3816 Ödeme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Yeşil Kart Verilerek Devlet Tarafından Karşılanması Hakkında Kanun (mülga)

Amaç

Bu Kanunun amacı, hiç bir sosyal güvenlik kurumunun güvencesi altında olmayan ve sağlık hizmetleri giderlerini karşılayacak durumda bulunmayan Türk vatandaşlarının bu giderlerinin, Devlet tarafından karşılanması ve bu hususta uyulacak usul ve esasların belirlenmesidir.

Kapsam

Bu Kanun; 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olmakla birlikte, 4857 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile bu Kanuna göre ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalılar hariç hiçbir sosyal güvenlik kurumunun güvencesi altında bulunmayan ve bu Kanunun öngördüğü usûl ve esaslar çerçevesinde belirlenecek aile içindeki kişi başına düşen gelir payının aylık tutarı 4857 sayılı İş Kanununa göre belirlenen brüt asgari ücretin 1/3 ünden az olan ve Türkiye'de ikamet eden Türk vatandaşlarının; 5510 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde sağlanacak sağlık yardımlarını kapsar.

Yeşil kart almaya hak kazananlara 18 yaşını doldurmamış çocuklar da dahil başvuru tarihi esas alınarak yeşil kart düzenlenir. Ancak bu kişilerin yeşil kart veren birimlere başvuru tarihinden önceki bir tarihte acil haller nedeniyle sağlık hizmeti sunucusuna başvurması halinde, yeşil kart veren birimlere başvuru tarihinden önceki doksan günü geçmemesi kaydıyla sağlık hizmet sunucusuna başvurduğu tarih itibariyle yeşil kart düzenlenir.

Ancak, herhangi bir sağlık güvencesi altında olanlara bağımlı olarak sağlık hizmetlerinden yararlanması gerekenler, silah altında bulunanlar bu Kanun kapsamı dışındadır.

Ayrıca, hane halkı arasında genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamında olmayan birisinin bulunması halinde, bu Kanunun öngördüğü usûl ve esaslar çerçevesinde belirlenecek aile içindeki kişi başına düşen gelir payının aylık tutarı dikkate alınarak bu Kanun kapsamında değerlendirilir.

Birinci fıkradaki miktarı üç katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Temel ilke ve esaslar

a) Bu Kanun kapsamına giren vatandaşlara bu Kanunun öngördüğü tedavi hizmetlerinden yararlanmaları amacıyla birer “Yeşil Kart" verilir.

b) Aylık gelir veya gelir payları artarak ikinci maddede belirtilen miktarın üzerine çıktığı anlaşılanların bu Kanunla öngörülen hakları sona erer ve kendilerine verilen Yeşil Kart geri alınır.

c) Özel kanunlarla sağlık hizmetlerinden ücretsiz faydalanması öngörülen vatandaşlara, talepleri halinde, hiçbir soruşturma ve araştırmaya gerek kalmaksızın Yeşil Kart verilir.

d) 1/7/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre aylık bağlanmış olanlar hariç olmak üzere yeşil kart verilen kişilerden 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi veya (b) bendinin (2) ve (4) numaralı alt bentlerine tabi sigortalı olarak çalışan ve bu çalışmalarından dolayı genel sağlık sigortası kapsamında olanlar ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin, 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortası kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanmaya hak kazanma tarihinden sağlık hizmetlerinden yararlanma şartlarının sona erdiği tarihe kadar bu çalışmalardan dolayı elde edecekleri gelirlerine bakılmaksızın yeşil kartları askıya alınır. Bu kişilerin yeşil kartları 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortası sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkının sona erdiği tarihi takip eden gün itibariyle başvuru veya başka bir işleme gerek olmaksızın aktif hale getirilir. Aynı hanede bulunmakla birlikte bakmakla yükümlü olunan kişiler dışında kalan kişilerin yeşil kart hak sahipliği devam eder ve bu hak sahipliğinin sürdürülmesinde bu bent kapsamındaki çalışmalardan elde edilecek gelirler dikkate alınmaz. Yeşil kartları askıya alınanlardan 5510 sayılı Kanuna göre bakmakla yükümlü olunan kişi sıfatını yitirenlerin ise bu bent kapsamındaki çalışmalardan elde edilecek gelirler dikkate alınmaksızın yeşil kartları aktif hale getirilir. Ayrıca, 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında sayılanlar ile kamu kaynaklı meslek edindirme kurslarına katılanların kurs sürelerince yeşil kartları devam eder.

Aylık gelir veya gelir paylarının hesaplanması

Bu Kanunun uygulanmasında; ikinci maddede öngörülen aylık gelir veya gelir payı, aynı hanede yaşayan eş, ana, baba ve çocuklar ile üçüncü dereceye kadar hısımların gelirleri esas alınarak hesaplanır.

Yukarıdaki fıkrada belirtilen hane halkı gelirinin hesaplanmasında herbir kişinin;

a) Hizmet karşılığı olarak ücret veya yevmiye gibi nakdî gelirleri,

b) Nakdî tarım gelirlerinin tutarı,

c) Menkul veya gayrimenkul kira, faiz ve temettü gelirleri,

d) Devletten, özel teşebbüslerden veya başka kişi ve kuruluşlardan elde ettikleri nakdî transfer ve hibe gelirleri,

e) Yukarıdaki bendlerde belirtilen türlerden aynî gelirleri,

Gözönünde tutulur.

Hane halkının herbirinin yukarıdaki fıkraya göre elde ettikleri nakdî ve aynî bütün gelirlerinin toplamı hanede yaşayan hısımların sayısına bölünerek herbirinin gelir payının ikinci maddede belirtilen miktarın altında olup olmadığı tespit edilir.

Yüksek Sağlık Koordinasyon Kurulu

Ekonomi işlerinden sorumlu Devlet Bakanının başkanlığında İçişleri, Maliye ve Gümrük, Sağlık ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlarından oluşan Yüksek Sağlık Koordinasyon Kurulu kurulmuştur.

Kurul;

a) Sağlık hizmetlerinin fert başına yıllık ortalama sağlık harcamaları miktarını tespit etmek,

b) Tespit edilecek miktara göre bütçeye konulacak ödeneği belirlemek,

c) Kanun kapsamına giren kişilerin tedavilerinin, kamuya ait tedavi kurumları ile özel sağlık kuruluşları ve sosyal güvenlik kuruluşlarıyla işbirliği yapılarak düzenli yürütülmesini sağlamak,

ile görevlidir.

Yüksek Sağlık Koordinasyon Kurulunun sekreterya hizmetleri Sağlık Bakanlığınca yürütülür. Kurul, en az altı ayda bir toplanır.

İl ve ilçelerde sağlık güvencesi tespiti

Bu Kanuna göre sağlık hizmetlerinden yararlanmak isteyen kişilerin talepleri, bu Kanundaki esas ve usullere göre, illerde il idare kurulu, ilçelerde ilçe idare kurulu tarafından değerlendirilerek karara bağlanır.

Bilgi işlem ve araştırma yetkisi

Altıncı maddede öngörülen kurullar, görevlerini yerine getirirken her türlü resmî ve özel kurum ve kuruluşlardan, bankalardan ve talep sahiplerinden bilgi ve belge istemeye, gerekli araştırmaları yapmaya ve talep sahibi ilgililerin ikamet ettiği köy ve mahallelerin muhtarlarını kurul toplantılarına çağırmaya yetkilidirler.

Köy ve mahalle İhtiyar heyetleri, muhtarlar, jandarma ve emniyet görevlileri, gerektiğinde talep sahiplerinin durumlarını araştırarak yönetmelikte belirtilen esas ve usullere göre il ve ilçe idare kurullarına bildirirler.

Yeşil Kartın ve sağlık hizmetlerinin verilişi

Yeşil Kart, gerekli araştırma ve incelemeler yapıldıktan sonra, il ve ilçe idare kurullarının kararı üzerine valilik ve kaymakamlıkça hak sahiplerine verilir.

Malî kaynak ve ödeme

Primin tahakkuk ettirileceği ay itibarıyla, yeşil kart verilen kişi sayısının üçe bölünmesi suretiyle bulunacak kişi sayısının, 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına girenler için tespit edilen prim miktarı ile çarpımı sonucu bulunacak olan tutar Sosyal Güvenlik Kurumu bütçesine ilave edilir.

Cezaî müeyyideler

Bu Kanun kapsamına girecek durumda olmadığı halde gerçek dışı beyan veya gerçeğin gizlenmesi suretiyle Yeşil Kart alarak ücretsiz tedaviden yararlananlar ve yararlandırılanlar ile aylık geliri veya gelir payı bu Kanun kapsamı dışına çıkmayı gerektirmesine rağmen Yeşil Karttan yararlanmaya veya yararlandırmaya devam edenlere yapılan harcamalar kendilerinden, velilerinden veya kanunen bakmakla yükümlü bulunan yakınlarından iki misli olarak geri alınır ve bu belgeleri kullanan ve düzenleyenler hakkında ayrıca genel hükümlere göre ceza kovuşturması yapılır.

Yeşil Kart sahibine verilen tedavi hizmetlerinin bedellerini gösteren fatura ve benzeri belgelerin gerçeğe aykırı olarak düzenlenmesi suretiyle fazla ödemeye sebebiyet verilmesi halinde, fazla ödenen meblağ, belgeyi tanzim edenlerden iki misli olarak geri alınır ve bunlar hakkında genel hükümlere göre ceza kovuşturması yapılır.

Saklı olan hükümler

Özel kanunlara göre ücretsiz sağlık hizmetlerinden yararlanma hakları olup da bu Kanuna göre Yeşil Kart talebinde bulunmayanların anılan kanunlardan doğan hakları saklıdır.

Bu Kanuna göre Yeşil Kart alacak durumda olmayanların ödeme gücünü aşan sağlık hizmetleri ile bu Kanun kapsamında olmayan sağlık hizmetlerinin ücret ve bedellerinin karşılanmasında 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununun hükümleri uygulanmaya devam edilir.

Yönetmelik

4 üncü maddede öngörülen aylık gelir ve gelir payının belirlenmesine ve 9 uncu madde uyarınca yapılacak ödemelere dair usul ve esaslar ile Yeşil Kartın şekli, sahiplerinin sağlık kurumlarına sevki, bunlara tedavi hizmeti verilmesi, kullanılacak belgelerin şekil ve içeriği ve bu Kanunun uygulanması ile ilgili diğer hususlar; İçişleri, Maliye ve Gümrük ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıklarının görüşleri alınarak Sağlık Bakanlığınca bir ay içinde çıkarılacak yönetmelik ile düzenlenir.

1992 yılı içinde bu Kanuna göre yapılacak harcamalar, Sağlık Bakanlığının 1992 yılı bütçesinin transfer harcamaları tertibine bu maksatla konulan ödenekten karşılanır.

Yeşil Kart verilmesine Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri ile gerice yörelerdeki vatandaşlardan başlanır.

Daha önce kendilerine Yeşil Kart verilmiş olanlar, Kanunun yayımı tarihinden itibaren üç ay içerisinde, il ve ilçe idare kurullarına başvurarak kayıtlarını yaptırırlar.

Yürürlük

Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.