3160 Emniyet Teşkilâtı Uçuş ve Dalış Hizmetleri Tazminat Kanunu

Amaç

Bu Kanunun amacı, Emniyet Genel Müdürlüğünde kadrolu veya sözleşmeli olarak görevli pilot, pilot adayı ve uçuş ekibi ile kurbağa adam ve kurbağa adam adaylarının hizmet müddetlerinin, kendilerine ödenecek tazminatlar ile bu tazminatların ödenmesine dair esas ve usûllerin düzenlenmesidir.

Kapsam

Bu Kanun, Emniyet Genel Müdürlüğünde kadrolu veya sözleşmeli olarak görevli pilot, pilot adayı ve uçuş ekibi personeli ile kurbağa adam ve kurbağa adam adayları hakkında uygulanır.

Tanımlar

Bu Kanunda geçen tabirler aşağıda açıklanmıştır.

a) Pilot ve pilot adayı: Yurt içi veya yurt dışında uçuş okulu veya kurslarından usûlüne göre pilotluk sertifikası alan ve sertifikası Emniyet Genel Müdürlüğünce usûlüne göre onaylanan emniyet personeline pilot; pilot olmak için sayılan yerlerde fiilen uçuş eğitimine başlayan emniyet personeline de pilot adayı denir.

b) Uçuş ekibi: Uçmakta olan bir hava vasıtasının içinde pilot ile beraber bulunarak hava vasıtasının uçurulmasında görev almasının gerekli olduğu, Emniyet Genel Müdürlüğü Havacılık Daire Başkanlığınca onaylanan uçucu emniyet personelidir.

c) Uçuş hizmet müddeti: Uçucuların, okul veya uçuş kurslarında ilk uçuşa başlama tarihinden itibaren uçuculuktan ayrılmalarına kadar geçen uçuculuk müddetleridir.

d) Kıstas aylık: En yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarıdır.

e) Hizmet yılı: Uçuş ve dalış hizmet yılı veya yıl deyimi 1 Eylül tarihinde başlayıp 31 Ağustos tarihinde biten 12 aylık dönemi kapsar.

f) Kurbağa adam ve kurbağa adam adayı: Emniyet Genel Müdürlüğünün düzenlemiş olduğu polis kurbağa adam kurslarını başarıyla bitirerek sertifika alan veya yurt içi-yurt dışı dalış okulu kurslarından sertifika alan ve sertifikası Emniyet Genel Müdürlüğünün yapacağı sınavdan sonra usûlüne göre onaylanan emniyet personeline kurbağa adam; kurbağa adam olmak için sayılan yerlerde fiilen dalış eğitimine başlayan emniyet personeline de kurbağa adam adayı denir.

g) Kurbağa adam hizmet süresi: Kurbağa adamların Emniyet Genel Müdürlüğünün düzenlemiş olduğu polis kurbağa adam kurslarında dalışa başlama tarihinden itibaren kurbağa adamlıktan ayrılmalarına kadar geçen süredir.

Uçucu ve kurbağa adamlara ödenecek tazminat

Emniyet Genel Müdürlüğünde görev yapan pilot ve pilot adaylarına kıstas aylığının uçuş hizmet yılı 15 yıl ve daha yukarı olanlar için % 95’i, uçuş hizmet yılı 15 yıldan az olanlar için kıstas aylığın % 83’ü, uçuş ekibi personeline kıstas aylığın % 71’i, kurbağa adam ve kurbağa adam adaylarına kıstas aylığın % 67’si üzerinden bu Kanuna ek cetvelde hizmet yılları (adaylar için birinci hizmet yılı) karşılığında gösterilen nispette aylık uçuş veya dalış tazminatı ödenir.

Diğer görevlilere ödenecek tazminat

Bir görevin ifası veya hava vasıtasının kontrol ve tecrübesi maksadıyla, hava vasıtası içinde fiilen uçan pilot, pilot adayları ve uçuş ekibi dışında olup aylık uçuş tazminatı almayan, Emniyet Genel Müdürlüğünce görevlendirilmiş personele her uçuş saati başına kıstas aylığının % 1'i oranında tazminat ödenir. Ancak bu şekilde görev yapanlara bir ay içinde ödenecek tazminat miktarı kıstas aylığının % 10'unu geçemez.

Tazminatın ödenme şartları ve kesilmesi

a) Pilotların ve uçuş ekibi personelinin aylık uçuş tazminatı alabilmeleri için bir yılda en az;

1. Uçuş hizmeti 10 yıldan az veya tüm uçuşu 1500 saatin altında olanların 60 saat,

2. Uçuş hizmeti 10-20 yıl veya tüm uçuşu 1500-2500 saat arasında olanların 30 saat,

3. Uçuş hizmeti 20 yıldan veya tüm uçuşu 2500 saatten fazla olanların 15 saat,

uçuş yapmaları şarttır.

b) Kurbağa adamların aylık dalış tazminatı alabilmeleri için bir yılda en az;

1. Dalış hizmeti 10 yıldan az veya tüm dalışı 1500 saatin altında olanların 60 saat,

2. Dalış hizmeti 10-20 yıl veya tüm dalışı 1500-2500 saat arasında olanların 30 saat,

3. Dalış hizmeti 20 yıldan veya tüm dalışı 2500 saatten fazla olanların 15 saat,

dalış yapmaları şarttır.

c) Yıllık mecburi uçuş veya dalış saatini tamamlayamayanların uçuş veya dalış tazminatlarının % 50'si müteakip hizmet yılı başlangıcından itibaren kesilir. Normal tazminat, önceki yıldan noksan kalan müddet veya miktarının tamamlanmasını takip eden aybaşından itibaren ödenmeye başlanır.

d) Uçuş veya dalış hizmetlerine dair görevler sırasındaki kazalar ve diğer sağlık sebepleri sonucunda istirahatı gerektiren rapor alan veya geçici olarak uçuştan ve dalıştan başka hizmetlere nakledilen uçuş ekibi, pilot ve kurbağa adamlara iki yıl müddet ile son aldıkları aylık tazminat ödenir. Bu müddetler, uçuş ve dalış hizmetlerinden sayılır. Bu müddet zarfında uçuş ve dalış mecburiyeti aranmaz. İki yıldan fazla ara verilmesi halinde, aylık uçuş ve dalış tazminatı kesilir. Bunlar tekrar göreve başladıklarında diğer şartları taşıyorlarsa aylık tazminat, göreve başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren ödenir.

e) Aylık tazminatlar aybaşında peşin olarak ödenir ve damga vergisi hariç hiçbir vergiye tâbi değildir.

f) (a) fıkrası kapsamına giren personele aynı bentte belirtilen zorunlu uçuş saatinden fazla uçtukları her uçuş saati için uçuş hizmet yılının son ayındaki uçuş tazminatının % 5,5’i oranında ayrıca her yıl toptan ödeme yapılır. Bu ödemenin yapılmasında 80 saatten fazla uçuşlar dikkate alınmaz. Bu şekilde ödenen tazminat, damga vergisi hariç hiçbir vergiye tâbi tutulmaz.

Ancak, görev ve hizmet ihtiyaçları nedeniyle Emniyet Genel Müdürlüğünce belirlenen ve İçişleri Bakanlığınca onaylanan bilfiil uçuş gerektirmeyen kadro görev yerlerine atanan veya bu kadro görev yerlerinde görevlendirilenlerden, 10’uncu uçuş hizmet yılını tamamlamış ve toplam uçuşu 1000 saatten fazla olan pilot ve uçuş ekibi personeline (a) fıkrasında belirtilen zorunlu uçuş saatlerini tamamlamaları şartı ile 80 saatlik uçuş karşılığının % 80’i yıllık uçuş tazminatı olarak ödenir. Bu şekilde ödenen tazminat damga vergisi hariç hiçbir vergiye tabi tutulmaz.

g) Diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan pilot, pilot adayı, uçuş ekibi, kurbağa adam ve kurbağa adam adayı personeline, sözleşmeli olarak çalışanlar dahil, bu Kanunda belirtilen esaslar çerçevesinde durumlarına uygun tazminat ödenir.

h) Emniyet Genel Müdürlüğünce İçişleri Bakanlığının onayı alınmak kaydıyla bu maddede belirtilen yıllık zorunlu uçuş süreleri malzeme, araç ve teknik zorunluluk veya imkânsızlıklar nedeniyle veya olağanüstü durumlarda azaltılabilir. 20 uçuş hizmet yılı veya 2500 saatten fazla uçuşu olan pilot ve uçuş ekibi personeli için statü ve hakları saklı kalmak üzere 3 yıla kadar yıllık zorunlu uçuş süre ve miktarları aranmayabilir.

Yıpranma tazminatı

Yıpranma tazminatının ödenme usûl ve şartları aşağıda gösterilmiştir:

a) Emniyet Genel Müdürlüğünün teklifi ve İçişleri Bakanının onayı ile;

1. Sekiz uçuş hizmet yılını tamamladıktan sonra daimî olarak diğer görevlere nakledilen pilotlara,

2. Oniki uçuş hizmet yılını tamamladıktan sonra daimî olarak diğer görevlere nakledilen uçuş ekibi personeline,

3. Amir sınıfı kurbağa adamlardan sekiz dalış hizmet yılını, memur sınıfı kurbağa adamlardan oniki dalış hizmet yılını tamamladıktan sonra dalış hizmeti görevi alamayacak duruma gelen ve daimî olarak diğer görevlere nakledilen kurbağa adamlara,

b) Uçuş veya dalış hizmetleri ile ilgili görevler sırasındaki kazalar sonucunda veya diğer sağlık sebepleriyle yetkili sağlık kurumları raporlarına dayanılarak daimî olarak diğer görevlere nakledilen uçuculara ve kurbağa adamlara,

Emniyet Genel Müdürlüğünde görevli oldukları müddetçe uçuş ve dalış görevlerinden ayrıldıkları tarihteki derece ve kademelerinin ödeme tarihindeki karşılığının (ek gösterge dahil) % 10'u tutarında aylık yıpranma tazminatı on yıl süreyle ödenir.

Diğer görevlere nakledilen bu personel bulunduğu görevle ilgili diğer tazminatlardan da yararlandırılır.

Disiplinsizlik sebebiyle bu madde kapsamına girenlere veya kendi istekleriyle ayrılanlara yıpranma tazminatı ödenmez.

Öğretmenlere verilecek yetiştirme ikramiyesi

Uçuş okulu ve kursu öğrencilerini, aynı hava vasıtasında fiilen uçurmak suretiyle yetiştiren kadrolu ve sözleşmeli uçuş öğretmenleri ile Emniyet Genel Müdürlüğü havacılık birimlerinde çift kumandalı hava vasıtalarında, atış, alet, intibak ve standardizasyon uçuş öğretmenliği yapanlara, öğretmenlik uçuş saati başına, kıstas aylığının binde altısı yetiştirme ikramiyesi olarak ödenir. Bu ikramiye öğretmenliğin yapıldığı ayın sonunda verilir.

Emniyet Genel Müdürlüğünün düzenlemiş olduğu kurbağa adam kurslarında öğrencileri fiilen dalmak suretiyle yetiştiren öğretmenlerin her dalış saati başına, kıstas aylığının binde altısı yetiştirme ikramiyesi olarak ayrıca ödenir. Bu ikramiye, öğretmenliğin yapıldığı ayın sonunda verilir.

Hizmet müddetinin hesabı

Uçuş ve dalış hizmet müddetlerinin hesabında başlangıç tarihi, okul veya kurslarda ilk uçuşa veya dalışa başlanılan tarihtir.

Uçuştan ve dalıştan ayrılma tarihi ise durumlarına göre;

a) Emniyet Genel Müdürlüğünün teklifinin İçişleri Bakanınca onay tarihi,

b) Sağlık kurulu raporunun tasdik tarihi,

c) Uçuculardan ve kurbağa adamlardan istekleri üzerine ayrılmaları kabul edilenlerin dilekçe tarihidir.

Uçuş ve dalış hizmet süreleri hizmet yılı başlangıcına göre tespit edilir. Yıl hesabında 6 ay veya daha fazla müddetler tam yıl sayılır. 6 aydan az müddetler dikkate alınmaz.

Şehitlik ve engellilik tazminatı

a) Pilot, pilot adayı ve uçuş ekibi personelinin uçuş hizmeti faaliyetlerinden,

b) Kurbağa adamlar ile kurbağa adam adaylarının kurbağa adam hizmeti faaliyetlerinden,

c) Hangi meslek ve sınıftan olursa olsun; vazifeli olarak hava veya deniz vasıtasında bulunan emniyet personeli ile bir emniyet hizmetinin ifası için bu vasıtalarda bulunanların, vasıtada bulundukları sırada,

şehit olmaları, engelli hâle gelmeleri veya yaralanmaları halinde kendilerine veya kanunî mirasçılarına, bu Kanun hükümleri uyarınca tazminat ödenir.

Emniyet Genel Müdürlüğü Havacılık Dairesi Başkanlığına bağlı olarak görev alan sözleşmeli pilot ve sözleşmeli uçuş ekibi personeli ile Emniyet Genel Müdürlüğü Koruma Dairesi Başkanlığına bağlı olarak görev alan sözleşmeli kurbağa adam personeli, bu Kanunun engellilik ve şehitlik tazminatı ile ilgili hükmünden aynen istifade eder.

Bu Kanundan yararlanan personel ayrıca 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanundan istifade edemez.

Tazminat miktarı

a) Şehit olanların kanuni mirasçılarına kıstas aylığın 100 katı,

b) Yaşamak için gerekli hareketleri yapmaktan aciz ve hayatını başkasının yardım ve desteği ile sürdürebilecek şekilde malul olanlara kıstas aylığın 200 katı, diğerlerine ise vazife malulü olanlar hakkında esas alınan 13/7/1953 tarihli ve 1053 sayılı Vazife Malullüklerinin Nevileri ile Dereceleri Hakkındaki Nizamnamede gösterilen engellilik derecelerine göre (a) bendinde belirtilen tutarın;

c) Yaralanma ve engellilik durumları (b) bendinde gösterilen derecelerde olmamakla birlikte görevlerinden ayrılmalarına sebep olmuş ise, (a) bendinde belirtilen miktarın % 20’si,

Tutarında maddî ve manevî tazminat ödenir.

Bu tazminatın tespitine esas tutulacak kıstas aylık, engelli hâle gelmeye veya şehitliğe sebep olan olayın meydana geldiği tarihteki kıstas aylıktır.

d) (a) bendi esaslarına göre tespit edilen tazminatın kanunî mirasçılarına intikalinde; şehidin eş ve füruu veya yalnızca füruu ile içtima eden ve ölüm tarihinde sağ olan ana ve babanın her birine ayrı ayrı olmak üzere % 10 tutarındaki kısmı verildikten sonra kalanı içtima eden diğer mirasçılara ödenir. Diğer hallerde miras hükümleri uygulanır. Ancak, ana ve babaya verilen tazminat çocukların herbirine ödenen tazminattan fazla olamaz.

Statünün kaybı

Emniyet Genel Müdürlüğünce uçuş personelinden teşkil olunacak Uçuş Kıymetlendirme Kurulu ve kurbağa adam personelinden teşkil olunacak Dalış Kıymetlendirme Kurulu kararları ve İçişleri Bakanının tasdiki ile uçucu ve kurbağa adamlardan görevlerinin gerektirdiği nitelikleri kaybettikleri veya görev isteklerini yerine getirmedikleri anlaşılanların bu statülerine son verilir.

Kaza - kırımdan sorumlu personele uygulanacak işlemler

Meydana gelen kaza - kırım olaylarında hava aracı içinde bulunan pilotlar ve diğer uçucu personel, pilotaj ve diğer idari hatalar nedeniyle meydana gelen zararı tazminle sorumlu olmazlar. Ancak bu personel hakkında Emniyet Genel Müdürlüğü Kaza - Kırım Yönergesi hükümleri uygulanır.

Sözleşmeli personel

Sözleşmeli olarak çalıştırılan pilot ve uçuş ekibi personelinden isteyenlerin sözleşmeli hizmet süresi terfilerine sayılır ve emeklilik hakları devam eder.

Uçuş hizmetlerine dair görevler sırasındaki kazalar ve diğer sağlık sebepleri sonucunda hastalık izni alan sözleşmeli pilot ve uçuş ekibi personeline de bir yıl müddet ile sözleşmelerinde belirtilen aylık ücret ödenir, bu müddetler uçuş hizmetlerinden sayılır ve bu müddet zarfında uçuş mecburiyeti aranmaz.

İtibari hizmet müddeti

Emniyet Genel Müdürlüğünde veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan Devlet memurları ile sözleşmeli personelden; pilot, uçuş ekibi ve kurbağa adam olarak görev yapmakta olanların, uçucu ve kurbağa adam olarak geçirdikleri fiili hizmet müddetlerinin her yılı için, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 32 nci maddesinin (b) fıkrası ile 36 ncı maddesinin (A) fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde gösterilen hizmet müddetleri dışında, ayrıca altı ay itibarî hizmet müddeti eklenir.

Kamu kurum ve kuruluşlarında 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu hükümlerine tabi olarak çalışan sözleşmeli personele yukarıdaki fıkrada belirtilen itibari hizmet müddeti 90 gün olarak eklenir.

Sözleşmeli ve emniyet hizmetli personele verilecek haklar

Sözleşmeli uçuş ve kurbağa adam personeline, bu Kanunda uygun görülenler ile ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak üzere sözleşme ile belirlenen ücretin dışında kurumun gerekli gördüğü aynî menfaat, hizmetin özelliğine uygun gerekli uçuş, dalış ve bakım melbusatı ile uçuş ve dalış teçhizatı verilir.

Emniyet hizmetleri sınıfı uçucu ve dalıcı personele verilmekte olan hizmet giyeceği dışında ayrıca, hizmetin özelliği gereği kurumun uygun göreceği gerekli uçuş, dalış ve bakım melbusatı ile uçuş ve dalış teçhizatı verilir.

Emniyet hizmetleri sınıfına mensup pilot, uçuş ekibi ve İHA uçuş ekibi personeli, istifa veya müstafi sayılma sebepleri ile on yıl içerisinde görevlerinden ayrılmaları halinde, havacılık branşına aktarılmalarına esas teşkil eden eğitimlerin masraflarını yükümlülük sürelerinin eksik kısmı ile orantılı olmak üzere kanuni faizi ile birlikte ödemekle yükümlüdür.*

Bu Kanunun 15 inci maddesinde öngörülen itibarî hizmet müddetiyle ilgili düzenlemeden, 8/6/1989 tarihinden sonra Emniyet Genel Müdürlüğünde çalışan pilot ve uçuş ekibi personeli de aynen yararlandırılır.

Yürürlük

Bu Kanunun 10 uncu maddesi 1 Ocak 1982 tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

İşlenemeyen Hüküm