1705 Ticarette Tağşişin Men’i ve İhracatın Mürakabesi ve Korunması Hakkında Kanun

Gıda maddeleri hariç olmak üzere dahili ve harici ticaret menfaatlerini korumak ve ticaret malları üzerinde tağşiş ve hilelere mani olmak üzere menşei nebati, hayvani, madeni bilumum mevat ile bunların nim mamul ve mamullerini veyahut bunların terkibinden husule gelen mevaddın ihrazına, imaline, tathirine muayyen sınıf ve nevilere tefrikına, ambalajlarına, zarflarına, alım satım ve nakil ve muhafazalarına ve bu hususlarda tabi olacakları usul ve şartlara ve bu gibi mevat için hususi veya milli muayyen alamet ve izahat istimali mecburiyetine müteallik tedbirler almaya Sanayi ve Ticaret Bakanlığı mezundur.

Bakanlık bu mezuniyet dahilindeki tedbirleri tatbike, alakadar teşekküllerin mütalaasını aldıktan ve beynelmilel teamülleri tetkik ettikten sonra, ihraç mallarımızın en müsaitlerinden başlar. 1593 numaralı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 182 ve 183 üncü maddeleri hükümleri mahfuzdur.

Birinci madde mucibince ilgili bakanlık tarafından tesbit olunup usulü veçhile ilân edilen vasıf ve şartlara uygun olmayan mevadın satış ve ihracı menolunabilir.

İşbu kanunun derpiş eylediği mürakabeyi icraya memur edilenler icap ettiği taktirde mürakabeye tâbi mevattan nizamnamelerile tayin edilecek usul ve miktardan nümune alabilecekleri gibi müesseselerin açık ve faaliyette bulundukları zamanlarda imâl, satış ve depo mahallerinde teftişte bulunmak salâhiyetini de haizdirler.

Her teftiş akabinde teftişi yapanlar tarafından bir rapor tanzim olunarak bir sureti mal veya müessese sahip veya mümessillerine verilir. Teftiş neticesinde bu kanun hükümlerine muhalif hareketi tebeyyün edenler hakkında bir zabıt varakası tanzim olunarak kezalik bir sureti 48 saat zarfında mal veya müessese sahibine veya mümessillerine tebliğ olunur. Zabıt varakalarının ayrıca hangi makamlara tevdi edileceği ve adlî takıbati müstelzim olanlar hakkında ne suretle takibat icra edileceği nizamnamelerinde tesbit olunur.

Yapılacak tahkikat neticesinde teftiş ve mürakabe ile mükellef olanlarla sair alâkadar memurlardan vazifelerinde sui istimalleri anlaşılanların İktisat Vekâleti hareketlerinin mahiyetine göre derhal ellerini işten çektirmeğe veya memuriyetten ihraca salâhiyettardır.

Bu gibiler hakkında tahkikatın mevzuuna göre kanunî takibat yapılır ve evrak Cümhuriyet Müddei Umumiliğine tevdi olunur.

Neticede maznun memur kendisine isnat olunan suç hakkında men’i muhakeme kararı verilir veya beraat ederse vazifesine iade veya buna muadil diğer bir memuriyete tayin olunur.

Bu Kanun uyarınca ilgili Bakanlıkça alınan kararlara ve düzenlemelere aykırı hareket edenlere, tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın, beşyüz Türk Lirasından yirmibin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.

Ayrıca, sınai veya ticari tesiste ya da ürünlerde, bu Kanun uyarınca ilgili Bakanlıkça alınan karar ve düzenlemelere uygunluk sağlanması için zamana ihtiyaç bulunması hâlinde, bu eksiklikler giderilinceye kadar sınai ve ticari faaliyetin durdurulmasına karar verilebilir.

Ürünlerin, ikinci fıkra uyarınca verilen süre içerisinde alınan karar veya düzenlemelere uygun hâle getirilmemesi hâlinde bunların mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir.

Bu kanuna tevfikan ilgili Bakanlıkça alınan tedbir ve kararlara muhalifeti itiyat haline koyanlar hakkında yukarıdaki para ve hapis cezalarının âzamisi tatbik edilmekle beraber mallarının zabtına ve kendilerinin iki seneye kadar ticaretten menedilmesine dahi hükmedilebilir.

Bu kanuna tevfikan ilgili bakanlıkca alınan tedbir ve kararların metinlerinde mer’iyet tarihleri her halde neşirlerinden itibaren on beş günden az olmamak üzere tasrih edilir.

Bu Kanunun hükümlerine göre idarî yaptırım kararı mahallî mülkî amirler tarafından verilir.

Bu Kanun neşri tarihinden muteberdir.

Bu Kanunun hükümlerini icraya ilgili Bakanlık memurdur.