B.07.1.GİB.0.66/6601-764/25453 Sayılı Özelge

Söz konusu yazının incelenmesinden, 5035 sayılı Kanunla atıksuya ilişkin çevre temizlik vergisinin kaldırılması nedeniyle üye belediyeler tarafından atıksu arıtma tesislerinin işletilmesinde kullanılmak üzere çevre temizlik vergilerinin aktarılıp aktarılmayacağı hususunda tereddüte düşüldüğü anlaşılmakta olup konu hakkında Başkanlığımız görüşü aşağıda açıklanmıştır.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 5035 sayılı Kanunla değişmeden önceki mükerrer 44 üncü maddesinin birinci fıkrasında; "Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin katı atık toplama ile kanalizasyon hizmetlerinden yararlanan konut, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binalar çevre temizlik vergisine tabidir." hükmüne yer verilmiş ve söz konusu fıkra 5035 sayılı Kanunla "Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binalar çevre temizlik vergisine tabidir." şeklinde değiştirilmiştir.

Çevre temizlik vergisinin uygulanması ile ilgili olarak 10/01/2004 tarihli ve 25342 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 30 Seri No'lu Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliğinin I inci bölümünde "Maddenin birinci fıkrasında geçen, "Çevre temizlik hizmetinden", bu madde kapsamındaki konut, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binalarda yeme, içme, kullanma, büro ve benzeri faaliyetler sonucu veya park ve piknik alanları gibi yerlerde oluşan ve çevrenin kirlenmesine neden olan her türlü çevresel atıkların, çevre ve insan sağlığına olumsuz etkilerinin önlenmesi için düzenli bir şekilde toplanması, taşınması, geri kazanılması, düzenli depolanması ve bertarafı suretiyle çevreye ve insan sağlığına zararsız hale getirilmesi ve bu suretle ekonomiye katkı sağlama işlemlerinin tümünün veya birkaçının anlaşılması gerekir." denilmektedir.

Aynı Kanunun 5035 sayılı Kanunla değişmeden önceki mükerrer 44 üncü maddesinin onikinci fıkrasında, "Belediyeler, atık su ile ilgili olarak da; katı atıklarla ilgili tarifede yer alan bina gruplarını topluca veya ayrı ayrı dikkate almak suretiyle ve su tüketim bedelini aşmamak üzere meclislerince belirlenecek miktarda çevre temizlik vergisi alırlar. Atık su ile ilgili çevre temizlik vergisi, su tüketim bedeli ile birlikte tarh ve tahakkuk etmiş sayılır ve bu bedel ile birlikte tahsil edilir. Su ve kanalizasyon hizmetleri ayrı bir Kanunla düzenlenmiş bulunan belediyelerde ise, atık su bedellerinin tahsiline ilişkin uygulama kendi kanunlarındaki hükümlere tabidir." hükmüne yer verilmişti.

Bu hükme göre, 01/01/2004 tarihinden önce bütün belediyeler tarafından katı atıklara ilişkin, büyük şehir belediyeleri dışında kalan belediyelerce ise atık suya ilişkin çevre temizlik vergisi alınmaktaydı.

Ancak, 2464 sayılı Kanunun mükerrer 44 üncü maddesinde yer alan çevre temizlik vergisine ilişkin hükümler, 01/01/2004 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 5035 sayılı Kanunun 41 inci maddesiyle yeniden düzenlenmiş ve sözü edilen tarihten itibaren atık suya ilişkin çevre temizlik vergisi uygulamasına son verilmiştir.

Söz konusu maddenin dokuzuncu fıkrasında ise, "Su ve kanalizasyon idareleri büyük şehir dahilindeki her ilçe veya ilk kademe belediyesinin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan konutlara ilişkin olarak tahsil ettiği çevre temizlik vergisi ile bu verginin süresinde ödenmemesi nedeniyle tahsil ettiği gecikme zammının yüzde seksenini tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar bir bildirim ile ilgili belediyeye bildirerek aynı süre içinde öder. Tahsil edilen vergi ve gecikme zammının yüzde yirmisini ise münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmelerinde kullanılmak üzere büyük şehir belediyesinin hesabına tahsilatı takip eden ayın yirminci günü akşamına kadar aktarır. Büyük şehir belediye sınırları içinde bulunan belediyelerin kendileri tarafından tahsil edilen çevre temizlik vergisinin yüzde yirmisi aynı esaslar çerçevesinde büyük şehir belediyelerine aktarılır." hükmü yer almaktadır.

Buna göre, büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde bulunan belediyeler ile su ve kanalizasyon idarelerince tahsil edilen çevre temizlik vergileri ve gecikme zamlarının yüzde yirmisi münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmelerinde kullanılmak üzere büyük şehir belediyelerine aktarılmakta olup, ............. Körfezi Belediyeler Birliğine üye belediyelerce tahsil edilen çevre temizlik vergilerinin atıksu arıtma tesislerinin işletilmesinde kullanılmak üzere adı geçen birliğe aktarılması mümkün değildir.