3958 Gözlükçülük Hakkında Kanun (mülga)

Numaralı (mihraklı) gözlük camı satmak ve gözlükçü unvanını kullanabilmek için aşağıda yazılı şartları haiz olmak lâzımdır:

1 - Türk olmak;

2 - Yirmi yaşını bitirmiş olmak:

3 - En az orta tahsilini ikmal etmiş bulunmak;

4 - Gözlükçülüğü yapmağa mâni vücudca veya akılca bir arızası bulunmamak;

5 - Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâleti tarafından verilen gözlükçülük ruhsatnamesini haiz bulunmak,

Birinci maddenin beşinci fıkrasında zikredilen ruhsatname Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâleti tarafından açılacak gözlükçülük kurslarına muntazaman devam edenlerden imtihanda muvaffak olanlara verilir. Bu kursların mahalli, müddeti ve programlarile diğer şartları Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâletince tayin ve ilân olunur.

Aşağıda yazılı olanlar gözlükçülük kursuna devam etmeden ikinci maddede yazılı imtihana kabul olunabilirler:

A - Bir gözlükçü ticarethanesinde en aşağı dört sene çalıştıklarına dair vesika ibraz edenler.

B - Yabancı memleketlerden alınmış tasdikli gözlükçülük ruhsatnamesini veya diplomasını haiz olanlar.

Gözlükçülük imtihanında muvaffak olamıyanlar imtihanın icrası tarihinden en az altı ay geçmedikçe yeniden imtihana giremezler.

Kurslara kabulde bu tahdid nazara alınmaz.

Üç imtihanda muvaffak olamıyanlar kurs ve imtihanlara girmek hakkını kaybederler.

Tabibler ticarethane açarak gözlükçülük yapabilirler. Ancak gözlükçülük yaptıkları müddetçe tabiblik edemezler.

Gözlükçülük ruhsatnamesini haiz olanlar diledikleri yerde sanatlarını yapabilirler. Bu suretle sanatlarını yapmak isteyen gözlükçüler en geç bir hafta zarfında bir beyanname ile vilâyetlerde Sıhhat ve İçtimaî Muavenet müdürlüklerine ve kazalarda Hükümet tabibliklerine müracaat ederek ad ve soyadı ile hüviyetlerini ve ruhsatnamelerinin tarih ve numarasını ve adreslerini bildirmeğe mecburdurlar.

Ticarethanelerinin nakli halinde veya bulundukları mahalli terk ettikleri veya gözlükçülük sanatını yapmaktan vazgeçtikleri takdirde evvelce sanat yapmağa başladıklarını haber verdikleri bu makamlara yirmi dört saat evvel müracaatla bu hususu bildirmelidirler.

Gözlükçülük edenler yalnız tabibler tarafından verilen reçetelerde yazılı numaralı (mihraklı) gözlük camlarını ve çerçevelerini satmak salâhiyetini haizdirler.

Bu gibilerin reçetesiz numaralı (mihraklı) gözlük camı satmaları veya vermeleri veya tavsiye etmeleri ve her nevi göz ve görme muayeneleri yapmaları veya bu işlere yarayan alât ve cihazları bulundurmaları memnudur.

Gözlükçüler, gözlük veya gözlük camlarının muayene ve kontrolüne veya tamirine mahsus ve reçetelerde yazılı camları çerçevelere takmak ve müşterinin gözüne en uygun şekilde tatbik etmek için lüzumlu olan aletleri kullanabilirler.

Her gözlükçü ticarethanesinin başında ruhsatnameli mesul bir gözlükçünün bulunması şarttır.

Gözlükçüler vüsat ve şartları uygun olan yerlerde başka bir ticarethane veya mağazada dahi yalnız kendilerine mahsus bir kısım işgal edebilirler. Bu kısımların haiz olması iktiza eden şartlar Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletince tesbit ve ilân olunur.

Eczanelerde gözlükçü ruhsatnamesini haiz eczane sahib veya mesul müdürü veya kalfalardan birinin nezaret ve mesuliyeti altında gözlükçülük yapılabilir.

Gözlük ticarethaneleri Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Müdür veya müfettişlerinin teftişine tabidirler. Bu teftişlerde gözlükçüler her türlü kolaylıkları göstermeğe ve taleb edilen malûmatı vermeğe mecburdurlar.

Gözlükçüler ticarethanelerinde mahallin en büyük sıhhat makamınca yaprak adedi tasdikli bir defter tutmağa ve bu deftere sıra numarasile ve tarih sırasıle reçeteleri ve sahiblerinin isimlerini kayde mecburdur.

Gözlükçülük ruhsatnamesini haiz olarak ticarethane açmış olanlar yalnız gözlükçü veya fennî gözlükçü unvanını kullanabilirler. Başka bir unvan kullanmaları veya hakikate uymayan reklâmlar yapmaları yasaktır.

Ruhsatnamesi olmadığı halde gözlükçülük yapan veya gözlükçü olduğunu ilân eden kimse üçyüzkırkyedimilyon lira idarî para cezası ile cezalandırılır ve dükkânı kapatılır.

Ruhsatnameli bir gözlükçü kendi ismini veya unvanını başkasına vermek suretile 12 nci maddede zikri geçen suça iştirak ederse aynı cezalara çarpılır ve tekerrürü halinde ruhsatnamesi geri alınır.

Sıhhî halinin daimî surette gözlükçülük yapmağa mâni olduğu tam teşekküllü sıhhî bir heyet raporile sabit olanların ruhsatnameleri Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâletince geri alınır.

Yedinci maddede zikredilen memnuiyet hilâfına hareket eden gözlükçüler eylemleri ayrı bir suç oluştursa dahi ayrıca yüzyetmişdörtmilyon lira idarî para cezasıyla cezalandırılır ve tekerrürü halinde ruhsatnameleri geri alınır. Hareketleri ruhsatsız tababet san’atını icra suçuna temas edenler hakkında bu husustaki hükümler tatbik olunur.

Sekizinci maddede yazılı memnuiyet hilâfına hareket veya aynı maddede yazılı vasıf ve şartlara uygun olmayan yerlerde ticaret eden gözlükçülere, kanun hükümlerine uymaları için bir mühlet verilir. Bu mühlet geçtikten sonra vaziyetlerini kanun hükümlerine uydurmayan gözlükçülerden birinci defasında yüzyetmişdörtmilyon lira idarî para cezası ve suçun tekrarında üçyüzkırksekizmilyon lira idarî para cezası alınmakla beraber ruhsatnamesi de geri alınır.

Altıncı, dokuzuncu, onuncu ve on birinci maddeler hükümlerine riayet etmeyenlerden seksenyedimilyon lira idarî para cezası alınır.

Bu Kanunda yazılı olan idarî para cezaları o yerin en büyük mülkî amiri tarafından verilir. Verilen idarî para cezalarına dair kararlar ilgililere 11.2.1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir. Bu cezalara karşı tebliğ tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz, idarece verilen cezanın yerine getirilmesini durdurmaz. İtiraz üzerine verilen karar kesindir. İtiraz, zaruret görülmeyen hâllerde evrak üzerinde inceleme yapılarak en kısa sürede sonuçlandırılır. Bu Kanuna göre verilen idarî para cezaları 21.7.1953 tarihli ve 6183 sayılı Âmme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.

Bu kanunun neşri tarihinde en az iki senedenberi bir ticarethane veya eczanede gözlükçülük yaptıklarını mahallin en büyük mülkiye âmiri tarafından verilmiş bir vesika ile isbat edenler bu kanunun mer'iyeti tarihinden itibaren üç ay zarfında müracaat ettikleri takdirde yalnız imtihana tâbi tutulurlar. Bunlar imtihan neticesine kadar san'atlarını icraya devam edebilirler. İmtihanda muvaffak olanlara bir gözlükçülük ruhsatnamesi verilir.

Bu kanunun neşri tarihinde en az on senedenberi bir ticarethane açmış olarak veya eczanesinde gözlükçülük yaptıkları, mahallin en büyük mülkiye âmiri tarafından verilmiş bir vesika ile sabit olanlar, bu kanunun birinci maddesinin 1, 2 ve 3 üncü fıkralarında yazılı şartları haiz olmasalar bile, san’atlarını icraya devam ederler.

Birinci fıkrada yazılı şartları haiz olanlara kanunun mer'iyeti tarihinden üç ay zarfında müracaat ettikleri takdirde Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâleti tarafından bir ruhsatname verilir.

Bu kanun neşri tarihinden üç ay sonra mer'idir.

Bu kanunun bükümlerini icraya Adliye, Dahiliye, Maliye ve Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekilleri memurdur.