Bu tebliğin amacı; İşsizlik Sigortası uygulamasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
1.KAPSAM
İşsizlik Sigortası; 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 2 nci maddesine göre bir hizmet akdine dayanarak bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılan sigortalıları, aynı Kanunun Geçici 20 nci maddesinde açıklanan sandıklara tabi olan sigortalılar ile mütekabiliyet esasına dayalı olarak ülkemizde çalışan yabancı işçileri kapsamaktadır.
İşsizlik Sigortası kapsamına;
- 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun;
3 üncü maddesinde belirtilen sigortalı sayılmayanlar,
85 inci maddesine göre isteğe bağlı sigortalılar,
86 ncı maddesine göre topluluk sigortasına tabi sigortalılar, Geçici 20 nci maddesi kapsamında olmakla birlikte memur statüsünde çalışanlar,
Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan gelir veya aylık alıp da sosyal güvenlik destek primi ödeyerek ya da ödemeksizin çalışanlar,
- 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununun 2 nci maddesinde belirtilen isteğe bağlı sigortalılar,
- 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa,
- 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa,
- 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununa,
- 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanununa,
- 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununa,
- 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununa,
- 2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel Kanununa,
-233 ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler ile 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilat kanunlarındaki hükümlere,
göre sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar,
-657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre geçici personel statüsünde çalıştırılanlar,
-5590 sayılı "Ticaret ve Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odaları, Ticaret Borsaları, Türkiye Ticaret Sanayi Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği" Kanunu kapsamında çalışan sözleşmeli ve geçici personel ile hizmetliler, dahil değildir.
İşyerlerinin, sigortalı olarak çalışanların kapsama dahil olup-olmadıkları, prim belgelerinin düzenlenme şekli, prim tahsilatı ve benzeri hususlarda; Ankara'da Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlüğü Sigorta Primleri Takip ve Tahsilat Dairesi Başkanlığına, taşrada ise Sigorta Müdürlüklerine müracaat etmeleri gerekmektedir.
İşsizlik sigortası kapsamında olup, 1/6/2000 tarihinde sigortalı olarak çalışmakta olanlar, bu tarihten itibaren; bu tarihten sonra işe girecek olanlar ise, işe başladıkları tarihten itibaren işsizlik sigortası kapsamında sigortalı olacaktır.
2.TESCİL
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 2 nci maddesinde tanımı yapılmış olan sigortalıları çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler “ İşveren”, bu sigortalıların çalıştırıldıkları yerler de “İşyeri” sayıldığından, bu sigortalılar açısından Sosyal Sigortalar Kurumunca İşsizlik Sigortası primlerinin tahsili için ayrıca işyeri dosyası tescil edilmeyecektir. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 8 inci ve 9 uncu maddeleri gereğince Sosyal Sigortalar Kurumunca işyeri ve sigortalı tescili yapılan işyerlerinin ve sigortalıların aynı zamanda İşsizlik Sigortası uygulamasında tescillerinin de yapılmış olduğu kabul edilecektir.
3.PRİMLER
İşsizlik sigortası zorunlu olup, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 77 inci ve 78 inci maddelerinde belirtilen prime esas aylık brüt kazançlar üzerinden sigortalı için % 2, işveren için % 3 işsizlik sigortası primi ödenecektir.
Ayrıca, devlet her bir sigortalı için %2 oranında katkı payı ödeyecektir.
İşsizlik Sigortasına işverence süresi içinde ödenen prim tutarları, kazancın tespitinde gider olarak kabul edilecek; sigortalılarca ödenen prim tutarları ise gerçek ücretin hesaplanmasında gelir vergisi matrahından indirilecektir.
Herhangi bir nedenle işçinin sigortalılık durumunun sona ermesi halinde o ana kadar işçiden ve işverenden kesilen işsizlik sigortası primleri ile devlet katkı payı iade edilmeyecektir.
4.TAHAKKUK VE TAHSİL
İşsizlik Sigortası primlerinin hesabı, günlük kazanç ile prim alt ve üst sınırlarının belirlenmesi, prim belgeleri, primlerin ödenmesi, ödenmeyen primler ve cezalar için düzenlenecek belgeler, yeni işverenlerin sorumluluğu ile teminatın ve hak edişin prim borcuna karşılık tutulması ve yersiz alınan primlerin iadesi hususlarında; 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun ilgili hükümleri uygulanacaktır.
İşsizlik Sigortası primleri, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 79 uncu maddesi uyarınca yeniden düzenlenen ve bir örneği ilişik (Ek:2) “Aylık Sigorta Primleri Bildirgesi”nin işsizlik sigortası için açılmış olan bölümünde işverence beyan edilecektir.
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile bu Kanunun uygulanmasına dair Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 17 nci maddesine göre işverence düzenlenerek Sosyal Sigortalar Kurumuna verilmesi gereken bordroda kayıtlı malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim ödeme gün sayısı ile prime esas kazançlar aynı zamanda sigortalının işsizlik sigortası prim ödeme gün sayısı ile prime esas kazancını da oluşturduğundan işverence işsizlik sigortası için ayrıca dönem bordrosu düzenlenmeyecektir.