7163 Türkiye ve Orta - Doğu Âmme İdaresi Enstitüsü Teşkilât Kanunu

I - Teşkilât ve vazifeleri

Âmme İdaresinin muasır telâkkisine göre gelişmesine yararlı çalışmalar yapmak suretiyle idare sanatında eleman yetiştiren ve memurların idari sahada olgunlaşmasını sağlamayı hedef tutan ve 6139 sayılı kanunla musaddak Teknik Yardım Anlaşması gereğince kurulmuş olan Türkiye ve Orta - Doğu Âmme İdaresi Enstitüsü ilmî, idari ve malî muhtariyeti ve hükmi şahsiyeti haizdir.

Enstitünün başlıca vazifeleri şunlardır:

A) Öğretim ve yetiştirme:

1. Âmme İdaresine mütaallik öğretimin inkişafına çalışmak;

2. Âmme İdaresi görevlilerinin modern idare prensipleri ve tekniğine göre bilgilerini artıracak ve tekâmülünü sağlıyacak tedbirler almak ve bu gibi tedbirleri teşvik etmek ve desteklemek;

3. Âmme İdaresi sahası için öğretim elemanları yetiştirilmesine yardım etmek;

B) Araştırma ve yardım:

1. Âmme İdaresi ile ilgili meseleler üzerinde araştırma ve anket ve incelemeler yapmak;

2. Âmme İdaresi öğretimi yapan müesseselere yararlı öğretim malzemesi meydana getirmek;

3. İlgililerin talepleri üzerine Âmme İdaresini ıslaha yararlı tedbirler hakkında tavsiyelerde bulunmak ve bu hususta mütehassıslarını görevlendirmek; Âmme İdaresiyle ilgili meseleler hakkında mütalâa ve rey beyan etmek;

C) Derleme ve neşriyat:

1. Âmme İdaresi sahasında gerek yurt içindeki gerek başka memleketlerdeki hâdise ve emsalleri, inkişafları, tatbikat ve hal tarzlarını, araştırma, inceleme ve neşriyatı devamlı olarak takibetmek ve derlemek;

2. Araştırma, inceleme ve derlemelerini her türlü kitap, dergi, bülten, bibliyografiler vasıtasiyle devamlı olarak neşretmek; enstitü neşriyatının artışına ve dağılışına nezaret etmek;

3. Âmme İdaresiyle ilgili mühim eser ve araştırmaları Türkçeye veya yabancı dillere tercüme ederek neşretmek ve bu çeşit neşriyatı desteklemek;

D) Öğretim, araştırma ve inceleme yardımları:

1. Enstitüde öğrenim ve araştırma yapacaklara çeşitli kaynaklardan verilecek bursların idare ve tevziine iştirak etmek;

2. Enstitü öğrencilerinden ve enstitü dışındaki elemanlardan ehliyet ve kabiliyeti görülenlere ve Âmme İdaresiyle ilgili diğer ilim müesseselerinin öğretim ve araştırma üye ve görevlilerine, dış memleketlerde tahsil, araştırma veya staj yapmaları için her türlü imkânlardan faydalanarak burs ve sair kolaylıklar sağlamak;

E) Türkiye ve Orta - Doğu memleketlerinde Âmme İdaresi sahasında yapılan araştırma ve öğretim faaliyetlerinin koordinasyon merkezi olmak.

Enstitü, 2 nci maddede yazılı görevlerini başarabilmek için idare ve ilim müesseseleriyle iş birliği yapar. Yurt içindeki bütün mütehassıslardan faydalanır; ilgili milletlerarası kurumlarla ilmî münasebet ve temaslarda bulunur.

II - Organlar ve teşkilât

Enstitünün organları şunlardır:

1. İdare Heyeti,

2. Umum Müdür,

3. Umum Müdür Muavini,

4. İcra Komitesi,

5. Şube Müdürleri,

6. Umumi Kâtip.

Âmme İdaresi Enstitüsünün, ikinci maddenin (A), (B) ve (C) bentlerindeki görevleri yapmak üzere şubeleri şunlardır:

1. Öğretim - Yetiştirme Şubesi,

2. Araştırma - Yardım Şubesi,

3. Derleme - Yayım Şubesi.

İdare Heyeti aşağıdaki kimselerden terekküp eder:

1. Enstitü öğretim üyesi bulunan profesör ve doçentler,

2. Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesinden 3, Ankara Hukuk Fakültesinden 2, Ankara Yüksek İktisat ve Ticaret Okulundan 1,

3. Yukardaki bentlerde gösterilen âzalarla istişare etmek suretiyle Başvekâlet, Maarif, Dahiliye, Hariciye, Maliye, Sanayi, Millî Müdafaa, İmar ve İskân, Basın - Yayın ve Turizm Vekâletlerinden birer, İktisadi Devlet Teşekkülü erkânı arasından alâkalı vekâletler tarafından tâyin edilecek bir âza,

4. Birleşmiş Milletler Teşkilâtı tarafından teknik yardım mütehassısı gönderildiği müddetçe Enstitüye resmen âza olarak tâyin edilen Birleşmiş Milletler mütehassıslarından üç zat,

1 ve 3 üncü bentlerdeki âzalar iki sene için seçilir. Müddeti biten âzanın yeniden seçilmesi caizdir. İlgili müesseseden ayrılmak gibi bir sebeple bir kimsenin azalık sıfatı sona, erdiği takdirde, yerine aynı usullerle yeni bir âza seçilir.

İdare Heyeti, tesbit edeceği belli zamanlarla Umum Müdürün lüzum gösterdiği sair hallerde toplanır. İdare Heyeti, lüzum gördüğü hallerde müzakere konusu olan meselelerle ilgili kimseleri istişare maksadıyla davet edebilir.

İdare Heyetine Umum Müdür riyaset eder. Heyet ekseriyetle toplanır ve toplantıya iştirak edenlerin ekseriyetiyle karar alır. Reylerin müsavatı halinde Umum Müdürün katıldığı taraf ekseriyeti kazanmış sayılır.

İdare Heyeti Enstitünün en yüksek merciidir ve Enstitünün işleyişini sağlamak ve murakabe etmekle vazifelidir. Başlıca vazifeleri şunlardır:

a) Umum Müdür, Umum Müdür Muavini ve Şube Müdürlerini seçmek;

b) İcra Komitesince hazırlanan, Umum Müdür tarafından sunulan bütçe ve kadro teklifini tetkik ederek karara bağlamak;

c) Enstitü şubelerinden her birinin öğretim ve çalışma programlarını ve İcra Komitesi tarafından talimatnamesi gereğince yapılacak profesör ve öğretim ve araştırma mütehassısları tâyinlerini tasvip etmek;

d) Enstitüye yapılacak para yardımları ile hibe, vasiyet edilecek menkul ve gayrimenkul malların kabulü hakkında karar ittihaz etmek;

e) Enstitüye ait dahilî talimatnameleri ve ezcümle Enstitüye kabul şartlarına, imtihanlara, öğretim sonunda verilecek sertifika, diploma ve belgelere, disipline, icra komitesinin çalışma usullerine mütaallik talimatnameleri kabul etmek;

f) İcra Komitesi tarafından öğrenciler hakkında verilecek ihraç kararları aleyhindeki itirazları inceliyerek bu hususta kesin ve nihai kararlar vermek;

g) Enstitünün faaliyetleri, staj, burs ve yardım konuları ile ilgili olup da bu kanunla başka mercie verilmemiş işler hakkında gerekli kararları almak ve uygun gördüğü organları vazifelendirmek.

Umum Müdür, İdare Heyetince Üniversite profesörleri arasından üç yıl müddetle seçilir. Müddeti biten Umum Müdürün yeniden seçilmesi caizdir. Umum Müdür Enstitüyü sevk ve idare, kazai ve idari merciler nezdinde ve üçüncü şahıslara karşı temsil eder. Şubeler, profesörler ve öğretim ve araştırma mütehassısları arasında iş birliğini sağlar. Tâyinleri Enstitünün başka organlarına bırakılmamış olan personelin seçim ve tâyinlerini yapar.

İcra Komitesi; Umum Müdür, Umum Müdür Muavini, Birleşmiş Milletler tarafından bir mütehassıslar heyeti gönderildiği müddetçe bu heyetin başkanı, şube müdürleri ve idare heyetinin seçeceği iki mümessilden terekküp eder. İcra Komitesinin Reisi Umum Müdürdür.

İcra Komitesinin vazifeleri şunlardır:

a) Profesör ve öğretim ve araştırma mütehassısları tâyinini teklif ve asistanlık jürilerini tesbit etmek;

b) Umum Müdürün inhası üzerine Enstitü Umumi Kâtibini tâyin etmek;

c) İdare Heyetinin tasvibine sunulmak üzere Enstitü bütçe ve kadro tekliflerini hazırlamak;

d) Dahili talimatnameler hükümlerini ve İdare Heyeti kararlarını icra etmek;

e) Öğrencilere mütaallik her türlü işlemleri incelemek ve bunlardan yazılma, çıkarılma, disiplin, öğretim ve imtihanlara ait hususları ve Umum Müdürün tevdi edeceği işleri inceliyerek karara bağlamak;

f) Enstitü neşriyatı ile ilgili meseleleri karara bağlamak.

İcra Komitesinin öğrencilere ait kararları kesindir. Ancak, Enstitüden çıkarılma hakkındaki kararlarına karşı, tebellüğ tarihinden başlıyarak 10 gün içinde İdare Heyetine itiraz olunabilir. İdare Heyeti ile İcra Komitesinin kararlarına karşı idari hiçbir mercie başvurulamaz.

Umum Müdür Muavini, Umum Müdürün vereceği vazifeleri ifa ve gaybubetinde ona vekâlet eder.

Umum Müdür Muavini, Şube Müdürleri İdare Heyeti tarafından üç yıl için seçilirler. Gerekli hallerde daha kısa bir müddet için Şube Müdürü seçilebileceği gibi, müddeti biten kimsenin yeniden seçilmesi de caizdir.

Şube Müdürleri şubenin faaliyetlerini dahilî talimatnameler ve İcra Heyeti kararlarına göre düzenlemek ve yürütmekle görevli ve Umum Müdüre karşı mesuldürler.

Umumi Kâtip, Umum Müdürün teklifi üzerine İcra Komitesi tarafından tâyin edilir ve vazifesine aynı şekilde son verilir.

Umumi Kâtip; Enstitünün mesul tahakkuk memurluğunu yapar, gerekli hesapları ve demirbaş kayıtlarını tutar, daire işlerinin teşkilâtlandırılmasından, öğrenci kayıtlarının ve başka dosyaların tutulmasından idare ve büro personelinin çalışmasından mesuldür.

Enstitünün idari personeli, imtihanla ve Umumi Kâtibin teklifi üzerine Umum Müdür tarafından tâyin olunur.

Enstitü asistanları yüksek tahsil yapmış olanlar arasından jürinin yapacağı müsabaka imtihanının neticesinde Umum Müdür tarafından tâyin olunur.

Öğretim ve araştırma mütehassısları:

Beş yıl muvaffakiyetle Enstitüde asistanlık yapanlar arasından doktorasını başarı ile verdikten sonra eserleriyle tanınıp 5 kişilik bir jüri marifetiyle imtihanla çalıştığı sahada olgunluğu tesbit edilenlerden veya Enstitü dışından eserleri ve âmme idaresiyle ilgili sahalardaki çalışmalariyle tanınmış kimseler arasından 5 kişilik bir jürice seçilenler Enstitüdeki öğretim ve araştırma işlerinde mütehassıs olarak vazife görürler.

III - Giriş şartları

Âmme İdaresi Enstitüsünün giriş müsabakasına katılabilmek için üniversite veya yüksek okul mezunu olmak şarttır. Bu şartı haiz bulunan kimseler arasından, idare heyetinin tesbit edeceği esaslar dairesinde yapılacak müsabaka imtihanını kazananlar Türkiye ve Orta - Doğu Âmme Enstitüsüne devam edebilirler.

Yukardaki evsafı haiz olup da Devlet dairelerinde, mahallî idarelerde, İktisadi Devlet Teşekküllerinde çalışanlardan müsabaka imtihanını kazananlara tahsil süresince izin verilir. Bu kimseler bütün özlük haklarından faydalanmakta, maaş ve ödeneklerini kendilerine izin veren daire, müessese ve teşekküllerden almakta devam ederler. Enstitüdeki tahsillerini başarı ile bitirenlerin Enstitüde geçirdikleri müddet kıdemlerine sayılır ve bu müddetin bir katı (1 seneden az olmamak üzere) kıdemlerine eklenir.

Kendi hükümetleri tarafından Enstitüye adaylığı teklif edilecek yabancılar, tesbit edilecek esaslar dairesinde İcra Komitesince öğrenci olarak kabul edilebilir.

IV - Özlük hakları

Türkiye ve Orta - Doğu Âmme İdaresi Enstitüsü kuruluş kadroları (1) sayılı ve ek görev tazminat kadrosu da bağlı (2) sayılı cetvellerde gösterilmiştir.

Enstitü; 2 nci maddede yazılı görevlerini başarabilmek için; umumi, mülhak ve hususi bütçe ile idare olunan daire ve müseseselerde çalışanlar arasından tecrübe ve eserleriyle âmme idaresi alanında tanınmış olup İdare Heyetince seçilecek olan kimseleri, çalıştıkları daire ve müesseselerin muvaffakatlerini, almak şartiyle, Enstitü öğretim, araştırma veya sair faaliyetlerinde en çok 3 yıl müddetle görevlendirebilir. Bu suretle görevlendirilmiş olanlar çalıştıkları daire ve müesseselerdeki kadro, unvan ve her türlü haklarını muhafaza ederler ve Enstitüdeki çalıştıkları müddet terfi ve kıdemlerine sayılır.

Enstitüce bu suretle görevlendirilmiş olanlara, muhafaza ettikleri kadrolarından almaya devam edecekleri ve bu kanun ile saklı tutulan her türlü maaş ve sair malî haklardan başka ayda 250 - 300 lira tazminat ödenir.

Enstitüde meslekî veya idari vazife alacak üniversite öğretim üyesi veya yardımcılarına 3656 sayılı kanunun 4609 sayılı kanunla değiştirilen 18 inci maddesine göre ücret veya tazminat verilir.

4936 sayılı Üniversiteler Kanununun 32 ve 38 inci maddeleri hükmü mahfuzdur.

Bu kanuna bağlı (1) sayılı cetvelde yazılı memuriyetlerde devamlı olarak çalışanlara umumi hükümlere göre ödenecek maaşlarından başka; Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü asistanlarına hu kanunun 38 inci, öğretim ve araştırma mütehassıslarına ve profesörlerine bu kanunun 32 nci maddesinde yazılı miktarlarda tazminat verilir.

Asıl vazifeleri uhdelerinde kalmak şartiyle öğretim, araştırma ve derleme çalışmalarına geçici olarak katılanlara beher ders veya konferans saati veya inceleme veya araştırma için ödenecek ücretler her yıl enstitü bütçesi ile birlikte İcra Vekilleri Heyetince yeniden tesbit olunur.

Enstitü bütçesi Başvekâlet bütçesi içinde yer alır. İtâ âmiri Umum Müdür ve tahakkuk âmiri Umumi Kâtiptir.

Enstitünün gelir kaynakları şunlardır:

1. Her yıl Başvekâlet bütçesine konulacak tahsisat,

2. Mülhak bütçeli idarelerle, özel idareler ve belediyeler, İktisadi Devlet Teşekkülleri ve buralara bağlı müesseseler bütçelerinden yapılacak yardımlar,

3. Enstitüye yaptırılacak araştırma, danışma ve ekspertizler ve her türlü hizmetlerden alınacak ücretler,

4. Her türlü neşriyat gelirleri,

5. Her türlü hibe, vasiyet, yardımlar ve menkul ve gayrimenkul mallar ve haklar ve bunların gelirleri.

Enstitü; Muhasebei Umumiye, Artırma, Eksiltme ve İhale kanunları hükümlerine ve Divanı Muhasebat vize ve murakabesine tabi değildir. Artırma, eksiltme ve ihale işleriyle hesap ve sarf işlerinin ne suretle yürütüleceği ve müsbit evrakın şekli ve çeşitleri Maliye Vekaletinin de mütalâası alınarak idare heyetince yapılacak bir talimatname ile tesbit olunur.

Enstitü bütçesinin kesinhesabı icra komitesince hazırlanır ve idare heyeti tarafından tasvip edilir. Bu kesinhesap ve muhasibin hazırlıyacağı zamanı idare hesabı malî yıl sonundan itibaren 4 ay içinde ikisi Maliye Vekâleti, biri Ankara Üniversitesi ve diğeri Divanı Muhasebatça seçilip görevlendrilecek 4 üyeli bir heyetçe incelenerek tasdik edilir. İlgililerin ibrasına veya muhasip hakkında zimmet ve tazmin hükümlerine bu heyet karar verir.

Muhasibin zamanı idare hesabının tetkikinde Divanı Muhasebat Kanununun muhasiplerin zamanı idare hesaplarının incelenmesine mütaallik hükümleri tatbik olunur. Muhasip hakkında verilecek zimmet ve tazmin kararlarına karşı Divanı Muhasebat Kanunu hükümlerine göre Divanı Muhasebat Umumi Heyetinde itiraz ve temyiz olunabilir.

Enstitü hesapları her zaman Maliye müfettişlerine teftiş ettirilebilir.

Türkiye ve Orta - Doğu Amme İdaresi Enstitüsüne yapılacak her türlü hibe ve vasiyetler, vergi, resim ve harçlardan muaftır.

2 nci ve 22 nci maddelerde zikredilen derleme ve neşriyat faaliyetinden elde edilecek kazançlar Kurumlar Vergisine tabi değildir.

V - Müteferrik hükümler

Türkiye ve Orta - Doğu Âmme İdaresi Enstitüsü mensuplarının her türlü disiplin işleri, idare heyetince yapılacak bir talimatname ile belirtilir.

Türkiye ve Orta - Doğu Âmme İdaresi Enstitü mensuplarının Enstitüdeki görevleri dolayısiyle veya görevlerini yapma sırasında işledikleri suçlar üzerine, Memurin Muhakemat Kanununun gerektirdiği ilk tahkikat, Umum Müdürün gereğine göre tâyin edeceği bir veya iki muhakkik tarafından yapılır. Umum Müdür hakkında yapılacak tahkikat muhakkiklerini Başvekil tâyin eder.

Tahkikat evrakı ve fezleke, Başvekil tarafından Devlet Şûrasına, gönderilir. Maznun hakkında muhakemenin lüzumuna, Devlet Şûrasının ilgili dairesince karar verilir. Bu kararlara karşı, ilgililer veya Başvekil tarafından yapılacak itirazlar Devlet Şûrası Umumi Heyetinde incelenerek nihai karara bağlanır.

Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce Türkiye ve Orta-Doğu Amme İdaresi Enstitüsünden diploma ve sertifika alanlar hakkında da bu kanun hükümleri tatbik olunur.

Bu kanun 1/3/1959 tarihinde mer'iyete girer.

Bu kanunun hükümlerini icraya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.