2525 Soy Adı Kanunu

Her Türk öz adından başka soy adını da taşımağa mecburdur.

Söyleyişte, yazışta, imzada öz ad önde, soyadı sonda kullanılır.

Rütbe ve memuriyet, aşiret ve yabancı ırk ve millet isimlerile umumî edeplere uygun olmıyan veya iğrenç ve gülünç olan soy adları kullanılamaz.

Soy adı seçme vazifesi ve hakkı evlilik birliğinin reisi olan kocaya aittir.

Koca ölmüş ve karısı evlenmemiş olursa veyahut koca akıl hastalığı ve akıl zaifliği sebebile vesayet altında bulunuyor ve evlilik de devam ediyorsa bu hak ve vazife karınındır.

Kocanın vefatile karı evlenmiş veya koca evvelki fıkrada zikredilen sebeplerle vesayet altına alınmış ve evlilik de zeval bulmuş ise bu hak ve vazife çocuğun baba cihetinden olan kan hısımlarından en yakın erkeğe ve bunların en yaşlısına, yok ise vasiye aittir.

Mümeyyiz olan reşit soy adını seçmekte serbesttir.

Akıl hastalığı ve akıl zaifliği dolayısile vesayet altına alınmış olan reşidin adını babası, yok ise anası, bu da yok ise vasisi seçer.

En büyük mülkiye memurunun vereceği müzekkere üzerine Cumhuriyet müddeiumumisi, 3 üncü maddedeki memnuiyete uygun olmıyarak soy adı kullananların bu adı değiştirmelerini ve tarihte ün almış olanlara ilişik anlatan adların, hilafını iddia ile, kullanılmamasını mahkemeden istiyebilir.

Kanunla taayyün eden unvanlar mahfuzdur.

Bu kanunun neşri tarihinden itibaren iki yıl içinde gerek soy adı olmıyanlar ve gerekse soy adlarını değiştirmek istiyenler taşıyacakları adı Hükümetin tayin edeceği şekilde nüfus kütüklerine geçirilmek üzere bildirirler. Bu iş için verilecek her nevi evrak pul resminden muaftır.

Soy adı seçme işlerinde çıkacak ihtilâfları halletmek ve kendiliklerinden soy adı seçmiyenlerle anası babası belli olmıyan çocuklara ad takmak ve bir adın kanunun istediği şekle uygun olup olmadığı hakkında karar vermek salâhiyeti, ana kütüğün bulunduğu yerin en büyük mülkiye memuruna aittir.

Valiler ve kaymakamlar soy adlarının nüfus kütüklerine ve doğum kâğıtlarına doldurulması işinde diğer Devlet dairelerinde münasip gördükleri memurları iş bitinceye kadar yardımcı olarak nüfus dairelerinde çalıştırmağa salahiyetlidirler.

Bu kanunun tayin ettiği müddet geçtikten sonra soy adlarını değiştirmek istiyenler Kanunu Medeninin bu baptaki hükümlerine tâbi olurlar.

Soy adlarını nüfus kütüğüne ve doğum kâğıtlarına yazma işinde ihmali görülen memurlar hakkında kaymakamlar bir haftalığa, valiler on beş günlüğe kadar maaş kesme cezası verebilirler. Bu kararlar kat’î olup ilk ödenecek maaştan kesilir.

Kanunun tayin eylediği zaman içinde soy adını memurlara bildirmiyenlerden beş liradan on beş liraya kadar ve bu iş için Hükümetçe verilecek vazifede ihmali görülen muhtarlar ve ihtiyar heyetleri azasının her birinden ve belediyelerce memur edilenlerden on liradan elli liraya kadar hafif para cezası alınır. Bu cezalar mahallî idare heyetleri kararile verilir ve vali veya kaymakamların tasdiki ile kat'ileşir.

Bu kanunun tatbik yollarını gösterir bir yönetmelik Cumhurbaşkanınca yapılacaktır.

Bu kanun neşri tarihinden altı ay sonra mer'iyete girecektir.

Bu kanunun hükümlerini yerine getirmeğe Dahiliye Vekili memurdur.