Şehir ve kasabalarda kurulu bulunan ve Belediye Kanununun 8 inci maddesine göre kurulacak olan mahallelerde bir muhtar ve muhtarın başkanlığında bir ihtiyar heyeti bulunur.
Yapılacak işler bakımından bir kaç mahallenin bir muhtar ve ihtiyar heyetine bağlanması veya bir mahallede birden fazla muhtar ve ihtiyar heyeti bulunması belediye meclisinin kararına ve o mahallin en büyük mülkiye memurunun tasdikına bağlıdır.
Mahalle muhtar ve ihtiyar heyeti, bir muhtar ile dört âzadan teşekkül eder. Heyetin dört yedek âzası vardır.
Mahalle muhtar ve ihtiyar heyetinin göreceği işler şunlardır:
1 - Nüfus Kanunu hükümlerine göre:
A) Kendilerini nüfus sicillerine kaydettirmemiş olanlara,
B) Hüviyet cüzdanlarını kaybedenlere,
C) Doğum vakalarını nüfus idarelerine bildirmekle mükellef olanlara,
D) Ölüm vakaları için nüfus dairelerine,
E) Yer değiştirmelerinin kütüklere kaydı için alâkadarlara,
F) Sanat, sıfat, mezhep ve eşkâl gibi hususların nüfus sicillerine kaydı için talep edenlere,
ilmühaber vermek;
2 - 1111 numaralı Askerlik Kanunu hükümlerine tevfikan:
A) Askerlik yoklama memurları tarafından istenilen malûmatı vermek,
B) Askerlik şubelerine davet pusulalarını imza mukabilinde alarak sahiplerine tebliğ etmek ve davetlilerle beraber muayyen günde askerlik meclisine gitmek ve davete icabet etmemiş olanlar hakkında malûmat vermek,
C) Alâkadarlara bildirilmek üzere gönderilen askere sevk cetvellerini, hazır olan sahiplerine tebliğ ederek kendilerini ve hazır bulunmıyanlar hakkında icabeden meşruhatı kaydederek cetveli o mahallin zabıta âmirine teslim etmekle beraber kendisi de toplama yerinde hazır bulunarak istenilecek malûmatı vermek,
D) Askere sevk tarihinden itibaren akibeti meçhul kalanlar hakkında şahadetname vermek,
E) Askerlik çağında olanlardan 15 günden fazla bir müddetle şubesinin bulunduğu mevkiden harice çıkmak istiyenlerin verecekleri haberi kaydetmek ve şubelerine bildirmek;
3 - 1525 numaralı Şose ve Köprüler Kanunu hükümlerine göre:
A) Yol vergisi ile mükellef olanlar için hususi muhasebelerden verilecek cetvelleri doldurmak,
B) Mükellefiyetlerini bedenen ifa edecek olanların vesikalarını muayene ile bu mükellefiyeti ifadan kaçınmış olanların cetvellerini hususi muhasebeye vermek;
4 - 1086 numaralı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümlerine göre:
A) Sulh hâkimleri nezdinde görülecek dâvalara ait vekâletname imzalarını tasdik etmek,
B) İmza vazına muktedir olmıyan veya yazı bilmiyen şahsın kullanacağı mührü veya el ile yapacağı işareti tasdik etmek,
C) Adlî müzaheret talebinde bulunanların mahkemeye ibraz edecekleri şahadetnameleri tanzim etmek;
5 - 1412 numaralı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu hükümlerine göre:
A) Bir dâvayı temyiz talebinde bulunacakların yatırmak mecburiyetinde oldukları depo şartından müstesna tutulabilmesi için fakir olduklarına dair ilmühaber vermek,
B) Zabıtaca yapılacak bina aramalarında hazır bulunmak;
6 - Hayvan sirkatinin men'i hakkındaki kanun hükümlerine göre:
A) Hayvanını satmak istiyenlere ilmühaber vermek,
B) Tazmin ettirilmesi lâzımgelen çalınmış hayvan bedelini, mahalle halkına taksim etmek,
C) Hayvan hırsızları ve yatakları hakkında zabıt tanzim etmek;
7 - 797 numaralı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu hükümlerine göre: mahallede her geçen ay içindeki ölüm vakalarını ertesi ayın on beşine kadar varidat dairelerine yazı ile bildirmek;
8 - Tahsili Emval Kanunu mucibince yapılacak hacizlerde hazır bulunmak ve borçlarını tediyede temerrüt edenlerin malî iktidarları olup olmadığına dair ilmühaber vermek;
9 - 393 numaralı muzur hayvanların itlâfı hakkındaki kanun hükmüne göre: hayvanların öldürülmesi için kullanılacak silâh ve saireyi mücadele mevsiminde mücadele heyetinden makbuz mukabilinde alarak tevzi etmek ve mevsim hitamında silâhları ve kullanılmamış maddeleri toplıyarak heyete teslim etmek;
10 - 1580 numaralı Belediye Kanunu hükümlerine göre: İntihap encümeni teşkili için, belediyeler tarafından istenilecek kimseleri seçmek;
11 - Tedrisatı iptidaiye kararnamesi hükümlerine göre: Her yıl okul açılmadan on beş gün evvel semtin bağlı bulunduğu ilk okulun baş öğretmeni ile birlikte mahalle hududu içinde oturan ve mecburi öğrenim yaşında olan çocukların bir cetvelini tanzim ederek mühürlemek ve bu cetvelde adları yazılı çocuklardan okula devama mecbur olanları bu müddet içinde velilerine bildirmek ve devamsızlıkla ilgili her türlü tebliğ ve takiplere tavassut etmek;
12 - 2613 numaralı Kadastro ve Tapu Tahriri Kanunu ile 2644 numaralı Tapu Kanunu hükümlerine göre: Ferağ ve intikal ve kayıt işlerine ait ilmühaber ve vesikalar vermek ve meskenlere girerken hazır bulunmak;
13 - Mahalleye girdiğini haber aldığı hüviyeti meçhul ve şüpheli şahıslar hakkında zabıtaya haber vermek;
14 - İnsan ve hayvanlara ârız olan salgın ve bulaşıcı hastalıkların ve nebatata hasar veren haşerelerin zuhurunu haber aldığı gün Hükümete bildirmek;
15 - Yardıma muhtaç olanlara fakirlik ihtiyaç ilmühaberleri vermek;
16 - Mahallede sakin olanlar hakkında resmî müesseselerce istenilen hüsnühal varakalarını tanzim ve ikametgâh senedi tasdik etmek;
17 - Cumhurbaşkanınca, halkın ihtiyaçlarını karşılamak ve âmme hizmetlerini kolaylaştırmak üzere karar altına alınacak işlerden o mahalleye taallûk eden kısımları tatbik etmek.
I) Yukarki maddede yazılı vazifelerden muhtarın yalnız olarak göreceği kısımlar şunlardır.
1 numaralı bendin B, E, F ve 2 nci bendin E harfiyle 7 ve 13 ve 14 üncü bentlerde yazılı işler.
II) Bu vazifelerden ihtiyar heyetinin çoğunluğu ile görülecek kısımlar şunlardır:
1 numaralı bendin A ve 2 nci bendin A, B, C, D harflerinde ve 3 üncü bentte ve 4 üncü bendin A, B, C harflerinde ve 5 inci bendin A harfinde ve 6, 8, 9, 10, 11, 12, 15 ve 16 ncı bentlerde yazılı işler.
III) Bu vazifelerden muhtarların iki şahit huzuru ile göreceği kısımlar şunlardır:
1 numaralı bendin C, D harflerinde yazılı işler.
IV) Bu vazifelerden yalnız iki âzanın göreceği kısım şudur:
5 numaralı bendin B harfinde yazılı iş.
Mahalle muhtar ve ihtiyar heyeti seçimleri, köy muhtar ve ihtiyar meclisi seçimleri ile aynı dönemde ve aynı günde yapılır.
Bu seçimde, birinci maddedeki esaslara göre mahalle muhtarlığı kurulan her mahalle bir seçim çevresidir. Her seçim çevresi gerektiği kadar sandık bölgesine ayrılır.
Mahalle muhtar ve ihtiyar heyeti seçimlerinde, seçim çevresinde kayıtlı seçmenler tarafından çoğunluk usulüne göre ayrı ayrı bir muhtar ile 4 asıl, 4 yedek üye seçilir.
Mahalle muhtar ve ihtiyar heyeti seçimi belediye başkanının başkanlığı altında belediye meclisi üyeleri (belediye şubeleri olan yerlerde şube üyeleri) arasından meclise seçilecek dört üyeden ve o belediye (belediye şubesi olan yerlerde şube) sınırı isindeki mahalleler muhtarlarından adçekme ile ayrılacak dört kişiden mürekkep bir seçimi idare kurulunun nezaret ve murakabesi altında yapılır.
Belediye (veya belediye şubesi) sınırı içindeki mahalleler sayısı dört ve daha az ise mevcut muhtarların hepsinin iştirakiyle kurul teşekkül eder.
Fesih, iptal veya meclisi teşkil edecek miktarda üye ve yedek üye kalmamış olmak gibi suretlerle belediye meclisinin kurulması mümkün olmıyan yerlerde ve yeni kurulmuş yerlerde belediye başkanı veya başkan vekili veya ilçenin yeni kurulmuş olması sebebiyle belediye seçimi henüz sonuçlanmamış olan yerlerde mahallin en büyük mülkiye üstü tarafından belediye sınırı içindeki mahalleler halkından ve belediye üyeliği niteliğini haiz bulunanlardan dört kişi seçimi idare kuruluna üye olarak çağırılır. Belediye şubesi olan yerlerde seçimi idare kuruluna belediye şubesi müdürü başkanlık eder. Seçim belediye meclislerinin mutat seçim yılı içindeki Aralık ayında bitirilir.
Seçime iştirak etmek ve rey vermek için:
1 - Türk olmak;
2 - Seçim başlamadan evvel en aşağı altı aydanberi o mahallede ikamet etmekte bulunmuş olmak;
3 - On sekiz yaşını bitirmiş olmak;
4 - Hırsızlık, kaçakçılık, dolandırıcılık, sahtekârlık ve sahte evrakı bilerek kullanmak, emniyeti suiistimal gibi yüz kızartıcı suçlardan biriyle veya ağır hapis cezasiyle mahkûm veyahut âmme hizmetinden mahrum edilmiş olmamak lâzımdır.
Erat, subaylar, askerî memurlar ve polisler mahalle muhtar ve ihtiyar heyeti seçimlerinde reye iştirak edemezler.
Mahalle muhtarlığına ve ihtiyar heyeti üyeliğine seçilebilmek için şu şartlar aranır:
1. Türk vatandaşı olmak,
2. 25 yaşını bitirmiş olmak,
3. Seçimin başlangıcından evvel en az bir yıldan beri mahallede yerleşmiş bulunmak,
4. Askerlik görevini yapmış olmak veya yapmış sayılmak,
5. Türkçe okuyup yazma bilmek,
6. İzinsiz olarak yabancı devlet resmî hizmetinde bulunmuş olmamak,
7. Kısıtlı olmamak,
8. Kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak,
9. Hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, kaçakçılık, sahte evrakı bilerek kullanmak, dolanlı iflâs, inancı kötüye kullanmak, zimmet, ihtilas, irtikâp, rüşvet gibi yüz kızartıcı suçlardan biri ile veya ağır hapis veya taksirli suçlar hariç olmak üzere 5 yıldan fazla hapis cezası ile kesin olarak hüküm giymemiş bulunmak.
Bu fıkrada belirtilenler affedilmiş olsalar da seçilemezler.
Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, il genel meclisi, belediye meclisi üyeleri, belediye başkanları askerler, yargıçlar, Devlet ve kamu idare kurum ve teşekkülleri ile tesis ve ortaklıklarında görevli memur ve hizmetliler mahalle muhtarlığına ve ihtiyar heyeti üyeliğine adaylığını koyamazlar ve seçilemezler.
Üye olmak için lâzımgelen şartlardan herhangi birine halel geldiği takdirde üyelik sıfatı zati olur. Ancak bu sıfatın zail olduğuna ve üyeden birinin istifasının kabulüne veya vazifeye devamsızlık neticesi bir üyenin müstafi addine sesim sonucunu tebliğe yetkili makamlarca karar verilir.
Ana, baba, büyük ana, büyük baba, evlât, kardeş ve bu derecedeki sihri hısımlar mahalle muhtar ve ihtiyar heyetinde birleşemezler.
İhtiyar heyeti seçimlerinde oylar bir günde kullandır ve bu maksatla seçmenlerin oylarını bir günde tamamen kullanmalarını sağlıyacak ve bunun için de mümkün olduğu kadar bin seçmen sayısını geçmiyecek şekilde seçimi idare kurulunun karariyle bir seçim çevresi olan her mahalle için gerektiği kadar seçim büroları kurulur. Bu kararlarda büroların mahallenin hangi semtlerinde kurulduğu ve hangi sokaklarını kısmen veya tamamen içine aldığı açıkça belirtilir. Aralık ayının ilk haftası içinde seçimi idare kurullarınca verilecek olan bu karar mahallin en büyük mülkiye üstünün onayına sunulur ve enaz seçim gününden bir hafta evvel gazete çıkan yerlerde gazetelerle olmıyan yerlerde diğer vasıtalarla ilân edilir. Keyfiyet siyasi parti merkezlerine de yazı ile ayrıca bildirilir.
Seçim bürolarının başında seçimi idare kurulunca 8 inci maddede yazılı vasıf ve şartları haiz bulunan mahalle halkından her mahalle için seçim büroları sayısınca üçer kişilik seçim komisyonları kurulur. Her komisyon kendi aralarından birini başkan seçer. Seçime katılan siyasi partilerle bağımsız adaylar her sandık başında temsilci bulundurabilirler.
Seçimi idare kurulları mahalli durum ve vasıtalara göre seçimin gizliliğini ve emniyetini sağlıyacak tedbirleri almakla ve aldırmakla ödevlidirler.
A) Belediye seçimi için hazırlanmış olan son defterler seçime esas ittihaz olunur. Seçimi idare kurulu belediye sınırı içindeki her mahalle muhtar ve ihtiyar heyetlerini ayrı ayrı çağırarak bu defterleri beraberce tetkik ve noksansız olduğunu bir tutanakla tesbit ettikten sonra bir nüshasını o mahallenin seçim komisyonuna seçim gününden on gün evvel bir makbuz mukabilinde teslim eder.
B) Seçim komisyon ve büroları mahallenin herkes tarafından görülebilecek bir yerine bu defterleri üç gün süre ile asmaya ve bu süre içinde bu defterlere itiraz haklan olduğunu ve sandığın nereye konduğunu yerlerinde asımla beraber ilân ve keyfiyeti bir tutanakla tevsik etmeğe mecburdurlar.
Defterlere adları yazılmamış veya yanlış veya mükerrer yazılmış olanların ileri sürecekleri itirazlar seçimi idare kurulunca dinlenip kurul karariyle gereken düzeltmeler yapılır. İtirazlar asım süresi içinde yapılmak ve kurulca da dördüncü günün akşamı saat 18 e kadar sonuçlandırılmak mecburidir. Seçimi idare kurulları yerinde görülmiyen itirazların reddi hakkında verdikleri karar örneğini itiraz edene bildirirler. Bu karara razı olmıyanların kararın usulen kendilerine tebliği tarihinden itibaren iki gün içinde mahalli sulh yargıçlığına kurul karariyle birlikte başvurarak itiraz etmeğe hakları vardır. Bu süre bittikten sonra itiraz hakkı kalmaz. Yargıçlık itiraz iddialarını en çok üç gün içinde kesin olarak sonuçlandırır.
C) Bu defterlerin askıdan inmesi seçimi idare kurulları tarafından telle İçişleri Bakanlığına bildirilerek seçim gününün tesbiti istenir.
Bakanlıkça tebliğ edilecek belirli günde seçimin yapılacağı seçimi idare kurulları tarafından mahalli vasıtalarla ilân edilir. Sandığın açık kalacağı süre saat 8 den 17 ye kadardır. Ancak sandık başında oyunu kullanmamış seçmenler varsa bunlar da oylarını kullanmadan sandık kapatılamaz. Bu uzatma da nihayet saat 18 i geçemez.
Ç) Sandığın boş olduğu komisyonca daha önceden hazır olanlara gösterilerek bir tutanakla tesbit olunur. Her seçmen kendi oyunu, getirip seçim bürolarında boş ve seçimi idare kurulunca mühürlü zarfa koyduktan sonra sandığa atmakla ödevlidir.
Hiç bir sebep ve suretle başkasının adına seçim zarfı sandığa atılamaz. Puslaların düz beyaz kâğıttan kesilmiş olması gerekli olup bunlara seçmenler tarafından imza, mühür, adres veya seçmenin hüviyetini belli edecek herhangi bir işaret konulamaz. Her seçmen ikametgâhının bulunduğu seçim bürosunda oyunu kullanır. Seçim komisyonunca her seçmene hüviyeti sorulur ve gerekirse hüviyet cüzdanını göstermesi istenilir. Bu suretle hüviyeti belli olan seçmenin seçim defterinde yazılı adı hizasına imzası ve mühürü alındıktan sonra oyunu kullanmasına izin verilir. İmza bilmiyen veya mühürü olmıyanların sol elleri başparmağı bastırılır. Başparmağı olmıyanların hangi parmağının bastırıldığı hizasına şerh verilir: Elleri ve kolları olmıyanlar için seçim komisyonu huzurunda emniyet ettiği birisi tarafından yukardaki esaslar dairesinde imza veya işaret ettirilir. Bu cihet de seçim komisyonunca bir tutanakla tesbit edilir. Oy puslalarına dokuz kişinin adı ve soyadı yazılır. Yazı bilmiyenler emniyet ettikleri kimselere yazdırırlar.
Seçim sonunda seçim komisyonları huzuriyle sandık açılır, tasnife başlanır ve inkitasız devam eder. Birden fazla seçim bürosu olan mahallelerdeki seçim komisyonları tutanakları seçimi idare kurulunca birleştirilerek o mahallenin seçim neticesini gösteren yeni bir tutanak tanzim olunur.
1 - Zarflar sayılarak seçim defterlerindeki imza ve işaretler seçmenler sayısı ile karşılaştırılır. Daha önceden tesbit olunan defterlerdeki imza, mühür veya işaret sayısından fazla olan zarflar hesaba katılmaz.
2 - Oy puslalarına yazılan adlar okunmazsa veya seçilenin kim olduğu belli olmazsa hesaba katılmaz.
3 - Üyelik niteliğini haiz olmıyan oylar hesaba katılmaz.
4 - Puslalarda dokuz kişiden fazla ad yazılmış ise dokuzuncudan sonrakiler hesaba katılmaz. Aynı ad iki defa yazılmış ise bir defa yazılmış sayılır.
5 - Renkli veya çizgili kâğıda yazılmış puslalarla imzalı, mühürlü veya oy sahibinin hüviyetini belirten herhangi bir işaret taşıyan puslalar hesaba katılmaz.
6 - Seçim puslalarının sayılması ve tasnifi tamamlandıktan sonra en çok oy kazanandan başlıyarak sıra ile her adayın kaç oy almış olduğu belirtilir.
7 - Eşit oy kazananlardan evli olan, evlilerden yaşı büyük olan, bu da eşit ise çocuğu olan tercih olunur. Çocuk sayısının da eşitliği halinde ad çekilerek adı önce çıkan sırada evvel addolunur.
8 - Seçim puslalarının sayılması ve tasnifi bu suretle tamamlandıktan sonra en ziyade oy kazanandan itibaren sırasiyle beş asıl ve dört yedek üye ayrılır. Asıl üyeler üyeliklerinin kendilerine tebliği tarihinden itibaren üç gün içinde toplanarak içlerinden birini gizli oyla muhtarlığa seçerler ve keyfiyeti bir tutanakla seçim sonucunu tebliğe yetkili makama bildirirler.
9 - Seçim komisyonlarınca 13 üncü maddeye göre tutulmuş tutanakların bir tanesi en büyük mülkiye üstüne ve bir tanesi de belediye başkanına verilmek üzere iki nüshası seçim defterleri, hesaba katılmıyan oy puslalariyle birlikte bu komisyonlar tarafından mühürlenmiş bir zarf içinde seçimi idare kurullarına teslim edilir. Üçüncü nüsha tutanak seçim mahallinin münasip ve herkes tarafından görülebilecek bir yerine derhal asılır. Hesaba katılan oy puslaları seçim komisyonu ve orada hazır bulunanların önünde yakılır. Bu keyfiyet bir tutanakla belirtilir.
Seçimin neticesini gösteren tutanaklar aşağıdaki hususları ihtiva eder:
A) Seçim günü,
B) Sandığın ne zaman ve kimlerin huzuriyle açıldığı,
C) Oy puslalarının kaç tane zuhur eylediği ve tasdikli seçim defterlerindeki adların kaç tanesinin hizasına imza veya işaret konulmuş ve kaç adın hizası boş olduğu,
D) Oy puslalarından kaç tanesi ne sebeple muteber sayılmadığı,
E) Muteber sayılan oy puslalarının tasnif neticesinde hangi adların en çoktan en aza doğru oy kazandığı,
F) Asıl ve yedek üyeliklere kimlerin ayrıldığı,
G) Seçimin kanuna muhalif şekilde yapıldığı mahalle halkından biri tarafından ihbar veya iddia edildiği takdirde bunun neden ibaret olduğu,
gösterilir.
Muhtar ve ihtiyar heyeti seçimlerinde bu kanun hükümlerine mugayir bir hareket vukuu bir ay içinde seçim sonucunu tebliğe yetkili makamlar nezdinde iddia edildiği takdirde tahkikat yapılarak evrakı mahallenin bağlı bulunduğu kaza veya vilâyet idare heyetine verilir.
İdare heyetleri bu evrakı tetkik ederek en çok bir ay içinde kararını verir. İdare heyetlerinin verecekleri bu kararlara karşı her hangi bir mercie itiraz edilemez. Karar intihabın iptali merkezinde ise yeniden intihap yapılır.
Belediye Kanununda yazılı intihap cezaları, bu kanun mucibince yapılacak seçimler için de tatbik olunur.
13 üncü maddeye göre hazırlanacak tutanakları alan en büyük mülkiye üstü bir tezkere ile keyfiyeti seçilen asıl ve yedek üyelere ve muhtar seçimini mütaakıp da muhtar seçilen kimseye tebliğ eder.
Seçimi tasdik edilmiyen muhtarın yerine bir diğeri seçilir ve seçimi tasdik edilmiyen âzaların yerine kendilerinden sonra rey kazanmış olan yedek âzalardan biri getirilir.
Mahalle muhtar ve ihtiyar heyetleri vazifelerini ifada ihmal ve terahi gösterdikleri takdirde vali veya kaymakamlar kendilerine yazılı ihtarda bulunurlar. Bu ihtara rağmen temerrüt edenlerin işten eli çektirilir ve idare heyeti karariyle vazifelerine nihayet verilir.
Muhtar ve üye olmak için lâzımgelen şartlardan her hangi birine, seçildikten sonra halel geldiği takdirde muhtarlık ve üyelik sıfatı kalkar.
Ancak, bu sıfatın kaybedildiğine veya üyelerden birinin veya muhtarın istifasının kabulüne veya bunların 15 günden fazla özürsüz olarak göreve devamsızlığı sebebiyle müstafi sayılmasına il ve ilçe idare kurullarınca karar verilir.
Muhtarlık herhangi bir şekilde boşaldığı takdirde mahallin mülkiye âmirinin bir hafta içinde yapacağı tebligat üzerine birinci üye, geçici olarak muhtarlık görevine bakar.
Asıl üyeliklerde hâsıl olacak boşalmalara muhtarın daveti üzerine yedek üyeler sırası ile gelirler.
Yedek üye kalmaz ve asıl üye sayısı da ikiden aşağı düşerse muhtar veya birinci üye durumu bir yazı ile derhal ilçe seçim kurulu başkanlığına bildirir.
Bunun üzerine ilçe seçim kurulu oy verme gününü belirtip ilân ederek o mahallede yeniden seçim yaptırır. Eğer üyelerle beraber muhtarlık da boşalmış ise üye seçimi ile birlikte muhtar seçimi de yapılır. Yalnız muhtarlığın boşalması halinde, muhtar seçimi, her yıl köy muhtarları ara seçimi ile aynı günde yapılır.
Bu suretle seçilen yeni muhtar ve ihtiyar heyeti üyelerinin görevi o seçim dönemi sonuna kadar devam eder.
Mahalle muhtarları ve ihtiyar heyetleri tarafından görülecek hizmetlere karşılık olarak iş sahiplerinden harç alınır ve alınan harç miktarı, evrak ve vesikalar üzerinde gösterilir.
Hangi işlerden ne miktar harç alınacağı her malî sene iptidasında vilâyet idare heyetlerince kararlaştırılır.
Yoksullukları mahalle muhtarı tarafından kabul edilenlerden ve üçüncü maddenin ikinci bendinde yazılı işlerden harç alınmaz.
Harçlar münhasıran muhtarlara aittir.
Muhtarlık işlerinin tedviri için lüzumlu kira, ısıtma, aydınlatma, hademe ücreti gibi masraflar bu harçlardan ödenir.
Mahalle muhtar ve ihtiyar heyetlerine, vazifelerini ifa hususunda, mahalle bekçileri yardım etmekle mükelleftirler.
Bu kanunun tatbik şekilleri hakkında bir yönetmelik Cumhurbaşkanınca yapılır.
Şehir ve kasabalarda muhtarlığın ilgasına dair 2295 numaralı kanun ve Memurin Kanununun 47 nci Maddesine bir fıkra eklenmesine dair 960 numaralı kanun ile 1111 numaralı Askerlik ve 2613 numaralı Kadastro ve Tapu Tahriri ve 2644 numaralı Tapu Kanunlarının bu kanunda yazılı muhtarlığa ait vazifeler hakkındaki hükümleri kaldırılmıştır.
Seçimlerin temel hükümleri ve seçmen kütükleri hakkındaki 298 sayılı kanunda yazılı ilce seçim kurulları, mahalle muhtar ve ihtiyar heyetleri seçimlerini yaptırmak ve seçim işlerini düzenlemek ve yürütmekle görevlidir.
İlçe seçim kurullarının kararları, işlemleri ile seçim sonuçlarına dair tutanakları aleyhine ilgililer tarafından üç gün içinde il seçim kuruluna itiraz olunabilir. Tutanakların iptaline dair itirazlar 10 gün içinde incelenerek sonuçlandırılır.
Seçilme yeterliğini haiz her vatandaş mahalle muhtarlığına veya ihtiyar heyeti üyeliğine adaylığını koyabilir.
Adaylık için müracaat en geç oy verme gününden önceki 30 uncu günü saat 17 ye kadar ilçe seçim kurulu başkanlığına yazı ile yapılır.
İlçe seçim kurulu, adayları seçim çevresinde geçici olarak hemen ilân etmekle beraber, adaylar üzerinde re’sen veya itiraz üzerine gerekli incelemeyi yaparak neticesini ilgililere tebliğ ve en geç oy verme gününden önceki 20 nci günü saat 17 ye kadar kesin aday listelerini alışılmış araçlarla seçim çevresinde ilân eder.
Milletvekili Seçimi hakkındaki 306 sayılı Kanunun 16, 17, 18, 21, 35, 36, 37 ve 39 uncu maddeleri mahalle muhtar ve ihtiyar heyeti seçimlerinde de kıyas yolu ile uygulanır.
Biri muhtar, diğeri ihtiyar heyeti üyesi adaylarına ait olmak üzere iki ayrı oy pusulası doldurularak bir zarfa konur ve sandığa atılır.
Oy pusulalarına muhtarlık için bir ve üyelik için de 8 adayın adı ve soyadı yazılır.
Sandık seçmen listelerinin askıya çıkarılmasında 298 sayılı seçimlerin temel hükümleri ve seçmen kütükleri hakkındaki kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrası uygulanmakla beraber Yüksek Seçim Kurulu tarafından Türkiye ve il radyoları vasıtasiyle uygun saatlerde, seçmen listelerinin yazımına başlandığı, askıya çıkarıldığı ve indirileceği tarihler ve itiraz müddetleri, yayınlanacak bildirilerle halka duyurulur.
Yüksek Seçim Kurulunun ve İl Seçim Kurullarının bu konudaki her türlü bildirilerinden Türkiye ve il radyolarınca ücret alınmaz.
Bu kanunda özel bir hüküm bulunmıyan hallerde seçimlerin temel hükümleri ve seçmen kütükleri hakkındaki 298 sayılı kanun hükümleri uygulanır.
İlk muhtar ve ihtiyar heyeti seçimlerine bu kanunun neşrini mütaakıp bir ay içinde başlanılır.
Bu kanun neşri tarihinden itibaren mer’idir.
Bu kanunun hükümlerini icraya, İcra Vekilleri Heyeti memurdur.