KAD-KLVZ-27 Klinik Araştırmalarda Kullanılan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Kimyasal ve Farmasötik Kalite Gerekliliklerine İlişkin Kılavuz

Bu Kılavuz, 27/05/2023 tarihli ve 32203 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Klinik Araştırmaları Hakkında Yönetmelik ve Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde Guideline on the requirements to the chemical and pharmaceutical quality documentation concerning investigational medicinal products in clinical trials (EMA/CHMP/QWP/545525/2017) kılavuzu dikkate alınarak hazırlanmıştır.

Ancak farklı klinik araştırmalar ve araştırma ürünleri söz konusu olabileceğinden tüm farklı durumlar için geçerli olabilecek gerekliliklerin ayrıntılı olarak tanımlanması mümkün değildir. Bununla birlikte bu kılavuzda, araştırma ürünü dosyasının kalite bölümünde sunulması gereken genel bilgilere ilişkin açıklamalar yer almaktadır. Kurum ve ilgili etik kurul, gerekli hallerde ilave bilgi ve belge talep edebilir.

1.2. Kapsam

Bu kılavuz; klinik araştırma izin başvurusu sırasında Kurum’a sunulacak olan kimyasal etkin maddeler, sentetik peptitler, sentetik oligonükleotidler, bitkisel tıbbi ürünlerde etkin maddeler (bitkisel drog veya bitkisel preparat) ve kimyasal radyoaktif/radyoaktif işaretlenmiş maddeleri içeren araştırma ürünlerinin ve yardımcı beşeri tıbbi ürünlerin kimyasal ve farmasötik kalitesine ilişkin dosya gerekliliklerini kapsamaktadır.

Bu kılavuzda, faz I-II-III klinik araştırmalarda kullanılacak araştırma ürünleri ve yardımcı beşeri tıbbi ürünler ile birlikte biyoeşdeğerlik çalışmalarında kullanılacak test ve referans ürünler için gereklilikler yer almaktadır.

Faz II ve faz III klinik araştırmalar için araştırma ürünü dosyası hazırlanırken, faz I klinik araştırmalara kıyasla araştırma ürününe daha fazla sayıda gönüllünün maruz kalacağı ve maruziyet süresinin daha uzun olacağı dikkate alınmalıdır.

Araştırma ürünü için kullanılacak olan ve belirli bir kaynaktan temin edilen etkin maddenin, yetkili otoriteler tarafından ruhsatlandırılmış bir beşeri tıbbi ürün içerisinde hâlihazırda kullanılıyor olması durumunda tüm belgelerin araştırma ürünü dosyasında sunulması gerekmez, bu gibi durumlarda sadeleştirilmiş bir araştırma ürünü dosyası yeterli olacaktır.

Ayrıca bu kılavuz, araştırma ürününün kimyasal ve farmasötik kalite gerekliliklerine ilişkin değişiklik örneklerini de listelemektedir.

1.3. Tüm Araştırma Ürünleri İçin Genel Hususlar

Tüm araştırma ürünleri Beşeri Tıbbi Ürünler İmalathaneleri İyi İmalat Uygulamaları Kılavuzu gerekliliklerine uygun olacak şekilde üretilmelidir.

1.4. Verilerin Sunulması

Araştırma ürünü dosyası, CTD Kılavuzu Modül 3 formatına uygun olacak şekilde sunulmalıdır.

Araştırma ürünü dosyasının, başvurunun sunulduğu tarihte klinik araştırmayla ilgili mevcut olan en güncel bilgileri içerdiğine ilişkin başvuru sahibi tarafından taahhüt sunulmalıdır.

1.5. Genel Hususlar

Klinik araştırmalarda kullanılacak etkin maddeler veya araştırma ürünleri için Türk Farmakopesi (Avrupa Farmakopesi Adaptasyonu), Avrupa Farmakopesi, Amerikan Farmakopesi, İngiliz Farmakopesi ve Japon Farmakopesine atıfta bulunulabilir. Monograflara atıfta bulunulması durumunda, ilgili monografın etkin madde veya bitmiş ürünün kalitesini kontrol etmeye uygun olduğunun başvuru sahibi tarafından doğrulanması ve dokümante edilmesi gerekmektedir.

Etkin madde için, Avrupa Farmakopesine uygunluk Avrupa Farmakopesi Uygunluk Sertifikası (CEP) ile gösterilebilir. Avrupa Farmakopesi Uygunluk Sertifikası (CEP); bu kılavuzda belirtilen ilgili bölümlerin yerine geçmek üzere değerlendirildiğinden, sertifika kapsamında yer almayan ancak bu kılavuz kapsamında sunulması gereken bilgilerin ilave olarak sunulması gerekmektedir. Avrupa Farmakopesi Uygunluk Sertifikası (CEP), seri analizi ve GMP belgesi yerine geçmemektedir.

Etkin madde için, Etkin Madde Ana Dosyasına (EMAD) atıfta bulunulabilir. Bu durumda EMAD’ın tamamı (EMAD’da açık ve kapalı bölümler ve Genel Kalite Özeti) sunulmalıdır.

Kullanılan etkin madde, yetkili otoriteler tarafından hâlihazırda bir beşeri tıbbi üründe ruhsatlandırılmış ise geçerliliği devam eden bu ruhsata atıfta bulunulabilir. Bu durumda; klinik araştırma ürününde kullanılacak etkin maddenin, atıfta bulunulan beşeri tıbbi üründe kullanılan etkin madde ile aynı kalitede olduğuna dair ruhsat sahibi veya etkin madde üreticisi bir taahhütname sunmalıdır. Ayrıca beşeri tıbbi ürününün adı, ruhsat numarası, ruhsat sahibi ve ruhsatı veren ülke belirtilmelidir.