Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
BİRİNCİ KISIM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç ve Kapsam
1. Bu rehberin amacı, bankalardaki ücretlendirme politika, süreç ve uygulamalarının sağlıklı ve etkin bir risk yönetimi anlayışı çerçevesinde oluşturulması ve yürütülmesinin sağlanması amacıyla bankalardan beklenen iyi uygulamaları açıklamaktır.
2. İşbu rehber, banka çalışanlarının ücretlendirilmesine yönelik genel esaslar ile sadece özellikli çalışanların ücretlendirilmesine yönelik esasları içermektedir.
3. Rehber, 19.10.2005 tarih ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 93’üncü maddesi ve 22.07.2006 tarih ve 26236 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Tarafından Yapılacak Denetime İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in “İyi uygulama rehberleri” başlıklı 7/A maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
4. Bu rehberde yer alan:
a) Kurum: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunu ifade eder.
b) Ücretlendirme: Çalışanlarca sağlanan profesyonel hizmet karşılığında, banka tarafından çalışanlara yapılan tüm parasal veya parasal olmayan ödemeleri ifade eder. Ücretlendirmeler sabit veya değişken ücretlendirmeler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
c) Parasal Ödemeler: Nakit olarak yapılan ödemeler ile hisse senedi, işten çıkarma durumunda çalışana verilen borçların iptali, sigorta katkı payları gibi para ile temsil edilebilen menfaatleri ifade eder.
ç) Parasal Olmayan Ödemeler: Sağlık sigortası, araba, indirim, cep telefonu gibi menfaatleri ifade eder. Bu ödemeler bankaya maliyetleri esas alınarak parasal değere dönüştürülmelidir.
d) Sabit Ücretlendirmeler: Herhangi bir performans kriteri dikkate alınmadan yapılan, temel olarak profesyonel deneyim ile sözleşme veya iş tanımı gereğince alınması gereken sorumluluğu yansıtan parasal veya parasal olmayan ödemeleri ifade eder. Ücretlendirmenin sabit nitelikte olduğunun kabul edilebilmesi için, belirli bir görev karşılığında görev süresi boyunca verilmesi, şartların ve tutarın önceden kararlaştırılmış olması, banka açısından zorunlu bir ödeme olması, iptal edilememesi, çalışanı aşırı risk almaya teşvik etmemesi ve çalışanlar açısından şeffaf olması gereklidir.
e) Değişken Ücretlendirmeler: Bonus, prim vb. adlar altında performansa dayalı olarak yapılan ilave parasal veya parasal olmayan ödemeleri ifade eder.
f) Değişken Ücretlendirmelerin İptali Anlaşması1: Yapılan işlemin sonraki dönemlerde banka performansı üzerindeki etkisi dikkate alınarak, çalışanın ertelenmiş değişken ücretlendirmelerinden bir kısmının veya tamamının iptal edilebilmesine imkân veren bir anlaşmayı ifade eder.
g) Değişken Ücretlendirmelerin Geri Alınması Anlaşması2: Çalışanın, bankacılık mevzuatı, teamülleri ile etik kurallarına uygun hareket etmemesi ve böylece bankanın önemli derecede zarar görmesine yol açan bir işlemi gerçekleştirmesi veya bu işlemden sorumlu olması gibi belli durumlarda çalışana ödenmiş değişken ücretlendirmelerin bankaya iade edilmesine olanak sağlayan bir anlaşmayı ifade eder.
ğ) Değişken Ücretlendirmelerin Kazanılması: Değişken ücretlendirmelerin çalışana ödenip ödenmediğinden bağımsız olarak, belli bir performans değerlendirme dönemi boyunca çalışan tarafından gösterilen performans nedeniyle çalışana ödenmesi gereken tutarın belirlenmesini ifade eder.
h) Ertelenmiş Değişken Ücretlendirmeler: Performansa konu işlemin banka üzerindeki risklerinin değerlendirilmesi ve sonuçlarının görülmesi amacıyla, sözleşme gereğince, kazanıldıkları dönemden daha sonraki bir dönemde ilgili çalışana ödenecek olan değişken ücretlendirmeleri ifade eder.
ı) İhtiyari Emeklilik Menfaatleri: Banka çalışanları için öngörülen zorunlu katkı paylarından hariç olarak, ilgili dönemde kazanılan değişken ücretlendirmeler kapsamında banka tarafından ihtiyari olarak çalışanın emeklilik fonuna sağlanan ilave katkıları ifade eder.
i) Banka Çalışanı/Çalışan: Bankanın yönetim kurulunu, üst düzey yönetimini ve diğer tüm personelini ifade eder.
j) Özellikli Çalışan: Bankanın risk profilinde önemli etkisi bulunan bir fonksiyon icra eden banka çalışanını ifade eder.
k) İcrai Görevi Bulunmayan Yönetim Kurulu Üyesi: 11/07/2014 tarih ve 29057 sayılı Bankaların İç Sistemleri ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde tanımlanan icrai görevi bulunmayan yönetim kurulu üyesini ifade eder.
l) Üst Düzey Yönetim: 11/07/2014 tarih ve 29057 sayılı Bankaların İç Sistemleri ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde tanımlanan üst düzey yönetimi ifade eder.
m) İç Sistemler: 11/07/2014 tarih ve 29057 sayılı Bankaların İç Sistemleri ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde tanımlanan iç sistemleri ifade eder.