SHT-HK Türk Hava Sahası ve Uluslararası Anlaşmalar Gereğince Ülkemizin Hava Trafik Hizmetleri Sağlama Sorumluluğu Olan Hava Sahasında Hava Kurallarının Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Talimatı

Kapsam

(1) (Değişik: 04/09/2024, E-85525) Bu Talimat, Genel Müdürlüğü, hava seyrüsefer hizmet sağlayıcılarını, hava trafik kontrol ve havacılık bilgi yönetimi personelini, Türk hava sahası ve uluslararası anlaşmalar gereğince Ülkemizin hava trafik hizmetleri sağlama sorumluluğu olan hava sahasında önleme amacıyla uçuş düzenlemeyen devlet hava araçları haricindeki tüm hava araçlarını, havayollarını, hava taksi işletmelerini, genel havacılık, amatör ve sportif havacılık yapan gerçek ve tüzel kişileri ve pilotları kapsar.

Dayanak

(1) Bu Talimat, 5/6/1945 tarihli ve 4749 sayılı Şikago'da 7/12/1944 tarihinde akit ve imza edilmiş olan Uluslararası Sivil Havacılık Anlaşması ve Sivil Havacılık Geçici Sözleşmesi ve Bunların Eklerinin Onanması Hakkında Kanun ile Kabul edilen Şikago Sözleşmesinin Ek-2'sine, 14/10/1983 tarihli ve 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununa ve 15/07/2018 tarihli ve 30479 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 441 inci maddesinin 1 inci fıkrasının (ç) bendine maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar

(1) Bu Talimatta geçen;

a) ACAS: Havada çarpışmayı önleyici sistemi,

b) ACC: Saha kontrol merkezini,

c) ADS: Otomatik bağımlı gözetimi,

ç) ADS-B: Otomatik bağımlı gözetim - yayın,

d) ADS-C: Otomatik bağımlı gözetim - sözleşme,

e) AIM: Havacılık bilgi yönetimini,

f) AIP: Havacılık bilgi yayınını,

g) Akrobatik uçuşlar: Bir hava aracının genel durumunda istenilerek yapılan manevralarla meydana getirilen ani değişiklik, normal dışı bir durum veya hızındaki anormal değişikliklerle yapılan uçuşu,

ğ) Aletli yaklaşma operasyonları: Aletli yaklaşma usulüne dayanan seyrüsefer yardımcı cihazları kullanılarak yapılan yaklaşma ve iniş. Aletli yaklaşma operasyonlarının uygulanmasının iki yöntemi vardır:

1) Sadece yanal seyrüsefer yardımının kullanıldığı iki boyutlu (2B) aletli yaklaşma operasyonu,

2) Hem yanal hem dikey seyrüsefer yardımının kullanıldığı üç boyutlu (3B) aletli yaklaşma operasyonu.

Not- Yatay ve dikey seyrüsefer yardımı, şunlar tarafından sağlanmaktadır:

1) Yer tabanlı radyo seyrüsefer yardımcı cihazları;

2) Yer tabanlı, uzay tabanlı, kendi kendine yeterli seyrüsefer yardımcı cihazlarından veya bunların birleşiminden elde edilen, bilgisayarda üretilmiş seyrüsefer verileri.

h) Aletli iniş sistemi: Yaklaşma işlemi boyunca pilota dikey ve yatay rehberlik yapan ve elektronik cihazlardan oluşan hassas aletli yaklaşma sistemini,

ı) Aletli meteorolojik şartlar: Görüş, bulutlardan uzaklık ve bulut tavanı olarak ifade edilen meteorolojik şartların, görerek meteorolojik şartlar için belirlenen minimumların altında olması,

Not- Görerek meteorolojik şartlar için belirlenen minimumlar 35 inci ve 36 ncı Maddelerde yer almaktadır.

i) Aletli uçuş kuralları: Aletli meteorolojik şartlar altında uçuşun idaresini sağlayan kurallar bölümü,

j) Aletli yaklaşma usulü: İlk yaklaşma fiksinden veya (uygulanabildiği yerlerde) tanımlanmış geliş yolunun başından inişin tamamlanabileceği bir noktaya kadar ve sonrasında, eğer iniş tamamlanmamışsa, bekleme kriterlerinin ya da yol mânia korunma kriterlerinin karşılandığı bir noktaya kadar mânialardan korunma sağlayan, uçuş aletlerinin yardımıyla yapılan daha önceden belirlenmiş bir dizi manevralar serisi. Aletli yaklaşma usulleri şu şekilde sınıflandırılır:

1) Hassas olmayan yaklaşma usulü: 2D aletli yaklaşma operasyonları tip A için tasarlanmış olan aletli yaklaşma usulü.

Not- Hassas olmayan yaklaşma usulleri CDFA tekniği kullanılarak uygulanabilir. Mevcut donanımla hesaplanan tavsiyeli VNAV destekli CDFA teknikleri 3D aletli yaklaşma operasyonları olarak kabul edilir. Gerekli alçalma varyosunun elle hesaplandığı CDFA teknikleri 2D aletli yaklaşma operasyonları olarak kabul edilir. CDFA hakkında daha fazla bilgi için bakınız PANS-OPS (Doküman 8168) Cilt I, Kısım II, Bölüm 5.

2) Dikey yardımlı yaklaşma usulü: 3D aletli yaklaşma operasyonları tip A için tasarlanmış performans tabanlı navigasyon aletli yaklaşma usulü.

3) Hassas yaklaşma usulü: 3D aletli yaklaşma operasyonları tip A veya tip B için tasarlanmış seyrüsefer sistemlerine dayanan aletli yaklaşma usulü.

Not- Aletli yaklaşma operasyonları türleri için Annex 6’ya bakınız