3201 Emniyet Teşkilât Kanunu

Memleketin umumi emniyet ve asayiş işlerinden Dahiliye Vekili mesuldür.

Dahiliye Vekili bu işleri, kendi kanunları dairesinde hareket eden Emniyet Umum Müdürlüğü ile Umum Jandarma Komutanlığı ve icabında diğer bütün zabıta teşkilatı vasıtasile ifa ve lüzum halinde Cumhurbaşkanı kararile ordu kuvvetlerinden istifade eder.

Dahiliye Vekilinin riyaseti altında Büyük Erkanıharbiyenin bir mümessili ile Emniyet Umum Müdürü, Jandarma ve Gümrük ve Orman Umum Komutanları ve Vekaletçe seçilecek lüzumu kadar umumi müfettiş ve validen mürekkep bir emniyet komisyonu teşkil edilir.

Bu Komisyon Ankara'da bulunan azaları ile her ay umumi müfettiş ve valilerin iştirakile de en az senede bir defa Dahiliye Vekilinin lüzum gördüğü zamanlarda toplanır ve memleketin umumi emniyet ve asayiş işlerini tetkik ile istişari mütalaasını bildirir.

Dahiliye Vekili lüzum gördüğü zamanlarda diğer alakalı vekaletlerden birer mümessil göndermesini talep edebilir

Komisyon raportörü Emniyet Umum Müdürüdür.

Zabıta teşkilatı: Umumi ve hususi olmak üzere iki kısma ayrılır.

Umumi zabıta: Silahlı bir kuvvet olan (polis) ve (jandarma) dır.

Hususi zabıta: Umumi zabıta haricinde kalan ve mahsus kanunlarına göre teşekkül edip muayyen vazifeleri gören zabıta kuvvetleridir.

Jandarma ve hususi zabıta teşkilatı kendi kanunlarına ve emniyet teşkilatı bu kanun hükümlerine tabidir. Jandarma ve hususi zabıta ile emniyet teşkilatının merkezde ve vilayetlerde yekdiğerile irtibat, muhabere ve çalışma tarzları Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelik ile tesbit edilir.

Polis, silahlı icra ve inzibat kuvveti olup üniformalı ve sivil olmak üzere iki kısımdır.

Emniyet Teşkilatında, fiili polis hizmetleri dışında kalan yazı, hesap, levazım, telli veya telsiz haberleşme, kriminal laboratuvar, trafik fenni muayene, kayıt, tescil ve benzeri hizmetler, emniyet hizmetleri sınıfı mensupları tarafından ifa olunur.

Her hizmet bölümü için gerekli görev ve çalışma şartları ile bir hizmet bölümünden diğerine aktarılmada gözönünde bulundurulacak esaslar ve sağlık şartları, İçişleri Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirtilir.

Üniformalı polis; vasıtalı ve vasıtasız kısımlara ayrılır. Vasıtalı polis; atlı, bisikletli, motörlü ve canlı, cansız diğer vasıtalarla teçhiz edilen kısımdır.

Sivil polis; her nevi emniyet hizmetinde üniformasız çalıştırılan kısımdır.

Emniyet makamları

(...)

Emniyet teşkilatı bölümleri

Polis: İdari, siyasi ve adli kısımlara ayrılır.

Belediye zabıtası işleri; lüzum görülen yerlerde idari polis kadrosundan ayrılan ve tahsisatı belediyelerden alınan bir kısım tarafından ifa edilir. Bu kısım memurlar dahi işbu kanun hükümlerine tabi tutulurlar.

Bu suretle belediyelerden verilecek tahsisat nisbetinde olmak üzere Emniyet Umum Müdürlüğü kadrosundaki şube müdürü, emniyet amiri başkomiser, komiser, komiser muavini ve polis adedi Cumhurbaşkanı kararile tezyid edilebilir ve o zamana kadar belediye zabıtası işlerinde çalışanlar aldıkları maaş mikdarına göre ilave edilen bu kadrolara tayin edilirler

Lüzum görülen yerlerde bu madde hükümlerine göre emniyet kadrosuna alınacak belediye zabıtası maaş ve masrafları Cumhurbaşkanı kararile Emniyet Umum Müdürlüğü bütçesinden ödenir.

A) İdari polis, içtimai ve umumi intizamı temin etmekle mükellef olan kısımdır.

B) Siyasi polis, Devletin umumi emniyetine taallük eden işlerle mükellef olan kısımdır.

C) Adli polis; asgari tam teşekküllü bir polis karakolu bulunan yerlerde, adli işlerle uğraşmak üzere Emniyet Umum Müdürlüğünce kadrodan ayrılan bir kısımdır.

Tam teşekküllü bir kadrodan daha az kuvvette olan polis teşekküllerinin tamamı veya bir kısmı adli polis olarak tefrik edilebilir.

Adli polis toplu olarak veya mıntakalara ihtiyaç nisbetinde tevzi edilmiş bir halde bulundurulur.

Adli polis, adli tahkikat vazifeleri haricindeki hizmetlerde, mafevklerinin emrindedir.

Mahalli vakalar hakkında malümat istemek ve teknik, muhasebe, levazım ve zat işlerine ait muameleleri idare etmek hususunda, Emniyet Umum Müdürlüğü vilayet emniyet teşkilatile ve vilayet emniyet müdürlüğü vilayet dahilindeki emniyet teşkilatiyle ve kaza emniyet amirliği de kaza dahilindeki emniyet teşkilatile re'sen muhabereye salahiyetlidir.

Adli işlere mütaallik tahkikat; salahiyetli adli otoritelerin direktifleri altında ve kanunlarına tevfikan yalnız adli zabıtaya yaptırılır. Polis teşkilatı yapılmıyan yerlerde teşkilat yapılıncaya kadar adli polis vazifeleri diğer zabıta tarafından yapılır. İdari zabıta adli zabıtaya icabında veya Cumhuriyet Müddeiumumisinin talebi üzerine yardımla mükelleftir.

İdari polis adli zabıta vazifesini tahrik eden herhangi bir hal karşısında kaldığı takdirde bir taraftan adli zabıta vazifesini ifa etmekle beraber, diğer taraftan adli zabıtayı haberdar eder ve adli zabıta gelince işi ona devreder. Adli zabıta vazifesini gerek aslen ve gerek yardım suretile gören zabıta memurları hakkında bu vazifeden mütevellit suçlardan dolayı Ceza Mahkemeleri Usulü Kanununa göre takibat yapılır.

Rütbeler, meslek dereceleri ve görev unvanları

Emniyet hizmetleri sınıfı mensuplarının rütbeleri, meslek dereceleri ve görev unvanları aşağıda gösterilmiştir.

İkinci Sınıf Emniyet Müdürü rütbesinde olan polis amirleri; emniyet ve asayiş durumu, ekonomik, sosyal ve kültürel özellikler, nüfus büyüklüğü, şehirleşme düzeyi gibi kriterler dikkate alınarak belirlenecek ilçelere, ilçe emniyet müdürü olarak atanabilirler. Bu ilçelerde Üçüncü Sınıf Emniyet Müdürleri, ilçe emniyet müdür yardımcısı olarak görevlendirilebilirler.

2 nci, 3 üncü, 4 üncü,  5 inci ve 6 ncı meslek derecelerinde bulunan personel ihtiyaç hâlinde görev unvanlarına bakılmaksızın araştırma, inceleme ve denetleme gibi görevler verilmek üzere atandıkları birim amirinin emrine alınabilirler.

İdare, her rütbe ve meslek derecesi karşısında gösterilen görev unvanları arasında personelin görev yerini değiştirmeye yetkilidir.

(...)

Beşinci, altıncı yedinci ve sekizinci meslek derecelerine dahil emniyet teşkilatı mensuplarından yüksek mektep mezunu olanlar kaymakamlıklara muadildir.

Bunlar arasında Siyasal Bilgiler Okulu veya lise muadil tahsil görmüş hukuk mezunları kaymakamlıklara ve aynı derecedeki kaymakamlar da emniyet müdürlüklerine naklen veya terfian tayin edilebilirler.

Dördüncü ve daha yukarı meslek derecelerindeki emniyet teşkilatı memurlarından yüksek tahsil görmüş olanlar maaşlarının miktarına göre o maaşı alan Dahiliye memurlukları derecelerine muadil memurluklara naklen veya terfian tayin olunabilirler.

Merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatı

Emniyet Genel Müdürlüğü, merkez ve taşra teşkilatından oluşur.*

A) Merkez teşkilatı;

a) Teftiş Kurulu Başkanlığı,

b) Başkanlıklar,

c) Özel Güvenlik Denetleme Başkanlığı,

d) Hukuk Müşavirliği,

e) Daire Başkanlıklarından,

Meydana gelir.

Daire başkanlıkları, ihtiyaca göre kurulan en az üç şube müdürlüğü veya koruma müdürlüğünden, şube müdürlükleri veya koruma müdürlükleri en az üç büro amirliğinden meydana gelir.

B) Taşra teşkilatı;

İllerde il emniyet müdürlükleri, ilçelerde ilçe emniyet müdürlükleri veya ilçe emniyet amirlikleri ile güvenlik hizmetlerine ilişkin diğer birimlerden oluşur.

İçişleri Bakanlığının uygun göreceği yerleşim alanlarında, polis teşkilatı birimi kurulabilir.

C) Yurt dışı teşkilatı;

İçişleri Bakanlığı, Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yurt Dışı Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararname esaslarına uygun olarak yurt dışı teşkilatı kurmaya yetkilidir.*

Emniyet teşkilatı birimlerinin görev, yetki ve sorumlulukları ile diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

(...)

(...)

(...)

Vilayetlerde bulundurulacak vilayet emniyet müdürlüklerinin ve kaza emniyet amirliklerinin ve bunların şubelerinde bulunacak memurların meslek derecelerini tayin etmek Dahiliye Vekaletine aittir.

Vilayet kadrosundan muhtelif derecede memur tefrik edilerek Emniyet Umum Müdürlüğü daire ve şubelerinde kullanılabileceği gibi, merkez kadrosundaki muhtelif derecede memurlar dahi aynı surette vilayetlerde kullanılabilir.

Emniyet Umum Müdürlüğü büro şefliklerinde ve İstanbul, Ankara ve birinci, ikinci sınıf emniyet müdürlüklerinin şube müdür muavinliklerinde birinci ve ikinci sınıf emniyet amirleri kullanılabilir.

Lüzum görülen vilayetlerde munhasıran emniyet polis memurları ile ailelerinin sıhhat hallerile meşgul olmak üzere icabı kadar hekim istihdam olunur.

Mesleğe kabul ve enstitü ve mekteplerde tahsil şartları

(...)

(...)

(...)

Altıncı ve daha yukarıdaki meslek derecelerindeki memurların Hukuk veya Siyasal Bilgiler Fakülteleri mezunu olmaları şarttır. Ancak ihtisaslarından istifade edileceği Vekaletçe takdir edilen diğer yüksek mektep mezunları ve bu kanuna göre meslek dahilinde yüksek tahsil gördükleri kabul edilenler de bu derecelere tayin olunabilirler.

Liseden veya Polis Kolejinden mezun başkomiserlerle ikinci sınıf emniyet amirlerinden terfi için muvafık sicil almak şartiyle Polis Enstitüsünün yüksek tahsil kısmını ve ihtisas kursunu muvaffakiyetle ikmal edenler emniyet teşkilatı kadroları dahilinde yüksek tahsil görmüş addolunurlar. Bunlar da altıncı meslek derecesiyle daha yukarı derecelerdeki memurluklara tayin olunabilirler.

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

Polis köpek ve kuşları gibi hayvanların yetiştirme tarzlarını ve motörlü vasıtaları kullanma usullerini tatbikı bir şekilde öğrenmek için polis ve komiserlerden ecnebi memleketlere stajiyerler gönderilebilir.

Vilayet emniyet müdürleri, vilayet ve kaza kadrolarında, Polis Enstitüsünün ilk kısmını veya Polis Mektebini muvaffakıyetle ikmal etmiş olan polislerden kadronun müsaadesi nisbetinde ve umumi vazifelere halel gelmiyecek şekilde kafi derecede memur ayırarak sivil polislikte istihdam edebilirler.

Bu şekilde sivil polise ayrılan polisler, en aşağı altı ay ve en çok bir sene meslekte staj devresi geçirmiye mecburdurlar.

Bu müddet içinde sivil sınıf için lazım olan vasıf ve şartları haiz olmadıkları anlaşılanlar, üniformalı sınıfa iade olunurlar.

Kadro içinde orta mektep ve daha yukarı tahsil görmüş olanlar tercihan bu sınıfa tefrik olunurlar.

Sivil staj müddeti içinde ehliyet ve kabiliyet göstererek asli sivil sınıfa nakledilen polisler, Polis Enstitüsünün orta tahsil kısmına ve sivil kursuna gönderilirler.

Bu kısmı muvaffakiyetle bitirenler çıkış sırasına ve münhallere göre sivil komiser muavinliğine tayin olunurlar.

Bu kanunun mer'iyeti tarihinde sivil sınıfta bulunan polis ve komiserler orta tahsil kısmı sivil kursuna tedricen gönderilirler.

Orta tahsil kısmı ve sivil kursuna iştirak edip de muvaffakiyet gösteremiyen sivil memurlar, üniformalı sınıfa nakil ve iade olunurlar.

Bu kanunun mer'iyeti tarihinde kadrolarda müstahdem olup da mektep ve meslek tahsillerini görmemiş bulunan polis ve komiserler kıdem sırası ile tedricen tahsile gönderilirler.

Yukarıki maddede yazılı memurlardan tahsillerini muvaffakıyetle ikmal edemiyenler, derecelerile mesleğe iade olunurlar.

(...)

İntihap ve tayin usulleri

A) Birinci, ikinci ve üçüncü meslek derecelerindeki memurlar vekaletin inhası üzerine müşterek kararname ve Reisicumhurun tasdikile,

B) Dördüncü, beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci meslek derecelerindeki memurlar, Umum Müdürlük İntihap Encümeninin kararı, Umum Müdürün inhası ve Vekilin tasvibi üzerine müşterek kararname ve Reisicumhurun tasdikile,

C) Dokuz, on ve on birinci meslek derecelerindeki memurlar Umum Müdürlük İntihap Encümeninin kararı ve Umum Müdürün inhası üzerine Vekilin tasvibi ile,

D) On ikinci meslek derecesindeki memurlar ve bu derecedeki stajiyerler, Emniyet Umum Müdürlüğünün veya mahalli emniyet müdür ve amirlerinin intihabı ve Emniyet Umum Müdürlüğünün inhası üzerine Vekilin tasvibile tayin olunurlar.

(...)

(...)

(...)

Emniyet müfettişliğine ve emniyet müfettiş muavinlik ve sivil memurluklara (Dedektif) meslek haricinden herhangi bir zatın tayini caizdir.

Bir senelik tecrübe neticesinde kifayetleri tahakkuk ederse bunlar memur hukukunu haiz olmak üzere asaleten emniyet müfettişlik ve muavinlik ve sivil memurluklara (Dedektif) tayin olunabilirler.

(...)

(...)

(...)

2270 numaralı kanun mucibince nahiye müdürlüklerinde istihdam edilen komiser muavini ve komiser ve başkomiserlerin maaşlarile teçhizat ve elbise bedelleri, Emniyet Umum Müdürlüğü bütçesinden verilir.