına alınması taleplerinden (100.000 TL.)
Maden arama ruhsatnamesi, önişletme ruhsatnamesi, işletme ruhsat hakkı, işletme ruhsatnamesi, işletme imtiyazı ve taşocağı maddelerinin Maden Kanunu kapsamına alınması taleplerinin devir ve intikalleri sırasında, bu hakların verilmesi sırasındaki harçlar yeniden alınır.

MADDE 37

492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (8) sayılı tarifenin «VI - Meslek erbabına verilecek tezkere, vesika ve ruhsatnamelerden alınacak harçlar» bölümünün 15 inci ve 16 ncı bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

15. Kara av tezkereleri:
Hususî Kanunu gereğince verilecek kara avcılığı ruhsat tezkereleri (Her yıl için)
a. Avcı cemiyetlerine dahil olanlardan (8.000)
b. Avcı cemiyetlerine dahil olmayanlardan (10.000)
16. Silah taşıma ve bulundurma vesikaları:
a. Resmî makamlar tarafından hususî eşhasa verilecek silah taşıma müsaade vesikaları (Her yıl için) (20.000)
b. Bulundurma vesikaları (8.000)

MADDE 38

492 sayılı Harçlar Kanununun mükerrer 138 inci maddesindeki «on katma kadar» ibaresi «yirmi katına kadar» şeklinde değiştirilmiştir.

DOKUZUNCU BÖLÜM

Payların Dağıtımı

MADDE 39

Bu Kanunun 8, 10 ve 22 nci maddelerine göre Maliye ve Gümrük Bakanlığı Merkez Saymanlığında ayrı bir hesaba yatırılan eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi, akaryakıt tüketim vergisi ve ek taşıt alım vergisi payları hakkında aşağıdaki işlem yapılır.

a) Merkez Saymanlığına yatırılan paylar onbeş gün içinde, Maliye ve Gümrük Bakanlığınca bir yandan bütçeye gelir, diğer yandan % 16’sı dağılımı Başbakan onayı ile belirlenmek suretiyle Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlükleri bütçelerinde, % 52’si Milli Eğitim Bakanlığı Bütçesinde, % 32'si ise Sağlık Bakanlığı Bütçesinde, açılacak özel tertiplere ödenek kaydedilir ve parası Merkez Saymanlığınca aynı süre içinde T.C. Ziraat Bankasında anılan Bakanlıklar adına açılacak özel hesaplara yatırılır. Bu kaynaktan yapılacak harcamalar 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa ve 832 sayılı Sayıştay Kanununun 30-37 nci maddelerinde yer alan vize hükümlerine tabi değildir. Bu ödeneklerden yılı içinde harcanmayan miktarlar ertesi yıl bütçelerine devren gelir ve ödenek kaydolunur.

b) Merkez Saymanlığına yatırılan payların diğer yarısı onbeş gün içinde, Maliye ve Gümrük Bakanlığınca %16’sı Başbakanlık, % 52’si Milli Eğitim Bakanlığı, kalan 32’si ise Sağlık Bakanlığı tarafından, eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri ile sosyal hizmetlerde kullanılmak üzere, Geliştirme ve Destekleme Fonu nezdinde açılacak ayrı ayrı hesaplara aktarılır. Bu suretle Fona aktarılacak miktarlar Başbakanlık, Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı talimatlarına göre kullanılır.

Yukarıdaki hükümlere göre yapılacak harcamalardan yatırım niteliğinde olanlar yıllık programla ilişkisinin kurulması maksadı ile Devlet Planlama Teşkilatına bildirilir.

Bakanlar Kurulu, bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre ilgili kurumların alacakları payları, kendi içinde, 20 puana kadar artırmaya veya indirmeye yetkilidir.

MADDE 40

3074 sayılı Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanununa aşağıdaki geçici 1 inci madde eklenmiştir.

"GEÇİCİ MADDE 1

Bakanlar Kurulu, bu Kanunun yürürlüğe giriş tarihinden itibaren on yıl süreyle verginin nispetini, kanunî nispetinin yansına kadar artırmaya; yarısına kadar indirmeye; artırılan veya ¡ndirilen verginin dağılımını, «Verginin dağılımı» başlıklı 6 ncı maddede belirtilen yerler arasında değişik nispetlere göre belirlemeye yetkilidir."

ONUNCU BÖLÜM

Kaldırılan Hükümler

MADDE 41

1318 sayılı Finansman Kanununa 29.11.1984 gün ve 3089 sayılı Kanunun 5 inci maddesi ile eklenen «Ek Madde» yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 42

213 sayılı Vergi Usul Kanununa 3239 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi ile eklenen «Mükerrer Madde 415» yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 43

Bu Kanunun:

a) 1-10 uncu maddeleri, yayımını takip eden aybaşında,

b) 12, 13 ve 15 inci maddeleri, 1.7.1988 tarihinden geçerli olmak üzere, yayımı tarihinde,

c) 23 ve 24 üncü maddeleri, 1.1.1988 tarihinden geçerli olmak üzere, yayımı tarihinde,

d) Diğer maddeleri yayımı tarihinde,

Yürürlüğe girer.

MADDE 44

Bu Kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

İşlenemeyen Hüküm

24/5/1989 tarihli, 20174 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 3558 sayılı Kanun

GEÇİCİ MADDE

Bu Kanunun 1 inci maddesi ile değiştirilen 3418 sayılı Kanunun 39 uncu maddesine göre dağıtılan payların bu Kanunun yayımı tarihi ile 1 inci maddesinin yürürlük tarihi arasındaki süreye ait miktarları Milli Eğitim ve Sağlık bakanlıklarına önceden aldıkları oranlara göre dağıtılır.
Bu hükmün yürürlük tarihi: 24.05.1989