3843 Yükseköğretim Kurumlarında İkili Öğretim Yapılması, 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bir Ek Madde Eklenmesi Hakkında Kanun

Amaç

Bu Kanunun amacı, Yükseköğretim kurumlarında yapılacak ikili öğretimde ikinci öğretimle ilgili hususları düzenlemektir.

Kapsam

Bu Kanun, yükseköğretim kurumlarında yapılacak ikinci öğretime özgü faaliyet ve esasları kapsar.

Tanımlar

Bu Kanunda geçen;

a) İkili Öğretim; Yükseköğretim kurumlarında önlisans, lisans ve lisansüstü düzeyde yapılan normal örgün öğretim ve ikinci örgün öğretimi,

b) İkinci Öğretim; Yükseköğretim kurumlarında normal örgün öğretimin bitimini takiben yapılan örgün öğretimi,

c) İkinci Lisansüstü Öğretim; Normal lisansüstü öğretimin bitimini takiben veya yaz aylarında yapılan lisansüstü öğretimi,

d) Öğrenim Ücreti; İkinci öğretimde öğrencilerin eğitim-öğretimin karşılığı olarak ödeyecekleri ücreti,

e) Ders Ücreti: İkinci öğretimde öğretim elemanlarına her ders için ödenecek ücreti,

f) Fazla Çalışma Ücreti: İkinci öğretimde görev yapan öğretim elemanları ile idari personele, yasal çalışma saatleri dışında yapacakları fazla çalışmanın karşılığı olarak ödenecek ücreti,

İfade eder.

Karar verme

Yükseköğretim kurumlarının hangi programlarında ikinci öğretim yapılacağına her yıl en geç Şubat ayında ilgili üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü senatosunun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca karar verilir. Kararda bu programlara alınacak öğrenci sayıları da belirlenir.

İkinci öğretimin yapılmasına karar verilen yükseköğretim programlarına, öğrenci seçme ve yerleştirme birinci ve ikinci basamak sınavlarında alınan puanlara göre öğrenci yerleştirilir.

Öğretim

İkinci öğretim; öğretim süreleri, önlisans ve lisans düzeyinde sürdürülecek öğretimin esasları, devam, ara sınav sayısı, bunların başarı notuna katkısı, uygulama ve bütünleme şartları ve eğitim-öğretimle ilgili diğer konularda normal örgün öğretimden hiçbir farklılık taşımaz.

İkinci öğretim uygulanan yükseköğretim kurumlarında gerektiğinde hafta tatilinde de eğitim-öğretim yapılabilir.

Yatay geçiş

İkinci öğretimde öğrenim gören öğrenciler, ikinci öğretim programlarından normal örgün öğretim programlarına yatay geçiş yapamazlar. Ancak bu Kanunun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının son cümlesindeki şartları yerine getiren öğrenciler normal örgün öğretim programlarına yatay geçiş yapabilirler, Normal örgün öğretimden ikinci öğretime yatay geçiş yapılabilir.

Bu yatay geçişler de örgün öğretimde uygulanan mevzuat hükümlerine tabidir.

Öğrenim ücreti

İkinci öğretim isteğe bağlı ve paralıdır. Paralı öğretime kabul edilecek öğrencilerin ödeyecekleri öğrenim ücretleri, öğrenim dallarının niteliklerine, Yükseköğretim kurumlarının özelliklerine ve sürelerine göre öğrenci maliyetleri de dikkate alınarak Cumhurbaşkanınca tespit edilir. Ancak, alınacak ücretler normal örgün öğretim için belirlenen carî hizmet maliyetlerinin yarısından az olamaz. Hazırlık sınıfı hariç, bulundukları sınıfın bütün derslerini vermek ve ilk yüzde on'a girmek suretiyle bir üst sınıfa geçmiş olan öğrenciler, üst sınıfta o yıl için, normal örgün öğretim öğrencilerinin ödeyecekleri öğrenci katkı payı kadar miktarı, öğrenim ücreti olarak öderler.

Öğrenim ücretleri, peşin olarak ya da biri kayıt veya kayıt yenileme sırasında, diğeri Şubat ayında olmak üzere iki eşit taksitte üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü adına millî bankalardan birinde açılacak hesaba yatırılır.

Bu miktarlar rektörlükçe en geç ilgili ayın sonuna kadar Bütçe Dairesi Başkanlığı hesabına bir yandan gelir, diğer yandan özel ödenek kaydolunmak üzere aktarılır. Yatırılan bu miktarlar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca özel ödenek kaydedilir. Kaydolunan ödenekler ikinci öğretime ilişkin giderlerin yanı sıra bu öğretimin yapıldığı birimlere öncelik verilmek suretiyle, o üniversitenin veya yüksek teknoloji enstitüsünün giderlerinde kullanılır. Kullanım ve harcamaya ilişkin esas ve usuller Maliye ve Gümrük Bakanlığının görüşü alınarak Yükseköğretim Kurulunca belirlenir.

Bu ödeneklerin harcanmayan kısmı, ertesi yılın bütçesine devren gelir ve ödenek kaydolunur.

Öğrenim ücretlerinin birinci taksidini ödemeyenlerin kayıtları yapılmaz ve yenilenmez. İkinci taksitlerini ödemeyen öğrencilere ise bir aylık ek süre tanınır, bu süre içerisinde de öğrenim ücretini kanunî faiziyle birlikte ödemeyen öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişkisi kesilir.

Öğrenim ücreti Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunca kredi olarak verilmez.

Öğrencilik hakları

İkinci öğretim öğrencileri normal örgün öğretim öğrencilerinin her türlü haklarından yararlanırlar. Ancak, bu öğrencilere Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından verilecek kredinin esas ve şartları Millî Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle tespit edilir.

Öğretim elemanlarının görevlendirilmesi

Kendi kurumlarında yapılmakta olan normal örgün öğretimde zorunlu ders yükünün en az yarısını doldurmuş olanlara öncelik verilmek üzere ikinci öğretimde hangi öğretim elemanlarının görevlendirileceğine, bölüm kurulunun görüşü dikkate alınarak, ilgili yükseköğretim kurumunun yönetim kurulu karar verir.

Ders ücreti

Normal örgün öğretimde zorunlu ders yükünü doldurmuş olan öğretim elemanlarına ikinci öğretimde verdikleri her ders için; dolduramamış olan öğretim elemanlarına bu yükün doldurulmasından sonra verdikleri her ders için, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 11 inci maddesinde öngörülen hükümler çerçevesinde ek ders ücreti ile ara sınav, yarıyıl ve yıl sonu sınavları için ödenecek ücretlerin üç katını aşmayacak şekilde ikinci öğretim programları esas alınarak, Cumhurbaşkanınca belirlenecek ders ücreti ödenir.

Akademik yönetici ve idari personelin görevlendirilmesi

İkinci öğretim yapılan yükseköğretim kurumlarında görevli akademik yöneticiler ve öğretim elemanları ile idari personelden isteğe bağlı olarak kimlerin, bu öğretim süresince çalışma saati bitiminden sonra fazla çalışma yapacaklarına, ilgili yükseköğretim kurumunun yönetim kurulunun görüşünü alarak kurumun yöneticisi karar verir.

Fazla çalışma ücreti

Yükseköğretim kurumlarının ikinci öğretim yapan birimlerinde görevli öğretim elemanları ile idari personele yasal çalışma saati bitiminden sonra fiilen yaptıkları fazla çalışma süreleri için saat ücreti ödenir. Yapılacak fazla çalışmanın aylık saati ile ödenecek ücretin miktarı, her yıl bütçe kanunu ile belirlenen saat başı fazla çalışma ücretinin üç katını aşmayacak şekilde Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir.

Ancak, öğretim elemanlarına aynı süre için ek ders ücreti ile birlikte fazla çalışma ücreti ödenmez.

Öğretim elemanlarına ödenecek ek ders ve sınav ücretleri ile personele ödenecek fazla çalışma ücretlerinin toplamı, toplanan ikinci öğretim ücretlerinin %70’ini aşamaz

Ödenek

Yükseköğretim Kurulunca ikinci öğretim yapılmasına karar verilen öğretim programlarının bağlı olduğu yükseköğretim kurumunun bütçesine ikinci öğretim giderlerini karşılamak üzere yeterli ödenek konulur.

Lisansüstü öğretim

Üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitüleri bünyelerindeki enstitülerde ikinci lisansüstü öğretim yapılmasına, ilgili enstitü yönetim kurulunun ve senatonun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca karar verilir. Bu öğretim isteğe bağlı ve paralıdır.

İkinci lisansüstü öğretime kabul edilecek öğrencilerin ödeyecekleri öğrenim ücretini, maliyetleri dikkate alarak Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek üst limiti aşmamak şartıyla ilgili üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulu tespit eder. Öğrenim ücreti 7 nci madde uyarınca açılan hesaba iki eşit taksit halinde ödenir.

İkinci lisansüstü öğretimde görevlendirmeler ve ders ücreti bu Kanun hükümlerine, diğer hususlar normal lisansüstü öğretimle ilgili mevzuat hükümlerine tabidir.

Hüküm bulunmayan haller

Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun değişik 46 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Cari hizmet maliyeti

MADDE 46

Yükseköğretim kurumlarında cari hizmet ödenekleri, öğrenci başına olmak üzere belirlenir. Öğrenci başına düşen cari hizmet ödeneği, öğrenim dallarının nitelikleri ve süreleri ile yükseköğretim kurumlarının özellikleri göz önünde tutularak Yükseköğretim Kurutunca farklı miktarlarda tespit edilir. Bu miktarın her yıl Bakanlar Kurulunca belirlenecek kısmı Devletçe karşılanır ve öğrenci adına ilgili yükseköğretim kurumu bütçesine ödenek olarak kaydolunur. Geri kalan kısmı öğrenci tarafından ödenir. Devletçe karşılanacak kısım cari hizmet maliyetlerinin yarısından az olamaz.

Devlet ve öğrenci tarafından yapılacak ödemelerin miktar ve bölgelere göre oranları, yabana uyruklu öğrencilerden alınacak ücretlerin miktarı ile uygulamaya ilişkin esas ve usuller her yıl Bakanlar Kurulunca en geç Temmuz ayı içerisinde belirlenir.

Öğrenci tarafından ödenecek miktar, istekleri halinde ödeme güçlüğü olan öğrencilere Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunca kredi olarak verilebilir.

Hazırlık sınıfı veya yabana dit geliştirme programı hariç olmak üzere, 2 yıllık önlisans ve 4, 5, 6 yıllık lisans öğreniminden bu süreler sonunda mezun olamayan öğrencilere Devlet katkısı ödenmesine devam olunur. Öğrenci katkısı birinci yıl için % 50, müteakip yıllar için % 100 fazlasıyla alınır. Lisans düzeyinde ikinci bir yükseköğretim yapan öğrenciler için öğrenci katkısı % 100 fazlasıyla alınır.

Öğrenci katkısını ödemeyenlerin kayıtları yapılmaz ve yenilenmez.

Cari hizmet maliyetine öğrenci katkısı ve öğrenci sosyal tesis ve faaliyetlerinden elde edilen gelirler ile yükseköğretim kurumlarınca Önceki yıllarda bastırılan ders kitapları ve tekrirlerinin satışından elde edilen gelirler, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü adına millî bankalardan birinde açılacak hesaba yatırılır. Bu miktarlar rektörlükçe en geç ilgili ayın sonuna kadar Bütçe Dairesi Başkanlığı hesabına bir yandan gelir, diğer yandan özel ödenek kaydolunmak üzere aktarılır. Aktarılan bu miktarlar Maliye ve Gümrük Bakanlığınca özel ödenek kaydedilir. Kaydolunan ödenekler, başta öğrencilerin beslenme, sağlık, spor, kültür ve diğer sosyal hizmetleri olmak üzere, üniversitenin cari, kalkınma plan ve programlarına uygun yatırım, transfer ve öğrencilerin kısmî zamanlı olarak geçici işlerde çalıştırılmasına ilişkin giderlerinde kullanılır. Kullanım ve harcamaya ilişkin esas ve usûller Maliye ve Gümrük Bakanlığının görüşü alınarak Yükseköğretim Kurulunca belirlenir.

Bu hesabın sarfı, muhasebesi ve denetimi döner sermaye mevzuatına tabi olup, işlemleri üniversitece görevlendirilecek sayman tarafından yürütülür.

Bu ödeneklerin harcanmayan kısmı ertesi yılın bütçesine devren gelir ve ödenek kaydolunur.

Zamanında ödenmeyen kredi borçları, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre mal sandıklarınca tahsil edilerek Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumuna ödenir.”

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun ek 18 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“EK MADDE 18

Vakıflar tarafından kurulmuş yükseköğretim kurumlarının giderlerine katkıda bulunmak amacıyla ilgili yükseköğretim kurumunun müracaatı, Yükseköğretim Kurutunun görüşü ve Millî Eğitim Bakanlığının teklifi üzerine Maliye ve Gümrük Bakanlığınca Devlet yardımı yapılabilir.

Yapılacak yardım: Devlet yükseköğretim kurucularına o yıl tahsis edilen toplam bütçe ödeneklerinin örgün öğrenci sayısına bölünmesiyle elde edilen miktarın, ilgili vakıf yükseköğretim kurumunda okuyan öğrenci sayısıyla çarpılmasıyla bulunacak meblağın yarısını geçemez.

Yardım miktarı vakıf yükseköğretim kurumunun toplam bütçe giderlerinin yüzde kırkbeşini geçemez.

Yukarıda belirtilen azamî yardım miktarını almaya hak kazanan vakıf yükseköğretim kurumunun,

a) En az iki yıl eğitim-öğretim yapmış olması,

b) Üniversitelerarası Kurulca görevlendirilen değerlendirme komisyonunca tespit edilen tanınmış bilimsel dergilerde öğretim üyesi başına düşen yayın sayısı bakımından bu esasa göre sıralanan Devlet Üniversitelerinin ilk yarısına girecek durumda olması,

c) Öğrenci yerleştirme sınavında fen ve matematik puanlarına göre ilk ikibine giren öğrencilerin Üniversitelere yerleştirilmeleri suretiyle yapılacak sıralamada Devlet Üniversitelerinin İlk yarısına girecek durumda olması,

d) Öğrencilerinin en az yüzde onuna eğitim-öğretim masraflarını karşılayacak burs vermesi,

Gerekir.

Sözkonusu sıralamada en sonda yeralan beş devlet üniversitesi düzeyinde olan vakıf yükseköğretim kurumlarına yukarıda belirlenen esaslara göre, bütçelerinin en çok yüzde yirmi oranına kadar yardım yapılabilir. Bu maddede belirtilen azamî ve asgarî düzeyler arasında yeralan vakıf yükseköğretim kurumlarına yapılacak yardım miktarı Yükseköğretim Kurulu tarafından yapılacak sıralama dikkate alınmak suretiyle Maliye ve Gümrük Bakanlığı tarafından tespit edilir.

Vakıf yükseköğretim kurumlarına yapılacak yardım her yılın ilk yarısında iki eşit taksit halinde ödenir. Yardım alan vakıf yükseköğretim kurumu her yıl Nisan ayı sonuna kadar bir önceki yılın gelir ve giderlerini Maliye ve Gümrük Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ile Yüksek öğretim Kuruluna göndermek zorundadır.

Bu maddenin uygulanmasıyla ilgili olarak vakıf yükseköğretim kurumlarından her türlü belge ve bilgiyi istemeye ve gerektiğinde merkez denetim elemanları vasıtasıyla denetim ve inceleme yaptırmaya Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.”

4.11.1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir.

“EK MADDE 22

Üniversitelerde o üniversiteyi veya bünyesindeki yükseköğretim kurumlanın geliştirmek amacıyla kurulmuş olan vakıflarca yeniden kurulacak sağlık tesislerinin işletilmesi ve yönetimi, ilgili üniversite yönetim kurulu kararıyla tesisleri kurmuş olan vakfa verilebilir. Bu sağlık tesislerinin işletilme ve yönetim esasları Üniversite Yönetim Kurulu ile vakıf yetkili kurulunca belirlenir.”

1992 - 1993 eğitim-öğretim yılında yükseköğretim kurumlarının hangi programlarında ikinci öğretimin yapılacağı ve bu programlara alınacak öğrenci sayısı bu Kanunun yayımını izleyen bir hafta içinde üniversite senatolarının önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca tespit edilir.

1992 - 1993 eğitim-öğretim yılında yapılacak ikinci öğretimin ücretleri bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir hafta içinde Bakanlar Kurulunca tespit edilir.

1992 - 1993 eğitim-öğretim yılında ikinci öğretim yapılacak programlar, bu programlara alınacak öğrenci sayıları, öğrenim ücretleri ve başvuru şartları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezince hazırlanacak bir kılavuzda belirtilir ve başvuran öğrenciler, 1992 öğrenci seçme ve yerleştirme birinci ve ikinci basamak sınavlarında almış oldukları puanlara göre yeniden tercih edecekleri programlara yerleştirilir.

1992 - 1993 eğitim-öğretim yılı için ikinci öğretim en geç, bu Kanunun yayımı tarihini izleyen ayın sonunda başlar.

1992 - 1993 eğitim-öğretim yılı ikinci öğretiminin başladığı tarihten 31.12.1992 tarihine kadar ihtiyaç duyulan ödenek, Maliye ve Gümrük Bakanlığınca yedek ödenekten karşılanır.

1992 öğrenci seçme ve yerleştirme sınavlarında almış oldukları puanlara veya özel yetenek sınavı sonuçlarına göre bir yükseköğretim kurumuna kayıt hakkı kazanmış bulunanlar (Açıköğretim hariç), 1992 - 1993 eğitim-öğretim yılında ikinci öğretime başvuramazlar.

Ekli listede gösterilen kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye eklenmiştir.

Yürürlük

Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.