3017 Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti Teşkilât ve Memurin Kanunu (mülga)

Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâleti; İcra Vekilleri Heyetine dahil bir vekilin emir ve idaresi altında olup Devlet hizmetleri arasında, memleketin sıhhî şartlarını ıslah ve milletin ferdî ve içtimaî sıhhatine zarar veren âmillerle mücadele ve gelecek nesillerin sıhhatli olarak yetişmesini temin ve halkı sıhhî ve içtimaî muavenete ulaştırmak ve iskân işlerini görmek için, kanunlarla kendine verilen vazifeleri yapmakla mükelleftir.

Vekillik, bu vazifeleri yapmak için kendi bütçesile Hudud ve Sahiller Sıhhat Umum Müdürlüğü ve İskân Umum Müdürlüğü bütçeleri içinde ve hususî idarelerle Belediye ve Evkaf Umum Müdürlüğü bütçelerinin tayin edilen hadleri dahilinde olmak üzere lüzum görülecek yerlerde tıbbî, sıhhî, İçtimaî teşkiller ve müesseseler yapar ve bunlara lâzım olan tababet ve şuabatı sanatleri mensublarını, eczacı, ve kimyagerleri ve diğer memurları tayin eder ve lüzum görülürse ecnebi tabib, hemşire, kimyager ve teknisiyenler kullanır.

Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekilliğinin ve buna bağlı olarak mülhak bütçe ile idare olunan Hudud ve Sahiller Sıhhat Umum Müdürlüğünün teşkilâtı bu kanuna göre yapılır ve memurları hakkında bu kanunun hususî hükümleri tatbik olunur.

İskân Umum Müdürlüğü teşkilâtı, hususî kanuna tabidir.

BİRİNCİ BÖLÜM

Teşkilât ve vazifeler

1- Merkez teşkilâtı ve vazifeleri

Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekilliğinin merkez teşkilâtı şunlardır:

1- Müsteşarlık,

2- Hususî kalem,

3- Teftiş Heyeti Reisliği,

4- Hıfzıssıhha İşleri dairesi,

5- İçtimaî Muavenet İşleri dairesi,

6- Sicil ve Memurlar ve Muamelât Müdürlüğü,

7- Sağlık Propagandası ve Tıbbî İstatistik Umum Müdürlüğü,

8- Hukuk Müşavirliği,

9- Muhasebe Müdürlüğü,

10- Seferberlik Şubesi Müdürlüğü,

11- Evrak Müdürlüğü,

12- Ayniyat Muhasibliği,

13- Levazım Memurluğu,

14- Türkiye Cumhuriyeti Merkez Hıfzıssıhha Müessesesi ve Merkez Hıfzıssıhha Mektebidir.

15- Verem Savaşı Genel Müdürlüğü : Veremle savaş işlerini düzenlemek, yönetmek ve savaşın gerektirdiği her türlü koruyucu ve tedavi edici hizmetleri yapmak ve yaptırmakla görevli olup dispanserler, etüd ve dokümantasyon şubelerinden kuruludur.

16- Sosyal Hizmetler Genel Müdürlüğü : Her türlü sosyal yardım ve sosyal güvenlik hizmetlerini düzenlemek, korumaya muhtaç çocuklarla sakatlar ve ihtiyarların bakım, yetiştirilme ve rehabilitasyonunu ve çalışma gücünden yoksun fakir kimselerin sosyal güvenliğini sağlamak ve Sosyal Hizmetler Enstitüsünün idari ve bilimsel işlerini kovalama ve denetimini yapmakla görevlidir.

17- Meslekî Öğretim Genel Müdürlüğü : Bakanlıkça açılacak meslek okullarının öğretim ve eğitim işlerini yürütmek, özel ve resmî kurullarca açılan benzeri okulların meslekî öğretim ve eğitimlerini denetlemek ve öğretim sonrası meslekî gelişmeyi sağlıyacak tedbirleri almakla görevlidir.

18- Donatım Genel Müdürlüğü : Merkez ve iller kuruluşlarındaki bütün sağlık kurumlarının toptan satınalınması mümkün olan alet, cihaz, ilâç ve her çeşit gereç ihtiyacını sağlamak üzere satınalma, dağıtma ve bunların, bakım ve onarımını sağlamakla görevli olup satmalına, depolama ve sevk işleri ile imalât ve onarım işleri ve ayniyat muhasipliği şubelerinden kuruludur.

19- Dış Münasebetler Dairesi : Bakanlık ve Bakanlığa bağlı kuruluşların milletlerarası bütün münasebet ve işlemlerinin düzenlenmesi ve koordine bir şekilde yürütülmesi ile görevlidir.

20- Sosyalleştirme Dairesi : Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesi işlerini yürütmek ve denetlemekle görevlidir.

21- Nüfus Plânlaması Genel Müdürlüğü, nüfus plânlaması konusundaki araştırma, plân, program ve eğitim faaliyetlerini düzenlemek, programların uygulanmasını yürütmek ve denetlemekle,

22- Ana ve Çocuk Sağlığı Müdürlüğü, ana, ve çocuk sağlığını korumak için plânlı ve programlı çalışmayı düzenlemek, gerek gebeliklerinin devamı müddetince ve gerekse doğumdan sonra ana ve çocuğun sağlığını takip etmekle,

Görevlidirler.

23- Trahomla savaş konusunda Trahom Savaş Müdürlüğü, Kanserle savaş konusunda Kanser Savaş Müdürlüğü, Ruh sağlığı konusunda Ruh Sağlığı Müdürlüğü, koruyucu ve tedavi edici hizmetleri düzenlemek, hastanelerle dispanserlerin ve rehabilitasyon kurumlarının ve bunlarla ilgili tesislerin çalışma programlarını uygulamak, yürütmek ve denetlemekle görevlidir.

Müsteşarlık

Müsteşar; Vekillik dairesinin âmir ve murakıbıdır. Vekillik işlerile Vekilin vereceği işlere, onun namına ve göstereceği yolda, bakar.

Müsteşar; tıbbî, sıhhî, içtimaî işlerde Vekillik dairelerinin ilmi müşaviri olup bunlara' dair alınan tedbirler, kabul edilen usul ve verilen karar ve emirlerin tatbiklerini takib ve noksanlar görüldüğü takdirde vekili vaktinde haberdar eder.

Müsteşar, Vekâlet Encümeni ile İnzibat Komisyonunun reisidir.

Hususî Kalem

Hususî Kalem Müdürlüğü; Bir Müdür ile bir bürodan mürekkebdir. Vekilin resmî ve hususî muhaberelerini ve Vekil tarafından verilen işleri ve Vekâletin şifreli muhaberelerini yapmakla mükelleftir.

Teftiş Heyeti Reisliği

Teftiş Heyeti Reisliği

Bir reisin idaresinde başmüfettiş ve müfettişlerle reislik bürosun dan müteşekkildir.

Teftiş Heyeti ve müfettişler doğrudan doğruya Vekile bağlı olup onun adına teftiş ve tahkik yaparlar Vekilin tensip edeceği, başmüfettiş veya müfettişlerden biri merkezde reis yardımcıs vazifesini görür

Teftiş Heyetinin salâhiyet ve vazifeleri aşağıda gösterilmiştir:

A - Millî Müdafaa teşkilâtına aid olanlar müstesna olmak üzere resmî olan ve olmıyan bütün teşkilât ve müesseselerin sıhhatle alâkadar işlerini ve iskân muamelelerini teftiş eder. Bu teftiş salâhiyeti, Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekilliği ile hususî idare ve belediyelere aid sıhhî ve içtimaî teşkilât ve müesseselerin para işlerine de şamildir.

B - (A) fıkarasındaki teşkilât ve müesseselere merbut memur ve müstahdemlerin sıhhatle alâkalı olan vazife ve muamelelerini, idarî ve fennî ve içtimaî yoldan teftiş,

C- Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekilliğinin vazife ve salâhiyeti olan işlerle, kanunlar, nizamnameler, talimatnameler ve vekillikçe neşir ve tebliğ olunan kararlar ve emirlerin icra ve tatbikini tetkik ve murakabe,

D - Sıhhat ve İçtimaî, Muavenet Vekilliği memurlarile mülhak ve hususî idareler ve belediyelerin sıhhî ve içtimaî teşkilâtını, memur ve müstahdemlerini teftiş, çalışmalarına ve liyakatlerine dair mütaleada bulunmak, icabında haklarında tahkikat yapmak ve işten el çektirmek.

Teftiş Heyeti Reisi ile başmüfettiş ve müfettişlerin vazifelerini nasıl yapacakları bir nizamname ite gösterilir.

Hıfzıssıhha işleri dairesi

Hıfzıssıhha İşleri Dairesi; Tabib bir reisin idaresinde tabib bir muavin ve bürosundan, umumi ve mahallî sıhhat işleri, salgın ve bulaşıcı hastalıklar, sıtma, zührevî hastalıklar, verem, trahom, eczacılık ve tıbbî müstahzarlar, sıhhî mühendislik, uyuşturucu maddeler ve Cemiyeti Akvam işleri şubelerinden ve bunların bürolarından ve içtimaî hastalıklar müfettişliklerinden mürekkebdir.

Hıfzıssıhha İşleri Dairesi:

A- Şehir, köy, göçmen, spor hıfzıssıhhası ve diğer umumî, içtimaî hıfzıssıhhaya müteallik bütün işler ile iştigal ve bunları takib ve murakabe,

B- Bulaşıcı ve salgın ve sosyal hastalıklarla mücadele işlerini ve bunlara aid teşkilât ve müesseseleri idare,

C- Ağulu ve uyuşturucu maddelerle bütün ilâçları ve tıbbî ve hayatî müstahzarları ve beşeri tababette kullanılan her nevi serum ve aşıları ve bunların satıldığı yerleri,

D- Yenilecek, içilecek maddelerle Umumî Hıfzıssıhha Kanununun 108 inci maddesinde tarif edilen diğer maddeleri murakabe,

E- Tababet ve şuabatı sanatlerinin zat ve sicil işlerine taallûk eden kısımlarından gayrı olan tatbikatına nezaret,

F- Merkez hıfzıssıhha müessesesile merkez hıfzıssıhha mektebini ve diğer hıfzıssıhha müessese ve laboratuarlarını murakabe,

G - Hususî kanuna göre malûllerin rapolarını ve diğer dairelerden tetkik ve mütalea beyanı için Vekâlete gönderilen her nevi tıbbî ve sıhhî raporları tetkik,

H- Mektebler, dispanserler, sanat evlerinin ve işçilerin sıhhî hallerini murakabe,

I- Memurlarına ve bunların sicillerine taallûk eden işler hariç olmak üzere Hudud ve Sahiller Sıhhat Umum Müdürlüğüne aid idari, ilmî muameleleri takib ile mükelleftir.

İçtimai muavenet işleri dairesi

İçtimaî Muavenet İşleri Dairesi:

Tabib bir reisin idaresinde tabib bir muavin ile bürosundan, umumî içtimaî hizmetler, hususî içtimaî hizmetler, içtimaî ve meslekî tedrisat işleri, sıhhî mimarlık, hava hücumundan korunma ve zehirli ve boğucu gazlere karşı mücadele şubelerinden ve bunların bürolarından mürekkebdir.

İçtimaî muavenet işleri dairesi

A- Vekilliğe bağlı hastaneler ve dispanserlerle meslekî tedris ve içtimaî muavenet müesseselerinin malî, idarî ve fennî her türlü muamelelerini takib, tanzim ve icra,

B- Hususî idare ve belediye bütçelerile idare olunan hastane ve dispanserlerle diğer içtimaî muavenet müesseselerinin ve teşkilâtının idari ve fennî işlerini tanzim ve murakabe,

C- Millî Müdafaa teşkilâtına aid olanlar müstesna olmak üzere umumî muvazene ve mülhak bütçelerden idare olunan bütün sıhhî müesseselerin sıhhî ve içtimaî işlerini murakabe,

D- Kanununa tevfikan açılmış hususî hastanelerle A. B. C. fıkralarından başka hakikî ve hükmî şahıslara ve hayır cemiyetlerine aid içtimaî muavenet müessese ve teşkilâtının muamelâtını ve hava hücumlarına karşı alınacak sıhhî tedbirleri tetkik, tanzim ve takib,

E - Sıhhî müesseselerin bina şartlarını tetkik ve ıslah, içtimaî sigorta işlerini takib ve murakabe ile mükelleftir.

Sicil ve memurlar ve muamelât müdürlüğü

Sicil ve Memurlar ve Muamelât Müdürlüğü:

Tabib bir müdür idaresinde tabib bir muavinden, muamelât, tahakkuk ve tekaüd ve sicil ve kıdem şubelerinden ve bunların bürolarından mürekkebdir.

Sicil ve Memurlar ve Muamelât Müdürlüğü:

A- Memur tabiblerle diğer meslekî ve idari memurların ve tababet ve şuabatı meslekleri erbabile eczacı ve kimyagerlerden sanatlerini serbest icra edenlerin her türlü zat ve sicil muamelelerini ifa ve icra,

B- Vekâletin diğer daire ve şubelerinin vazifeleri dışında kalan zate ve müteferrik muamelelere müteallik bütün işleri görmekle mükelleftir.

Sağlık propagandası ve tıbbi istatistik umum müdürlüğü

Sağlık Propagandası ve Tıbbî İstatistik Umum Müdürlüğü:

Tabib bir Umum Müdür idaresinde İstatistik ve Neşriyal şubelerinden ve bunların bürolarından ve grafik ve tersim mütehassıslarından mürekkebdir.

Sağlık propagandası ve tıbbî istatistik umum müdürlüğü

A- Her türlü sıhhî ve İçtimaî istatistikleri tanzim etmek,

B- Sıhhî ve İçtimaî neşriyat ve propaganda yapmak,

C- Nüfus harekâtına ve umum sıhhate ve hastalıklara dair ilmî anketler yapmak,

D- Vekâlet kütüphanesini ve neşriyat deposunu idare ve muhafaza etmek,

E- Sıhhî müzeler işlerini tanzim ve murakabe etmekle mükelleftir.

Hukuk müşavirliği

Hukuk Müşavirliği :

Birinci Hukuk Müşavirinin Başkanlığında 2 nci ve 3 üncü hukuk müşavirleri ile bürosundan kuruludur. Hukuk Müşavirliği, Bakanlıktan verilen işler hakkında mütalâasını bildirmek, memurların vazifesinden doğan kanun kovuşturmaları ve disiplin işleri ile Bakanlıkça yapılacak sözleşme tasarılarından lüzum görülenleri tetkik etmek, idarî davalarda gerekli savunmayı hazırlıyarak duruşmalarında Bakanlığı temsilen hazır bulunmak, 4353 sayılı Kanun hükümlerine göre Hazinece takip olunacak adlî davalarda gerekli bilgiyi sağlamak ve Bakanlıkça lüzumlu görülen kanun, tüzük ve yönetmeliklerin hazırlanmasında yardımcı olmakla yükümlüdür.

Muhasebe Müdürlüğü

Muhasebe Müdürlüğü:

Maliye Vekilliğince tayin olunan bir müdür ve memurlarından mürekkebdir.

Hususî kanunları, nizamnameleri ve talimatnameleri hükümlerine uygun olarak Vekilliğin hesap işlerini görmekle mükelleftir.

Seferberlik şubesi müdürlüğü

Seferberlik Şubesi Müdürlüğü:

Bir seferberlik müdürü ve bürosundan mürekkebdir.

Hususî kanun, nizamname ve talimatnameler ve kararnamelerle muayyen ve Vekâlete aid millî seferberlik işlerini görmekle mükelleftir.

Evrak müdürlüğü

Evrak Müdürlüğü:

Bir müdür idaresinde müdürlük bürosundan ve arşiv memurundan mürekkebdir.

Evrak Müdürlüğü; vekilliğe gelen ve evraktan geçmesi lâzım olan bütün evrak ve saireyi tesellüm ve kaydetmek ve usulünce yerlerine dağıtmak, vekillikten çıkarılanları da aynı şekilde yerlerine göndermek, vekilliğin evrak mahzenini tanzim ve muhafaza etmekle mükelleftir.

Ayniyat mubasibliği

Ayniyat Muhasibliği:

Bir ayniyat muhasibinin idaresinde ve lüzumu kadar tetkik, hesap memurları ve kâtibden ibaret bir bürodan mürekkebdir. Bu muhasiblik vekâletin umumî muvazeneye aid ayniyat işlerini kanun, nizam ve talimatnamelerine göre yapmakla mükelleftir.

Levazım memurluğu

Levazım Memurluğu:

Levazım memuru, mutemed, ambar memuru ve kâtibden mürekkebdir.

Vekâletin merkez mutemedlik vazifesi ve merkeze aid mubayaat işlerini kanun ve nizamlarına tevfikan yapmak ve vekâletten gönderilen ve vekâlete gelen, Evrak Müdürlüğünün vazifeleri haricinde kalan, bilcümle eşyanın sevk ve teslim ve tesellümlerini icra etmek ve vekâlet merkez deposunun işlerile uğraşmak ve buradaki eşyayı muhafaza etmekle mükelleftir.

Türkiye Cumhuriyeti Merkez hıfzıssıhha müessesesi ve merkez hıfzıssıhha mektebi

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Hıfzıssıhha Müessesesi:

Hıfzıssıhha Enstitüsü ve Hıfzıssıhha Mektebi olmak üzere iki kısımdır.

Türkiye Cumhuriyeti Hıfzıssıhha Müessesesi 24 mayıs 1928 tarih ve 1267 sayılı kanunun hükümlerine göre teşkil ve idare olunur.

Hıfzıssıhha Mektebinde; umumî, mülhak ve hususî idarelerle belediyelere ve sınaî müesseselere mensub tabiblerin umumî ve içtimaî hıfzıssıhhaya ve idarî vazifelerine aid tekâmül tedrisatı yapılacağı gibi umumî sıhhat ile alâkalı olan Kültür Bakanlığı Sıhhat Müfettişleri ve Öğretmenlerile Sanayi ve Ziraat Müfettişleri ve mühendislik gibi diğer meslek mensublarına da görülecek lüzum üzerine tekâmül dersleri verilir. Bu işler alâkalı vekâletlerle görüşülerek Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâletince yapılacak bir talimatname ile tayin ve tesbit olunur.

Hudud ve sahiller sıhhat umum müdürlüğü merkez teşkilâtı

Hudud ve Sahiller Sıhhat Umum Müdürlüğü Merkez Teşkilâtı:

Bir tabib Umum Müdür ile tabib bir muavin ve tabib bir müfettişten, yazı, hesap müdürlüklerde Karantina Şubesi ile Donatım Şubesi ve bunların bürolarından mürekkebdir.

Hudud ve Sahiller Sıhhat Umum Müdürlüğü; hususî kanunlar, nizamnameler ve talimatnamelerle bunlara müsteniden Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekilliğince verilen emirlere göre vazife görür.

2- Vilâyetler teşkilât ve vazifeleri

Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâletinin vilâyetlerdeki teşkilâtı şunlardır:

A) Umumî muvazeneye ait teşkilât:

1- Umumî müfettişlikler sıhhi müşavirlikleri;

2- Sıhhat ve içtimai muavenet müdürlükleri;

3- Hükümet tabiplikleri;

4- Küçük sıhhat memurlukları;

5- Tıbbi, sıhhi ve içtimai müesseseler;

6- Sıhhat merkezleri;

7- Muayene ve tesellüm komisyonu;

8- Hastalıklarla mücadele teşkilâtı;

9- Seyyar sıhhi teşkilât.

Muayene ve tesellüm komisyonu Vekâletçe hazırlanacak bir talimatnameye göre vazife ifa eder.

B) Hususî idarelere aid sıhhî teşkilât:

1- Sıhhî ve tıbbî ve İçtimaî teşkilât ve müesseseler,

2- Seyyar tabiblikler,

3- Seyyar ve sabit küçük sıhhat memurlukları,

4- Hastalıklarla mücadele teşkilatı,

5- Etüv ve idare memurlukları.

C) Belediyelere aid sıhhî teşkilât:

1- Sıhhî ve tıbbî ve içtimaî teşkilât ve müesseseler,

2- Belediye baştabib ve tabiblikleri,

3- Belediye doğum hekimleri ve ebeleri,

4- Belediye eczacılıkları,

5- Küçük sıhhat memurlukları,

6- Etüv ve idare memurlukları.

D) Köy sağlık teşkilâtı :

1 - Köy hekimleri,

2 - Köy ebeleri,

3 - Köy sağlık memurları.

1) Köy hekimleri: Gerekli olan köylere veya köy gruplarına birer

köy hekimi tâyin olunur.

2) Köy ebeleri : Gerekli olan köylere veya köy gruplarına birer köy ebesi tâyin olunur. Bu ebeler göy gruplarına memur edildikleri takdirde seyyar vazife görürler. Kendi gruplarına ait köylerdeki seya- hatlarından dolayı bunlara merkezleri dışında geçirecekleri her gün için Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliği bütçesinden 100 kuruşu geçmemek üzere yol masrafı verilir.

Köy ebeleri iki sınıftır.

Birinci sınıf köy ebeleri; Köy enstitüleri kız talebeleri arasından Maarif ve Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliklerince kararlaştırılacak şartlar dahilinde köy ebesi yetiştirilmek üzere her yıl Maarif ve Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilleri tarafından müştereken tâyin olunacak adette ayrılıp köy ebe mekteplerinde tahsil ettirilenlerdir.

İkinci sınıf köy ebeleri; Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliğince açılmış olan ikinci derece ebe mekteplerine kabul olunup bu mekteplerde tahsillerini bitirenlerdir.

3) Köy sağlık memurları: Gerekli olan köylere veya köy gruplarına birer köy sağlık memuru tâyin olunur. Köy gruplarına tâyin olunan sağlık memurları seyyar vazife görürler. Bunlar hayvan beslemek mecburiyeti hakkındaki 4192 numaralı kanunun hükmüne tâbi değildirler. Bunlara kendi gruplarına ait köylerdeki seyahatlerinden dolayı merkezleri dışında geçirecekleri her gün için Sıhhat ve İçtimâi Muavenet Vekilliği bütçesinden 100 kuruşu geçmemek üzere yol masrafı verilir.

Köy sağlık memurları; Köy enstitüleri talebeleri arasından Maarif ve Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliklerince kararlaştırılacak şartlar dahilinde her sene Maarif, Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekillikleri tarafından müştereken tâyin olunacak adette ayrılıp hususi öğretime tâbi tutularak yetiştirilir. Bunların tahsil esnasında tatbikat için hastanelere ve diğer müesseselere gidiş geliş yol masrafları Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilliği bütçesinden verilir.

Umumi müfettişlikler sıhhi müşavirlikleri

Umumî Müfettişlikler Sıhhî Müşavirleri:

Hususî kanunları mucibince teşkil edilen Umumî Müfettişlikler refakatinde lüzum ve ihtiyaca göre sıhhat müşavirleri ve müşavir muavinleri ve müşavirlik kalemi memur ve kâtibleri bulunur.

Sıhhî müşavirlikler; Umumî Müfettişliğin bir şubesidir. Umumî Müfettişten alacakları direktif dahilinde Umumî Müfettişlik mıntakası içinde, ifası Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâletine aid Devlet sıhhî hizmetlerini ve hususî kanunlarına göre iskân ve karantina işlerini ve hususî idare ve belediyelerle köylerin sıhhî ve İçtimaî yardım vazifelerini ve bu vazifeleri gören bütün memurların hallerini tetkik ve umumî sıhhata aid bu işlerin kanun, nizam, talimat ve emirlere tevfikan yapılıp yapılmadığını takib ve lüzumunda tahkik etmekle mükelleftirler.

Görülecek lüzum üzerine mıntakaları dahilinde vekâletin emredeceği teftiş ve tahkikatı da yaparlar.

Sıhhat ve içtimai muavenet müdürlükleri

Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Müdürleri:

Her vilâyet merkezinde bir sıhhat ve içtimaî muavenet müdürü ve lüzumu kadar idarî memurlardan mürekkeb bir bürosu ve icab eden yerlerde sıhhat ve içtimaî muavenet müdürlerine yardım etmek üzere müdür muavini ve mütehassıs tabib bulunur.

Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Müdürleri; vilâyetin en büyük sıhhî âmiri ve valinin sıhhî müşaviri olup bulundukları vilâyetin sıhhî ve içtimaî bütün muamelelerinden vali ile beraber mesul ve kanunlar, nizamnameler, talimatnamelerle tayin edilen vazifeleri yapmakla mükelleftirler.

Her vilâyette hususî kanunlarla idare ve murakabesi Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekilliğine mevdu sıhhî ve içtimaî işlerle bütün sıhhî ve içtimaî teşkilât ve müesseseler oranın sıhhat ve İçtimaî Muavenet Müdürlerinin murakabesi altındadır.

Hükümet tabiblikleri

Hükümet tabibleri:

Her vilâyet merkezinde ve kazalarda ve icabında tam teşekküllü nahiyelerde lüzumuna göre bir veya daha ziyade Hükümet tabibi bulunur.

Hükümet tabibleri; kavmakamların sıhhî müşaviridir. Sıhhî işlerde vilâyet Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Müdürünün emri altındadır. Hükümet tabibleri; kanunlar, nizamnameler ve talimatnamelerle tayin edilen vazifeleri yapmakla mükelleftirler.

Adlî tabib bulunmıyan yerlerde munzam vazife olarak bunlara aid işleri de yaparlar.

Küçük sıhhat memurlukları

Küçük Sıhhat Memurları:

Vilâyet, kaza ve nahiyelerde Hükümet tabiplerinin emri altında lüzumu kadar küçük sıhhat memuru bulunur.

Küçük sıhhat memurları; merkez ve köylerde hastalıklardan korunma ve bunlarla mücadele ve hıfzıssıhha ve içtimaî muavenet işlerinde Hükümet tabiblerinin yardımcıları olup tabibden alacakları emirler ile talimatnamelerinde yazılı şekilde vazife görürler. Köylerde vazife gören seyyar sıhhat memurlarına kendi maaşlarından başka ayrıca hayvanı için yem bedeli verilir. Her muayene ve tedavi evinde ayrıca bir veya daha ziyade küçük sıhhat memuru bulunur.

Tıbbi ve sıhhi ve içtimai müesseseler

Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâleti, lüzum görülen yerlerde hastaneler, sanatoryomlar, akliye ve asabiye hastaneleri, muayene ve tedavi evleri, doğum ve çocuk bakım evleri, kuduz tedavi müesseseleri, meslekî tedrisat mekteb ve yurtları, malûllere mahsus müesseseler, bakteriyoloji laboratuarları, sıhhî müzeleri ve propaganda vasıtaları, genel sağlığın korunması için lüzumlu olan diğer sıhhî ve içtimaî müesseseler açar. Müesseselerin vazife ve idareleri nizamnameler ve talimatnamelerle tayin olunur.

Meslekî tedrisat müesseselerinden ebe mektebleri iki derecedir.

1- Birinci derece ebe mekteblerinin tahsil müddeti en az iki senedir. Buraya orta tahsili bitirmiş olanlar alınır.

2- İkinci derecedeki ebe mekteblerinin tahsil müddeti en az bir senedir. Bu mekteblere ilk tahsili bitirmiş olan veya bu derecede tahsil görmüş olduğunu isbat edenler alınır.

Birinci derece ebe mekteblerinden çıkanlar şehir ve kasabalarda hususî idare ve belediye ebeliklerine veya vekâletin meslekî hizmetlerine tayin olunurlar.

İkinci derece ebe mekteblerinden çıkanlar sanatlerini yalnız köylerde icra ederler.

Hastalıklarla mücadele teşkilâtı

Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâleti umum sıhhat için tehlikeli olabilecek sosyal, bulaşıcı ve salgın hastalıklar ve diğer zararlı âmillerle mücadele etmek için lüzum göreceği yerlerde teşkilâtlar yapar ve bunlara mahsus müesseseler açar.

Bu müesseselerin vazifeleri ve idare tarzları vekâletçe tesbit olunur.

Vilâyet hususî idareleri, belediyeler ve Evka idaresi bütçelerine dahil ve kanunlarına tevfikan bu idareler tarafından açılmış ve açılacak olan bütün sıhhat ve içtima muavenet müesseselerile sıhhî ve içtimaî teşkilâtın idaresi ve buralarda vazife gören tababet ve şuabatı sanatları mesublarının ve eczacı ve kimyagerlerin intihab, tayin, tebdil, tahviltaltif ve cezalandırılmaları ve vekâlet emrine alınmaları Sıhha ve İçtimaî Muavenet Vekâleti tarafından yapılır.

Hudud ve sahiller sıhhat umum müdürlüğü vilâyetler teşkilâtı

Hudud ve Sahiller Sıhhat Umum Müdürlüğü nün vilâyet teşkilâtı:

Sınırlar ve sahillerde lüzumu kadar baştabib ve tabibi sahil sıhhiye merkezlerile birinci ve ikinci sınıf sahil sıhhiye idareleri ve tahaffuzhaneler ve lâboratuarlardan ibarettir.

Hudud ve Sahiller Sıhhat Umum Müdürlüğü; dışarıdan gelebilecek bulaşıcı ve salgın hastalıklardan memleketi korumak için icab ettikçe Sıhhat ve İçtimaî Muavene Vekilliğinin tensibile hudud ve sahillerde muvakkat mücadeleler kurar ve bunlara aid müesseseler açar.

3- Dereceler, kadrolar

Vekâletin meslekî hizmetlerinde çalıştırılan tababet ve şuabatı sanatları mensuplariyle eczacı ve kimyagerlerin ve idari memurların sınıfları ve bu sınıflara mahsus maaş dereceleri bu kanuna bağlı (1) numaralı cetvelde gösterilmiştir.

Bu kanun meriyete girdiği tarihte müstahdem memurların sınıf ve dereceleri Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâletince bu cetvele göre 3656 sayılı kanun ve ekleri esasları dairesinde tesbit olunur.

Mülhak bütçeli idarelerle hususi idare ve belediyelerin sıhhi hizmetlerinde çalışıp tâyin hakları Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâletine ait bulunan tababet ve şuabatı sanatları mensuplariyle eczacı ve kimyagerlerin maaş derecelerinin ve sınıflarının bu cetvele göre tanzimi mecburidir.

3656, 3711 ve 3888 sayılı kanunlara bağlı kadro cetvellerinin Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti memurlarına ait kısımları kaldırılmış ve mezkûr Vekâletin merkez ve vilâyetler teşkilâtına dâhil maaşlı ve ücretli memurlarının derece, -unvan ve adedleri bu kanuna bağlı (2) numaralı cetvelde gösterilmiştir.

3656 sayılı kanuna merbut (2) numaralı cetvelin ve 3968 sayılı kanuna bağlı ihtisas ve muvakkat ihtiyaç mevkilerini gösteren (1) ve (2) numaralı cetvellerin Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâletine ait kısımları kaldırılmış ve bunların yerine işbu kanuna bağlı (3) numaralı cetvel konulmuştur.

Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâletine bağlı mülhak bütçeler ile idare olunan Hudud ve Sahiller Sıhhai Umum Müdürlüğünün merkez ve vilâyet teşkilâtı ve bu kanuna göre muktazi memurların aded ve teadül dereceleri bağlı (3 numaralı kadro cetvelinde gösterilmiştir. Bu cetvel 24/4/1930 tarih ve 1587 sayılı kanuna ve bunun eklerine bağlı kadre cetvelleri yerine konulmuştur.

İKİNCİ BÖLÜM

Memurin Kanunu

Namzedlik, memurluk

Memurluk şartlarını haiz ve tayinleri doğru dan vekâlete aid olan memurların ilk memuriyete tayinlerinde

1- Tabibler, eczacılar, kimyagerler ve diştabibleri altı ay,

2- Küçük sıhhat memurları, ebeler, mektebli hemşireler altı ay ilâ bir sene,

3- Hastanelerde usulü dairesinde yetiştirilen hemşireler bir sene,

4- Bütün idare memurları ve kâtiblerden yüksek tahsil görmüş olanlar altı ay,

Namzedlik devresi geçirirler.

Bu müddetleri bitirince ehliyetleri mensub oldukları daireler âmirlerince tasdik edilenler memur sınıfına kabul olunurlar. Ehliyeti tasdik edilmiyen namzedler vekilliğin diğer daire ve teşkilâtlarında meslekleri dahilinde azami bir namzedlik devresi daha geçirebilirler. Burada da ehliyet gösteremiyenler artık vekâlet memurluklarına alınmazlar.

Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekilliğinden tayin olunan veya umumî muvazene ile mahallî bütçelerin sıhhat işleri kısmından maaş aldıkları halde tayinleri mahalline aid olan memurların tezkiye varakalarile mahrem sicilleri ve dosyaları vekillikte bulunur. Mahrem sicillerin ve dosyaların tanzimi vekâletçe tesbit olunur.

Memurların seçilmeleri, yerleştirilmeleri ve yükseltilmeleri

A- Müsteşar, Teftiş Heyeti Reisi, Daire Reisleri ve Umum Müdürler ve Müdürler Vekilin seçmesile ve kararname ile,

B- Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Müdürleri ve Müfettişler, Daire Reisi Muavinleri, Umum Müdür ve Müdür Muavinleri encümenin seçmesi ve Vekilin tasdiki üzerine kararname ile,

C- Vekâlet kadrosuna dahil ve vekâlete bağlı olan müesseseler Müdürleri, Mütehassıslar ve Müdür Muavinleri Vekillik Şubelerinin Mütehassısları ve diğer tabib, eczacı, kimyager, diştabibleri, küçük sıhhat memurları, ebeler ve hemşireler ile tayinleri vekilliğe aid diğer bütün memurlar, vekâlet encümeninin kararı ve vekilin tasdiki ile tayin edilirler.

Hükümet tabibleri

Hükümet tabibleri dört sınıftır:

A- Dördüncü sınıfa; Türkiyede tabiblik sanatini icraya izinli her tabib tayin olunabilir.

B- Üçüncü sınıfa; Devlet hizmetindeki kıdemi iki seneyi geçmiş veya dördüncü sınıfta kanunî müddetini bitirmiş ve terfia hak kazanmış olanlar,

C- İkinci sınıfa; Devlet hizmetindeki kıdemi dört seneyi geçmiş veya üçüncü sınıfta kanunî müddetini bitirmiş ve terfia hak kazanmış üçüncü sınıf Hükümet tabibleri tayin veya terfi edilirler.

D- Birinci sınıfa; munhasıran ikinci sınıfta müddetini bitirmiş ve bu sınıfta terfia hak kazanmış olanlar tayin ve terfi edilirler.

Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Müdür Muavinliklerine; birinci sınıf Hükümet tabiblerindan ehil olanlar intihab ve tayin edilir.

Sıhhat ve içtimaî muavenet müdürleri

Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Müdürleri dört sınıftır:

A- Dördüncü sınıfa; birinci sınıf Hükümet tabiblerinden veya Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Müdür Muavinlerinden terfia hak kazanmış ve iyi sicil almış olanlar tayin edilirler. Bu sınıfa Devlet hizmetinde en az on beş sene çalışmış olanların ehliyetlileri de tayin edilebilirler.

Fakat bunların en az altı aylık bir tecrübe devresi geçirmesi şarttır.

B- Üçüncü, ikinci ve birinci sınıflara evvelki sınıflarda müddetlerini dolduran ve ehliyetleri sabit olan Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Müdürleri terfian tayin edilirler.

Vekilliğin Daire Reisliklerine, Umum Müdürlük, Müdürlük ve Muavinliklerine ve Mütehassıslıklarına Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Müdür ve Müfettişleri veya müesseseler Müdür ve Mütehassısları veya kendilerinden istifade edilecek diğer mütehassıslar intihab ve tayin edilirler.

Sıhhat ve içtimai muavenet müfettişleri

Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâleti müfettişleri baş müfettişler birinci ikinci üçüncü ve dördüncü sınıf müfettişlerden mürekkeptir.

A) Teftiş Heyeti Reisliğine başmüfettişlikte Başmüfettişliklere birinci sınıf müfettişlikte birinci sınıf müfettişliklere ikinci sınıf müfettişlikte terfi süresini dolduran ve terfie ehil olan müfettişler ikinci üçüncü ve dördüncü sınıf müfetişliklere sicilleri itibariyle ehil bulunan tabip dış tabibi eczacı ve kimyagerlerle Hukuk ve Siyasal Bilgiler ve diğer fakülteler mezunları tâyin olunurlar.

B) İkinci üçüncü ve dördüncü sınıf müfettişliklere ilk defa tâyin edilecekler altı aylık bir tecrübe devresi geçirirler Bu müddet zarfında muvaffak olamıyanlar Vekâletin diğer şubelerinde meslek ve durumlarına uygun görevlere nakil edilirler.

Müfettişliğe bidayeten tayin olunacaklar altı ay bir tecrübe devresi geçirirler. Bu müddet içinde veya sonunda müfettişliğe elverişli görülmiyenler memur ise evvelki sınıfa iade olunurlar, değil ise vazifelerine nihayet verilir.

Vekillik daire reisleriyle umum müdür ve müdürleri ve bunların muavinleri, Vekillik ve sıhhi müesseseler mütehassısları, sıhhat ve içtimai muavenet müdürleri, teftiş heyeti reisi, başmüfettişleri ve müfettişleri maaş dereceleri ve ehliyetlerine göre bu sınıflar arasında mütelkabilen nakil veya terfi suretiyle tâyin edilebilirler.

Mütehassıslar

Mütehassıs yetiştirmek üzere muhtelif tıb şubeleri asistanlıklarına tayin edilecek tabiblerin vasıfları, hizmet müddetleri ve şartları ve yetiştirilmeleri usulleri Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâletince yapılacak bir nizamname ile tesbit olunur.

Hastanelerle diğer sıhhî müesseseler mütehassıslıklarına, kanun ve nizamnamesine uygun olarak ihtisas vesikası almı ve ihtisas vesikaları usulen vekâletçe tasdik ve tescil edilmi olanlar tayin edilir.

Tıbbî kimya ihtisası için hekim olmak şart değildir. Hastanelerle diğer sıhhî müesseselerin mütehassıslıklarına tayin edileceklerin ihtisas yapmak için çalıştıkları asistanlıklar müddeti hariç olmak üzere en az dört sene Devlet sıhhî hizmetlerinde vazife görmü veya serbest tabiplik yapmış olmaları şarttır.

Şukadar ki her hangi bir münhale yukarıda zikredilen evsafı haiz mütehassıs bulunamadığı takdirde dört sene Devlet sıhhî hizmetlerinde vazife görmeden veya serbest tabiplik yapmadan ihtisas vesikası almış ve usulen vekâlete tasdik ve tescil ettirmi olan diğer tabiplerin de mütehassıslığa tayinleri caizdir. Ancak bunların tayin ve tahvil edilecekleri mütehassıslık hizmetlerinde dört sene mecburî hizmeti taahhüd etmiş bulunmaları da şartır.

Bu şekilde mecburî hizmet taahhüdü ile mütehassıslığa tayin olunanlar muayyen olan müddetin hitamından evvel vazife ifasından imtina ederlerse mütebaki müddet kadar Devlet sıhhî hizmetlerinde mütehassıs sıfatile istihdam olunamazlar.

9/6/1936 tarih ve 3017 numaralı kanunun 53 üncü maddesi ile bu tarihden evvel yetişmiş mütehassıslara ve asistanlara verilmiş olan hukuk mahfuzdur.

Mütehassıslar maaş derecelerine göre beş sınıf olup bunlardan maada ayrıca mütehassıs muavinleri de bulunur.

Mütehassıs muavinliğine ve beşinci sınıf mütehassıslığa kıdemsiz mütehassıslar tâyin olunurlar. Dördüncü, üçüncü, ikinci ve birinci sınıf mütehassıslıklara daha evvelki sınıflarda birer derece terfi müddetini muvaffakiyetle bitirmiş olanlar tâyin edilirler.

Şu kadar ki, idari vazifelerde Veya 3659 sayılı kanuna tabi müesseselerde bulunmuş olan mütehassıslar ihtisasları dahilindeki diğer mütehassıslıklara 3656 sayılı kanun esaslarına göre nakil, terfi ve tâyin edilebilirler.

Mütehassıs vesikası almıyarak uzun zaman Devlet hizmetinde bulunduktan sonra usulen mütehassıs olanların memurluk dereceleri daha yukarıda olsa bile ilk defa olarak mütehassıslığın üçüncü sınıfından yukarıya alınmazlar.

Mütehassısların sınıf derecelerinin terfi usulleri Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâletince tesbit olunur.

Eczacılar

Hastaneler, sıhhi ve içtimai muavenet müesseseleri eczacılıklarına Türkiye’de sanatını yapmıya izinli eczacılar tâyin olunurlar.

Eczacılar, başeczacı ve eczacı olmak üzere iki kısımdırlar.

Eczacı kısmı beş sınıftır. Beşinci sınıf, eczacılığın ilk basamağıdır. Dördüncü, üçüncü, ikinci ve birinci sınıf eczacılıklarla başeczacılığa daha evvelki sınıflarda veya vekâlet mütehassıslıklarında birer terfi müddetini doldurmuş ve terfie hak kazanmış olanlar tâyin olunurlar.

Diştabibleri

Hastaneler ve sıhhi müesseseler diş tabipliklerine Türkiye’de sanatını yapmıya izinli diş tabipleri tâyin olunurlar. Diştabipleri üç sınıftır.

Üçüncü sınıf, diş tabipliğinin ilk basamağıdır. İkinci ve birinci sınıf diş tabipleri daha evvelki sınıflarda birer derece terfi müddetini muvaffakiyetle bitirmiş ve terfi ettirilmiş olanlardır.

Küçük sıhhat memurları

Küçük sıhhat memurluklarına, Küçük Sıhhat Memurlar Mektebi ve bunlara muadil tedrisat yapan Gedikli Sıhhiye Erbaş Okulu mezunlariyle diş tabibi, eczacılar veya Tıp Fakültesi altıncı sömestr tahsilini bitirmiş olanlar tâyin edilirler.

Küçük sıhhat memurları üç sınıftır :

Üçüncü sınıf, sıhhat memurluğunun ilk basamağıdır. Bu sınıfa Küçük Sıhhat Memurları Mektebinden ve Gedikli Sıhhiye Erbaş Okullarından çıkanlarla Tıp Fakültesinin altıncı sömestresini bitirmiş olanlar alınırlar.

İkinci ve birinci sınıflara daha evvelki sınıflarda birer derece terfi müddetini bitirmiş olan sıhhat memurları alınırlar.

Şu kadar ki; diş tabipleriyle eczacılar, kanunen almıya müstahak oldukları aylıklarla tâyin edilebilirler.

Diplomasız sınıf, mektepsiz sıhhat memurlarına münhasırdır.

Vekâletçe tanınmış sağlık memurları mekteplerinden diplomalı olmayıp bu kanunun neşrinde sağlık memurluğu vazifesinde kullanılmakta olan mektepsiz sağlık memurlarının istihdamına devam olunur.

Hastabakıcı hemşireler

Hastabakıcı hemşireler, başhemşire ve hemşire olmak üzere iki kısma ayrılırlar.

Hemşireler üç sınıftır :

A) Üçüncü sınıfa, en az ilk tahsil görmüş ve müteaddit servisleri bulunan hastanelerde iki seneden az olmamak üzere hastabakıcılık yapmış ve usulen imtihan edilerek muvaffak olmuş Türk kadınlar alınırlar;

B) İkinci sınıfa :

1- Vekâletçe tanınmış hastabakıcı hemşire mekteplerinden mezun olanlar;

2- Üçüncü sınıf hemşirelerden orta tahsil görmüş olup da bu sınıfta bir terfi müddeti hizmet ettikten sonra hastabakıcı hemşire mekteplerinde okunan derslerden yapılacak imtihanda muvaffak olarak mektepli sınıfına kabul edilmiş olanlar;

3- Orta tahsilini bitirdikten sonra Vekâletçe tanınmış hastabakıcı hemşire mekteplerinde okunan dersleri ve tahsil müddetinden daha az olmamak üzere hususi müesseselerde nazari ve amelî ders görerek hemşireliği öğrenmiş olanlardan hastabakıcı hemşire mekteplerinde usulen yapılacak imtihanda muvaffak olanlar kabul olunurlar.

C) Birinci sınıf hemşireliğe ve başhemşireliğe daha evvelki sınıflarda birer derece tenfi müddeti hizmet etmiş ve liyakatleri usulen tasdik edilmiş bulunanlar terfi edilirler.

İşbu madde mucibince yapılacak tâyin ve terfiler 3656 sayılı kanun esaslarına göre icra edilir.

Hastabakıcı hemşire mektebi mezunlarından olup usulü dairesinde ziyaretçi hemşirelik tahsili görmüş ve imtihanda kazanmış olan hastabakıcı hemşirelere (ziyaretçi hemşire) unvanı verilir.

Ziyaretçi hemşireler, sıhhî müessesatta istihdam edildikleri takdirde evvelâ hemşireliğin üçüncü sınıfına alınırlar. Yalnız bu sınıftan ikinci sınıfa terfilerinde ziyaretçi hemşirelik tahsili için geçirdikleri müddeti memuriyet kıdeminden sayılır.

Ebeler

Ebeliklerde, sıhhî müesseselerin kadın hastalıkları ve doğum servislerinde mektebli hemşire bulunmazsa bu müesseselerin diğer servis hemşireliklerinde yalnız birinci sınıf ebe mekteblerinden mezun Türk kadınlar istihdam edilir.

Ebeler üç sınıftır.

Üçüncü sınıfa; birinci derece ebe mekteblerinden çıkanlar tayin olunur.

İkinci ve birinci sınıflara daha yukarıki sınıflarda terfi müddetlerini bitirenler ve ehliyetleri usulen tasdik edilenler terfi edilirler.

Sıhhat işleri katibleri

Her sıhhat ve içtimai muavenet müdürlüğünde ve icabeden Hükümet tabipliklerinde ve sıhhat merkezlerinde lüzumu kadar sıhhat işleri kâtibi bulunur.

Sıhhat kâtipleri üç sınıftır.

Vekâlet encümeni

Bakanlık Encümeni, Müsteşarın Başkanlığı altında Müsteşar Başmuavini ve Müsteşar muavinleri, Teftiş Kurulu Başkanı, Sağlık İşleri Genel Müdürü, Tedavi Kurumları Genel Müdürü, Sağlık Propagandası ve Tıbbi İstatistik Genel Müdürü, Sıtma Genel Müdürü, Eczacılık ve Tıbbi Müstahzarlar Genel Müdürü, Verem Savaş Genel Müdürü, Sosyal Hizmetler Genel Müdürü, Mesleki Öğretim Genel Müdürü, Donatım Genel Müdürü, Nüfus Planlaması Genel Müdürü, Dış Münasebetler Dairesi Başkanı, Sosyalleştirme Dairesi Başkanı, Ana ve Çocuk Sağlığı Müdürü, Trahom Savaş Müdürü, Kanserle Savaş Müdürü, Ruh Sağlığı Müdürü ile Zatişleri ve Muamelât Genel Müdüründen kuruludur.

Vekâlet Encümeni, tayinleri vekâlete aid olan tababet ve şuabatı sanatları mensublarile eczacı ve kimyagerlerin ve diğer fennî ve idarî maaşlı ve ücretli memurların intihab, tayin, terfi, değiştirilme ve mezuniyetlerine ve vekillik emrine alınmalarına ve sair muamelelerine ve tayinleri mahalline aid memurların tayinlerinin tesciline müteallik hususlarla vekillik makamından tevdi olunan diğer işlere bakmak ve bunları karar altına almakla mükelleftir. Vekâlet Encümeni ekseriyetle karar verir. Reyler müsavi olursa reisin bulunduğu tarafın reyi ekseriyet kazanır.

Vekâlet Encümeni kararları vekilin tasdiki ile kat'ileşir. Tasdik edilmiyen kararlar hükümsüzdür.

Hususî idarelerle belediyeler ve mülhak bütçelerden idare olunan teşkilât ve müesseseler kadrolarındaki maaşlı tababet ve şuabatı sanatları mensublarile eczacı ve kimyagerler ve diğer sıhhî ve İdarî memurlar kıdem, ehliyet ve sicillerine göre vekillik kadrosuna ve vekillik kadrosundan buralara sınıf ve derece maaşlarile naklen tayin olunurlar.

Tayinleri yerlerinden yapılacak memur ve kâtibler hususî kanunu mucibince salâhiyetti makamlarca tayin olunur. Vekilliğe malûmat verilerek memuriyetleri tescil ettirilir.

İnzibati cezalar

Memurin Kanununun 28, 29, 30, 31, 32, 33 üncü maddelerindeki ahvalden başka aşağıdaki hallerde de inzıbatî cezalar verilir.

İhtar:

1- Zaruret olmadan merciini atlamak,

Tevbih:

1- Devlete aid nakil vasıtalarını hususî işlerinde kullanmak,

2- Arkadaşlarına vazife başında hakaret etmek,

3- Muayyen zamanlarda gönderilmesi gerekli olan hesap, icmal ve istatistikleri ve cetvelleri zamanında göndermemek.

Maaştan kesmek:

1- Hastane ve diğer müesseselerle sıhhî teşkilâtta idarî ve fennî kayıdları muntazam tutmamak veya vaktinde yapmamak,

2- Nöbetçi bulunduğu hastane veya müessesede nöbetini kat’î bir zaruret olmaksızın muvakkaten terkedip dışarı gitmek,

3- Tekidlere emrin geldiği tarihten itibaren ve istilâma muhtaç muamelelerde neticeyi aldıktan sonra üç gün içinde cevap vermemek,

4- İtlâfıfar şehadetnamesi aranılması icab ederken aramamak,

5- Muayeneye tâbi gemilerin muayenesini yapmamak veya yaptırmamak,

6- Sebepsiz olarak gemilerin pratikasını vermemek veya geçiktirmek,

7- Patentedeki şerhlere dikkat etmiyerek yanlış muamele yapmak,

8- Müşahede kâğıtlarını, ameliyat ve lâboratuar defterlerini muntazam tutmamak,

9- Bir meselenin evrakını kasd olmaksızın zayi etmek,

Kıdem azaltılması:

1- Patente tebdilinde yenisine sıhhî muameleleri doğru geçirmemek,

2- Nöbetçi bulunduğu hastane veya müessesede nöbetini sebepsiz olarak büsbütün bırakıp gitmek,

3- Bulaşıcı hastalıklarla mücadele tedbirlerini almakta gecikmek,

4- Gemilerle müretteblerini ve bütün yolcuları için emredilen sıhhî ve fennî tedbirleri ve bulaşıcı hastalık vak’alarında fennî temizliği ve lâzımgelen sair işleri eksik yapmak,

Sınıf indirilmesi:

1- Hastanelerde ve müesseselerde işret etmek,

2- Memur olduğu meslekî vazife dolayısile öğrendiği şahsî ve ailevî sırları kanunî mecburiyet olmaksızın başkasına söylemek.

Memuriyetten çıkarılmak:

1- Kaçakçılık yapmak ve kaçakçılığı kolaylaştırmak.

Vekâlet inzibat komisyonu

Vekillik inzibat komisyonu müsteşarın reisliği altında teftiş heyeti reisi, hıfzıssıhha işleri, İçtimaî muavenet işleri daireleri reisleri ve sağlık propagandası ve tıbbî istatistik umum müdürü ve sicil ve memurlar müdüründen müteşekkildir. Bu komisyon ekseriyetle karar verir. Reyler müsavi olursa reisin bulunduğu taraf ekseriyat kazanır.

Mezuniyet

Mezuniyet Memurin Kanununda yazılı hükümlere tabidir. Senelik izin alan memurların gidip gelme müddetleri mezuniyet müddetinden hariçtir.

Mazeret üzerine mahallerinden verilen haftalık izinlerde gidip gelme müddeti dahildir

Fevkalâde hallerde memurların vazifelerinden ayrılmalarında mahzur görülürse izinleri geri bırakılır ve izinli olanlar iş başına çağırılır.

Umumî muvazene, mülhak bütçe ve hususî idarelerle belediye bütçelerinden maaş veya ücret alan tababet ve şuabatı sanatları mensublarından lüzum görülecekler vazifeleri parasız temin olunmak şartile 1416 sayılı kanunun 21 inci maddesinin son fıkrasına tevfikan İlmî ve fennî tetkikatta bulunmak üzere staj için ecnebi memleketlere bir sene müddetle gönderilebilir ve bu müddet içinde kendilerine maaş veya ücretleri tam verilir.

İstifa

İzni bitipte on gün içinde makbul mazerete dayanmıyarak işi başına dönmiyenler veyahut mazeretini âmirine bildirmeden sıra ile sekiz gün işini bırakanlar istifa etmiş sayılırlar.

Tayin kılındıkları yerde altı ay hizmet etmeden sıhhî sebepler olmaksızın istifa suretile ayrılan maaşlı veya ücretli memurlardan verilen harcırah geri alınır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Umumi hükümler

Bu kanunda yazılı vazifeler vekâlet müesseselerile vekâlete bağlı umum teşkilât ve müesseseler memurlarının aslî vazifeleri olup vekillikçe lüzumunda ilâveten verilecek diğer vazifelerin ifası da mecburidir.

Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâleti umum memurlarının ve buna bağlı mülhak bütçe ile idare olunan Hudud ve Sahiller Sıhhat Umum Müdürlüğü memurlarının bu kanunla alacakları sınıf derecesi maaşları şahsidir.

Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâleti, kendi teşkilâtile Hudud ve Sahiller Sıhhat Umum Müdürlüğü teşkilâtında maaş veya ücretle istihdam ettiği her hangi bir memuru; ifası vekâlete veyahut umum müdürlüğe aid bir vazifenin görülmesi için vekâletin veya umum müdürlüğün teşkilâtı ve münhal vazifeleri bulunup bulunmamasile mukayyed olmaksızın derecesi maaşile veya ücretile merkez veya taşrada kullanabilir.

Bu kanunun mer’iyete geçtiği tarihte vekâletin merkez ve vilâyetler maaşlı kadrolarında çalışmakta olan mütehassıslar ile Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Müdür ve Müfettişleri halen bulundukları derecede Barem Kanununun mer’iyetinden sonra kaç terfi müddeti geçirmişlerse her terfi müddeti için bir derece hesabile bu kanunun mevkii tatbika vaz’ında bir defaya mahsus olmak üzere terfi ettirilebilirler. Bu suretle terfi ettirilenler 1452 sayılı kanunun 8 inci maddesindeki bir dereceden fazla terfi edenlere aid hükümler dairesinde maaş alırlar.

Evkaf sıhhî teşkilât ve müesseselerinde ve vilâyetler hususî idareleri ve belediyeler sıhhî teşkilât ve müesseselerinde meslek memuru olarak istihdam edilmekte olan tababet ve şuabatı sanatları mensublarının ve eczacı ve kimyagerlerin (1) numaralı cetvele göre sınıf ve derecelerinin tayini bu kanunun neşrinden sonra bir sene içinde Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâletince yapılır.

Bunlardan mütehassıslarla hastabakıcı hemşireler halen bulundukları derecede Baremlerinin mer’iyeti tarihinden sonra kaç terfi müddeti geçirmişlerse her terfi müddeti için bir derece hesabile bir defaya mahsus olmak üzere terfi ettirilirler. Bu suretle terfi ettirilenler 1452 sayılı kanunim 8 inci maddesindeki bir dereceden fazla terfi edenlere aid hükümler dairesinde maaş alırlar.

1 haziran 1928 tarihine kadar şehremanetlerinde ve 1 haziran 1930 tarihine kadar belediyelerle hususî idarelerde maaşla müstahdem bulunmuş olan tababet ve şuabatı sanatları mensubları ile eczacı ve kimyagerlerin bu tarihlerden sonra gerek bu idarelerde ve gerekse umumî muvazenede meslek memuru olarak maaşla ifa ettikleri hizmet senelerinin mecmuu tekaüdlük için meşrut olan müddetin hesabında mütekabilen sayılır ve bunların tekaüd maaşları 1683 sayılı kanun hükümlerine göre son bulundukları idarelerden tahsis olunur.

Bütün hastaneler, sanatoryomlar ve verem mücadele dispanserleri hemşirelerile ziyaretçi hemşirelerin tekaüdlük müddetleri yirmi senedir. Bunlardan vazife icabı maluliyete duçar olanların tekaüdlükleri 1683 sayılı kanunun 42 nci maddesinin hükümleri dairesinde icra olunur.

Bu maaşlar kendilerinin son bulundukları yerlerden tahsis edilir.

Bu kanuna göre dereceleri tayin edilen tababet ve şuabatı sanatları mensublarile eczacı ve kimyagerlerden tetkik ve tetebbuda bulunmıyarak sınıflarına göre lüzumlu olan meslekî bilgilerini zamanla kaybettikleri sabit olanların sınıf dereceleri Vekâletçe indirilir.

Genel ve özel idare bütçelerine ve belediyelere bağlı bulunan hastaneler ve başka sağlık kurumlarının yapı, plân ve keşiflerinin hazırlanması, incelenmesi ve onanması ve bunların sıhhi ve fenni gereklere göre tertiplenmesinin sağlanması ve köy ve şehir sağlık işlerine ilişkin sıhhi tesislerin plânlarının incelenmesi ve onanması Bayındırlık ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlıklarınca birlikte yapılır

Bakanlığın merkezde ve illerde doğrudan doğruya kendisine bağlı bütün sağlık kurumlarının yapı ve esaslı tamir işlerinde gerekli ödenekleri Bayındırlık Bakanlığı bütçesinin özel bölümüne konularak bunların yapı ve denetleme işleri Bayındırlık Bakanlığınca yürütülür.

Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâleti bütçesinin masraf tertiblerinden idare edilmekte olan bulaşıcı ve salgın hastalıklarla sıtma, zührevî hastalıklar, trahom, verem gibi mücadele teşkilât ve müesseselerinde, doğum ve çocuk bakım evlerinde meslekî vazifelerde istihdam edilen ve edilecek olan tababet ve şuabatı sanatları mensublarile eczacı ve kimyagerlerden evvelce maaşlı olarak meslekî hizmetlerde bulunmuş olanların mücadele teşkilât ve müesseselerinde ve doğum ve çocuk bakım evlerinde geçirdikleri müddetler tekaüdlük için meşrut olan müddetlerden sayılır. Bu suretle tekaüdlük hakkını kazananlar tekaüdlüklerini istiyebilirler.

Ancak bunlara maaşlı olarak geçirdikleri müddete münhasır olmak üzere 1683 numaralı kanunun hükümleri dairesinde son ayrıldıkları idarelerden aldıkları son memuriyet maaşları esas tutularak tekaüd maaşı tahsis edilir veya tazminat verilir. Bunlardan ölenlerin yukarıdaki hükümler dairesinde yetimlerine aid maaş veya tazminat hakkı mahfuzdur.

85 inci maddede yazılı mücadele teşkilât ve müesseseleri ile doğum ve çocuk bakım evlerinde meslekî vazifelerde istihdam edilen ve edilecek olan tababet ve şuabatı sanatları mensubları ile eczacı ve kimyagerlerden bu yerlerde en az altı sene çalışmış olanlar Teadül Kanunu mucibince dahil olacakları derece ile mükteseb derecelerinin iki derece yukarısına kadar meslekî memuriyetlere tayin olunabilirler.

Ancak bu suretle memuriyete tayin olunanların yukarıda yazılı hizmetlerde geçen hizmet müddetleri tekaüdlük müddetine ithal edilmez.

Bu kanunun mer’iyeti tarihinden itibaren mülga Sıhhiye Müdüriyeti Umumiyesi teşkilâtına dair 28 şubat 1331 tarihli kanun ile Vilâyet İdaresi Sıhhiye Nizamnamesi ve 14 mart 1329 tarihli vilâyet memurini sıhhiyesinin sureti tayin ve azillerine dair nizamname ve işbu kanun hükümlerine aykırı bütün hükümler kaldırılmıştır.

Müsteşarın katılmadığı toplantılara, toplantı konusu olan hizmetle görevlendirilmiş Müsteşar Muavini Başkanlık eder.

Müsteşar muavinleri merkez teşkilâtı ile koruyucu, tedavi edici veya sosyal amaçlı kurum ve kurulların fenni ve idari işlerini yürütürler.

Atanmaları Bakanın seçmesiyle ve kararname ile olur.

3017 sayılı kanunun muhtelif maddelerinde zikri geçen Sicil ve Memurlar ve Muamelât Müdürlüğü ile Levazım Memurluğunun unvanları Muamelât ve Zat İşleri Umum Müdürlüğüne ve Levazım Müdürlüğüne çevrilmiştir.

Sıhhat merkezleri

Lüzumuna göre ve imkânlar dairesinde sıhhat merkezleri tesis edilerek bütün tıbbi ve içtimai hizmetler ve mücadele işlerine tahsis edilir.

Bu merkezler; tavzif edildikleri hizmetlere göre ya Hükümet tabipleri veyahut tababet şubelerinin birinde ihtisas yaparak usulen sertfika almış olan mütehassıs etibba tarafından idare edilir.

Mütehassıslardan bu müesseselerde bulunanların geçirdikleri müddetler mütehassıslıklarda geçmiş sayılır.

Kanunun yayımı tarihinden itibaren iki yıl içinde yazılı olarak Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına müracaat edenler bu kanundan istifade edebilirler.

Ancak, seçimle alınan görev sebebi ile birinci fıkrada yazılı zaman içinde müracaat edememiş olanlar, bu görevlerinden ayrıldıktan sonra altı ay içinde yazılı müracaat ettikleri takdirde birinci maddeden istifade ederler.

Kanunun yayımından önce Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Teşkilâtında görev almış olanlar da kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren (2) yıl içinde yazılı olarak müracaat ettikleri takdirde birinci madde hükümlerinden yararlanırlar.

Bu kanun 15 ağustos 1936 tarihinden muteberdir.

Bu kanun hükümlerini icraya Sıhhat ve İçtimaî Muavenet ve Maliye Vekilleri memurdur.

Cetvel